Artuklu, Mardin
| Artuklu | |
|---|---|
İlçe | |
 | |
 Mardin'in ilçeleri | |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Güneydoğu Anadolu |
| İl | Mardin |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Abdülkadir Tutaşı (Ak Parti)[1] |
| • Kaymakam | Şakir Öner Öztürk [2] |
| Nüfus (2013) | |
| • Kent | 148,066 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAS) |
| Alan kodu | 482 |
Artuklu, Türkiye'nin Mardin ilinin bir ilçesi. 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile Mardin merkez ilçesinin kaldırılması sonucu ilçe olmuştur.[3] İlçede farklı dinî inanışlar paralelinde, sanatsal ve tarihi değeri olan cami, türbe, kilise, manastır ve benzeri dini eserler bulunmaktadır.
Tarihçe
Fırat ve Dicle nehirleri arasında Mezopotamya bölgesinde, tarih boyunca pek çok medeniyet yerleşmiştir. Bir dağın tepesinde kurulmuş olan Artuklu, Yukarı Mezopotamya'nın en eski yerleşim yerlerinden biridir.
M.Ö.4500' den başlayarak Arami Süryani Arami/Süryani Subartu, Sümer, Akad, Babil, Mitanniler, Asur, Pers, Bizans, Araplar, Selçuklu, Artuklu, Osmanlı hakimiyetine girmiştir.
Coğrafya
Artuklu, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Mezopotamya havzasında bulunmaktadır. Mardin dağlarının, Mazıdağı, Derik, Midyat, Savur ve Nusaybin yörelerine sokulan yüksek kesimlerinde, Meşe ağaçlarından oluşan topluluklara rastlanır. İklim olarak Akdeniz iklimi ile karasal iklimin ortak özelliklerine sahiptir. Yazları çok sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı ve soğuktur.
Nüfus
Artuklu'da Türkler, Araplar, Kürtler, Süryaniler ve Ermeniler gibi etnik gruplar yaşarlar.[4][5]
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[6] | 47.487 | 23.252 | 24.235 |
| 1935[7][a] | 42.749 | 22.517 | 20.232 |
| 1940[8] | 41.131 | 23.270 | 17.861 |
| 1945[9] | 38.591 | 18.522 | 20.069 |
| 1950[10] | 42.595 | 19.354 | 23.241 |
| 1955[11] | 46.441 | 24.329 | 22.112 |
| 1960[12] | 56.816 | 28.382 | 28.434 |
| 1965[13] | 61.519 | 30.974 | 30.545 |
| 1970[14] | 66.975 | 33.740 | 33.235 |
| 1975[15] | 73.704 | 36.629 | 37.075 |
| 1980[16] | 78.020 | 39.137 | 38.883 |
| 1985[17] | 91.139 | 44.085 | 47.054 |
| 1990[18][b] | 83.863 | 53.005 | 30.858 |
| 2000[19] | 108.340 | 65.072 | 43.268 |
| 2007[20] | 130.916 | 82.134 | 48.782 |
| 2008[21] | 130.024 | 81.269 | 48.755 |
| 2009[22] | 130.318 | 82.449 | 47.869 |
| 2010[23] | 128.477 | 79.947 | 48.530 |
| 2011[24] | 138.850 | 88.054 | 50.796 |
| 2012[25] | 139.254 | 86.948 | 52.306 |
2012 yılında Mardin büyükşehir statüsü kazanıp ilin tamamı büyükşehir sınırlarına girmiştir ve merkez ilçenin ismi Artuklu olarak değiştirilmiştir.
2019 Yerel seçim sonuçları
31 Mart 2019 Yerel Seçimler sonucu belediye başkanlığına AKPARTİ adayı Abdulkadir Tutaşi seçilmiştir.
| Mardin-Artuklu İlçesi 2019 Yerel Seçim Sonuçları [26] | |||||||||
| Geçerli oy | Seçilen Başkan | En yakın rakip | |||||||
| Adı | Partisi | Aldığı oy | Oranı | Doğum yılı | Diploması | Adı | Partisi | Oranı | |
| 79.398 | Abdulkadir Tutaşi | AKPARTİ | 42.464 | 53,48 | 1956-Artuklu | Mardin Eğt.Ens. | Nurettin Turğay | HDP | 38,41 |
Mimari
Evler
İlçenin kesme taş işçiliğiyle yapılan evleri dikkat çekmektedir. Süryani ve Arap mimarisinin tipik örnekleri olan bu evler ve İslam mimarisinin oluşturduğu cami ve medreseler bir açık hava müzesi görünümündedir.
Mardin Kalesi
İlçeye hakim bir tepede etkileyici Mardin Kalesi bulunur. Evliya Çelebi, yazdığı seyahatnamede[27] kaleyi ve ele geçirilmesinin zorluğunu şöyle tarif eder:
| “ | Hendeği olmayan kalenin etrafı cehennem çukurunu hatırlatan derinlikte tıraşlanıp parlatılmış kayalardır. Birçok mağaraları, karanlık pusu yerleri, on sene kuşatmaya yetecek su sarnıçları vardır. Yalçınlardan inen yağmurun bir damlası heba edilmeyip kaya yollarından sarnıçlarına gider. | „ |
Resimler
-
Tarihi Taş Evleri -
Mardin Ulu Camii -
Tarihi Konak -
Mardin Sokaklarında Bir Genç -
Çarşı -
Dar Sokaklar -
Eski ve Yeni
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015.
- ^ http://www.artuklu.gov.tr/
- ^ "Kanun No. 6360". 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2014.
- ^ "Mardin Looklex Encyclopedia". 26 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2009.
- ^ Deyrulzafaran Manastırı.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ çık hava müzesi gö
- ^ Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 4. Cilt, İkdam Matbaası, 1314, s.57-60.
Dış bağlantılar
Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)