500. Yıl Vakfı
| 500.yıl Vakfı | |
|---|---|
| Kuruluş | 1989 |
| Tür | STK |
| Yasal statü | Vakıf |
| Merkez |  Karaköy, İstanbul, Türkiye |
| Yönetim Kurulu Başkanı | Naim Güleryüz |
| Ana organ | Yönetim Kurulu |
500. Yıl Vakfı, Sefaradların 1492 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na gelişini kutlamak için 1989 yılında İstanbul'da kurulan vakıf.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ve Türkiye Yahudi toplumunun ortaklaşa kurdukları vakfın kurucu üyeleri 109 Türk vatandaşıdır. Vakfın Kurucu başkanı iş insanı Jak Kamhi 'dir.[1] Vakıf, Türkiye'nin yurtdışındaki karar alıcılar nezdinde tanıtımı ve lobiciliği alanında çalışır.[2] Özellikle ABD, Kanada, Meksika ile Fransa ve İngiltere başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde akademik ve sosyal etkinlikler düzenlemektedir.
Vakfın amacı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kuruluş Senedi’nin 3. maddesinde de vakfın temel gayesi şu şekilde ifade edilmektedir:[3]
...Türkler’in devlet ve toplum olarak üstün insanlık vasıflarını her türlü olanaktan yararlanarak tüm dünyaya tanıtmak, din ve vicdan hürriyetlerini korumak için bağnazlık ortamından kaçarak Türk toprağını vatan seçen Musevilere kucak açan Türk Milleti’nin insancıl yaklaşımını en geniş şekilde yurt içinde ve yurt dışına duyurmak ve Musevi yurttaşlarımızın şükran ifadelerinin açıklanmasına yardımcı olmak... tır.
Yüklendiği bu misyon çerçevesinde vakıf yıllar boyu yurt içinde özellikle ABD, Kanada, Meksika ile Fransa ve İngiltere başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde düzenlediği akademik ve sosyal etkinliklerle bu mesajı dünya kamu oyuna duyurmağa çalışmaktadır.[3]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Gazeteci Nesim Benbaste'nin 1982'de haftalık Şalom gazetesinde yayımlanan bir yazısında, Seferadların Türk topraklarına gelişinin 500. yıldönümünü kutlama fikri ortaya atılmıştır. Hahambaşılık danışmanı Naim Güleryüz, bu makaleden esinlenerek 14 Şubat 1983'te Hahambaşılık Danışma Komitesi'ne bir anma projesi sundu. 25 Ocak 1984'te Ankara'da devrin başbakanı Turgut Özal'a kutlama programının ön taslağı sunuldu ve başbakan projeyi kabul etti. Dışişleri Bakanlığı'nın da onayının ardından kutlamaları hazırlamak ve yürütmenin sorumluluğunu Naim Güleryüz başkanlığında bir heyet üstlendi.[2]
1992'de Kolomb'un Amerika kıtasını keşfinin 500. yılı ile eş zamanlı olarak Yahudi sürgününü anmak üzere İspanya hükûmetinin 1980'lerin sonundaki çalışmaları sırasında Seferad Yahudileri'ni ve maruz kaldıkları Engizisyonu yok sayması üzerine Türkiye Yahudileri, Türklerin yeni vatanlarına gelişlerini kutlamak üzere çalışmaları yoğunlaştırdılar. Bu çalışmaları gerçekleştirmek için bir vakıf kurulması fikri ortaya çıktı ve bu girişimin öncülüğünü Türk- Yahudi sanayici Jak Kamhi üstlendi. Vakfın kurucu üyesi olması uygun görülen kişilere davet mektubu gönderilerek Yahudilerin Osmanlı topraklarına gelişini anmak için Vakıf kurulmasının nedenlerini açıklandı. Vakıf, 69'u Musevi inancına mensup 109 kurucu tarafından kuruldu.
500. Yıl Kutlamaları, 2 Mart 1992'de Yahudi toplumu temsilcilerinin Anıtkabir'i ziyareti ile başladı.
14 Kasım 2008'de vakfın kurucu başkanı Jak Kamhi’ye Vakfın Onursal Başkanı unvanı verildi.[4]
500. Yıl Vakfı Müzesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Resmî adıyla 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, 500. Yıl Vakfı tarafından topluma Türk Yahudilerinin gelenekleri ve tarihi açısından bilgi sunmak amaçlı kurulmuş bir kültür merkezidir. 25 Kasım 2001'de açılmıştır. Vakfın Müze fikri, şu anda müzenin müdürü olan Naim Güleryüz tarafından ortaya atıldı ve Kamhi ailesinin maddi destekleriyle açıldı.
Galata'da, tarihi Zülfaris Sinagogu binasında faaliyet gösteren 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, 20 Eylül 2015 tarihinde tahliye edilerek kapatıldı. Müzede sergilenen obje ve belgeler, Neve Şalom Sinagogu içindeki özel bir bölüme alındı.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça ve notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Türkiye Hahambaşılığı". 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2007.
- ^ a b Çınkara, Gökhan (23 Nisan 2021). "Türkiyeli Yahudilerle Konuşmak (8): 500. Yıl Vakfı'nın bilinmeyen kuruluş hikayesi". Independent Türkçe. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ a b "500. Yıl Vakfı". 9 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
- ^ "500. Yıl Vakfı'nda yönetim değişikliği". 7 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2012.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Türk Musevileri Müzesi
- Türkiye Hahambaşılığı
- Şalom gazetesi11 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.