René Guénon

Vikipedi, özgür ansiklopedi
13.32, 24 Ocak 2021 tarihinde Terminator62 (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24717711 numaralı sürüm (düzenleme)
René Guénon

René Guénon (okun. röne genon) (Şeyh Abdülvahit Yahya adıyla da bilinir)(15 Kasım 1886, Blois,Fransa – 7 Ocak 1951, Kahire, Mısır), Fransız metafizikçi yazar.

15 Kasım 1886 tarihinde Fransa'nın Blois kentinde doğdu. Babası Katolik bir aileden gelmiş bir mimardı. Guénon, formel eğitimini Matematik, Felsefe ve Edebiyat alanında gördü.

Üniversite eğitimini 1916'da modern matematikteki sonsuz sayı kavramına getirdiği özgün bakışını tezleştirdiği "Leibniz ve sonsuz küçüklerin hesaplanması" (Leibniz and Infinitesimal Calculus) adlı çalışması ile tamamladı. Ancak sonrasında 1921 yılında Jacques Maritain'in danışmanlığında "Hindu Öğretilerinin Tetkikine Genel Giriş" (General İntroduction to The Study of Hindu Doctrines) adlı doktora tezi jüri tarafından kabul edilmemesi üzerine akademik çalışmalarına son verdi.

1906 yılında Paris'e gitti ve manevi yönden kendisini tatmin etmeyen Katolik öğretiden uzaklaşarak yeni yeni gelişmekte olan Ruhçu (Spiritüalist) gruplarla görüşmeye, fikir alış-verişinde bulunmaya ve yapılan ruhçu faaliyetleri incelemeye başladı.

Guenon, 1906'da daha sonra Dr. Gerard Encausse tarafından yönetilen Ökült hareketin öncüsü olan Ecole Hermetique'in kurslarında katıldı. Sonrasında Papus'un bazı inançlarını (Ruhçuluk, Reenkarnasyon) reddetti. 1908 yılında Martinist arkadaşlarının da teşvikiyle kısa süre devam etmiş olan Orde du Temple Renove’nin kontrolünü üstlendi. 1909'da Okültizm ile tüm ilişkisini keserek O.T.R’den ayrıldı. 1909'da tarihi Katarcılığın (Catharism) otantik bir yeniden inşası olduğunu iddia eden Eglise Gnostique'a katıldı. Piskoposluk unvanını kazandı ve Palingenius adını aldı.

1906-1908 yılları arasında Spiritüalist, Okültist ve Gnostik gruplarla ilişki içinde kaldı. Daha sonra hakikate ulaşmak için sahih bir gelenek haricinde bir yol izlemenin yanlış olacağını ve hakikatten saptıracağını ortaya koyarak ruhçu gruplarla ilişkisini kesti.

1909 yılında onun yönlendirmesine katılan Eglise Gnostique'den bazı arkadaşlarıyla birlikte "La Gnose" (İrfan) adında ezoterik konuları ele alıp işleyen bir dergi kurdu ve 1912’ye kadar çalışmalarına devam eden bu derginin editörü oldu.

İçine girip çıktığı gruplardan birinde önceden müslüman olmuş ve Abdulhadi ismini almış olan Fransız ressam Gustav Ageli ile tanıştı. Ageli ile tanışmasının ardından onun yönlendirmesiyle incelediği İslam'dan etkilenerek 1912 yılında müslüman oldu ve Mısır'a giderek Şazeliye tarikatı şeyhi Abdurrahman Eliş El-kebir'e intisap etti. İntisabının ardından arapça makalelerde ve günlük hayatında kullandığı Abdülvahid Yahya adını aldı.

Mısır'dan döndükten sonra Tradsiyonalizme dair çalışmalarını yoğunlaştıran Guénon 1930'da eşinin vefatı üzerine tasavvufu daha derinden incelemek gayesiyle Mısır'a gidip yerleşti ve şeyh Muhammed İbrahim'in kızı Fatma ile evlendi. Vefatına kadar Kahire'de yaşamına devam etti. Mısır’da iken mümkün mertebe insanlardan uzak ve olabildiğine küçük bir çevre ile ilişkisini sürdürürken Arapça yayın yapan El-maarif dergisinde yazılarını yayınlamaya devam etti.

