Sertab Erener

Vikipedi, özgür ansiklopedi
15.10, 24 Aralık 2020 tarihinde Dr. Coal (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24476366 numaralı sürüm (→‎Dış bağlantılar: Madde adında kategori var zaten.)
Sertab Erener
Sertab Erener, 2019
Doğum04 Aralık 1964 (59 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Diğer ad(lar)ıSertab Altın
EğitimIşık Lisesi
İstanbul Devlet Konservatuvarı
MeslekŞarkıcı-şarkı yazarı  · müzik yapımcısı · öğretmen
EvlilikAykut Altın (e. 1985; b. 1988)
Levent Yüksel (e. 1990; b. 1996)
Emre Kula (e. 2015)
Partner(ler)Demir Demirkan (1996-2014)
Ebeveyn(ler)Nizamettin Erener
Yücel Erener
Resmî sitesertab.com
Müzikal kariyeri
TarzlarDans · elektronik · pop · Türk sanat · rock
Etkin yıllar1987-günümüz
Müzik şirketiTempa · Foneks · İmaj · Sony · Columbia · Epic · Simya · Motéma · DMC · GNL
İlişkili hareketlerDemir Demirkan · Oceans of Noise

Sertab Erener (d. 4 Aralık 1964, İstanbul), Türk şarkıcı-şarkı yazarı. Koloratur soprano türündeki sesi sayesinde dikkat çekerek Sezen Aksu'nun yanında vokalistlik yapmaya başladı ve Aksu'nun desteğiyle çıkardığı albümlerle 1990'ların başında adını duyurdu. Klasik müzik eğitimi aldığı için pop müzik söylediği ilk zamanlarda zorlandı. Zaman zaman deneysel çalışmalar yapmasına rağmen, geniş kitlelere şarkılarını dinletmeyi hedeflediği için avangart şeyler yapmak yerine pop müzik yapmayı tercih etti. Bazı çalışmalarında batı müziği ile doğu müziğini birleştirdi, etnik unsurların yanı sıra operalardan ve Türk sanat müziğinden de yararlandığı oldu. 2000'lerin başında Avrupa'ya açılarak burada çeşitli çalışmalar satışa sundu.

Sezen Aksu destekli Sakin Ol! (1992) albümüyle çıkış yapan Erener, 1990'lar boyunca yayımladığı Lâ'l (1994), Sertab Gibi (1997) ve Sertab Erener (1999) albümleriyle Türk pop müziğine etkin bir şekilde katkı sağladı. Bu albümlerden "Sakin Ol!", "Aldırma Deli Gönlüm", "Ateşle Barut", "Sevdam Ağlıyor", "Aslolan Aşktır", "Yanarım", "Zor Kadın" ve "Vur Yüreğim" gibi birçok hit çıktı. 2000'lerin başında Erener, "Kumsalda" ve "Kendime Yeni Bir Ben Lazım" şarkılarıyla dikkat çekmeye devam etti. 2003 Eurovision Şarkı Yarışması'nda "Everyway That I Can" ile birinci olarak Türkiye'ye yarışmadaki ilk birinciliğini kazandırdı ve Avrupa'da adından söz ettirdi. 2004'te No Boundaries ve 2005'te Aşk Ölmez albümlerini yayımladıktan sonra beş yıl boyunca yeni bir Türkçe stüdyo albümü çıkarmadı. 2010'lara "Bu Böyle", "Açık Adres" ve "Koparılan Çiçekler" gibi hitleri barındıran Rengârenk albümüyle girdi ve bu albüm kendisinin müzik piyasasına dönüşü olarak kabul edildi. Rengârenk'in ardından babasına ithafen 2012'de Ey Şuh-i Sertab albümünü yayımladı. Altın Kelebek Ödülleri'nde En İyi Kadın TSM Solisti ödülünü aldı. 2013'te Sade'yi yayımladı. Bu albümden "İyileşiyorum", "Öyle de Güzel" ve "Söz" gibi hitler çıktı. 2016'da Kırık Kalpler Albümü'nü yayınlayan Erener, bu albümde 90'lara döndüğünü belirtti. Albüm çok beğenildi ve o yıla damgasını vurdu. Albümden "Kime Diyorum", "Olsun" gibi hitler çıktı.

Erener, sesi sayesinde birçok kez övüldü ve Sezen Aksu'nun desteğiyle çıkış yapan şarkıcıların en ünlülerinden biri oldu. Eurovision'da birinci olması üzerine Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası'na layık görüldü. Hürriyet tarafından 2014'te hazırlanan "Cumhuriyetin 91. Yılında 91 Sembol Kadın" listesine dahil edildi. Şarkıcılığın yanı sıra Müjdat Gezen Sanat Merkezi'nde bir yıl öğretmenlik yaptı. Üç kez evlendi, ikinci eşi Levent Yüksel ile 1990-96 yılları arasında evli kaldı. Üçüncü eşi Emre Kula ile 2015'te evlendi. Bugüne kadar yedi Kral TV Video Müzik Ödülü ve iki Altın Kelebek Ödülü dahil olmak üzere çok sayıda ödül kazandı.

Hayatı ve kariyeri

1964-91: İlk dönem ve kariyer başlangıcı

Sertab Erener, Nizamettin ve Yücel Erener çiftinin iki çocuğunun küçüğü olarak 4 Aralık 1964'te İstanbul'da dünyaya geldi. Çocukluğunu Pierre Loti'de geçirdi. Annesinin ailesi Yugoslavya'da yaşarken buradaki savaşlardan kaçıp Ayvalık, Balıkesir'e yerleşmişti.[1] Annesi Yücel, 1957'de Güzel Sanatlar Akademisi'nde resim eğitimi almış ancak evlenince resimle uğraşmaya ara vermişti.[2] Baba tarafı Doğu Anadolu'dandı. Dedesi Muşluydu, babaannesinin Arap kökenleri vardı ve Siirtliydi.[3] Babası Nizamettin, Diyarbakır'da doğmuştu. Şerif İçli'den ses eğitimi alarak kendini geliştirmiş ve bir ay İstanbul Radyosu'nda solistlik yapmıştı. Müzik alanında da yetenekleri olmasına rağmen avukat olmayı tercih etmişti.[1][4] Abisinin adı Serdar'dı ve Sertab'ı çocukken büyük ölçüde etkilemişti. Sertab, babasının söylediği Türk sanat müziği şarkılarını dinleyerek büyüdü. Babası, "Ey Şûh-i Sertab" şarkısını sevdiği için kızına "baş ışık" anlamına gelen Sertab adını verdi.[1][3] İlkokuldan sonra İtalyan Lisesi'ni kazandı ancak buraya gitmek yerine Işık Lisesi'ne gitmeyi tercih etti. Bu yıllarda sarılık geçirdi ve 11 yaşındayken ülseratif kolit hastalığına yakalandı. Kolit yüzünden lise yılları hastanelerde geçirdi.[5] Lise ikinci sınıftayken, sürekli müzikle uğraşmayı istediği için "operacı olmak amacıyla" İstanbul Belediyesi Konservatuvarı'na başladı.[6] Burada şan bölümüne bir süre devam ettikten sonra İstanbul Devlet Konservatuvarı'nda dersler aldı.[7] Mimar Sinan Üniversitesi Opera Ana Sanat Dalı Opera ve Konser Şarkıcılığı Bölümü'nde de kısa süre eğitim aldı ancak bölümü tamamlamadan okulu bıraktı.[8] Klasik müzik eğitimi alarak kariyerine opera dalında devam etmek istedi ancak öğrencilik yıllarında operadan beklediğini elde edemediği için onun dinleyicisi olmayı tercih ederek sahne solistliği yapmaya başladı.[7] 21 yaşındayken ilk evliliğini yaptı ve bu evlilik üç yıl sürdü.[9][10]

