Cermen dilleri
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Ekim 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Cermen dilleri | |
---|---|
Coğrafi dağılım | Batı, Kuzey ve Orta Avrupa, Anglo-Amerika, Güney Afrika, Okyanusya'da |
Sınıflandırma | Hint-Avrupa dil ailesi
|
Alt bölümler | |
ISO 639-2 / 5 | gem |
Bir Cermen dilinin nüfusun çoğunluğunun oluşturduğu ülkeler
Bir Cermen dilinin resmi olduğu ülkeler ancak azınlıkta olduğu ülkeler
Bir Cermen dilinin resmi olmadığı ülkeler ancak yaşamın bazı alanlarında tanındığı,yerel azınlık tarafından konuşulduğu ülkeler |
Makale serilerinden |
Cermen dilleri, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı bir alt ailedir. Batı, doğu ve kuzey olmak üzere üç alt kola sahiptir; Almanca, Felemenkçe, İngilizce gibi diller batı koluna, İskandinav dilleri kuzey koluna, Gotça gibi diller ise günümüzde ölü olan doğu koluna aittir. Tüm Cermen dilleri Proto Cermence adlı proto dilden türemiştir.
Aile, coğrafi açıdan Batı ve Kuzey Avrupa'daki ülkelerde konuşulan dillerin birçoğunu kapsar. Cermen dilleri, Avrupa dışında; ABD, Kanada, Güney Afrika, Karayipler, Surinam, Avustralya, Yeni Zelanda'da da ana dil olarak konuşulmaktadır ve yaklaşık 550 milyon ana dil konuşura sahiptir. İkinci dil olarak lingua franca statüsündeki İngilizce vasıtasıyla Asya, Afrika ve diğer bölgelerde de konuşulmaktadır.
Çağdaş Cermen dilleri
Ethnologue'a göre yaşayan 48 Cermen dili vardır, bunlardan 41'i batı, 6'sı kuzey koluna aittir (Hunsrik dili sınıflandırılmamıştır.).[1] Çağdaş Cermen dillerinin büyük bir kısmı Kuzey ve Batı Avrupa'da konuşulmaktadır. Aşağıda bu dillerden bazıları listelenmiştir.
- Afrikaans
- Almanca
- Danca
- Faroece
- Felemenkçe
- Frizce
- İngilizce
- İsveççe
- İzlandaca
- Limburgca
- Lüksemburgca
- Norveççe
- Pensilvanya Almancası
- Scots
- Yidiş
Dil bilgisi
Bu diller genellikle bükümlüdür. Yani kendi içinde sözcük değişime uğrayarak çekilir. Mesela İngilizce "drink-drank-drunk" (Almanca "trinken-trank-getrunken")'ta olduğu gibi. Genellikle cümle yapısı özne + yüklem + tümleç şeklindedir.[kaynak belirtilmeli]
Cermen dilleri aile tablosu
Dil karşılaştırması
Türkçe | İngilizce | İskoçça | Batı-Frizce | Afrikaans | Felemenkçe | Aşağı Saksça (Aşağı Almanca) |
Groningenli Aşağı Saksça | Almanca | Gotça | İzlandaca | Faroece | İsveççe | Danca | Norveççe | Limburgca | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bokmål | Nynorsk | |||||||||||||||
Elma | Apple | Aiple | Apel | Appel | Appel | Appel | Abbel | Apfel | Aplus | Epli | Epl(i)[2] | Äpple | Æble | Eple | Eple | Appel |
