Gürün

Vikipedi, özgür ansiklopedi
16.38, 20 Ocak 2021 tarihinde YBot (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24696185 numaralı sürüm (Arşiv bağlantısı eklendi)

Gürün, Sivas'ın bir ilçesidir. Doğal güzelliklerinden dolayı kendinden sıkça söz ettirir.

Gürün
İlçe
Şehir meydanı
Şehir meydanı
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlSivas
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamKadir Algın [1]
 • Belediye başkanıNami Çiftçi (MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam2726 km²
Rakım1350 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam18,009
 • Kır
7,566
 • Şehir
11.134
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu58800
İl alan kodu346
İl plaka kodu58

Konum

Coğrafi olarak Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içindeki Gürün; Sivas, Malatya, Kayseri ve Kahramanmaraş illerinin farklı farklı en uç noktalarında bulunur. Sivas'a 137 km, Malatya'ya yaklaşık 140 km, Kayseri'ye ise 190 km uzaklıktadır. 69 bağlı köyü bulunmaktadır. Evliya Çelebi seyahatnamesinde[2] şöyle anlatır;

Afşin’den kuzeye doğru giderek Gürün kasabasına geldik. Gürün, Sivas eyaletinde, Engel toprağında, 150 akçelik nahiye kazasıdır. 1000 haneli olup, camisi, mescidi, hanı, hamamı, sultan çarşısı olan şirin bir kasabadır. Türkmen Ağası hükmündedir. Şehir içinden nehir akar.

Şehir merkezinde 2 adet otel bulunmaktadır. Birisi Aktaşlar Otel iken diğeri Bozkuşlar Oteldir.

Genel bilgiler

Kökeni MÖ 2000'lere dayanmaktadır. Hititler dönemindeki adı 'Tilgarimo' dur. Başlıca bilinen bölgelerinden biri olan Gökpınar Gölü görülmeye değer bir doğa harikasıdır. Gürün'ün toplam nüfusu 19,076 (2018) olup merkez nüfusu ise 10.000 civarındadır. En çok nüfusu olan mahallesi ise sanılanın aksine Çayboyu mahallesi değildir, Pınarönü mahallesidir.[3]

Hitit kalıntıları Gürün’ün o dönemlerde önemli bir merkez olduğunu göstermektedir. Asurluları uzun zaman uğraştırdıktan sonra, MÖ 713’te Asur egemenliğine girmiştir. Hidi adlı yerel bir kralın egemenliği, Perslerin gelmesiyle son bulmuştur. Gürün, MÖ 63 yılında bütün Anadolu ile birlikte Roma, daha sonra da Bizans hâkimiyetine girmiştir.

Malazgirt Savaşı’nın ardından Danişmend, İlhanlı ve Eretna egemenliklerini tanıyan yöre, 1408’de Çelebi Mehmed tarafından Osmanlılara katılmıştır. Şemseddin Sami’ye göre: “Gürün, Sivas Vilayeti Merkez sancağına bağlı bir kazadır. Dokumacılık küçük bir sanayi denecek kadar yaygındır. 4 nahiye ve 40 köyünde 21,000’i Müslüman, 27,000 kişi yaşar.”Gürün, 1830 yılında Subaşılık olmuş ve idari bakımdan Pınarbaşı’na (Kayseri) bağlanmıştır. 1845 yılında Bucak, 1869 yılında ise ilçe olarak tekrar Sivas’a bağlanmıştır.[4]

Ali Cevad, 1869’da “42 okulunda 1,026 öğrenci okumaktadır” diyerek ilçenin o günkü okur yazarlık oranını vermektedir.

“Gürün” Adının Kaynağı[4]

Hititler zamanındaki adı Tilgarimmu’dur. Asur kaynaklarında Tilgarimmu, Kapadokya belgelerinde Tegarama, Ermeni kaynaklarında Arabisios, yine Hitit kaynaklarında Gürinian, Kimmer ve İskit kayıtlarında Tehaorma olarak geçmektedir. Bizans Devrinde Sebasteia Theması’na bağlı Gaurania adıyla anılmıştır.