Sertab, Sezen Aksu'nun Memduh Paşa Yalısı'nda düzenlenen 1987'deki doğum günü partisine, partiyi organize eden kişi aracılığıyla solist olarak katıldı. Sezen Aksu, Sertab'ı ilk gördüğünde onun rüküşlüğüne takıldı ancak sesini çok beğenerek ona geri vokal olmasını teklif etti. Sertab başta vokalist olmayı istemedi ve bunu şöyle anlattı: "[Sezen Aksu] Bana vokalistlik teklifi yaptı. Kabul etmedim. Çünkü kendim zaten solisttim. Bir küme düşme olayı gibi geldi. Pozisyonum gereği, vokalist olmamam lazım diye düşünüyordum." Daha sonra, arkadaşı Levent Yüksel'in Aksu'yla yakınlığı üzerine Sertab, Aksu'nun yanında geri vokallik yapmayı kabul etti.[11] 1987 Kuşadası Altın Güvercin Müzik Yarışması'na Sertab Altın (ilk eşinin soyadı) adıyla katılarak yarışmada "Akdeniz" şarkısını seslendirdi.[12] 1989'da yine aynı adı kullanarak Klips grubuyla birlikte 1989 Eurovision Şarkı Yarışması Türkiye Elemeleri'ne "Hasret" şarkısıyla katıldı. Ancak elemelerde üçüncü olduğu için ülkeyi 1989 Eurovision Şarkı Yarışması'nda temsil edemedi. 1990'da elemelere ise Sertab Erener adını kullanarak katıldı ve seslendirdiği "Sen Benimlesin" şarkısıyla altıncı oldu.[13] Aynı yıl Levent Yüksel ile evlendi.[9] Yüksel ile evlenmesini şöyle anlattı: "Levent çok yakın arkadaşımdı; dosttuk. Onun sevgilileri vardı, benim sevgililerim vardı. Hep aynı orkestrada çalıştık. Ben boşandıktan sonra nasıl oldu bilmiyorum, adını koyamıyorum ama bir yakınlık oldu falan böyle sevgili durumuna geçtik. Birçok arkadaşım vardı benim ama Levent hep özeldi, hep ayrı bir yeri vardı. Özel bir şey hissediyormuşum demek ki. Hiç zorlamaya vermeden kendiliğinden oldu.[14]

1992-98: Sakin Ol!, Lâ'l ve Sertab Gibi

Sertab Erener, 1990'ların başında Sezen Aksu'nun desteği ile adını duyurmaya başladı. İlk stüdyo albümünü Aksu'nun yanı sıra Uzay Heparı, Aysel Gürel ve Garo Mafyan gibi isimlerle birlikte hazırladı. Özellikle Aksu, Erener'in albümü için fazlasıyla emek harcadı. Erener bu durumdan şöyle bahsetti: "Sezen'le bu ülkenin, bu toprağın müziğini öğrendim. Ondan sonra burada [Türkiye'de] yapılan müzikle ilgilenmeye başladım. Bu yüzden Sezen bana kaset yaparken çok zorlandı, beni nereye oturtacağını çok düşündü. Çünkü 'Sertab iyi İngilizce söyler, Türkçe söyleyemez.' diyorlardı. Kafasını, beynini ikiye böldü."[7] Sakin Ol! adı verilen albüm, 1992'de yayımlandı. Sertab Erener, albüme adını veren şarkı ile ses getiren bir çıkış yaptı. Şarkının klibinde Aksu ve Uzay Heparı da oynayarak şarkıcıya destek oldu. Milliyet, Erener'in Sakin Ol! sayesinde kendini bir anda zirvede bulduğunu yazdı.[15] Erener, Sakin Ol! ile birlikte Türk pop müziğine yeni bir ses ve yeni bir soluk getirmeyi amaçladı.[16] Çıktığı 25 gün içinde 300 bin kopya satan albüm[17] toplam 750 bin kopya sattı.[18] "Sakin Ol!"un yanı sıra "Aldırma Deli Gönlüm", "Ateşle Barut", "Vurulduk", "Oyun Bitti", "O, Ye" ve "Suçluyum" şarkılarına video klip çekildi. 1992'nin sonunda Erener, TRT 1 ve Kanal 6'nın 1993 yılbaşı için hazırladığı kutlama programlarında sahneye çıktı.[19][20]

Şarkıcı 13 Mart 1993'te, 1993 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye adına yarışacak şarkıcının belirlendiği ulusal elemelerin ara gösterisinde konser verdi.[21] Haziran'da Hey Girl dergisinden Yılın Ümit Veren Şarkıcısı ödülünü aldı.[22] Temmuz'da Rumeli Hisarı'nda konser verdi.[23] 11 yaşından beri acılarını çektiği ülseratif kolitten kurtulmak için 1993'te ve 1994'te ABD'ye giderek üç kez ameliyat oldu.[24] Hastalık yüzünden çektiği acıları "Bağırsağımda bir yara vardı ve yıllarca iyileşemedi. Hastaneler, diyetler, sokağa çıkamamalar, yataklar... Günde 35 kere tuvalete gidiyordum. Bağırsaklar hiçbir şey tutmuyordu." sözleriyle tarif etti.[25] Ameliyatlar sonucunda kalın bağırsağının tamamı alındı ve bağırsağını dışarı çıkardıkları için bir yıl boyunca elinde torbayla dolaştı.[1] Hastalık yüzünden öleceğini düşündüğünde kendi varoluşunu sorgulamaya başladı ve kafasında "Ben niye buradayım? Niye ben?" gibi soruların cevabını aradı. Böylece felsefe kitapları okudu ve meditasyona başladı.[26]

Bir yandan ameliyatları sürerken bir yandan da albüm kayıtlarını yapan Erener, ikinci stüdyo albümü Lâ'l'i 14 Ekim 1994'te yayımladı. 640 bin kopya satan albümdeki pek çok şarkının sözlerini Sezen Aksu yazdı.[27] Albüme adını veren şarkı, 12 Mart: İhtilalin Pençesinde Demokrasi belgeseli için bestelendi ve Deniz Gezmiş'e ithaf edildi. Ayrıca daha sonradan Sony Müzik'in yayımladığı Sony Music 100 Years: Soundtrack for a Century adlı milenyum setine dahil edildi.[28] Sertab Erener, albümdeki "Sevdam Ağlıyor" ve "Rüya" şarkılarına klip çektirdi. Bu şarkılardan "Rüya"yı Sezen Aksu, Erener'in ülseratif kolit yüzünden olduğu ikinci ameliyat öncesinde, arkadaşının hastalığı yüzünden yaşadığı üzüntü üzerine yazdı.[25] Lâ'l'i tanıttığı Bostancı Gösteri Merkezi'ndeki konserinde Erener, Mozart'ın Sihirli Flüt operasının "Gece Kraliçesi" aryasını okudu. Daha sonra, operayı halktan herkesin sevdiği bir müzik hâline getirmek istediğini söyledi.[29] Mart 1995'te Kral TV Video Müzik Ödülleri'nden En İyi Pop Kadın Sanatçı kategorisinde ödül aldı.[30] Nisan'da Miss Turkey yarışmasında sahneye çıktı.[31] Eylül'de ise Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenen "1000 Sanatçıyla Doğu'ya Gidiyoruz" sloganlı konserler kapsamında Türkiye'nin doğusunda konserler verdi.[32]

1996'nın başında Kim dergisi, hazırladığı Türkiye'nin En Rüküş Giyinen Kadınları listesinin altıncı sırasına Erener'i koydu.[33] 18 Haziran 1996'da Erener ve eşi Levent Yüksel, anlaşmalı bir şekilde boşandılar.[34] Çift, boşanmalarının sebebini "13 yıl sonunda aşkımız; kardeş, baba, anne duygularına dönüştü. Aşkın bittiği yerde evliliğin yürümeyeceğini düşündüğümüz için boşanmaya karar verdik." diyerek açıkladı.[35] Erener, aynı yıl Notre Dame'ın Kamburu (1996) filminin Türkçe dublajında Esméralda'yı seslendirdi.[36] Ayrıca Pentagram'ın gitaristi Demir Demirkan ile çıkmaya başladı.[37] Yılın sonlarında üçüncü stüdyo albümü için kayıtlar yapmaya başladı. Bu albüme ilk kez kendi yazdığı şarkıları da dahil etti. Söz yazmaya başlamasıyla ilgili olarak şunları söyledi: "Alabildiğince yaşadığım, hissettiğim şeyleri anlatmaya çalıştım. Kendim yazmasam da şarkı sözü yazanları yönlendirdim. Önceki albümlerimde yorumcu olarak üretime katıldım. Bu kez besteci ve söz yazarı olarak da katılıyorum."[38] Erener, üçüncü albümünü yayımlaması için Sony Müzik ile $100 bin tutarında bir albüm anlaşması imzaladıktan sonra, Sertab Gibi adını verdiği albümünü, Şubat 1997'de İmaj ve Sony etiketiyle yayımlandı. Albüm için ilk kez Demir Demirkan iş birliğine gitti.[39] Hürriyet'ten Lale Barçın İmer, Sertab Gibi ile Erener'in önemli bir adım attığını yazdı.[40] "Aslolan Aşktır", "Seyrüsefer", "İncelikler Yüzünden", "Aaa" ve "Yara" şarkılarına klip çekilen Sertab Gibi, Ağustos 1997'ye kadar 147 bin kopya sattı.[41]

