Gökçeada

Vikipedi, özgür ansiklopedi
11.26, 20 Ocak 2021 tarihinde Ertly (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 24694519 numaralı sürüm (→‎Yenimahalle)
Bu madde bir yerleşim birimi hakkındadır. Ada için Gökçeada (ada) sayfasına bakınız.
Gökçeada
İlçe
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlÇanakkale
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamMuhittin Gürel
 • Belediye başkanıÜnal Çetin (İYİ Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam286 km²
Rakım48 m
Nüfus
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu17760
İl alan kodu0286
İl plaka kodu17
Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz işgali, 25 Nisan 1915

Gökçeada veya eski adıyla İmroz, Çanakkale'nin bir ilçesi ve Türkiye'nin en büyük adasıdır. Ege Denizi'nin kuzeyinde, Saros Körfezi girişinde yer almaktadır. 91 km. kıyı şeridine sahiptir. Yıllık yağış miktarı metrekareye 950 – 1050 mm arasında değişmektedir. Adanın batısında yer alan İncirburnu Türkiye'nin de en batı noktasını oluşturmaktadır. 2011 ve 2012 yıllarında haftada 2 kez Gökçeada-İstanbul uçak seferleri yapılmış olup, 2013 ve sonrasında ticari yolcu uçuşları yapılmamıştır.

Gökçeada Türkiye'de 2016 itibarıyla 11 tane olan Sakin kentlerden(Cittaslow) birisidir. Cittaslow hareketi Türkiye’ye 2009 yılında Seferihisar ilçesinin katılmasıyla gelmiş oldu. Seferihisar Belediye Başkanı, Cittaslow Uluslararası Başkan Yardımcısı, Cittaslow Türkiye Koordinatörü olan Tunç Soyer, Cittaslow hareketin Türkiye’de gelişmesine öncü olmuş, İzmir ili Seferihisar ilçesi dünyanın 129′uncu, Türkiye’nin ilk sakin şehri olmuştur. Bu üyelik Türkiye’nin tanıtımı için yeni bir vesile olmakla birlikte, sakin kent unvanı almış ilçelerin gelişimi için, kültürel ve tarihi değerlerin korunması açısından önemli bir adımdır. 2009 yılından 2016 yılına kadar geçen 7 yıl gibi kısa süre içerisinde Türkiye’de sakin kent hareketine üye sayısı Mart 2016'da Erzurum İli Uzundere İlçesinin katılmasıyla 11’e yükselmiştir.[2]

Yerleşim birimleri

Merkez / Çınarlı

Adanın merkezidir, kamu kurumları ve nüfusun çoğu buradadır. Tarifeli seferler yapılan bir havaalanı mevcuttur. Rumca adı “Panaghia”dır. Kaleköy, Zeytinliköy, Eski ve Yeni Bademli köyleri çok yakındır.

Dereköy

Dereköy’den bir görünüm
Dereköy/Gökçeada

Adanın iç batı kesimindedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'nin en büyük köyü olarak kabul edilmektedir. 1970'li yıllara kadar Gökçeada’nın en büyük köyü olma niteliğini korumuştur. Yoğun göç vermesi nedeniyle şu anda terk edilmiş durumdadır. Dereköy’ün Rumca adı “Σχοινούδι (Okunuşu:Shinudi)”dir. Meryem Ana bayramında (15 Ağustos) yurtdışına göç edenler, çocukları ve torunlarının geri dönmesiyle köy hareketlenir.

Kaleköy

Adanın kuzeydoğusundadır. Kaleköy iskelesi, I. Dünya Savaşı sırasında Fransız Donanma Kumandanlığı tarafından düzenlenmiş, 1970'li yıllarda Kuzulimanı'na yeni iskele yapılıncaya kadar tüm adanın ulaşımını sağlamıştır. Ancak küçük tonajlı gemilerin ve yatların yanaşması için uygundur. Bu yıllara kadar adanın ulaşımı, Ayvalık ve Gemlik adlı yolcu gemileri ile sağlanmıştır. Rumca adı “Kastro”dur.

