Metanol zehirlenmesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
02.15, 8 Ocak 2021 tarihinde Heidelbergensis (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24579725 numaralı sürüm (→‎Kaynakça)

Metanol zehirlenmesi, yüksek toksisiteye sahip metil alkol yani metanolün bilerek ya da kazara vücuda alımı sonucu gerçekleşen olay. Bilerek vücuda metanol alımı intihar amaçlı ya da sahte içki içerek gerçekleşmektedir. Her yıl 1500'e yakın kişi metil alkolden ölmektedir. Basit Kimya eğitimi almamış kişiler tarafından etanol sanılıp metanol içilmesi sonucu olarak da gerçekleşir. Metanolün 10 mililitresi körlüğe sebep olurken daha fazlası öldürür. Metanol zehirlenmesi panzehiri etanol ile ilk saatlerde durdurulabilir.

Nedenleri

Metanol (Metil alkol) insanlar için çok zehirlidir. 15 mL metil alkol ise neredeyse ölümcüldür.

Metanol, normal şartlarda mayalanma yöntemiyle içki üretiminde kullanılan gıdaların pektin içeriğine göre doğal olarak oluşur ama oluşan miktar insan bünyesine zarar vermeyecek kadar düşüktür.[1]Damıtma yönteminde yapılan ısıl işlem metanol oluşumuna sebep verir ve kaynama derecesi daha düşük olduğu için ilk biriken sıvı budur ve eğer elimine edilmezse üretilen damıtılmış içkinin metanol miktarı artar ve tüketilmesi vücuda zarar verir.[2]

Bunun yanında insanların metanol ihtiva eden denatüre endüstriyel tipi alkolleri (örneğin ispirto) tüketmesiyle de metanol zehirlenmesi yaşayabilir.[3]

Mekanizma

Metanol, karaciğerde alkol dehidrojenaz enzimi (ADH) ile formaldehite dönüştürülür. Sonrasında aldehit dehidrojenaz enzimi ile bu formaldehit tamamen formik asite dönüştürülür ve geride formaldehit kalmaz. Formik asit optik siniri zedeler, kalıcı körlüğe sebep olabilir.

Tedavisi

Metanol zehirlenmesi panzehiri olan fomepizol ile, yok ise etil alkol ile tedavi edilebilir. İki panzehir de alkol dehidrojenazı meşgûl eder.

Kaynakça

  1. ^ Fi̇dan, İ , Denli̇, Y , Anlı, R . "Türkiye’de Üretilen Rakılarda Metanol Miktarı Üzerine bir Araştırma" . Gıda 21 (1996 ): <https://dergipark.org.tr/tr/pub/gida/issue/6805/91483>
  2. ^ "» ALKOL ZEHİRLENMESİ BİLGİ NOTU » TMMOB KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI". www.kmo.org.tr. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2020. 
  3. ^ "İSPİRTO" (PDF). Ankara Üniversitesi. 17 Kasım 2020. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.