Kösemihaloğlu Mehmed Paşa

Vikipedi, özgür ansiklopedi
20.36, 18 Ocak 2021 tarihinde Victor Trevor (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24686502 numaralı sürüm (→‎Eserleri: düzeltme (VP:SAKINILACAK))

Kösemihaloğlu Mehmed Paşa (ö. 1495) Osmanlı devlet adamı.

Tarihe Mihaloğulları olarak geçen ailenin Anadolu'daki Amasya kolundan Hayreddin Hızır Paşa'nın oğludur.[1]

Faaliyetleri

Fatih Sultan Mehmed döneminin etkili beylerinden olan Mehmed Paşa,Semendire Sancakbeyliğin ardından 1482'de Rumeli Beylerbeylğine getirildi.1483'de Vezirliğe tayin edilen Mehmed Paşa, 1485'te Şehzade Ahmed'in lalalığına getirildi.[2]

1486'da Adana'ya saldıran memlük emirlerinin üzerine yürüdü.

XVI. yüzyıla ait Osmanlı kroniği;

“Sultan Bayezid emriyle Anatolı Beğlerbeğisi Hersek-oğlu Ahmed Beğ cümle Anatolı çerisiyle ve Rum çerisin bile koşup ve Rum Beğlerbeğisi Hızır Beğ-oğlu Muhammed Beğ bile varup Adana sınurında Özbek ve Temrez Beğ ile buluşup azim ceng ve kıtâl olup Özbek bunları girü gâfil eyleyüp üzerlerine hücum idüp Anatolı leşkeri münhezim olup Hersek-oğlunı tutup ve nice beğler belürsiz oldu” [Anonim Osmanlı Kroniği 2000: 132].

Amasya valiliğide yapan Mehmed Paşa 1487'de Mısır harbine katıldı. Şehzade Bayezid'in emriyle Torul'u (Gümüşhane) Osmanlı topraklarına katarak bölgede ticaret için güvenliği sağlamıştır.[3]

Eserleri

Devlet işlerinde son derece yetenekli olan ve hayırseverliği ile tanınan Mehmed Paşa 1495'te ölmüştür.

Amasya'da cami, medrese, imarethane ve tekkeden müteşekklil külliye, Tosya'da bedesten,İstinye'de medrese, hankâh ve imarethane yaptırmıştır.[4][5][6][7]

Geleneği

Yıldırm Bayezid'ın isteği üzerine Amasya'ya yerleşen Abdullah Mihal Gazi'nin oğlu Ali Bey'in ahvadından Kösemihaloğlu Mehmed Paşa'nın soyu Kurtoğulları, Sivas Evkaf Müdürlüğündeki 896 H. 1430 M. tarihli vakfiyedeki kayıtlara göre günümüzde Amasya ve Samsun'da devam etmektedir.[8]

Kaynakça

  1. ^ Sicill-i Osmani - https://archive.org/stream/sicill-i.osmani_01/Sicill-i.Osmani_04#page/n29/mode/2up
  2. ^ Mustafa Çağhan KESKİN ː II. BAYEZİD DÖNEMİ AMASYA ÇEVRESİNDE YEREL BİR BANİ: HIZIR PAŞA OĞLU MEHMED PAŞAhttp://www.journals.istanbul.edu.tr/iuarts/article/viewFile/5000178699/pdf_57 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ İbn-i Kemal - Osmanlı Tarihi
  4. ^ http://www.amasya.bel.tr/icerik/459/1892/mehmet-pasa-camii.aspx
  5. ^ http://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/genel/gezilecekyer/mehmet-pasa-cam
  6. ^ http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c28/c280301.pdf
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016. 
  8. ^ http://tayyibgokbilgin.info/wp-content/uploads/2012/05/Article-112.pdf 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 10- Yaşar GÖKÇEK : Kösemihaloğulları (İ.Ü. Ed. Fak. Mezuniyet Tezi 1950)