Quentin Tarantino

Vikipedi, özgür ansiklopedi
12.14, 28 Ocak 2021 tarihinde Aybeg (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24744710 numaralı sürüm
Quentin Tarantino
Tarantino San Diego Comic-Con International fuarında, Temmuz 2015
DoğumQuentin Jerome Tarantino
27 Mart 1963 (61 yaşında)
Knoxville, Tennessee, ABD
Etkin yıllar1987–günümüz
ÖdüllerAltın Palmiye - Cannes Film Festival
1994 Pulp Fiction
İmza

Quentin Jerome Tarantino (d. 27 Mart 1963), Amerikalı film yönetmeni, oyuncu ve iki Oscar ödüllü senarist.

1990'ların başında doğrusal olmayan öykü akışını, diyalogları ve kanlı şiddet sahnelerini cesurca kullanmasıyla kısa sürede ünlenen Tarantino, bilinen Amerikan film klişelerine yeni bir soluk getirmiştir.

Hayatı

Tarantino Knoxville, Tennessee'de doğdu. Babası İtalyan asıllı oyuncu ve müzisyen Tony Tarantino, annesi de yarı İrlandalı yarı Cherokee kızılderilisi olan Connie McHugh'tır. Quentin'in doğumundan kısa süre sonra annesi, müzisyen Curt Zastoupil ile evlenmiştir. Daha sonraları Quentin üvey babasıyla çok güçlü bağlar kurmuştur.

1968 yılında San Gabriel Valley bölgesinde anaokuluna başladı. 1971 yılında aile Los Angeles'in South Bay bölgesindeki El Segundo'ya taşındı. Tarantino buradaki Hawthorne Hristiyan Okulu'na devam etti. On altı yaşında Harbor City, Kaliforniya'daki Narbonne Lisesi'nden ayrılarak oyunculuk öğrenmek için James Best tiyatro grubuna katıldı.

22 yaşında ilk senaryosu olan Captain Peachfuzz and the Anchovy Bandit'i yazdı. 1984 yılında Manhattan Beach'teki tanınmış Video Archives adlı video kaset dükkânında kasiyer olarak çalışmaya başladı. Burada çalışırken tanıştığı Roger Avary ile daha sonraları birlikte çalışacaktı. Oyunculuk üzerine Beverly Hills'teki Allen Garfield'in Actor's Shelter'ında çalışmaya devam etse de daha çok senaristliğe yoğunlaştı.

1993'te gösterime giren Çılgın Romantik'in satışıyla dikkatleri üzerine topladı. Bir Hollywood partisinde tanıştığı Lawrence Bender Tarantino'yu bir film yazması konusunda cesaretlendirdi. Sonuç olarak ortaya son akımları takip eden, oldukça nükteli, kana bulanmış bir soygun filmi olan Rezervuar Köpekleri (Reservoir Dogs) (1992) çıktı. Bu film Tarantino'nun sonraki filmlerinin tarzının da öncüsü olacaktı. Senaryoyu okuyan yönetmen Monte Hellman Live Entertainment'ın filme para yatırmasını sağladığı gibi Tarantino'nun yönetmenliğine de yardımcı oldu. Lawrence Bender ile aynı kursa giden eşinden projeyi öğrenen Harvey Keitel de senaryoyu okuduktan sonra hem filmde rol aldı hem de yapımcılığı üstlendi.

Rezervuar Köpekleri'nin başarısından sonra Hollywood yapımcıları Tarantino'ya Hız Tuzağı ve Siyah Giyen Adamlar gibi filmlerin de dahil olduğu bir dizi proje sundu. Tarantino ise Ucuz Roman (Pulp Fiction) senaryosu üzerinde çalışmak için Amsterdam'a gitti. Film 1994 Cannes Film Festivalinde Altın Palmiye ödülünü kazandı. Steven Soderbergh'in Altın Palmiye ödüllü Seks, video ve yalanlar ve Michael Moore'un Roger and Me filmleriyle birlikte bağımsız sinema endüstrisine yeni bir soluk getiren bu film, bağımsız filmlerin de gişe başarısı kazanabileceğini gösterdi. Ucuz Roman, karmaşık kurguya sahip ve benzer şekilde acımasız nüktesi olan bir filmdi. Oyuncularının başarılarıyla da ilgi çeken film John Travolta'nın kariyerini de canlandırmıştır. Ucuz Roman Tarantino ve Avary'ye En iyi özgün senaryo Oscar'ını da kazandırmış ve en iyi film Oscar'ına aday olmuştur.