26 Ağustos 1998'de Sertab Erener, "Haydi Güneydoğu" kampanyası kapsamında düzenlenen "Güneydoğu Eğitim Seferberliği Konserleri"nde sahneye çıktı.[42] Aynı ay Sony Müzik Türkiye'den Melih Ayraçman, Sertab Erener'i Avrupa'da tanıtmayı amaçladıklarını ve bunun için projelerinin olduğunu duyurdu.[43] Aralık'ta Erener, Bizim Lösemili Çocuklar Vakfı yararına verilen konserde José Carreras ile aynı sahneyi paylaşarak şarkı söyledi.[44][45] Müzikal projelerinin yanı sıra, Müjdat Gezen Sanat Merkezi'nde bir yıl öğretmenlik yaptı.[46]

1999-2004: Sertab Erener, Turuncu, Eurovision ve No Boundaries

Sertab Erener, kendi adını verdiği dördüncü stüdyo albümünü Mart 1999'da Abdülhak Hamit'in "Makber" ve Mozart'ın "Gece Kraliçesi" eserleri eşliğinde Sony ve Columbia etiketiyle yayımladı. Albüm Türkiye'de D&R Çok Satan Albümler Listesi'nde bir numaraya yerleşerek yayımlandığı yıl içinde ülkede 427 bin kopya sattı.[47][48] "Yanarım", "Zor Kadın", "Vur Yüreğim" ve "Yolun Başında" şarkıları Sertab Erener albümünün klip çekilen şarkıları oldu. "Vur Yüreğim", Kral TV Video Müzik Ödülleri'nden En İyi Şarkı Sözü ödülünü aldı. "Zor Kadın" ise hit oldu ve radyolarda çok çalınanlar listelerinde yer aldı.[49] Daha sonradan Voice Male ile düet yapılarak yeniden yayımlandı. Aynı yıl Erener, "Private Emotion" şarkısında Ricky Martin'e eşlik etti.[50] Efes Pilsen'in otuzuncu kuruluş yılı dolayısıyla 16 Ağustos'ta çıktığı Türkiye turnesindeki pek çok konserini, bir gün sonra meydana gelen Gölcük depremi yüzünden iptal etti.[51] Eylül'de turneye devam etti ve konserlerden elde edilen gelirlerin depremzedelere gönderileceğini açıkladı.[52] Yaptığı dünyaya açılma planları kapsamında 2000'de Avrupa'da Sertab adını verdiği bir derleme albüm yayımladı ve Avrupa'da konserler verdi.[53] Nisan'da 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları kapsamında Efes Antik Tiyatrosu'nda 20 binden fazla kişiye konser verdi.[54] Temmuz'da, yine Avrupa'da adının duyulması için hazırladığı "Bu Yaz" adlı EP'yi yayımladı. EP'de, Mando ile birlikte yarısı Türkçe yarısı Yunanca olarak seslendirdiği "Aşk / Fos"a da yer verdi.[55] Hürriyet, Yunanistan'da da yayımlanan bu düetle birlikte Erener'in Türkiye dışına açıldığının tescillendiğini yazdı.[56]

Mayıs 2001'de Sertab Erener, beşinci stüdyo albümü Turuncu'yu yayımladı. Albüme bu adı vermesini "Turuncu, bir renk olmanın ötesinde pozitif enerjiyi temsil ediyor. Albümüm de neşeli, sıcak, pozitif bir enerji taşıyor. Ben insanları hayata bağlayan bir albüm yaptım. Çünkü çok büyük sağlık sorunlarım olduğu, çok sıkıştığım dönemlerde bile hayata hep pozitif bakmayı tercih ettim." sözleriyle anlattı.[57] D&R'ın Çok Satan Albümler Listesi'nde bir numara olan ve 260 bin kopya satan Turuncu'daki "Kumsalda" ve "Söz Bitti" şarkılarına klip çekildi.[58][59] Aralık'ta Erener, Altın Kelebek Ödülleri'nden En iyi Türk Pop Müziği Kadın Solist kategorisinde ödül aldı[60] ve "Kendime Yeni Bir Ben Lazım" şarkısını yayımladı. Şubat 2002'de çıkan Barış Manço'ya saygı albümü Yüreğimdeki Barış Şarkıları'nda yer alan "Dağlar Dağlar" şarkısını seslendirdi.

Erener, 2003 Eurovision Şarkı Yarışması'nda sahnedeyken.

Ocak 2003'te TRT, 2003 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye'yi Sertab Erener'in temsil edeceğini duyurdu.[61] Şubat'ta şarkının adının "Everyway That I Can" olduğu ve tamamın İngilizce sözler içerdiği de açıklanınca bu duruma tepkiler geldi. Türk Dil Kurumu, Türkiye'nin ve kültürünün tanıtımı açısından İngilizce bir şarkı yerine Türkçe bir şarkıyla katılma çağrısı yaptı.[62] Erener, yaptığı açıklamada eleştirilere "Dünya standartlarına uymak için İngilizce sözler olması gerekiyor. Dünyanın yarısı İngilizce dinliyor, neden bir Türk sanatçısını İngilizce dinlemesinler? [...] İnsanlar Türkçe anlamıyor. Kendi dilimizle anlatmakta zorlanıyorsak, neden boşuna zorlanalım? TRT bana şarkı yaz getir dediğinde, ben de şartlarımı ortaya koydum. 'Şarkıyı İngilizce söylemek istiyorum' dedim." sözleriyle cevap verdi.[63] 8 Mart'ta tanıtılan "Everyway That I Can",[64] 24 Mayıs'ta Riga'da yapılan yarışmada 167 puan toplayarak birinci oldu. Böylece Türkiye, Eurovision Şarkı Yarışması'nda ilk birinciliğini elde etti ve yarışma bir sonraki yıl İstanbul'a taşındı.[65] "Everyway That I Can", Avrupa'daki pek çok ülkede listelere girdi. İsveç ve Yunanistan resmî listelerinde bir numaraya yükseldi.[66] Bu iki ülkede de ticari başarı yakalaması üzerine ilkinden altın, ikincisinden platin sertifika kazandı.[67][68]

Sertab Erener, Türkiye'ye döndükten sonra Eurovision birinciliği sayesinde çeşitli ödüller elde etti. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü, kendisinin başarını kutlamak adına bir resepsiyon düzenlendi.[69] Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası'na layık görüldü.[70] MÜ-YAP Müzik Ödülleri ve Kral TV Video Müzik Ödülleri de Erener'e Onur Ödülü verdiler.[71] Şarkıcı, Temmuz 2003'te gösterime giren Masked and Anonymous filmi için Bob Dylan'in "One More Cup of Coffee" şarkısını seslendirdi.[72] Ağustos'ta, UNICEF ve MEB iş birliğiyle başlatılan "Haydi Kızlar Okula" kampanyasının tanıtım filmlerinden birinde oynadı.[73] Eklemeler yaparak Avrupa'da tekrar yayımladığı Sertab albümü, Ağustos 2003 itibarıyla kıta genelinde 500 bine yakın kopya sattı.[74] 26 Eylül'de, Irak'taki lösemili çocuklara bağış için Royal Albert Hall'de düzenlenen gecede pek çok şarkıcıyla birlikte sahneye çıktı.[75]

