Alman Ulusal Halk Partisi
| Alman Ulusal Halk Partisi Deutschnationale Volkspartei | |
|---|---|
.svg){kind=logo} | |
| Kısaltma | DNVP |
| Kuruluş tarihi | 1918 |
| Kapanış tarihi | 1933 |
| Önceli | Alman Muhafazakâr Partisi Hür Muhafazakâr Parti Alman Vatanı Partisi Ulusal Liberal Parti |
| Gençlik kolu | Bismarckjugend |
| Silahlı kanadı | Stahlhelm, Bund der Frontsoldaten |
| İdeoloji | Alman milliyetçiliği Ulusal muhafazakârlık Monarşizm Antisemitizm Sağ popülizm Antikomünizm |
| Siyasi pozisyon | Sağ[1][2] ve aşırı sağ[3][4] |
| Resmî renkler | Siyah, beyaz, kırmızı |
| Parti bayrağı | |
.svg) | |
| Weimar Cumhuriyeti | |
Alman Ulusal Halk Partisi (Almanca: Deutschnationale Volkspartei), Almanya'nın Weimar Cumhuriyeti döneminde ulusal muhafazakâr ve milliyetçi bir siyasi parti. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin (NSDAP) yükselişinden önce Weimar Cumhuriyeti'nin en büyük milliyetçi partisiydi.
Tarihçe
Alman Ulusal Halk Partisi 1918'de Alman Muhafazakâr Partisi, Hür Muhafazakâr Parti, Alman Vatanı Partisi ve Ulusal Liberal Parti'nin birleşmesiyle kuruldu.
Parti, Weimar Cumhuriyeti'nin demokratik anayasasına karşı muhalefet ederek eski monarşi rejimini destekledi. Genellikle toprak sahipleri ve zengin sanayiciler tarafından desteklenen DNVP, Versay Antlaşması'nı da reddediyordu. Son derece Alman milliyetçisi ve muhafazakâr olan bu parti ilk olarak monarşinin geri gelmesini istedi, daha sonraları ise otoriter bir devlet kurulması fikrini destekledi. NSDAP ile ittifak kurmadan önce Alman Halk Partisi'nden (DVP) destek gördüler.
1924 seçimlerinde % 21 oy alan DNVP'nin bu başarısı 1928 seçimlerinde % 14'e gerileyince eski parti lideri Kuno Graf von Westarp'ın yerine Alfred Hugenberg geçti. 1929'da eski başkan Kuno Graf von Westarp ile beraber DNVP'den ayrılan üyeler Muhafazakâr Halk Partisi'ni kurdular. Birçok işçi ve köylü az aristokrat ve daha çok popülist olan NSDAP'yi desteklemeye başladı, böylelikle DNVP'ye verilen destek azaldı. DNVP yalnızca üst-orta sınıf ve üst sınıf tarafından desteklenen ufak bir parti oldu.
1931 yılında DNVP'nin silahlı kanadı Stahlhelm, NSDAP ile "Harzburg Cephesi" olarak adlandırılan bir ittifak kurdu. DNVP bu ittifak aracılığıyla nasyonal sosyalistleri kontrol altına almak istiyordu. Ancak kurulan bu ittifak sayesinde NSDAP finansman ve siyasi saygınlık meselelerinde daha da güçlendi ve DNVP nasyonal sosyalistlerin gücüne güç katmaya hizmet etti.
Yeni bir hükûmetin bir türlü kurulamadığı Almanya'da Cumhurbaşkanı Hindenburg, DNVP'den şansölye adayı olan Franz von Papen'i göreve getirdi. Papen'in şansölyeliği yalnızca 1 Haziran-17 Kasım 1932 tarihleri arasında sürdü. Nasyonal sosyalist olmayan milliyetçi ve muhafazakâr DNVP'li parti yöneticileri NSDAP lideri Adolf Hitler'e destek vererek şansölye olması koşulunda onu denetimleri altına alabileceklerini düşünüyorlardı, ancak bekledikleri gibi olmayacaktı. 1933'te Hindenburg, Hitler'i şansölye ilan etti. NSDAP'nin iktidara gelmesiyle Hitler'in kabinesindeki DNVP'li üyeler, NSDAP'li olmaya zorlandı ve birçoğu NSDAP'ye geçti, akabinde DNVP kendini feshetti. Partinin silahlı kanadı Stahlhelm ise 1935'te Sturmabteilung'a (SA) entegre oldu.
Parti liderleri
- Oskar Hergt (1918-1924)
- Johann Friedrich Winckler (1924-1926)
- Kuno Graf von Westarp (1926-1928)
- Alfred Hugenberg (1928-1933)
Federal seçim sonuçları
| Seçim | Oy | % | Sandalye | +/– |
|---|---|---|---|---|
| 1919 | 3,121,479 | 10.27 (#4) | 44 / 423 |
|
| 1920 | 4,249,100 | 15.10 (#3) | 71 / 459 |
 27
|
| 1924 (Mayıs) | 5,696,475 | 19.50 (#2) | 95 / 472 |
24
|
| 1924 (Aralık) | 6,205,802 | 20.50 (#2) | 103 / 493 |
8
|
| 1928 | 4,381,563 | 14.20 (#2) | 73 / 491 |
 30
|
| 1930 | 2,457,686 | 7.03 (#5) | 41 / 577 |
30
|
| 1932 (Temmuz) | 2,178,024 | 5.91 (#5) | 37 / 608 |
4
|
| 1932 (Aralık) | 3,792,563 | 8.34 (#5) | 52 / 584 |
15
|
| 1933 (Mart) | 3,136,760 | 7.97 (#5) | 52 / 647 |
 0
|
Kaynakça
- ^ Jones, Larry Eugene; Retallack, James (1992). Introduction. Elections, Mass Politics and Social Change in Modern Germany: New Perspectives. Cambridge University Press. s. 11.
- ^ Stibbe, Matthew (2010). Germany, 1914–1933: Politics, Society and Culture. Pearson Education. s. 212.
- ^ Caldwell, Peter C. (1997), Popular Sovereignty and the Crisis of German Constitutional Law: The Theory & Practice of Weimar Constitutionalism, Duke University Press, s. 74
- ^ Caldwell, Peter C. (2008), "The Citizen and the Republic in Germany, 1918–1935", Citizenship and National Identity in Twentieth-Century Germany, Stanford University Press, s. 48