Ucuz Roman 'dan sonra, Allison Anders, Alexandre Rockwell ve Robert Rodriguez ile ortaklaşa yapılan Dört Oda (Four Rooms)'un dördüncü öyküsünü ve Alfred Hitchcock Presents'te Steve McQueen'in rol aldığı öykünün yeniden çekimi olan The Man from Hollywood'u yönetti.

Sonraki filmi, akıl hocası Elmore Leonard'ın Rum Punch adlı romanından uyarladığı Jackie Brown'dır. Siyah sömürü sineması (Blaxploitation) sinema tarzına atıfta bulunan bu filmde, 1970'lerde bu tarz filmlerin yıldızlarından olan Pam Grier de rol almıştır. Tarantino 1998'de Broadway sahneleriyle ilgilenmeye başlamış ve tekrar sahnelenen Wait Until Dark 'da rol almıştır.

Daha sonra Inglorious Bastards adlı bir savaş filmi yapmayı planladı ancak bu projeyi Kill Bill filmini yazıp yönetmek için erteledi. Kill Bill Vol.1 ve Vol.2 adıyla iki ayrı film olarak gösterime girmiştir. Bu film Wuxia (Çin dövüş sanatları filmi), Japon sineması, Spaghetti Westernler ve İtalyan korku filmi ya da giallo tarzının geleneksel tarzlarını harmanlayan tarzda bir intikam filmidir. Filmin üzerine kurulduğu ana karakter, Pulp Fiction filmi çekilirken Uma Thurman ve Tarantino tarafından kurgulanan Gelindir (The Bride).

2004 yılında Tarantino Cannes Film Festivali'nde jüri başkanlığını üstlendi. Kill Bill yarışma adayları arasında değildi; ancak final gecesinde üç saati aşkın orijinal sürümüyle gösterildi. Altın Palmiye ödülü Tarantino'nun Oldboy üzerindeki ısrarına karşın Michael Moore'un Fahrenheit 9/11 adlı filmine verildi.

2005 yılındaki neo-noir film Günah Şehri'nde Clive Owen ve Benicio Del Toro arasındaki arabalı sahneyi yönetmesi nedeniyle "Özel Konuk Yönetmen" olarak onurlandırıldı.

24 Şubat 2005'te CSI dizisinin sezon finalini yöneteceği açıklandı. 19 Mayıs'ta yayınlanan iki saatlik Grave Danger isimli bölüm reyting rekorları kırdı. Jimmy Kimmel Live'ın bir bölümünü de yönetti.

Tarantino Alias adlı TV dizisinin birinci ve üçüncü sezonlarında da oyuncu olarak rol almıştır.

2005 yılında Robert Rodriguez ile ortak yöneteceğini açıkladığı Grindhouse film projesi üzerine çalıştığını duyurdu. Bundan sonra da büyük ihtimalle bir İtalyan II. Dünya Savaşı filmi olan Inglorious Bastardsn yeniden çekimine başlayacağını ancak önce senaryo üzerinde çalışması gerektiğinden 2006 yılında gösterime girmesinin pek olası olmadığını duyurdu. Jimi Hendrix'in bir biyografisini yönetmek için anlaşma yaptığı da söylenmektedir.

Şu anda yapımcılık yaptığı yapımlar arasında, bir korku filmi olan Hostel (Ucuz Roman filmine birçok atıfta bulunmaktadır), Elmore Leonard'ın Killshot'unu bir uyarlaması (Tarantino bir zamanlar bunun senaryosunu da yazmıştı) ve Kill Bill'in oyuncularından Larry Bishop 'ın yazıp yönettiği Hell Ride bulunmakta.

Tarantino, 2005 yılındaki Empire Awards 'ta Icon Of The Decade ödülünü kazandı.