Ocak 2004'te Erener, ilk İngilizce stüdyo albümü No Boundaries'i Avrupa'da yayımladı. Türkiye'de Çok Satan Albümler Listesi'nde bir numaraya yükselen albümden "Here I Am", "Leave" ve "I Believe (That I See Love in You)" single'ları çıktı.[76] Bu şarkılardan "Here I Am", Karanlık Sırlar filminin tanıtımlarında kullanıldı.[77] Mart'ta Erener'in evi soyuldu ve ₺15 bin değerindeki takıları çalındı.[78] 15 Mayıs'ta, "Everyway That I Can" ve "Leave" şarkılarını seslendirerek 2004 Eurovision Şarkı Yarışması'nın finalinin açılışını yaptı. Açılış gösterisinde tartışma yaratmasına rağmen kadın semazenler kullandı.[79] Aynı yıl, "şarkıcı-şirket ilişkisi açısından" yıprandığı Sony Müzik'ten ayrılarak Demir Demirkan ile birlikte Simya Müzik şirketini kurdu.[80][81]

2005-09: Aşk Ölmez ve Painted On Water

Ocak 2005'te Erener, 2004 Güneydoğu Asya tsunamisinde zarar gören insanlar yararına düzenlenen konserde sahne aldı.[82] Bu konserden elde edilen ₺126 bin tutarındaki gelirle tıbbi yardım malzemesi alınmasını sağladı[83] ve yardımları Şubat'ta Sri Lanka'ya götürerek olaylardan "Doğduğum günden sonra gördüğüm en büyük afet." diye bahsetti.[84] Mayıs'ta, sekiz ayda hazırladığı yedinci stüdyo albümü Aşk Ölmez'i Simya Müzik etiketiyle yayımladı.[81] D&R'ın Çok Satan Albümler Listesi'nde bir numaraya yükselerek[85] 160 bin kopya satan albümdeki "Aşk Ölmez, Biz Ölürüz", "Satılık Kalpler Şehri" ve "Kim Haklıysa" şarkılarını kliplendirdi.[86] Müzik eleştirmenleri albümü samimi ve iddiasız buldu.[87] Erener, Ağustos'ta Türkiye Grand Prix'te İstiklâl Marşı'nı söyledi.[88] Ekim'de Eurovision Şarkı Yarışması'nın ellinci yılını kutlamak ve en iyi şarkısını bulmak için düzenlenen Congratulations: Eurovision Şarkı Yarışması'nın 50 Yılı yarışmasında sahne alarak "Everyway That I Can"i söyledi. Yarışmada "Everyway That I Can", Eurovision'un ilk 50 yılının en iyi dokuzuncu şarkısı seçildi.[89] Aynı yıl Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı, ilköğretim dördüncü sınıf öğrencilerine dağıtılan Sosyal Bilgiler ders kitabındaki "Onlar Başardı" başlıklı konuda, "Eurovision'da ülkemize ilk kez birinciliği kazandıran sanatçı" sıfatıyla Erener'e yer verdi.[90]

Mayıs 2006'da Sertab Erener'in Eurovision'da giydiği elbisesi, yapılan bir açık artırma sonucunda ₺4 bin 500'ye satıldı. Elde edilen bu gelir Baba Beni Okula Gönder kampanyasına bağışlandı.[91] Şarkıcı, aynı ay yayımlanan Ali Kocatepe'ye saygı albümü 41 Kere Maşallah'ta yer alan "Çocuklar Gibi" şarkısını seslendirdi. Haziran'da En İyi Pop Müzik Sanatçısı dalında Kemal Sunal Kültür ve Sanat Ödülü aldı.[92] Aynı ay 4. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları'nda sahne alarak "Güneş Gibi Doğuyor Türkçe" şarkısını söyledi.[93] Aralık'ta Erener, Azerbaycan'a konser vermeye gitti ancak orkestrada yer alan Ermeni kökenli Türk vatandaşı piyanist Burak Bedikyan'ın Azerbaycan havaalanında uzun süre alıkonulup sınır dışı edilmesi nedeniyle Türkiye, Azerbaycan'a çifte nota verdi.[94]

Ocak 2007'nin sonunda Sertab Erener, 1 Şubat 2007'de gerçekleşmesi planlanan Ankara'daki caz konserini, zatürre geçirmesi yüzünden iptal etti.[95] Ertelediği konsere 18 Şubat'ta, Sabri Tuluğ Tırpan eşliğinde çıktı[96] ve Mayıs'ta yayımlanan Onno Tunç saygı albümü Onno Tunç Şarkıları'nda yer alan "Sen Ağlama" şarkısını da Tırpan'la iş birliği yaparak seslendirdi.[97] Nisan'da, The Best of Sertab Erener - En İyiler adını verdiği greatest hits albümü yayımladı. Albümde kendi çalışmalarına ait şarkıların yanı sıra, Şans Kapıyı Kırınca (2005) filmi için seslendirdiği Isolina Carrillo şarkısı "Dos Gardenias"a ve İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek (2005) belgeseli için seslendirdiği Madonna şarkısı "Music"e de yer verdi.[98] Mayıs'ta, ilk remiks albümü Sertab Goes to the Club'ı piyasaya sürdü. Temmuz'da, farklı kültürler arasında hoşgörü ve saygıyı artırmayı amaçlayan sosyal sorumluluk projesi DRUM için "I Remember Now" single'ını yayımladı. Eylül'de, müzik kariyerinin on beşinci yılını kutlamak amacıyla Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu'nda Sezen Aksu, Levent Yüksel, Nil Karaibrahimgil, Fahir Atakoğlu, Özge Fışkın ve Demir Demirkan eşliğinde bir konser verdi.[99] "Ölüm ve Yaşam", "Yeniden Doğuş" ve "Aşk" adlı üç bölümden oluşan konseri, otobiyografik bir özelliğe büründürerek şarkılarla kendi hayatını anlattı. "Ölüm ve Yaşam" bölümünde hayatının ülseratif kolitle uğraştığı yıllarını canlandırdı, ardından gelen "Yeniden Doğuş" bölümünde bu hastalıktan kurtulup şöhretin tadını çıkardığı yılları ele aldı. "Aşk" bölümünde ise Demir Demirkan'a olan aşkı sayesinde yaşadığı mutluluğa yer verdi.[100] Aralık 2008'de konser görüntülerini Sertab Erener Otobiyografi: 15. Sanat Yılı Konseri adıyla yayımladı. Hürriyet'ten Onur Baştürk, "şarkılı bir hayat öyküsü ve şarkıcının felsefesinin dışa vurumu" diyerek bahsettiği çalışmayı, 2008'in en iyi işi olarak nitelendirdi.[101]

Erener ve Demir Demirkan, 2009'da Painted On Water adlı bir albüm yayımladı.

Ocak 2008'de Erener ve birçok şarkıcı, sokak hayvanlarıyla fotoğraf çektirdi. Bu fotoğraflardan oluşturulan takvimin satışlarından elde edilen gelirler, sokak hayvanlarına barınak yapılması için kullanıldı.[102] Aynı yıl Elidor'un Türkiye reklamlarında oynadı ve bu reklamlar için "Hayat Beklemez" şarkısını seslendirdi.[103] Temmuz-Ağustos 2008'de gerçekleştirilen Fanta Gençlik Festivali için Emre Aydın ile birlikte turneye çıktı ve Türkiye'deki 18 ilde konserler verdi.[104] Ekim'de Hollanda'da Türkiye'nin kültürel değerlerini tanıtmak amacıyla yapılan Turkey Now adlı festivalde sahne aldı.[105] Aralık'ta yayımlanan Uzay Heparı saygı albümü Uzay Heparı - Sonsuza'ya, "Bu Gece Son" şarkısını seslendirerek dahil oldu. 2007-08 yıllarında adından bahsettiği[106][107] Painted On Water albümünü Los Angeles'ta kaydederek Haziran 2009'da Demir Demirkan ile birlikte yayımladı. Erener ve Demirkan, albüme kurdukları grubun adını verdi.[107] İkili, Painted On Water albümünde türküleri İngilizce sözlerle caz formunda yeniden seslendirdi.[107] Demirkan albümü "Anadolu müziğinin caz ve blues ile birleşip batı enstrümanlarıyla çalınmış hali" diye tanımladı.[108] 2009'un sonlarında Erener, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nın reklamlarında oynadı.[109]