Guenon, metafizikten geleneksel ilimlere ve modern insanın hayatındaki açıklıklara kadar geniş bir sahada eserler verdi. Kitaplarının esas konusu genel olarak çeşitli geleneklerle modern dünya arasındaki tezatlık oluşturmaktadır. Bunu yaparken de en büyük dayanağı Akıl (Entelekt) ile Profan Aklın (Raison) arasındaki farktır.

Çok iyi analiz ettiği Modern Batı'yı geleneksel medeniyetlerden sapma ve hatta bir "hastalık" olarak gören Guenon, iyileşmenin tek yolunun Doğu'daki geleneksel öğretilerin temelinde yer alan hakikatlerin (Sophia Perennis) yeniden keşfi olduğunu ileri sürer.

Bütün hakiki dinlerin aynı ilahi kaynaktan gelip kuralları itibarıyla değişkenlikler arzeden uyarlamalar olduğunu öne süren Guenon, Hinduizmin doğuştan Hindu olanlara açık, Hristiyanlığın ise inisiyatik niteliğini yitirmiş, Yahudiliğin de ırki bir nitelik sergilediğini ifade etmiştir.

Kendisine manevi yol olarak modern dünyada inisiyatik niteliğini koruduğunu düşündüğü İslam'ı (tasavvufu) seçmiş ancak eserlerinde ırki ve zihni yakınlıkları sebebiyle batılı zihniyetine daha uygun geleceğini düşündüğü bir dil olan Hinduizmin dilini kullanmıştır. Bunda maksadı gerek İslam'a bakışı çok dar ve olumsuz olan batı insanına -kendisinin de Hristiyan öğretiye olan soğukluğunun da etkisiyle- anlatımının daha kolay olacağı için gerekse de gelişmekte olan Hind hayranlığından istifade ile geleneğin çok kapsayıcı bir yüzü olan Hindu tradisyonunu temel alarak hakikati anlatmaktı. Bununla birlikte kendisine bir yol arayışı ile başvuran hiç kimseye Hindu dinini tavsiye etmediği belirtilmektedir. Neticede onun en büyük amacı okuyucularına manevi bir yol bulma konusunda imkânların bulunduğunu göstermekti. Yine de şu söylenmelidir ki o okuyucuları için hiçbir geleneği diğerine tercih etmemiştir.

Kendisi de tradisyonalist ekole mensup olmakla birlikte Frithjof Schuon gibi yazarlar Guenon'un Hristiyanlık ve birkaç başka konudaki görüşlerine katılmamışlardır. Yazarlar arasındaki böylesi farklılıklardan ötürü batıda Guenon takipçileriyle Schuon takipçileri arasında belirli bir ayrıma giden kimseler de bulunmaktadır.

Sembolizmde de bir üstad olan Guénon, tradisyonel doktrine dair derin ve net tespitler yapmakla birlikte modern matematiğe getirdiği yorumlarla da dikkat çekmektedir.

“Guénon ve matematiksel sonsuz" yazısında Bekir S. Gür onun bu yönü için : "Matematiksel sonsuz'u incelediği tezinde modern matematiğin sonsuz ile ilgili alanları için doğrudan "matematiksel sonsuz diye bir şey yoktur" der: çünkü bir tane sonsuz vardır, o da ancak metafiziksel sonsuzdur! 1, 2, 3... gibi bir sayı dizisinin sonsuz değil, olsa olsa belirsiz (indefinite) olduğu söylenebilir" diye yazmaktadır.

Yirminci yüzyılın içinde bulunduğu buhrana hakikat perspektifinden ortaya koyduğu tespitlerle tradisyonalist (gelenekselci) ekolün doğmasını sağlayan ve bu sayede ezoterik ve mistik yol arayışı içinde olan birçok insana akaide bağlı sahih -ortodoks- manevi yol ile sahtekarlık ve sapmalar arasındaki ince ve derin farklılıkları göstermek suretiyle bir rehber olmuş olan büyük mütefekkir Guénon'un dar çerçevede sürdürdüğü yaşamı Mısır'da 7 Ocak 1951'de sona erdi. Vefat ettiğinde 64 yaşındaydı. Esasında birtakım gizli kapaklı inanış, ritüel vesairin dışında, Guenon'un savunduğu tezler çepeçevre yeryüzü manevi geleneğinin ortaklaşalıkları üzerinde bizi düşündürmektedir. 