Haftada iki kez (Çarşamba ve Cumartesi) saat 23:00 civarında adaya ulaşan bu gemiler iskeleye yanaşamadıkları için yaklaşık 1,6 km açıkta demirlemek zorunda kalırlardı. Gemiler ile iskele arasında ulaşım balıkçı/süngerci tekneleri ile sağlanırdı. Kaleköy iskelesinin hemen sağ tarafında yer alan tepenin üzerinde köye eski ismini veren kale yer almaktadır.

Zeytinli

Tepeköy ve uzaklarda yapay göl

Adanın kuzey iç kesimlerinde, Merkez ilçeye çok yakın eski bir Rum köyüdür. Hâlen küçük bir Rum kökenli nüfus yaşamaktadır. Ayrıca Fener Rum Patriği Bartholomeos'un doğum yeridir. Rumca adı “Aya Teodoroi”dir. Köyde bulunan Rum ilkokulu geçtiğimiz senelerde eğitim - öğretime açılmıştır.

Tepeköy

Adanın kuzeyinde bir Rum köyüdür. Hâlen küçük bir Rum kökenli nüfus yaşamaktadır. Rumca adı “Agridya”. Köyde bulunan Rum Lisesi ve Ortaokulu eğitim - öğretim vermektedir.

Uğurlu

Türkiye'nin en batı noktasında yer almaktadır. Köyün adının nereden geldiği ve geçmişi hakkında bilgi yoktur. Muğla ve Burdur illerinden 1970'li yıllarda ailelerin yerleştirilmesi ile köy teşekkül etmiştir. İlçe merkezine 25 km uzaklıktadır.

Ekonomisi tarım, hayvancılık, balıkçılık, ve turizme dayalıdır. Ev pansiyonculuğu başlıca gelir kaynaklarından olup, çok sayıda pansiyon bulunmaktadır. Özellikle kamp severler için deniz ve doğanın birleştiği sakin koylar mevcuttur.

Köyde, ilköğretim okulu ve sağlık ocağı mevcuttur. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi bulunmaktadır. Köy içinin yolları taşla kaplıdır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik, sabit telefon ve internet vardır. Uğurlu köyü denize 100 metre mesafede olmakla birlikte, adanın iki iskelesinden biri Uğurlu köyünde bulunmaktadır. Limni Adası'na 14 mil mesafede bulunması itibarıyla adalar arası turizm, ilerisi için Uğurlu köyünün yeni yüzünü belirleyebilir.

Bademli

Adanın kuzeydoğusunda, merkez ilçe ile Kaleköy arasında yer alır. Bademli’nin Rumca adı “Gliki”dir.

Yeni Bademli

Yeni kurulan köylerdendir, Isparta'lı aileler iskan edilmiştir. Adanın kuzeydoğusundadır, motel ve pansiyon bölgesidir. Denize uzaklığı 500 metredir.

Eşelek

Yeni kurulan köylerdendir, Çanakkale'li aileler iskan edilmiştir. Adanın güneydoğusunda olan Eşelek, bir tarım bölgesidir ve sebze meyve üretilir.

Şahinkaya

Adanın yerleşik ilk Türk köyüdür.[3] 1973-1974 yıllarında Trabzon ili Çaykara ilçesi Şahinkaya (Şur) köyünden iskân gelmiştir. Tarım, hayvancılık, son yıllarda pansiyonculuk yapılmaktadır. Köyün tam karşısı çam ormanı ile kaplıdır. Köyün içme suyu 3 farklı yeraltı kaynağının beslediği depodan gelmektedir. Köy adanın güney sahillerine yakın, Laz Koyuna 5 km civarındadır. Köy içinde zeytinyağı, bal, oğlak eti, kuzu eti, keçi peyniri temin edilebilir.