Gökpınar Gölü

Gürün, Gökpınar Gölü

İlçe merkezinin güney tarafında yer alan ve yaklaşık 10 km uzaklıkta bulunan Gökpınar gölü görenlerin şaşkınlıktan durgunluk yaşadığı bir doğal akvaryumdur. Gökpınar ismi ise gök gibi parlayan turkuvaz renginden gelmektedir. Restoran ve restorana bağlı otel, kamelya yapısı ile desteklenen bu turistik bölge yeşilliği ile Gürün'ün bir doğa harikası olduğunu tekrar gözler önüne seriyor.

Ulaşım & Konaklama:

İlçe merkezinden Malatya istikametine (doğu) yaklaşık 1 km kadar ilerledikten sonra sağa dönülerek (güney) Gökpınar istikametini ufka almış olursunuz. Yolun başlangıcının çok dik olmasına karşın yol sonu da aynı şekilde yokuş aşağıdır. Bölgenin yönetimini Aktaşlar Dinlenme Tesisleri üstlenmektedir ve otel de bulunmaktadır.

Şuğul Vadisi

Gürün, Şuğul Vadisi

İlçe merkezinin batı tarafında yer alan ve yaklaşık 2 km uzaklıkta bulunan Şuğul Mahallesi görülmeye değecek bir doğa güzelliğine ev sahipliği yapmaktadır. Ulaşım mahalleye ayrılan tali yol üzerinden yapılmaktadır. Yaklaşık 3,5 km sonra Mağarabaşı ve Kuşkayası mevkilerinde yer alır. Tohma Dağı'ndan kaynaklanan ırmağın aktığı, dik kayalarla çevrili kanyona ulaşılmaktadır.[5]

İçerisinde yürüyüş yolu yapılmış olan kanyonun girişinde bir balık lokantası ve kır kahvesi bulunmaktadır. Dik kayalıkların içlerinden kaynayan suların döküldüğü ırmağın saydam mavi suyu ve içinde ışıldayan balıklar güzel bir görünüm oluşturmaktadır.[6]

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[7] 18.728 4.015 14.713
1935[8] 21.489 4.469 17.020
1940[9] 23.348 4.549 18.799
1945[10] 24.672 4.556 20.116
1950[11] 26.803 4.663 22.140
1955[12] 29.618 5.074 24.544
1960[13] 32.803 5.691 27.112
1965[14] 34.026 6.374 27.652
1970[15] 34.031 8.648 25.383
1975[16] 34.637 9.138 25.499
1980[17] 35.524 9.492 26.032
1985[18] 35.485 10.073 25.412
1990[19] 31.038 9.886 21.152
2000[20] 26.742 11.294 15.448
2007[21] 21.788 10.231 11.557
2008[22] 21.573 9.680 11.893
2009[23] 21.283 9.661 11.622
2010[24] 20.957 9.785 11.172
2011[25] 20.615 9.776 10.839
2012[26] 20.222 9.824 10.398
2013[27] 19.954 11.107 8.847
2014[28] 19.843 11.132 8.711
2015[29] 19.135 10.915 8.220
2016[29] 18.842 10.963 7.879
2017[29] 18.520 10.863 7.657
2018[29] 19.076 11.007 8.069
2019[29] 18.771 11.031 7.740
2020[29] 18.700 11.134 7.566
2022[29] 18.009 10.657 7.352

Kaynakça

  1. ^ Gürün Kaymakamlığı
  2. ^ "Seyahatnâme (Evliya Çelebi)". 2 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Gürün Nüfusu
  4. ^ a b "Gürün". 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 
  5. ^ SİVAS İLİ TURİZM POTANSİYELİ VE TURİZM ALANI YATIRIM ÖNERİLERİ, Kadir PÜRLÜ (İl Kültür ve Turizm Müdürü), Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, 2013
  6. ^ Sivas Valiliği, Şuğul Vadisi (Sivas, Gürün) Erişim tarihi: 04/10/2020
  7. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  8. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  10. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  14. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  27. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  28. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  29. ^ a b c d e f g
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Gürün Nüfusu - Sivas". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Sivas Gürün Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

Şablon:Portal

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gürün&oldid=24696185" sayfasından alınmıştır