Estetik

Tarantino'nun filmleri, diyalogları, parçalanmış kronolojik akışı ve pop kültür takıntılarıyla ünlüdür. Sıklıkla şiddet sahneleri içerir ve Rezervuar Köpekleri, Ucuz Roman ile Kill Bill gibi ana filmlerinde bol bol etrafa sıçrayan ve oluk oluk akan kan görüntüleri bulunur. Yine de insanları etkileyen bu sahnelerin yarattığı gerilim ve rahatsızlık değil, şiddetin günlük hayat içinde yer alması ve şiddet üzerine yapılan kara mizahtır.

Tarantino, filmlerinde reklam yapmamak için ürün koymamasıyla da tanınır. Bu nedenle bir ürünün kullanılmasının gerekli olduğu durumlarda ya hayali markalar yaratmış ya da artık kullanımdan kalkmış markaları kullanmıştır. Ucuz Roman'da kullanılan Red Apple sigaraları ve Big Kahuna Burgers gibi hayalî markalar Dört Oda, Gün Batımından Şafağa, Kill Bill ve hatta Romy and Michele's High School Reunion gibi çeşitli filmlerde de kullanıldı. Yönetmen aynı zamanda kahvaltılık mısır gevreğine olan düşkünlüğüyle de tanınır ve birçok filminde bunların kullanıldığı sahneler vardır. Rezervuar Köpekleri ve Ucuz Roman 'da Fruit Brute ve Kill Bill'de Kaboom gibi hayalî markalar kullanmıştır.

2002 yılı Sight and Sound Yönetmenler anketinde Tarantino tüm zamanların en iyi 12 filmini şöyle belirtti[1]:

  1. İyi, Kötü, Çirkin (The Good, the Bad and the Ugly)
  2. Rio Bravo
  3. Taksi Şoförü
  4. His Girl Friday
  5. Rolling Thunder
  6. They All Laughed
  7. The Great Escape
  8. Carrie
  9. Coffy
  10. Dazed and Confused
  11. Five Fingers of Death
  12. Hi Diddle Diddle

Eleştiriler

Tarantino, Rezervuar Köpekleri ve Ucuz Roman 'da "nigger" (zenci) sözcüğü gibi ırkçı hitapları kullanması nedeniyle özellikle Amerikalı siyahi yönetmen Spike Lee ve birçok kişi tarafından eleştirilmiştir. Variety dergisinin yaptığı bir söyleşide Lee şöyle söylemiştir: "Ben bu sözcüğe karşı değilim... ve kullanırım da ama bu sözcük Quentin'in aklını çelmiş. Ne istiyor ki? Kendisinin fahri siyah ilan edilmesini mi?"

Çok sık örnek gösterilen Ucuz Roman 'daki sahne şöyledir: Tarantino tarafından canlandırılan Jimmie Dimmick karakteri Samuel L. Jackson'un canlandırdığı Jules Winnfield karakterini, evini "ölü zenci ardiyesi" olarak kullandığı için azarlar ve zenci kelimesinin içinde çokça geçtiği bir ağız kalabalığına başlar. Lee, Bamboozled filminde bu konuya doğrudan atıfta bulunur ve filmdeki Thomas Dunwitty karakterine şöyle söyletir: "Lütfen benim Z ile başlayan o sözcüğü kullanmamdan rahatsız olmayın. Benim karım siyahi ve üç melez çocuğum var, dolayısıyla bu sözcüğü kullanma hakkını kendimde görüyorum. Spike'ın ne dediği umurumda bile değil, Tarantino haklı. Zenci sadece bir sözcük."

Tarantino, siyah izleyici kitlesinin, "Siyah sömürü sineması"ndan (Blaxploitation) etkilenen filmlerinden hoşnut olduğunu ifade ederek eleştirilerin bir bölümünden kurtulmaya çalışmıştır. Hakikaten de Jackie Brown esas olarak siyahi izleyici için yapılmış bir filmdir.