2010-2015: Rengârenk, Ey Şûh-i Sertab ve Sade

Haziran 2010'da Sertab Erener, sekizinci stüdyo albümü Rengârenk'i DMC etiketiyle yayımladı. Albümün klip çekilen şarkılarından "Açık Adres" ve "Rengârenk", Türkiye Resmî Listesi'nde bir numara olurken diğer kliplerden "Bu Böyle", "Koparılan Çiçekler" ve "İstanbul" ise iki numaradan yukarı çıkamadı.[110] Bu beş şarkının yanı sıra "Bir Damla Gözlerimde" ve "Bir Çaresi Bulunur" şarkılarına da klip çekildi. "Bir Damla Gözlerimde"nin klibinde Erener'e Cansel Elçin eşlik etti.[111]

"Açık Adres", Kral TV Video Müzik Ödülleri'nden "En İyi Beste" dalında ödül aldı.[112] Albüm, yılının en çok satan albümlerinden biri oldu ve Erener'e Kral TV Video Müzik Ödülleri'nden "En İyi Pop Kadın Sanatçı" ödülü kazandırdı.[113][114] 2010'da Erener, Türkiye'de lise dördüncü sınıflara okutulan Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersinin kitaplarına dahil edildi. Kitaba, Erener'in Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazanmasıyla Türk pop müziğinin uluslararası alandaki ilk önemli başarısını kazandığı yazıldı.[115]

Nisan 2012'de, üzerinde bir yıl çalışarak, babası Nizamettin Erener için hazırladığı Türk Sanat Müziği albümü Ey Şûh-i Sertab'ı yayımladı.[4][116] 15 eski Türk Sanat Müziği şarkısının aslına uygun olarak yeniden seslendirildiği albüm sayesinde Erener, Altın Kelebek Ödülleri'nden "En İyi Türk Sanat Müziği Kadın Solisti" kategorisinde ödül kazandı.[4][117] Haziran 2012'de Ozan Çolakoğlu'nun ilk proje albümünde yer alan "Dım Dım" şarkısını seslendirdi. Şarkının klibi Temmuz 2012'de yayımlandı. Nisan 2013'te Sade albümünü piyasaya sürdü.

Temmuz 2015'te Erener, altı aydır beraber olduğu sevgilisi Emre Kula ile Seferihisar, İzmir'de evlendi.[118]

2016-günümüz: Kırık Kalpler Albümü ve Ben Yaşarım

Haziran 2016'da Sertab Erener on birinci stüdyo albümü Kırık Kalpler Albümü'nü GNL etiketiyle yayımladı. Albümün ilk klibi Can Saban yönetmenliğinde "Kime Diyorum" isimli parçaya çekildi. Albümün prodüktör ve aranjörlüğünü Sertab Erener'in eşi Emre Kula üstlendi.

2015 yılında gitarist eşi Emre Kula, basçı Eser Ünsalan, klavyeci Ozan Yılmaz ve davulcu Alpar Lu ile birlikte Oceans of Noise adlı grubu kurdular ve İngilizce sözlü rock müzik yapmaya başladılar.[119] 2017'de grupla aynı adı taşıyan ilk EP'leri yayımlandı. Aynı zamanda Ayla'nın film müziğini yaptılar. Erener, 2017'nin sonlarından itibaren kariyerinin 25. yılını kutlamak için Sertab'ın Müzikali adlı bir müzikal ile sahneye çıktı. İki ayrı bölümden oluşan müzikalde Erener, profesyonel dansçılar eşliğinde 1990'lı ve 2000'li hit şarkılarını seslendirdi.[120] Müzikal için hazırlıklar 2015 yılında başladı ve Beyhan Murphy gösterinin koreografı olarak görev yaptı.[121][122] Milliyet'ten Eda Ünsün, Erener'i ve grubunun performansını övdü ve Türkiye'de "Erener öncülüğünde bir müzikal furyası başlamış" olduğunu ifade etti.[123]

2018'de ise Oceans of Noise, Not Safe adlı ikinci EP'lerini yayımladılar. Aynı yıl içinde Erener, Temmuz ve Aralık aylarında "Bastırın Kızlar" ve "Belki de Dönerim" single'larını yayımladı. Şarkılar Can Bonomo tarafından yazılmıştır.[124][125]

Erener'in yeni stüdyo albümünün çıkış şarkısı "Bu Dünya" hayranların gönderdiği videoları içeren bir video klip ile 5 Haziran 2020'de yayımlandı. Şarkıcının on ikinci stüdyo albümü Ben Yaşarım, 12 Haziran 2020'de satışa sunuldu. Albüm kadrosunda Emre Kula, Ersel Serdarlı, Doğan Duru, Can Bonomo ve Sezen Aksu gibi isimler yer aldı.[126] Hürriyet'ten Hikmet Demirkol, "Sertab Erener yine dinamik, yine kendisinden söz ettirecek detayda ve derinlikte dolu dolu bir albüm ile karşımızda" olduğunu ifade etti.[127]

Sanatı

Müzikal tarzı ve sesi

Sertab Erener'in ses aralığı 3 oktavdır ve türü koloratur sopranodur. Bir pop müzik şarkıcısıdır.[38] Şarkılarında, "Ortadoğu ezgilerinden kulüp şarkılarına kadar uzanan bir yelpaze" yer alır.[128] 1980'lerde şarkıcılığa ilk atıldığında operayla uğraştı ancak operada beklediğini bulamayınca pop yapmaya karar verdi. Bundan şöyle bahsetti: "Benim düşündüğüm gibi, hayal ettiğim gibi çıkmadı. Kendi içimde yarattığım başka bir operaydı belki de. Ne bileyim ben. Yurt dışına gidecek öyle bir para pul, öyle bir burs yoktu o dönem. Sonra dedim ki jingle söylüyorum. Para da kazanıyorum. Ben en iyisi kendi kulvarımda kendi kendime bir şeyler yapayım."[129] Operadan pop müziğe geçerken oldukça zorlandı.[29] Milliyet'te yazan Semih Günver, 1994'teki bir yazısında Erener'in sesiyle ilgili olarak "Ne renkli, ne tatlı bir ses. Bu genç kadın büyük bir şarkıcı. Gerçek bir soprano." dedi.[130] Hürriyet yazarlarından Tolga Akyıldız ise "Sertab, hem sesinin hem de şarkı seçiminin gücüyle Türk popüler müziğinin birinci ligindeki en büyük markalardan biri." yorumunu yaptı.[131] Ünlü olmadan önce yıllarca İngilizce şarkılar söylediği için ilk albümü Sakin Ol!'daki Türkçe şarkıların bir kısmında "söylediğini bilmediği bir şeyleri" anlattı, ne söylediğinden çok nasıl söylediğine takıldı. İkinci albümü Lâ'l'de ise bunun farkına vardı ve yaşanmışlıklarını da şarkılarına ekleyerek olayın sadece teknik kısmıyla ilgilenmeyi bıraktı.[29] Üçüncü albümü Sertab Gibi'de söz yazarlığı ve bestecilik yapmaya başladı. Müziklerin alt yapısına fazlasıyla önem vermesine rağmen yine de sesi istediğinden ön planda oldu.[132] Deneysel bir çalışma olarak nitelendirdiği Sertab Gibi için, "[Albüm] Ticari başarısızlıkla sonuçlandı denilebilir ama kariyerim açısından 'Vay be, hatuna bak!' dedirtecek noktaya geldim. Bu deneyimle gördüm ki söyleyeceğim sözü müziğimle, Türk toplumunun beğeni sınırlarını küçük küçük zorlayarak, adım adım birlikte yürüyerek söylemeliyim. Yoksa tamamıyla avangart şeyler üretebilecek kapasiteye sahibim ama o, sadece arkadaşlarımın dinlediği bir şey olur. Oysa ben geniş bir kitleye hitap etmek istiyorum. Bu durumda da pop müziğin kitlelere ulaşmak ve hep birlikte bir adım öteye gitmek için doğru bir dil olduğuna inanıyorum." dedi.[133]