Tahta | Board | Buird | Board | Bord | Bord | Boord | Bred | Brett/Bord[3] | Baúrd | Borð | Borð | Bord | Bord | Bord | Bord | Bórdj |
Kayın ağacı | Beech | Beech | Boeke/ Boekebeam | Beuk | Beuk | Böke | Beukenboom | Buche | Bōka/-bagms | Bók | Bók | Bok | Bøg | Bøk | Bok/Bøk | Beuk |
Kitap | Book | Beuk | Boek | Boek | Boek | Book | Bouk | Buch | Bōka | Bók | Bók | Bok | Bog | Bok | Bok | Book |
Göğüs | Breast | Breest | Boarst | Bors | Borst | Bost | Bôrst | Brust | Brusts | Brjóst | Bróst | Bröst | Bryst | Bryst | Bryst | Bórs |
Kahve rengi | Brown | Broun | Brún | Bruin | Bruin | Bruun | Broen | Braun | Bruns | Brúnn | Brúnur | Brun | Brun | Brun | Brun | Broen |
Gün | Day | Day | Dei | Dag | Dag | Dag | Dag | Tag | Dags | Dagur | Dagur | Dag | Dag | Dag | Dag | Daag |
Ölüm | Dead | Deid | Dea | Dood | Dood | Dood | Dood | Tod | Dauþs | Dauður | Deyður | Död | Død | Død | Daud | Doeaje[4] |
Ölmek | Die (Starve) | Dee | Stjerre | Sterf | Sterven | Döen/ Starven | Straarven | Sterben | Diwan | Deyja | Doyggja | Dö | Dø | Dø | Døy | Stèrve |
Yeter | Enough | Eneuch | Genôch | Genoeg | Genoeg | Noog | Genog | Genug | Ganōhs | Nóg | Nóg/Nógmikið | Nog | Nok | Nok | Nok | Genóg |
Parmak | Finger | Finger | Finger | Vinger | Vinger | Finger | Vinger | Finger | Figgrs | Fingur | Fingur | Finger | Finger | Finger | Finger | Vinger |
Vermek | Give | Gie | Jaan | Gee | Geven | Geven | Geven | Geben | Giban | Gefa | Geva | Ge/Giva | Give | Gi | Gje (va) | Gaeve |
Cam | Glass | Gless | Glês | Glas | Glas | Glas | Glas | Glas | Gler | Glas | Glas | Glas | Glass | Glas | Glaas | |
Altın | Gold | Gowd | Goud | Goud | Goud | Gold | Gold | Gold | Gulþ | Gull | Gull | Guld/Gull | Guld | Gull | Gull | Góldj |
İyi | Good | Guid | Gód | Goed | Goed | Guot | Goud | Gut | Gōþ(is) | Góð | God | God | God | God | God | Good |
El | Hand | Haund | Hân | Hand | Hand | Hand | Haand | Hand | Handus | Hönd | Hond | Hand | Hånd | Hånd | Hand | Handj |
Kafa | Head | Heid | Holle | Hoof[5]/ Kop | Hoofd/ Kop | Kopp | Heufd/ Kop | Haupt/ Kopf | Háubiþ | Höfuð | Høvd/ Høvur | Huvud | Hoved | Hode | Hovud | Huudj[6] |
Yüksek | High | Heich | Heech | Hoog | Hoog | Hoog | Hoog/Höch | Hoch | Háuh | Hár | Høg/ur | Hög | Høj | Høy/høg | Høg | Hoeag |
Ev/ Yurt | Home | Hame | Hiem | Heim[7]/ Tuis | Heim/Thuis | Heim | Thoes | Heim | Háimōþ | Heim | Heim | Hem | Hjem | Hjem/heim | Heim | Heim |
Çentik | Hook/Crook | Heuk | Hoek | Haak | Haak | Haak | Hoak | Haken | Kram/ppa | Krókur | Krókur/Ongul | Hake/Krok | Hage/Krog | Hake/Krok | Hake/Krok | Haok |
Ev | House | Hoose | Hûs | Huis | Huis | Huus | Hoes | Haus | Hūs | Hús | Hús | Hus | Hus | Hus | Hus | Hoes |
