Portekizce

Vikipedi, özgür ansiklopedi
16.48, 21 Ocak 2021 tarihinde Vikiçizer (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24701590 numaralı sürüm (→‎top: düzeltme)
Portekizce
português, língua portuguesa
TelaffuzPortekizce telaffuz: [puɾtuˈɣeʃ]
Bölgeİber yarımadası, Amerika, Afrika ve Asya
EtnisitePortekizliler
Konuşan sayısı250 milyon  (2010)[1]
Dil ailesi
Önceki formlar
Yazı sistemiLatin
Resmî durumu
Resmî dil Angola
 Brezilya
 Yeşil Burun Adaları
Doğu Timor Doğu Timor
 Gine-Bissau
 Ekvator Ginesi
Mozambik Mozambik
 Portekiz
 São Tomé ve Príncipe
Dil kodları
ISO 639-1pt
ISO 639-2por
ISO 639-3por
  Resmi dil olduğu ülkeler.
  Resmi ve idari olduğu ülkeler.
  Kültürel ya da ikinci bir dil olarak konuşan ülkeler.
  Portekizcenin azınlık olarak konuşulduğu yerler.
  Portekizce tabanlı Creole dilleri.
Portekizce'nin gelişim alanı

Portekizce, iki yüz milyon üzerinde insan tarafından ana dil olarak konuşulmaktadır. Dünya üzerinde en yaygın altıncı dildir. Güney Amerika'da yaklaşık 190 milyon (nüfusun %51'i) kişi tarafından, Latin Amerika'da ise nüfusun % 34'ü tarafından konuşulmaktadır. Hint-Avrupa dil ailesinin İtalo-Keltik alt grubunun Romen dilleri koluna bağlıdır. İspanyolca'ya çok yakın olmakla birlikte İspanyolca’dan daha yumuşak ve melodiktir. Sözcük hazneleri %70 ortak olsa da, İspanyolcada kullanılmayan burundan seslere Portekizcede çokça rastlanır. Bu sesler aksanlı olduklarında, ã (coração: kalp), õ (corações: kalpler) harfleriyle; aksansız olduğunda ise sözcük sonuna konan m (bem: iyi) harfi ile gösterilir. İtalyanca, Fransızca ve Rumence ile de oldukça benzerlik taşır. Portekizceye en yakın lisan ise İspanya’nın Galiçya bölgesinde konuşulan Galiçyaca'dır (Gallego). Dünya üzerinde yayılımı 15. ve 16. yüzyılda Portekiz'in sömürgeleştirme sürecinde hız kazanmıştır.

Brezilya ve Portekiz’de konuşulan şiveler telaffuz açısından pek çok farklılık taşısa da, iki ülkede yaşayanlar birbirlerini en ufak bir zorluk olmadan anlayabilirler. Az sayıda da olsa bazı kelimeler iki ülkede değişik biçimde söylenir. Portekiz’de “ananas”, Brezilya’da “abacaxi”dir.

Alfabe

A B C Ç D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
a b c ç d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

Portekizce sesli harflerinde ayrıca à, á, â, ã, é, ê, í, ó, ô, ú işaretlerini ve ch, lh, nh, rr, ss, qu, gu digraflarını kullanır.

Bazı sözcüklerin Portekizceleri

Rakamlar

  • sıfır-zero
  • bir - um
  • iki - dois
  • üç - três
  • dört - quatro
  • beş - cinco
  • altı - seis
  • yedi - sete
  • sekiz - oito
  • dokuz - nove

Sözcükler ve söz öbekleri

  • Nasılsınız? - Como está?
  • Teşekkür ederim, iyiyim - Bem, obrigado / Bem, obrigada
  • Siz nasılsınız? - E tu? (Portekiz'de) E você? (Brezilya'da)
  • Lütfen - Por favor
  • Lütfen - Se faz favor (kullanımı daha yaygındır!) (Portekiz'de)
  • Teşekkür ederim - Obrigada (Kadınlar teşekkür ederken kullanır)
  • Teşekkür ederim - Obrigado (Erkekler teşekkür ederken kullanır)
  • Bir şey değil - De nada
  • Şerefe - Saúde (Aynı zamanda "Çok yaşa!" anlamında da kullanılır. )
  • Evet- Sim
  • Hayır - Não
  • Var mı? - Tem? (Soru sormak için ek yok ancak soru vurgusuyla okumak gerekiyor.)
  • Var - Tem/Há
  • Yok - Não tem/Não Há
  • Bugün - Hoje
  • Yarın - Amanhã
  • Bilmiyorum - Não sei
  • Çok insan - muita gente
  • Seni seviyorum - Amo-te (Portekiz'de) Te amo (Brezilya'da)
  • sonra - depois
  • önce - antes
  • merhaba - oi (Brezilya'da)
  • merhaba - olá
  • Ne haber? - Tudo bem? (yanıt da aynıdır.)
  • öptüm - beijo(s)
  • güle güle - tchau (genelde 'xau' diye kullanırlar), adeus
  • ben ... - eu sou
  • .... severim - eu amo
  • .... sevmem - eu não amo
  • ben - eu
  • sen - tu (Portekiz'de), você (Brezilya'da)
  • o (kadın) - ela
  • o (erkek) - ele
  • biz - nós
  • siz - vocês
  • onlar (kızlar) - elas
  • onlar (erkekler) - eles
  • için - para (cümlenin içeriğine göre farklı kelimeler de kullanılmaktadır)
  • benim için - para mim
  • senin için - para ti
  • sonsuza kadar - para sempre
  • anlaştık - combinado
  • sabah - de manhã
  • öğle - tarde
  • akşam, gece - noite
  • sevgi - amor

Konuşulduğu Bölgeler

Portekizcenin resmî dil statüsünde olduğu ülkeler
Ülke Nüfus (2014 tahmini)[2]
Brezilya Brezilya 202.656.788
Mozambik Mozambik 24.692.144
Angola Angola 24.383.301
Portekiz Portekiz 10.813.834
Gine-Bissau Gine-Bissau 1.693.398
Doğu Timor Doğu Timor 1.201.542
Makao Makao 587.914
Yeşil Burun Adaları Yeşil Burun 538.535
São Tomé ve Príncipe São Tomé ve Príncipe 190.428
Toplam 262,184,943

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  2. ^ "The World Factbook – Field Listing – Population – CIA". Central Intelligence Agency. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2015.