Dördüncü albümü Sertab Erener, önceki üç albümüne kıyasla "deneylerden uzak ve oturaklı" bulundu.[134] Beşinci albümü Turuncu, pozitif bir enerjiyle insanları hayata bağlaması için ortaya çıktı. Ayrıca önceki albümüyle ilan ettiği "Zor Kadın" imajını, bu albümdeki "Güle Güle Şekerim" şarkısının sözleriyle yıktı.[57] 2003'te Eurovision'a katıldığı "Everyway That I Can" ise etnik motiflerle süslenmişti, klasik pop ve Türk müziğinin karışımını yansıtmaktaydı.[135][136] Yedinci albümü Aşk Ölmez, çok iddiasız bir şekilde hazırlandı. Erener, Aşk Ölmez'de "bugüne kadar sahip olduğum bütün bilgileri, şarkının ilk beş dakikasında göstermeliyim ya da sesimi şurada ortaya çıkarmalıyım" iddiasından vazgeçti.[137] Albümden şöyle bahsetti: "Biraz aşkı, insan olmayı kurcalıyor. Bir felsefesi olduğuna inanıyorum. Küçük espriler de var ama albüm özellikle kadın-erkek ilişkilerine dair.... Kendi aramızda yaşadığımız anlaşmazlıkları, bazen esprisini yaparak, bazen ciddiye alarak yazmaya çalıştım. Çoğunluğun dertleri; sonuçta ben de onlardan ayrı bir şey yaşamıyorum. Metropol insanı olduğum için onun sorunlarından söz ediyorum. Bunlardan yola çıkarak albümün sözlerini yazdım."[81] Demir Demirkan ile birlikte yayımladığı caz fusion tarzındaki Painted On Water'da türküleri İngilizce sözlerle yeniden seslendirdi.[107] Sekizinci albümü Rengârenk'te, yorumculuğundaki "diva hareketlerini azaltarak" daha sakin bir şekilde şarkı söyledi.[26]

Etkilendikleri

Erener, şarkıcılığını geliştirirken Barbra Streisand'den etkilendi.

Sertab Erener, küçüklüğünü babasının söylediği Türk sanat müziği şarkılarıyla geçirdi. Alanis Morissette, Sting ve Tina Turner'ı severek dinlediğinden söz etti.[132] Milliyet'ten Orhan Kahyaoğlu'na göre, çıkış yaptığı yıllarda "tüm Sezen Aksu etkisine rağmen, sesindeki incelik ve sanatsal birikiminden dolayı Sezen'in müziğinden kolayca sıyrıldı.[138] Erener, Sezen Aksu'dan başta sahne performansı sırasında izleyicilerle iletişim kurma konusu olmak üzere pek çok şey öğrendi.[139] Barbra Streisand'den ise "hayatımın kadını" diye bahsetti. Ünlü olmadan önce sürekli olarak Streisand'i taklit ettiğini şöyle anlattı: "Bir zamanlar onu nasıl taklit ederdim, anlatamam. Öylesine etüt etmiştim ki kadını, o kadar olur. gözünü kapa, Barbra karşında yani. Kendi şarkılarımı söylemeye karar verdiğimde ayıldım ki, böyle taklitle yürümez. Ondan sonra çok uğraştım sesimin kimliğini bulmak için."[1]

Diskografi

Filmografi

Televizyon

Yıl Program Rol Notlar
2002 Ti Show[140] Kendisi
2011 Star Akademi Kendisi
2014 Yalan Dünya[141] Kendisi 76. bölüm
Arkadaşım Hoşgeldin[142] Kendisi
2015 Sesi Çok Güzel Kendisi
2018 Jet Sosyete[143] Kendisi 26. bölüm
2020 59. Bölüm (Final)

Ödülleri

Yıl Ödül veren organizasyon Kategori
1995 1. Kral Tv Video Müzik Ödülleri En İyi Pop Kadın Sanatçı
2000 6. Kral Tv Video Müzik Ödülleri En İyi Pop Kadın Sanatçı
En İyi Söz (Vur Yüreğim)
2001 28. Altın Kelebek Ödülleri En İyi Türk Pop Müziği Kadın Solist
2002 8. Kral Tv Video Müzik Ödülleri En İyi Pop Kadın Sanatçı
2004 10. Kral Tv Video Müzik Ödülleri Yılın Şarkısı (Everyway That I Can)
Onur Ödülü
2010 14. İstanbul Fm Altın Ödülleri (İFA) En iyi Pop Kadın Sanatçı
2010 2. Anket Şöleni Ödülleri En Sevilen Kadın Sanatçı
2011 17. Kral Tv Müzik Ödülleri En İyi Kadın Sanatçı
2012 39. Altın Kelebek Ödülleri En İyi Türk Sanat Müziği Kadın Solist
2015 1. Gossip Time. Yıl Sonu Ödülleri En İyi Mesaj İçeren Klip & Şarkı (Kız Leyla)[144]
2017 14. Radyo Boğaziçi Müzik Ödülleri En İyi Albüm (Kırık Kalpler Albümü)