Bana göre bu siyahi bir film. Aslında siyahi izleyici kitlesi için yapıldı. Herkes için yapıldı ama "ana" izleyici kitlesi siyah. Bunları düşünüyorsam bunları düşünüyorum, çünkü bunu her zaman siyah bir sinema salonunda izlemeyi düşünüyordum. İzleyicileri düşünmek saçma değil çünkü izleyici benim ve buna da uyuyor çünkü ben siyah sinema salonlarına giderim. Bana göre bu siyahi bir film.[2]

Tarantino başka filmlerin fikirlerini, sahnelerini ve diyaloglarını ödünç almakla da eleştirilmiştir. Örneğin Rezervuar Köpekleri 'nin genel olay örgüsü Ringo Lam'ın City on Fire filminden seçilip alınmış gibidir. Stanley Kubrick'in The Killing filmi, parçalanmış öykü anlatımını doğrudan etkilemiştir ve renk kod adlı suçlular fikri The Taking of Pelham One Two Three filminden alınmıştır. Rezervuar Köpekleri 'ndeki ünlü kulak kesme sahnesi Sergio Corbucci'nin 1966 Spagetti Western klasiği Django'da öldürülmeden önce kulağı kesilip yedirilen adamın sahnesiyle benzerlik gösterir.

Ayrıca, "İyi, Kötü ve Çirkin" filminin final sahnesi ile "Rezervuar Köpekleri"nin final sahnelerindeki düello benzeri silahlaşmalar birbirlerine çok benzemektedir.

The Killers 'ın Don Siegel versiyonu Ucuz Roman 'ı etkilemiştir ve adrenaline enjeksiyon sahnesi Martin Scorsese'nin belgeseli American Boy: A Profile of: Steven Prince 'te anlatılan bir öyküyle bağlantılıdır. "Evlere pense ve pürmüzle çalışmaya gitmek" ifadesi Don Siegel'ın 1971 yapımı Charley Varrick filmindeki "Onlar nasıl insanlar anlıyor musun, seni çırılçıplak soyup üzerinde pense ve pürmüzle çalışırlar" cümlesinden bir alıntıdır. Ucuz Roman 'da Samuel Jackson tarafından yanlış olarak nakledilen İncil'den yapılan alıntı, Karate Kiba (1970'lerin Japon aksiyon filmi, başrolünde Sonny Chiba'nın olduğu film The Bodyguard olarak da bilinir) filminde de bulunur.

Kill Bill: Vol.1 1973 Toshiya Fujita filmi Lady Snowblood'dan oldukça fazla etkilenmiştir. Kill Bill: Vol.2'nin sonundaki Süpermen monoloğu, Jules Feiffer'ın 1965 kitabı, The Great Comic Book Heroes 'tan alınmış gibi gözükmektedir.

