I. Farnakis
| Farnekes | |
|---|---|
| Farnekes’in görselinin basıldığı Tetradrahmi | |
 | |
| Pontus Krallığının 5. Kralı | |
| Hüküm süresi | M.Ö. 190 ya da 185-155 |
| Önce gelen | III. Mithridatis |
| Sonra gelen | IV. Mithridatis |
| Ölüm | 155 |
| Defin | Amasya |
| Eş(ler)i | Nysa |
| Çocuk(lar)ı | V. Mithridatis, Kapadokya Kraliçesi Nysa |
| Hanedan | Mithridates Hanedanı |
| Babası | III. Mithridatis |
| Annesi | Selevkoslu Leodike |
I. Farnekes; 5. Pontus kralı. Babası III. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike’dir. Babasından sonra genel kabule göre MÖ 185 yılında tahta geçmiştir. Ancak bu tarihi 197 yılına kadar uzatan görüşlerde bulunmaktadır.
MÖ 183’de önemli liman kenti Sinopu ele geçirmiştir.[1] Sinopluların müttefiki Rodoslulur bu durumu Roma’ya şikâyet etse de M.Ö. 188’de imzalanan Apamea Antlaşması ile Anadolu topraklarında hegemonyasını genişleten Romalılar bu duruma sessiz kalmıştır.
Bu başarısından sonra daha da yayılmacı bir politika izleyen Farnekis, Pergamon Krallığı II. Eumenis ve Kapadokya Krallığı IV. Ariarathes için tehdit oluşturmaya başladı. Kısa süre sonra da Kapadokya Krallığını işgal etmeye başladı. Bunun sonucunda Pergamon Krallığı, Kapadokya, Bitinya, Kyzikos, ve Hereaklia gibi krallık ve şehir devletleri kendisine karşı birlik oluşturup karşı saldırıya geçti. Yaşanan çatışmalar sonucunda yenilmiş ve Roma Cumhuriyeti’nin de müdahil olmasıyla MÖ 178 gibi Sinop hariç aldığı Kapadokya ve Galatya topraklarından çekilmek zorunda kalmıştır. Yaşananlardan sonra stratejik konumu nedeniyle krallığının başkentini Amasya’dan Sinop’a taşıdı.[2]
Sinop’tan sonra Karadeniz sahili boyunca ilerleyişini sürdüren Farnekis tarafından Giresun Kalesi inşa ettirilmiş ve burada yeni oluşturulan ya da onarılan yerleşime de Farnakyas (Farnakia) adı verilmiştir.[3]
Karadeniz kıyı şeridindeki hakimiyetini Karadeniz’in kuzeyindeki Kırım yarımadası ve diğer sahil kentleriyle müttefiklik kurarak onları barbar akınlarına karşı korumak amacıyla hamilik rolü üstlenmiştir ki bu durum ilerleyen yıllarda Pontus Krallığının hakimiyet sahasının buraları da içerecek genişlemesinde önemli rol oynayacaktır.[4]
MÖ 170’de tahtta olduğu bilinmekle birlikte sonraki yılları hakkında bir süre bilgi bulunmamaktadır. Ancak Selevkos İmparatoru I. Dimitrios (Seleukos imparatoru)un diplomatik ilişkileri çerçevesinde III. Antiohos’un oğlu Prens Antiohos’un kızı Nysa ile evlendiği bilinmekte olup[5] Atina (şehir devleti) ile iyileşen ilişkilerine istinaden M.Ö. 160/159 yılında yeni evlendiği eşi ve kendisi adına Delos’ta yazıtlar ve bronzdan heykeller dikilirken, altından taç verildiği göz önünde bulundurulduğunda bu tarihlerde hala Pontus kralı olduğu görülmektedir.[6]
Genel kanı MÖ 155 yılında öldüğü şeklinde olup yerine kardeşi IV. Mithridatis geçmiştir.
Kaynakça
- ^ Doonan, Owen (2006). Sinop Landscapes: Exploring Connection in a Black Sea Hinterland (İngilizce). Pennsylvania: University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. s. 74. ISBN 1-931707-65-0.
- ^ Bakır, A., Aksoy, F., "Roma Hâkimiyetine Kadar Sinop Şehri", CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES, Sayı:11, Sayfa:45,46 Yıl:2018. URL: http://www.cahij.com/files/cahij_arsiv/1179306266_Abdulhalik%20BAKIR-Fatih%20AKSOY-s.25-64.pdf. Erişim: 2020-1-1
- ^ Aydın, M., "GİRESUN KALESİ (1764-1840)", Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Cilt:12, Sayı:12, Sayfa:40 Yıl:2012. URL: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/106406. Erişim: 2020-1-1
- ^ Arslan, Murat (Ocak 2007). MITHRADATES VI EUPATOR Roma’nın Büyük Düşmanı. İstanbul: Odin Yayıncılık 1. Baskı. s. 65,66. ISBN 978-975-9078-02
|isbn=değerini kontrol edin: length (yardım). - ^ Grainger, John Downie (Ocak 2009). A Seleukid Prosopography and Gazetteer (İngilizce). Leiden: BRILL. s. 52. ISBN 90-04-10799-1.
- ^ Mcging, Brian (1986). The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus (İngilizce). Leiden: E. J. BRILL. s. 32. ISBN 90-04-07591-7.
| Önce gelen: III. Mithridatis |
Pontus kralı y. MÖ 185 - y. MÖ 155 |
Sonra gelen: IV. Mithridatis |