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Psikopat mıyım, neyim". Hürriyet. 19 Nisan 1999. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  2. ^ "Sertab'ın ailesi". Hürriyet. 18 Nisan 2008. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  3. ^ a b Dolmacı, Emine (27 Haziran 2010). "Dünyanın her yerinde şarkı söylemek istiyorum". Zaman. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  4. ^ a b c Arman, Ayşe (29 Nisan 2012). "Sertab Erener'in babasına ve hepimizin babalarına". Hürriyet. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ Arman, Ayşe (14 Haziran 2009). "Hayatımın bir bölümü abim Serdar'ı kıskanarak geçti". Hürriyet. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  6. ^ "Birinin beni itmesi lazım". Hürriyet. 11 Nisan 1999. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  7. ^ a b c Eyüboğlu, Ali (26 Eylül 1992). "Yeni hedef sinema". Milliyet. s. 4. 
  8. ^ Durkal, İpek (10 Ekim 1999). "Sertab deplasmanda". Milliyet Pazar. s. 16. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  9. ^ a b "Müzik dünyasının sevilen çifti". Milliyet. 26 Şubat 1995. s. 6. 
  10. ^ "'Bir daha evlenmem'". Bursa Hakimiyet. 1 Nisan 2015. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2016. 
  11. ^ Çapa, İzzet (1 Kasım 2013). "'Yine mi çiçek' bana yazıldı". Hürriyet. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015. 
  12. ^ "3. Altın Güvercin". Milliyet. 25 Temmuz 1987. s. 15. 
  13. ^ Çevikcan, Serpil (18 Ocak 1990). "İşte Eurovision finalistleri". Milliyet. s. 15. 
  14. ^ "'Ölümden korkuyorum'". Milliyet. 5 Nisan 1995. s. 1. 
  15. ^ "İşte Sertab Erener". Milliyet. 14 Eylül 1992. s. 25. 
  16. ^ "10 yılın bedeli". Milliyet. 30 Ağustos 1992. s. 10. 
  17. ^ Orun, Nuray (9 Eylül 1992). "Özel radyolar kaset satışlarını düşürdü". Milliyet. s. 5. 
  18. ^ Eyüboğlu, Ali (8 Haziran 1994). "Kasetteki gerçekler". Milliyet. s. 4. 
  19. ^ Eyüboğlu, Ali (25 Aralık 1992). "TRT-1, yılbaşında gazino gibi". Milliyet. İstanbul. s. 23. 
  20. ^ "Erken kutlama". Milliyet. 28 Aralık 1992. s. 3. 
  21. ^ "Eurovision'da final". Milliyet. 13 Mart 1993. s. 23. 
  22. ^ "Bu gece şölen". Milliyet. 22 Haziran 1993. s. 2. 
  23. ^ "Hisar konseri hatırası". Milliyet. 9 Temmuz 1993. s. 4. 
  24. ^ Sertab Erener'in geçirdiği ameliyatlara dair kaynaklar:
    • "Sertab iyileşiyor". Milliyet. 13 Ağustos 1993. s. 18. 
    • Toros, Sinan (8 Mart 1994). "Sertab iyi döndü". Milliyet. s. 3. 
    • Toros, Sinan (10 Temmuz 1994). "Sertab döndü". Milliyet. s. 5. 
  25. ^ a b Uyar, Metin (22 Mart 2014). "Kolit duygusal insanlarda daha sık görülüyor". Milliyet. Erişim tarihi: 18 Nisan 2015.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "kolit" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  26. ^ a b Gence, Hakan (5 Haziran 2010). "Diva hareketlerini artık azalttım". Hürriyet. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  27. ^ Eyüboğlu, Ali (19 Mayıs 1995). "Arabesk yenilmedi". Milliyet. s. 5. 
  28. ^ Altuntaş, Birsen (14 Aralık 1999). "HeLal Sertab". Milliyet. s. 2. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  29. ^ a b c Özalp Konyar, Hümeyra (27 Aralık 1994). "Bizim 'Pavarotti'miz". Milliyet. s. 6. 
  30. ^ "'Kral'lar ödüllendi". Milliyet. 8 Mart 1995. s. 5. 
  31. ^ "Kraliçe, liseden çıktı". Milliyet. 5 Nisan 1995. s. 2. 
  32. ^ "Sanatın Kars çıkartması". Milliyet. 20 Eylül 1995. s. 24. 
  33. ^ "En Rüküş Kadınlar". Milliyet. 28 Şubat 1996. s. 23. 
  34. ^ Gökkaya, Erdal (31 Aralık 1996). "Megazin 96". Milliyet. s. 2. 
  35. ^ "Boşandılar". Milliyet. 19 Haziran 1996. s. 1. 
  36. ^ "Tatil filmleri". Milliyet Vitrin. 25 Ocak 1997. s. 1. 
  37. ^ "Sertab Erener'e Demir Demirkan'dan büyük şok!". Milliyet. 21 Ekim 2014. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  38. ^ a b Aktar, Haluk (19 Haziran 1996). "Sertab ateşe hazır". Milliyet. s. 1. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  39. ^ Eyüboğlu, Ali (11 Haziran 1997). "Kraliçenin aforozu". Milliyet. s. 2. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  40. ^ Barçın İmer, Lale (29 Ağustos 1997). "Popvirüs... İyi şeyler, kötü şeyler..." Hürriyet. s. 2. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  41. ^ "Ah şu albüm tirajları". Hürriyet. 8 Ağustos 1997. 11 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013. 
  42. ^ "Önce Rock Sonra Sertab Sallayacak". Milliyet. 26 Ağustos 1998. s. 8. 
  43. ^ "Sertab ile Tuğçe dünyaya açılıyor". Hürriyet. 25 Ağustos 1998. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  44. ^ Benli, Serdar (25 Kasım 1998). "Jose Carreras Sertab'ı seçti". Milliyet. s. 1. 
  45. ^ "Sertab Erener Hürriyet'e anlattı: Bu adamla düet rüya gibiydi". Hürriyet. 25 Ağustos 1998. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  46. ^ Eyüboğlu, Ali (21 Mart 1999). "Bir şarkı, bir sancı". Milliyet Pazar. s. 3. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  47. ^ Kula, Efkan (1 Mayıs 1999). "MÜZİK". Milliyet Vitrin. s. 6. 
  48. ^ Eyüboğlu, Ali (9 Ocak 2000). "2000'e kral girenler". Milliyet. s. 2. 
  49. ^ "Zor Kadın beğeniliyor". Hürriyet. 1 Haziran 1999. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  50. ^ Barçın İmer, Lale (16 Mayıs 1999). "Alanis Morissette gelecekti ama". Hürriyet. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  51. ^ "Festivalden felakete". Milliyet. 22 Ağustos 1999. s. 25. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  52. ^ Kaya, Ahmet (22 Eylül 1999). "Hadi yüreğim ha gayret". Milliyet. Adana. s. 2. 
  53. ^ "Avrupa seferi". Hürriyet. 11 Ocak 2000. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  54. ^ "Yağmurda Sertab". Hürriyet. 23 Nisan 2000. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  55. ^ "Sertab'ın yaz sürprizi". Hürriyet. 27 Temmuz 2000. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  56. ^ "Düetsiz şarkı yasağı". Hürriyet. 6 Ekim 2000. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  57. ^ a b Altuntaş, Birsen (6 Haziran 2001). "Sertab 'turuncu' bulutlara uçtu". Milliyet. s. 2. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  58. ^ "Albüm". Hürriyet. 23 Haziran 2001. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  59. ^ Eyüboğlu, Ali (15 Ağustos 2001). "Tarkan zirvede". Milliyet. s. 2. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  60. ^ "İşte TV dünyasının en iyileri". Hürriyet. 21 Aralık 2001. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  61. ^ "Sezen'le Sertab'ı Eurovision barıştırdı". Hürriyet. 1 Ocak 2003. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  62. ^ "TDK'dan İngilizce şarkıya tepki". NTV. 28 Şubat 2003. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2012. 
  63. ^ Hararlı, Demirhan; Dallıağ, Dilek (26 Şubat 2003). "İngilizce şarkı tartışma yarattı". Hürriyet. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  64. ^ "TDK'dan İngilizce şarkıya tepki". NTV. 24 Şubat 2003. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2012. 
  65. ^ "Türkiye Eurovision'da birinci". NTV. 25 Mayıs 2003. 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  66. ^ "Sertab - Every Way That I Can". Ultratop. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  67. ^ "Guld- och Platinacertifikat — År 2003" (PDF) (İsveççe). Uluslararası Fonogram Sanayisi Federasyonu İsveç. 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2013. 
  68. ^ "Ελληνικό Chart" (Yunanca). Uluslararası Fonogram Sanayisi Federasyonu Yunanistan. 10 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  69. ^ "Sertab, devletle tanıştı". Milliyet. Ankara. 28 Mayıs 2003. s. 3. Erişim tarihi: 25 Nisan 2003. 
  70. ^ Tezel, Mevlüt (20 Mayıs 2014). "Soma'nın isimsiz kahramanları". Sabah. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  71. ^ "Müyap Ödülleri dağıtıldı". Hürriyet. 23 Haziran 2003. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  72. ^ "Sertab Erener'in sesi Hollywood filminde". Hürriyet. 8 Nisan 2003. Erişim tarihi: 26 Nisan 2013. 
  73. ^ "UNICEF filminde Sertab oynadı". Milliyet. 16 Ağustos 2003. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  74. ^ "Tek rakibi BRITNEY". Milliyet. 21 Ağustos 2003. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  75. ^ "Sertab Erener ve Faruk Tekbilek, 'savaş çocukları' için söylediler". NTV. 29 Eylül 2003. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  76. ^ "CD". Milliyet Cumartesi. 5 Haziran 2004. s. 13. 
  77. ^ "Sertab'ın sesi Shibuya'da". Hürriyet. 28 Temmuz 2004. Erişim tarihi: 25 Nisan 2015. 