Guenon belli bir yaşa kadar birçok yapıya müntesip olsa bile asla tatmin olmamış bir ruhtur. Bu süreçte aradığı gerçeklikleri İslam dininde bulmuştur. Ama o'nun hidayete ermesi, üzerinde düşündüğü şeylerin hakikatine ermesi ile anlam kazandı. 

Guenon sıradan bir hidayet ehli, bir davetçi vs. değildir. O, bulduğu gerçeklikleri katışıksız entelektüel faunasında yepyeni ilişkilere taşımayı becermiş bir derinlikli kişidir. 

İnsan-ı Kamil'in yeryüzü geleneği için ne ifade ettiğini o'nu okuyunca modern idrakimize daha iyi anlatabiliriz. Ya da himalayalar nedir? daha iyi öğreniriz. O'nun yolculuğu, durakları her biri enfes maceralar şeklinde karşımızda beliren bir düşünce turudur. 

Guenon sahih gelenekler ile batıl arasındaki sınır ihlallerini tespit etmektedir. Tapınakçılar, Gülhaççılar veya Katar Şövalyeleri, Masonluk gibi birbirine geçişimli birçok olgunun aslında bir tek sahih gelenek içindeki aynaların yanıltıcılığından yararlanabildiğini ortaya koymaktadır. 

Bunu şöyle düşünebiliriz: esasında yeryüzü kadim manevi bilginin bir süreği ve hakimiyet alanıdır. Tahrif edilen de bu manevi bilgidir. Esas olan bütün bu karmaşa içindeki tek olan gerçekliği ortaya koyabilmektir. Böyle olunca Hint Manvantarası, Mısır Gizemcileri veya Kuzey Kutbu Söylenceleri bir tek ana kavşakta birleşebilmektedirler. 

Ama bunu şöyle anlamamak gerekiyor: Guenon asla bir Sinkretik değildir. Tevhidi inanışa sahip bir müslümandır. Ancak o tevhidin yansılarını yeryüzünde aramıştır. 

Guenon'un üzerinde durduğu en önemli kavram İnisiyasyondur. O tradisyonun (manevi gelenek) kendisini inisiyasyonlar (erginleme, tekris) yoluyla var ettiğini söylemektedir. 

Bunu şöyle anlamalıyız: bir Shaolin rahibi, bir Brahman, bir Katar rahibi, bir Afrikalı büyücü, bir şaman ve bir mutasavvıf dervişin geçtiği yol aynı yoldur. Biz bu yola gelenek diyoruz ve bu sistem içinde yüceliyoruz. 

İnsan-ı kamil ve onun aşağısında yer alan silsileler içindeki herkes bu tekris sürecinden geçmiştir. Dolayısıyla evren düzenli bir sistematik içinde bir manevi patronajın (terminolojide "tasarruf") altındadır.

İlahi dinlerin tek bir kaynaktan geldiğini fark etmiş ve bu yüksek prensipten insanlara aktarılan tek bir gelenek var olduğunu çıkararak ve bu geleneğin aslında bütün dinlerin özü, farklı semboller ve isimlerle ifade edilse de hepsi aynı hakikati anlattığını savunmuştur.

“Felsefe, giriş ve hazırlık niteliğinde bir aşamadır; Hikmete doğru bir ilerlemedir. Hikmetten daha aşağı bir duruma tekabül eden bir aşamadır. Daha sonra meydana gelen sapma, bu geçiş düzeyini amaç olarak almış ve Felsefeyi Hikmet yerine koymuştur." Rene Guenon

"Guenon, kalpleri tutuşturmak yerine aklın ışıldamaları ile iştigal etmiştir." Mahmut Kanık

