59. Türkiye Hükûmeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(59. Türkiye Hükümeti sayfasından yönlendirildi)
59. Türkiye Hükûmeti
I. Erdoğan Hükûmeti
Kuruluş14 Mart 2003
Sona erme28 Ağustos 2007
Ülke Türkiye
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıAhmet Necdet Sezer
Hükûmet başkanıRecep Tayyip Erdoğan
Bakan sayısı24
Üye parti(ler)Adalet ve Kalkınma Partisi
Meclisteki durumuÇoğunluk hükûmeti
365 / 550
Ana muhalefet partisiCumhuriyet Halk Partisi
Ana muhalefet lideriDeniz Baykal
Tarihçe
Yasama dönemi22. dönem
Seçim(ler)
Diğer
Önceki58. Türkiye Hükûmeti
Sonraki60. Türkiye Hükûmeti

59. Türkiye Hükûmeti veya I. Erdoğan Hükûmeti olarak da isimlendirilen hükûmettir.[1]

Kuruluş[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim sonrasındaki 58. Hükûmet, Abdullah Gül başbakanlığında kuruldu. Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanı olarak 9 Mart 2003 Siirt milletvekili yenileme seçiminde parlamentoya girmesinden sonra, AK Parti Kayseri Milletvekili Abdullah Gül başkanlığındaki 58. Hükûmet 11 Mart'ta istifa etti. Siyasi yasağı bulunduğu için seçimlere giremeyen ve milletvekili seçilemeyen 58. Hükûmet döneminde Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması için TBMM'ye yasa teklifi sunuldu. Bu yasa değişikliği TBMM tarafından oy çokluğuyla kabul edilse de 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer yasayı "öznel, somut ve kişisel" olduğu gerekçesiyle veto etti. Daha sonra aynı yasa değiştirilmeden mecliste tekrar kabul edildi ve cumhurbaşkanına iade edilen aynı yasa Sezer tarafından bu kez onayladı. Bu yasanın kabulüyle Erdoğan'ın milletvekili seçilmesi için yasal bir engel kalmadı.

2003 yılında 58. ve 59. Hükûmetin ilk yıllarında yapılan 17 yasayı veto eden Sezer, sayısı 17 olan vetolu yasanın üçü Abdullah Gül'ün, 14'ü ise Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde çıkartıldı.[2] 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, yeni hükûmeti kurma görevini aynı gün Erdoğan'a verdi. Güvenoylaması TBMM'nin 23 Mart 2003 tarihindeki 53. Birleşiminde gerçekleştirildi. Hükûmet, 162 ret oyuna karşı 350 oy ile güvenoyu aldı. Oylamaya 512 milletvekili katıldı.

59. Hükûmetin bakan sayısı, bir önceki hükûmete göre Başbakan dahil 25'ten 23'e indi. Yine aynı aynı hükûmette bir önceki 58. Hükûmet'in Başbakanı olan Abdullah Gül, yeni kabinede Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Önceki Gül hükûmetinin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış ve Çevre Bakanı İmdat Sütlüoğlu, Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında kurulan 59. Hükûmet'de kabine dışında kaldılar.

Kültür Bakanlığı ile Turizm Bakanlığı, TBMM'de 16 Nisan 2003'te kabul edilen 4848 sayılı yasa ile birleştirilerek "Kültür ve Turizm Bakanlığı" adını aldı. Aynı gün, Turizm Bakanı Erkan Mumcu, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na, Turizm Bakanı Güldal Akşit de, Kadından Sorumlu Devlet Bakanlığı'na getirildi. Çevre Bakanlığı ile Orman Bakanlığı, 8 Mayıs 2003 tarihinde birleştirilerek, "Çevre ve Orman Bakanlığı" adını aldı. Orman Bakanı Osman Pepe Çevre ve Orman Bakanlığı'na atanırken, Çevre Bakanı Kürşad Tüzmen Devlet Bakanlığı'na getirildi. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'e bağlı kuruluşlar Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Gümrük Müsteşarlığı, ilgili kuruluş da Türkiye İhracat ve Kredi Bankası Genel Müdürlüğü (Türk Eximbank) oldu.[3]

Kabine üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

59. Türkiye Hükûmeti, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra aşağıdaki bakanlardan[4] oluşmaktadır;

Görev İsim Başlangıç Son
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Başbakan Yardımcıları
Başbakan Yardımcısı
Devlet Bakanı
Dışişleri Bakanı		 Abdullah Gül 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Başbakan Yardımcısı
Devlet Bakanı		 Abdüllatif Şener 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Mehmet Ali Şahin 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Devlet Bakanları
Devlet Bakanı Beşir Atalay 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Ali Babacan 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Güldal Akşit 29 Nisan 2003 2 Haziran 2005
Nimet Çubukçu 2 Haziran 2005 28 Ağustos 2007
Mehmet Aydın 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Kürşad Tüzmen 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Bakanlar
Adalet Bakanı Cemil Çiçek 14 Mart 2003 7 Mayıs 2007
Fahri Kasırga 7 Mayıs 2007 28 Ağustos 2007
Bayındırlık ve İskân Bakanı Faruk Nafız Özak 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu 14 Mart 2003 7 Mayıs 2007
Osman Güneş 7 Mayıs 2007 28 Ağustos 2007
Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Millî Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Millî Savunma Bakanı Vecdi Gönül 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Sağlık Bakanı Recep Akdağ 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker 14 Mart 2003 28 Ağustos 2007
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım 14 Mart 2003 7 Mayıs 2007
İsmet Yılmaz 7 Mayıs 2007 28 Ağustos 2007

15 Şubat 2005 tarihinde 59. Hükûmet'te ilk istifa yaşanmış, Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu, bakanlık görevinden ve partiden istifa etmiş, Anayasası’nın 114 üncü maddesi gereğince 2007 Türkiye genel seçimleri öncesi 2 Haziran 2005'te, Malatya Milletvekili Güldal Akşit'in yerine Nimet Çubukçu, Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen'in yerine Faruz Nafiz Özak ile Konya Milletvekili Sami Güçlü'nün yerine Diyarbakır Milletvekili Mehmet Mehdi Eker getirilmiştir. Anayasanın o zaman yürürlükte olan 114. maddesi gereği seçimlerden önce adalet, içişleri ve ulaştırma bakanlarının seçimden bir süre önce görevlerini bağımsız kişilere devretmeleri gerektiğinden, 7 Mayıs 2007 tarihinde Adalet Bakanı Cemil Çiçek görevini Fahri Kasırga'ya, İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu görevini Osman Güneş'e ve Ulaştırma Bakanı Binalı Yıldırım görevini İsmet Yılmaz'a devretmişlerdir.[5][6][7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  2. ^ "Sezer'den 17 veto". Radikal. 1 Ocak 2004. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013. 
  3. ^ "Eximbank'dan ihracatçıya 7.5 milyon dolar". NTV.com.tr. 2 Haziran 2008. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015. 
  4. ^ "2008 Yılı Bilgi Edinme Genel Raporu" (PDF). TBMM. 2008. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2013. 
  5. ^ "Adalet Bakanlığı'nda Devir Teslim". Haberler. 8 Mayıs 2007. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
  6. ^ "Yıldırım, görevini devretti | Gündem Haberleri". Yeni Şafak. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 
  7. ^ "ABDÜLKADİR AKSU". Anadolu Ajansı. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2024. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=59._Türkiye_Hükûmeti&oldid=32551027" sayfasından alınmıştır