  78. ^ "Sertab soyuldu". Milliyet. 30 Şubat 2004. s. 2. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  79. ^ Tezel, Cenker (17 Mayıs 2004). "10 numara". Hürriyet. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  80. ^ "Simya Muzik". Simya Müzik. 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2005. 
  81. ^ a b c Özcan, Nazan (17 Mayıs 2005). "'Bu da benim aşka bakış açım'". Milliyet Cumartesi. s. 17. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2005. 
  82. ^ "Sertab Erener Sri Lanka'ya gidecek". Hürriyet. 5 Ocak 2005. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  83. ^ "Yardım meleğinin fotoromanı". Hürriyet. 14 Şubat 2005. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  84. ^ "Erener Sri Lanka'da yardım dağıtıyor". Hürriyet. 9 Şubat 2005. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  85. ^ "CD". Milliyet Cumartesi. 21 Mayıs 2005. s. 13. 
  86. ^ "2005 ilk 200 yerli albüm". MÜYAP. 9 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013. 
  87. ^ Akyıldız, Tolga (23 Temmuz 2005). "İki kadın, iki albüm". Hürriyet. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  88. ^ Erus, Reha (22 Ağustos 2005). "Böyle kusursuzluk beklemiyorduk". Hürriyet. Kurtköy, Pendik. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  89. ^ Kurtulmuş, İrfan (23 Ekim 2005). "50 yılın en iyisi ABBA". Milliyet. Kopenhag. s. 3. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  90. ^ "Ünlüler ders kitaplarına girdi". Hürriyet. 14 Ekim 2005. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  91. ^ Aydıngöz, Halit (11 Mayıs 2006). "Destek müzayedesi". Hürriyet. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 
  92. ^ "Kemal Sunal Sanat Ödülleri'ni kazananlar açıklandı". Hürriyet. 9 Haziran 2006. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 
  93. ^ "Uluslararası Türkçe Olimpiyatı'nda dereceye girenlere ödül". Hürriyet. İstanbul. 18 Haziran 2006. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 
  94. ^ Ergan, Uğur (27 Aralık 2006). "Azerbaycan'a "Sertab" notası". Hürriyet. Ankara. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015. 
  95. ^ "Sertab zatürre oldu". Hürriyet. 31 Ocak 2007. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015. 
  96. ^ "Sertab Erener Ankara Caz Geceleri'nde". NTVMSNBC. 30 Ocak 2007. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015. 
  97. ^ Onno Tunç Şarkıları (albüm kitapçığı). Çeşitli Sanatçılar. Kolaj Müzik. 2007. 8694999015026.
  98. ^ The Best of Sertab Erener - En İyiler (albüm kitapçığı). Sertab Erener. Columbia Records. 2007. 88697089492.
  99. ^ "Eski eşle sahnede". Hürriyet. 13 Eylül 2007. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015. 
  100. ^ Eren Denker, Sema (29 Kasım 2008). "Demir'in aşkıyla ölü toprağını üzerimden attım". Hürriyet. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015. 
  101. ^ Baştürk, Onur (27 Aralık 2008). "Yılın en iyi işi: Otobiyografi". Hürriyet. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015. 
  102. ^ "Ünlüler can dostları için poz verdi". Hürriyet. 28 Ocak 2008. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2015. 
  103. ^ "Müzikal haberler". Hürriyet. 3 Mayıs 2008. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  104. ^ "Türkiye onlarla coştu". Hürriyet. 4 Ağustos 2008. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  105. ^ "Hollandalılar Türk kültürünü tanıyacak". Radikal. 10 Ekim 2008. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  106. ^ "Korkunç şekilde değiştim nereden nereye diyorum". Sabah. 5 Eylül 2007. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  107. ^ a b c d Türkölmez, Elif (20 Eylül 2008). "Önemli olan senin hikâyen". Radikal. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  108. ^ "Erener ve Demirkan'dan ortak albüm". Cumhuriyet. 18 Şubat 2009. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  109. ^ "VOB tanıyan çıkmayınca, tanıtım için '1 milyon dolarlık' atak yaptı". Radikal. 18 Şubat 2009. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  110. ^ Sertab Erener şarkılarının Türkiye Resmî Listesi'ndeki konumları:
  111. ^ "Partneri Cansel". Hürriyet. 4 Ekim 2010. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  112. ^ "Kral TV Müzik Ödülleri Dağıtıldı". Gerçek Pop. 19 Mayıs 2010. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2009. 
  113. ^ "MÜYAP 2010 Yılı Albüm Satış Rakamlarını Açıkladı, Tarkan Zirvede, Serdar Takipte". habershow.com. 20 Mart 2011. 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  114. ^ "17.Kral Müzik Ödüllleri Kazananları". kralmuzikodulleri.com. 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2012. 
  115. ^ Cantürk, Safure (20 Eylül 2010). "Sezen Aksu lise son kitabında..." Sabah. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  116. ^ "Sertab Erener'den Türk Sanat Müziği albümü". Haberturk.com. 12 Nisan 2012. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  117. ^ "Altın Kelebek'ler onlara kondu". Hürriyet. 12 Haziran 2011. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2012. 
  118. ^ Çınar, Yunus Emre (7 Temmuz 2015). "Sertab Erener Seferihisar'da gizlice evlendi". Gazete Habertürk. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015. 
  119. ^ "Sertab Erener'in yeni grubu". Habertürk. 22 Ekim 2017. Erişim tarihi: 15 Şubat 2018. 
  120. ^ "Sertab'ın müzikali herkesi büyüledi". Milliyet. 22 Aralık 2017. Erişim tarihi: 1 Mart 2020. 
  121. ^ "Sertab Erener: 'Müzikal çocukluk hayalimdi'". Milliyet. 19 Nisan 2018. Erişim tarihi: 1 Mart 2020. 
  122. ^ "Sertab'ın Müzikali Ocak'ta da devam ediyor". Milliyet. 19 Aralık 2019. Erişim tarihi: 1 Mart 2020. 
  123. ^ Ünsün, Eda (27 Şubat 2020). "Sertab'ın Müzikali, müzikaller çağı başlattı". Milliyet. Erişim tarihi: 1 Mart 2020. 
  124. ^ "'Bastırın Kızlar' görücüye çıktı". Milliyet. 21 Temmuz 2018. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019. 
  125. ^ "Sertab Erener, yeni yılı bir şarkı ile kapatıyor". Habertürk. 6 Aralık 2018. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019. 
  126. ^ "Sertab Erener'den yeni albüm". Milliyet. 10 Haziran 2020. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  127. ^ Demirkol, Hikmet (17 Haziran 2020). "Ben Yaşarım". Hürriyet. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020. 
  128. ^ Danişmend, Melis (13 Aralık 2009). "Sertab Erener ile geçmişe yolculuk". Sabah. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 
  129. ^ Türenç, Tufan (3 Aralık 2008). "Sertab Erener ve opera". Hürriyet. Erişim tarihi: 21 Haziran 2015. 
  130. ^ Günver, Semih (23 Kasım 1994). "Hepsi geldi geçti". Milliyet. s. 20. 
  131. ^ Akyıldız, Tolga (24 Haziran 2001). "Sertab'a bu kadarı yetmemeli". Hürriyet. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  132. ^ a b Çakır, Aslı (15 Haziran 1997). "Yeniden hayata Demir'ledi". Milliyet Pazar. s. 3. 
  133. ^ Bayındır, Handan (28 Temmuz 2001). "Örtünüyoruz işte!". Milliyet Vitrin. s. 4. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  134. ^ Barçın İmer, Lale (7 Mart 1999). "Yeni bir isim". Hürriyet. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015. 
  135. ^ "Avrupa'ya Türk müziği damgası". Milliyet. 25 Mayıs 2003. s. 3. Erişim tarihi: 26 Nisan 2013. 
  136. ^ "Eurovision'un ev sahibiyiz". Radikal. 26 Mayıs 2003. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2013. 
  137. ^ Denker, Sema (4 Mayıs 2005). "Üstüne binilemeyen vahşi bir atken kendimi eğittim". Hürriyet. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2015. 
  138. ^ Kahyaoğlu, Orhan (16 Kasım 1997). "Elini gençlerden çek, Sezen!". Milliyet Pazar. s. 16. 
  139. ^ Eroğlu, Umut (19 Temmuz 2010). "Artık popun dışında bir yerdeyim". Radikal. İstanbul. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  140. ^ "'Talk Show'lar şov yapacak". Milliyet. 12 Ekim 2002. 
  141. ^ "Sertab Erener 'Yalan Dünya'da". Milliyet. 5 Mart 2014. Erişim tarihi: 18 Ocak 2015. 
  142. ^ "Arkadaşım'a Sertab Erener konuk!". Zaman. 15 Mayıs 2014. Erişim tarihi: 18 Ocak 2015. 
  143. ^ "Jet Sosyete'ye bomba konuk! Sertab Erener geliyor". Boxer. 25 Aralık 2018. Erişim tarihi: 27 Aralık 2018. 
  144. ^ "1. Gossip Time Yıl Sonu Ödülleri". gossiptimemag. 6 Nisan 2016. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2016. 

Ek okumalar

Dış bağlantılar

Ödüller ve başarılar
Önce gelen:
Marie N
"I Wanna"
Eurovision Şarkı Yarışması birincisi
2003
Sonra gelen:
Ruslana
"Wild Dances"
Önce gelen:
Buket Bengisu & Grup Safir
"Leylaklar Soldu Kalbinde"
Eurovision Şarkı Yarışması'nda Türkiye
2003
Sonra gelen:
Athena
"For Real"