Bazı/ Çok | Many | Mony | Mannich/Mennich | Menige | Menig | Mennig | Ìnde | Manch | Manags | Margir | Mangir/Nógvir | Många | Mange | Mange | Mange | Mäönech[8] |
Ay | Moon | Muin | Moanne | Maan | Maan | Maan | Moan | Mond | Mēna | Máni/Tungl | Máni/Tungl | Måne | Måne | Måne | Måne | Maon |
Gece | Night | Nicht | Nacht | Nag | Nacht | Natt/ Nacht | Nacht | Nacht | Nótt | Nótt | Natt | Natt | Nat | Natt | Natt | Nach |
Hayır | No (Nay) | Nae | Nee | Nee | Nee (n) | Nee | Nee/Nai | Nee/Nein/Nö | Nē | Nei | Nei | Nej/Nä | Nej | Nei | Nei | Nae/Nein |
Eski/ Yaşlı | Old (but: elder, eldritch) | Auld | Âld | Oud | Gammel [9]/Oud | Oll | Old/Olleg | Alt | Sineigs | Gamall (maar: eldri, elstur) | Gamal (ama: eldri, elstur) | Gammal (ama: äldre, äldst) | Gammel (ama: ældre, ældst) | Gammel (maar: eldre, eldst) | Gam(m)al (ama: eldre, eldst) | Aad (eski) Gammel (çürük) |
Bir | One | Ane | Ien | Een | Een | Een | Aine | Eins | Áins | Einn | Ein | En | En | En | Ein | Ein |
(bir ölçü birimi) | Ounce | Unce | Ûns | Ons | Ons | Ons | Onze | Unze | Unkja | Únsa | Únsa | Uns | Unse | Unse | Unse | Óns |
Kar | Snow | Snaw | Snie | Sneeu | Sneeuw | Snee | Snij/Snèj | Schnee | Snáiws | Snjór | Kavi/Snjógvur | Snö | Sne | Snø | Snø | Snieë |
Taş | Stone | Stane | Stien | Steen | Steen | Steen | Stain | Stein | Stáins | Steinn | Steinur | Sten | Sten | Stein | Stein | Stein |
Bu | That | That | Dat | Daardie/Dit | Dat/Die | Dat/Dit | Dat/Dij | Das | Þata | Það | Tað | Det | Det | Det | Det | Det |
İki | Two/Twain | Twa | Twa | Twee | Twee | Twee | Twij/Twèje | Zwei/Zwo | Twái | Tveir/Tvær/Tvö | Tveir/Tvey/Tvær/Tvá | Två | To | To | To[10] | Twieë |
Kim | Who | Wha | Wa | Wie | Wie | Wokeen | Wel | Wer | Ƕas/Hwas | Hver | Hvør | Vem | Hvem | Hvem | Kven | Wae |
Kurt/Solucan | Worm | Wirm | Wjirm | Wurm | Worm/Wurm | Worm | Wörm | Wurm | Maþa | Maðkur/Ormur | Maðkur/Ormur | Mask/Orm [11] | Orm | Makk/Mark/Orm | Makk/Mark/Orm [11] | Wórm |
Kaynakça ve notlar
- ^ "Germanic". 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2016.
- ^ Anlamı 'patates'. Elma 'Súrepli'dir.
- ^ Brett Güney Almanya'da kullanılır, Bord Kuzey Almanya'da kullanılır
- ^ öldürmek demek, doğru çevirme kepót'dur
- ^ Artık sadece birleşik sözcükte kullanılır, mesela hoofpyn (baş ağrısı) ve hoofstad (başkent).
- ^ ana demek (huudjstad başkent demek) Doğru çevirme koptur
- ^ Eski dil: artık sadece birleşik sözcüklerde kullanılırm mesela 'heimwee' (gurbet çekme).
- ^ Eski dil
- ^ Eski ve bozuk.
- ^ Dialektlerde Tvo/Två/Tvei (m)/Tvæ (f)/Tvau (n).
- ^ a b Orm 'yılan' demek.