Şirinköy

Yeni kurulan köylerdendir, 80 sonrası Bulgaristan göçmenlerinin iskan edilmiştir

Yenimahalle

Adanın en büyük ve merkezde bulunan mahallesidir.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[4] 6.719 2.099 4.620
1935[5] 6.348 1.856 4.492
1940[6] 6.446 1.991 4.455
1945[7] 6.359 2.004 4.355
1950[8] 6.326 2.000 4.326
1955[9] 6.234 1.936 4.298
1960[10] 5.776 1.846 3.930
1965[11] 5.941 2.721 3.220
1970[12] 6.605 4.549 2.056
1975[13] 6.001 4.470 1.531
1980[14] 5.978 4.802 1.176
1985[15] 7.610 5.434 2.176
1990[16] 7.948 6.074 1.874
2000[17] 8.875 7.254 1.621
2007[18] 8.672 6.801 1.871
2008[19] 7.475 5.497 1.978
2009[20] 7.057 4.971 2.086
2010[21] 7.074 4.885 2.189
2011[22] 8.210 5.937 2.273
2012[23] 8.288 5.943 2.345
2013[24] 8.830 6.454 2.376
2014[25] 8.644 6.229 2.415
2015[26] 8.906 6.517 2.389
2016[26] 8.776 6.354 2.422
2017[26] 8.769 6.302 2.467
2018[26] 9.783 7.205 2.578
2019[26] 9.440 6.796 2.644
2020[26] 10.106 7.429 2.677
2021[26] 10.377 7.567 2.810

Gökçeada’nın önemli yerleri

  • Aydıncık / Kefaloz mevkii ve plajı: Adanın güneydoğusunda uzunca bir plajdır, tesisleri mevcuttur, yelken sörfü için idealdir.
  • Kefaloz burnu: Adanın güneydoğusundadır.
  • Kapıkaya mevkii: Adanın güneyindedir, tesisi olmayan bir plajı vardır.
  • Kaşkaval burnu / Peynir kayalıklar: Adanın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir.
  • Kaynarburun: Ada'nın doğusunda, Kuzulimanı'nın güneyinde burun
  • Kokina mevkii:
  • Kömür burnu: İnceburun'un kuzeyinde burun.
  • Kuzulimanı: Adanın doğusundadır, Eceabat Kabatepe’den ve Çanakkale’den feribot seferleri yapılır.
  • Mavikoy / Lacivertkoy: Türkiye'nin ilk ve tek su altı millî parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir.
  • Lazkoyu: Adanın güneyindedir, tesisi mevcuttur, taşlık bir plajı vardır.
  • Marmaros mevkii: Adanın kuzeybatısındadır, şelalesi ile ünlüdür.
  • Cugura mevkii: Adanın iç orta kesimlerindedir.
  • Gizli Liman: Adanın batısındadır, gümrük kurulması durumunda Limni adası ile karşılıklı feribot seferleri başlatılabilecektir, tesisi mevcut olan uzunca bir plajı vardır.
  • İnceburun / İncir burnu: Türkiye'nin en batı noktasıdır.
  • Pınarbaşı mevkii
    • Yelkenkaya mevkii: Türkiye'nin ilk ve tek su altı millî parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir.
    • Yıldızkoy: Türkiye'nin ilk ve tek su altı millî parkının bulunduğu yörededir, adanın kuzeydoğusundadır, dalış için idealdir. Tesisi mevcuttur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198418
  2. ^ ŞEN, Uğur(2016), Yeni Kentleşme Anlayışı Sakin Kent, Yanınlanmamış Makale, Erzurum
  3. ^ Sarı, Emre (2016). Türkiye'nin Adaları. noktaekitap. s. 64. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2020. 
  4. ^   . "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^   . "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f g

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gökçeada&oldid=24694519" sayfasından alınmıştır