Ayırıcı nitelikleri

  • Başrol karakterleri özellikle Chevrolet ve Cadillac olmak üzere genellikle General Motors araçları kullanırlar.
  • Her filmine, azalarak tamamen kesilen ve sonra tekrar duyulmaya başlayan bir müzik sahnesi ekler:
    • Rezervuar Köpekleri (kulak sahnesi) - Mr. Blonde (Michael Madsen) arabasına yürür ve sonra tekrar içeri gelir;
    • Ucuz Roman (aksama sahnesi) - Butch Coolidge (Bruce Willis) yukarı doğru kaçar ve bir samuray kılıcıyla geri döner;
    • Jackie Brown (Beaumont Livingston'ın ölümü) - Beaumont Livingston (Chris Tucker) Ordell Robbie (Samuel L. Jackson) tarafından kullanılan bir aracın bagajındadır. Radyo çalarken araç uzaklaşır ve sonra U dönüşü yaparak kameraya doğru gelir.
    • Kill Bill Vol. 1(meydan okuma sahnesi) - O-ren ve çetesi eğlenirken kısık sesle çalmaya başlayan müzik(from man to man), Gelin seslendiğinde yükselir; Sofie 'nin dehşet sahnesinde kısılıp, Gelin yürümeye başlayınca yine yükselir ve durmasıyla kesilir.
  • Karakterleri sıklıkla kapı ağzında, kapıları açarken ve kaparken görüntüler. Filmlerinde şiddetin çoğu ve önemsiz karakter diyalogları daha çok sahne dışında gerçekleşir.
  • Filmlerinin çoğunda çanta ve valizler önemli rol oynar.
  • Hemen hemen tüm filmleri Los Angeles'ta geçer (Kill Bill istisnadır ama yine de Los Angeles'ta geçen kısa bir sahnesi vardır).
  • Kült filmlere ve televizyon dizilerine atıfta bulunur ve müziklerini kullanır.
  • Dolaylı da olsa önceki filmleri ile sıklıkla bağlantılar kurar. Kevin Smith'in View Askewniverse'i gibi ama daha ince bir şekilde kendi evrenini yaratmış gibidir.
  • Meksika açmazı ("Mexican standoff"): Filmlerinin çoğunda üç ya da daha fazla karakter aynı anda birbirlerine silah doğrultur.
  • Filmlerinde sıklıkla sıradışı bir öykü anlatım tarzı kullanır:
  • Sıklıkla komedyenlere küçük roller verir:
  • Karakterler elleriyle bir şeyler yaparken çok yakın çekimle yapılan kesitler, Brian De Palma'nın tekniğini anımsatır. Bu sahneler çok sık taklit edilmektedir.
  • Sahne dışında birisi konuşurken uzun süre bir karakterin yüzünü yakın çekime almak: Bill konuşurken The Bride 'ın yüzü ve Marsellus konuşurken Butch'ın yüzü. Soysuzlar Çetesinde Albay Landa konuşurken Shosanna'nın yüzü.
  • Yaratıcısı olmasa da ün kazandırdığı trunk shot (bagaj çekimi). Daha önce Martin Scorsese'nin Goodfellas filminde görülen bu sahneyi Rezervuar Köpekleri, Ucuz Roman, Gün Batımından Şafağa, Jackie Brown ve Kill Bill 'de kullanmıştır.
  • Hemen hemen tüm filmlerinde karakterlerin takma adı vardır: Ucuz Roman 'da Honey Bunny ve Pumpkin, Rezervuar Köpekleri 'ndeki çete üyeleri ve Kill Bill 'de Bill'in ekibi.
  • Hemen hemen tüm filmlerinde oburluk-arsızlık arası bir yemek yeme sahnesi vardır. Ucuz Roman da Marsellius'un, Ölüm Geçirmez de Dublör Mike' ın cafede, Soysuzlar Çetesi'nde Albay Landa nın sahneleri.
  • Hemen hemen tüm filmlerinde kadın ayağı sahnelerine yakın çekim yapar.
  • Filmlerinde sıklıkla küçük bir rolde oynar:
    • Rezervuar Köpekleri 'nde Mr. Brown,
    • Ucuz Roman 'da Jimmie Dimmick,
    • Desperado 'da kamyonetteki adam,
    • Dört Oda 'da Chester Rush,
    • Gün Batımından Şafağa 'da Richard Gecko,
    • Jackie Brown 'da telefon kayıt makinesindeki ses,
    • Kill Bill 'de ölü bir Crazy 88 çete üyesi,
    • Ölüm Geçirmez'de Warren.
  • Sıklıkla bir karakteri bir şarkıya eşlik ederken gösterir:
  • Filmde karakterler banyoyu nadiren kullansa da Tarantino sıklıkla bir tuvalet sahnesi kullanır: Rezervuar Köpekleri'nde Tim Roth, Ucuz Roman 'da John Travolta, Çılgın Romantik 'te Christian Slater, Gün Batımından Şafağa 'da Juliette Lewis, Kill Bill Vol.1 'de Uma Thurman ve Kill Bill Vol.2 'de Daryl Hannah.
  • Kendisi de karışık etnik kökenden gelen Tarantino bazı fimlerinde çift etnik kökenden gelen karakterler kullanır:
    • Ucuz Roman 'da Jules Winfield (Samuel L. Jackson), yarı siyahi, yarı Samoalı Antwan "Tony Rocky Horror" Rockamora'dan sözeder,
    • Kill Bill Vol.1 'de O-Ren Ishii (Lucy Liu) yarı Japon yarı Çinli-Amerikalı, en yakın arkadaşı Sofie Fatale de (Julie Dreyfus) yarı Japon yarı Fransızdır.
    • Çılgın Romantik 'daki Drexl (Gary Oldman) beyazdır ama siyah olduğunu düşünmekte ve annesinin Apaçi olduğunu iddia etmektedir.
  • Tarantino'nun yönettiği dört film ve senaryosunu yazıp yönetmediği üç filmin tamamı suç ve suçlular üzerinde dönmektedir.
  • Başlıca karakterlerin sigara içmesi Tarantino'nun filmlerinde oldukça sık tekrarlanan bir özelliktir ve Kill Bill serisindeki The Bride oldukça önemli bir istisnadır.
  • Şu oyunculara filmlerinde sık sık yer vermiştir:
    • Tim Roth (Rezervuar Köpekleri, Ucuz Roman,Hateful Eight),
    • Harvey Keitel (Rezervuar Köpekleri, Ucuz Roman),
    • Uma Thurman (Pulp Fiction, Kill Bill),
    • Michael Madsen (Rezervuar Köpekleri, Kill Bill,Hateful Eight),
    • Steve Buscemi (Rezervuar Köpekleri, Ucuz Roman),
    • Christoph Waltz (Soysuzlar Çetesi, Zincirsiz)
    • Samuel L. Jackson (Ucuz Roman, Jackie Brown, Kill Bill, Çılgın Romantik, Zincirsiz,Hateful Eight).
  • Sıklıkla siyah takım elbiseli, beyaz gömlekli ve siyah kravatlı karakterlere yer verir:
    • Rezervuar Köpekleri 'ndeki hırsızlar,
    • Ucuz Roman 'daki John Travolta ve Samuel L. Jackson,
    • Gün Batımından Şafağa 'daki Gecko kardeşler,
    • Kill Bill Vol.1 'deki Crazy 88 çetesi.
  • Karakterlerin konularını ve motivasyonlarını geliştirmek için sıklıkla geçmişlerini de çeker.
  • Kill Bill: Vol.2 'de "The Bride", kovboy çizmesine sakladığı usturayla tabuttan çıkar (yakın mesafeden tabutu kıran bir yumruktan sonra), Rezervuar Köpekleri 'ndeki Mr. Blonde çizmesinin içinde kulak kesme sahnesinde kullandığı usturayı taşır.
  • Yönettiği her filmde en azından bir kez Wilhelm çığlığı ses efekti kullanılmıştır.