Ayrıca bakınız

Eserleri

  • East and West (Orient et Occident, 1924), (Doğu ve Batı)
  • Oriental Metaphysics (La metaphysique orientale, 1939) (Doğu Metafiziği)
  • The Crisis of the Modern World (La crise du monde moderne, 1927) , (Modern Dünyanın Bunalımı)
  • The Spiritist Fallacy (L'erreur spirite, 1923) (Ruhçu Yanılgı)
  • Insights into Islamic Esoterism & Taoism (Aperçus sur l'ésotérisme islamique et le Taoïsme, 1973)
  • Man and His Becoming according to the Vedanta (La crise du monde moderne, 1927) ,
  • The Reign of Quantity & the Signs of the Times (Le règne de la quantité et les signes des temps, 1945) , (Niceliğin Egemenliği Çağın Alametleri)
  • Introduction to the Study of the Hindu Doctrines (Introduction générale à l'étude des doctrines hindoues, 1921) ,
  • Studies in Hinduism (Études sur l'Hindouisme, 1966)
  • Initiation and Spiritual Realization (Initiation et réalisation spirituelle, 1952) , (İnisiyasyona Toplu Bakış)
  • Traditional Forms and Cosmic Cycles(Formes traditionelles et cycles cosmiques, 1970) , (Geleneksel Formlar ve Kozmik Devirler)
  • Insights into Christian Esoterism (Aperçus sur l'ésotérisme chrétien, 1954) ,(Hristiyan Mistisizmi)
  • The Multiple States of the Being (Les états multiples de l'Être, 1932) ,
  • Perspectives on Initiation Aperçus sur l'initiation, 1946) ,
  • Theosophy: History of a Pseudo-Religion (Le Théosophisme - Histoire d'une pseudo-religion, 1921),
  • The Metaphysical Principles of the Infinitesimal Calculus (Les principes du calcul infinitésimal, 1946),
  • The Great Triad (La Grande Triade, 1946) ,
  • The King of the World (Le Roi du Monde, 1927) , (Alemin Kralı)

Yazarın Türkçeye Çevrilen Eserleri

  • Modern Dünyanın Bunalımı, Yeryüzü Yayınları, İstanbul, 1979
  • Doğu ve Batı, Yeryüzü Yayınları, İstanbul, 1980
  • İslam Maneviyatı ve Taoculuğa Toplubakış, İnsan Yayınları, 1989
  • Niceliğin Egemenliği ve Çağın Alametleri, İz Yayıncılık, İstanbul, 1990
  • Modern Dünyanın Bunalımı, Ağaç Yayıncılık, İstanbul, 1991
  • Maddi İktidar Ruhani Otorite, Ağaç Yayıncılık, İstanbul, 1992
  • Doğu Düşüncesi, İz Yayıncılık, İstanbul, 1995
  • Manevi İlimlere Giriş, İnsan Yayınları, 1997
  • Geleneksel Formlar ve Kozmik Devirler, İnsan Yayınları, 1997
  • Kadim Bilimler ve Bazı Modern Yanılgıcılar, İnsan Yayınları, 2000
  • Savaş Metafiziği ve Sembolik Silahlar, İnsan Yayınları, Rene Guenon/ Julius Evola,2000
  • Modern Dünyanın Bunalımı, Verka Yayınları, 2000
  • Yatay ve Dikey Boyutların Sembolizmi, İnsan Yayınları, 2001
  • Vedanta'ya Göre İnsan ve Halleri Hind Felsefesinde Kamil İnsan, Gelenek Yayıncılık,2002
  • Dante ve Ortaçağ'da Dini Sembolizm, İnsan Yayınları, 2002
  • İnisiyasyona Toplu Bakışlar I ve II, Hece Yayınları, Ankara, 2003
  • Ruhçu Yanılgı, İz Yayıncılık, 2004
  • Alemin Hükümdarı Dinlerde Merkez Sembolizmi, İnsan Yayınları, 2004
  • Doğu ve Batı Hece Yayınları,İstanbul, 2004
  • Modern Dünyanın Bunalımı, Hece Yayınları, Ankara, 2005
  • Hristiyan Mistik Düşüncesi, İnsan Yayınları, 2005
  • Büyük Üçlü, İz Yayıncılık, İstanbul, 2007
  • Maddi İktidar Manevi Otorite, İz Yayıncılık, İstanbul, 2000
  • Metafizik Nedir? İz Yayıncılık, İstanbul, 2000

Kaynakça

Bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=René_Guénon&oldid=24717711" sayfasından alınmıştır