Klorometan

Klorometan

Adlandırmalar
IUPAC adı Chloromethane
Sistematik IUPAC adı Klorometan
Diğer adlar Metil klorür, monoklorometan
Tanımlayıcılar
CAS numarası	74-87-3
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
Kısaltmalar	R-40
ECHA InfoCard	100.000.744
UN numarası	1063
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID0021541
SMILES CCl
Özellikler
Kimyasal formül	CH3Cl
Molekül kütlesi	50,49 g mol−1
Görünüm	renksiz gaz
Yoğunluk	1,003 g/mL (-23,8°C, sıvı) 2,3 g/mL (gaz)
Erime noktası	-97,4°C
Kaynama noktası	-23,8°C
Tehlikeler
NFPA 704 (yangın karosu)	2 4 0
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Klorometan, ya da metil klorür, CH3Cl formülüne sahip bir alkil halojenürdür. Aşırı derecede yanıcı bir gazdır. Önceden soğutucularda kullanılmıştır ancak toksisitesinden dolayı artık tüketici ürünlerinde kullanılmamaktadır. Klorometan ilk olarak Jean-Baptiste Dumas ve Eugene Peligot isimli iki Fransız kimyager tarafından 1835'te metanol, sülfürik asit ve sodyum klorür karışımının kaynatılması ile sentezlenmiştir, bu yöntem günümüzde kullanılana çok benzerdir.

Benzen, etanol ve karbon tetraklorürde çözünür. Kloroform ve eterle karışabilir. Uygun saklama koşullarında stabildir. Güçlü UV ışığı hava ve nemde hidrojen klorür, karbon monoksit, karbon dioksit ve fosgene parçalanabilir. Neme maruz kalırsa metanol ve hidrojen klorüre parçalanabilir. Klorometan, alüminyum, magnezyum, çinko ve bazı tür plastiklere zarar verebilir. Ayrıca klorometan, metandan türemiş alkil klorürlere verilen addır, diklorometan, Triklorometan ve tetraklorometan.

Üretilişi

Genelde klorometan, metanol ile hidrojen klorürün tepkimesi ile üretilir. CH3OH + HCl → CH3Cl + H2O

Eğer diklorometan, kloroform ve karbon tetraklorürün de üretimi istenilirse klorometan, metan ve klor karışımının 400 °C'ye kadar ısıtılması ile de üretilir.

Güvenlik

Klorometan gazının solunması uyuşturucu etkisine benzer bir etkiye sebep olur. Klorometana mazur kalma uyuşukluk, baş dönmesi, şaşkınlık ya da nefes alma, konuşma ve yürümede zorlanmaya sebep olabilir. Yüksek konsantrasyonlarda felç, nöbet ve komaya bile sebep olabilir. Hava yerine solunursa boğabilir. Sıvı klorometan ile etkileşim cildi dondurabilir.

Kaynakça

• US National Library of Medicine'de chloromethane14 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)