Filmografisi

Yönetmen olarak

Senarist/yazar olarak

Gün Batımından Şafağa (From Dusk Till Dawn) (1996)

Oyuncu olarak

Yapımcı olarak

Birlikte çalıştığı oyuncular

Actor/actress Rezervuar Köpekleri (1992) Ucuz Roman (1994) Jackie Brown (1997) Kill Bill: Volume 1 (2003) Kill Bill: Volume 2 (2004) Ölüm Geçirmez (2007) Soysuzlar Çetesi (2009) Zincirsiz (2012) The Hateful Eight (2015) Bir Zamanlar Hollywood'da (2019)
Zoë Bell Evet Evet Evet Evet
Samuel L. Jackson Evet Evet Evet Evet Evet Evet
Michael Madsen Evet Evet Evet Evet Evet
James Parks Evet Evet Evet Evet
Michael Parks Evet Evet Evet Evet
Tim Roth Evet Evet Evet
Harvey Keitel Evet Evet Evet
Vivica A. Fox Evet Evet
David Steen Evet Evet Evet
Uma Thurman Evet Evet Evet
Michael Bowen Evet Evet Evet
Jonathan Loughran Evet Evet Evet
Ambrosia Kelley Evet Evet
Michael Bacall Evet Evet Evet
Omar Doom Evet Evet Evet
Kurt Russell Evet Evet Evet
Bruce Dern Evet Evet Evet
Lee Horsley Evet Evet Evet
Craig Stark Evet Evet Evet
Steve Buscemi Evet Evet
Sid Haig Evet Evet
Daryl Hannah Evet Evet
Julie Dreyfus Evet Evet
Bo Svenson Evet Evet
Perla Haney-Jardine Evet Evet
Eli Roth Evet Evet
Laura Cayouette Evet Evet
Monica Staggs Evet Evet
Jacky Ido Evet Evet
Gordon Liu Evet Evet
Brad Pitt Evet Evet
Christoph Waltz Evet Evet
Walton Goggins Evet Evet
Dana Gourrier Evet Evet
David Carradine Evet Evet
Leonardo DiCaprio Evet Evet
James Remar Evet Evet

†: dublör

Kaynakça

  1. ^ "Yönetmenler anketi". 28 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2006. 
  2. ^ Guardian ile röportajın aslı (İngilizce)

Dış bağlantılar