İçeriğe atla

4B hareketi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

4B veya "Dört Hayır" (İngilizce: Four Nos), Güney Kore'de ortaya çıkan radikal feminist[1][2][3][4] bir harekettir. İsmi, her biri Korece bi (Korece: 비; Hanja: 非) sözcüğüyle başlayan ve kabaca hayır anlamına gelen dört temel ilkeye atıfta bulunur.[5] Hareketin savunucuları erkeklerle flört etmez, erkeklerle evlenmez, erkeklerle cinsel ilişkiye girmez ve erkeklerden çocuk sahibi olmazlar.[6]

Hareket 2017 ve 2019 yılları arasında[7][8] Twitter ve WOMAD adlı internet sitesinde ortaya çıkmıştır. Daha sonra, özellikle 2024 ABD başkanlık seçimlerinden sonra Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere uluslararası düzeyde yayılmıştır.

Hareket, Güney Kore'de marjinal olarak değerlendirilmekte olup, orada zamanla gerileme gösterdiği bildirilmektedir. Güney Kore'de, özellikle erkek düşmanı olarak geniş çapta sınıflandırılan WOMAD[9] ile ilişkilendirilen üyelerinin bir kısmı, transfobik ve homofobik olmakla, özellikle eşcinsel erkeklere karşı ayrımcılık yapmakla suçlanmıştır.[10][11][12]

4B hareketinin dört temel ilkesi şunlardır:

  • erkeklerle cinsel ilişkiye girmemek (Korece: 비섹스; bisekseu)
  • çocuk doğurmamak (비출산; bichulsan)
  • erkeklerle flört etmemek (비연애; biyeonae)
  • erkeklerle evlenmemek (비혼; bihon)[7][13]

Bihon (evlenmemek)

[değiştir | kaynağı değiştir]

2022 yılında, 19 ila 34 yaşları arasındaki evlenmemiş Güney Korelilerle yapılan bir ankette, kadınların %69,7'si (erkeklerin %79,8'ine kıyasla) gelecekte evlenmek istediklerini belirtti.[14] Güney Kore'de aile içi şiddetin en yaygın biçimi, evlilik içi şiddettir.[15] Heteroseksüel Güney Koreli hanelerde, kadınlar orantısız şekilde daha fazla karşılıksız emek harcamaktadır.[16] Bazı 4B savunucuları, bu hareketin kendilerini evliliğin getirdiği risklerden (aile içi şiddet ve emeğin eşitsiz dağılımı da dahil olmak üzere) koruduğunu ifade etmektedir.[17]

Bichulsan (çocuk sahibi olmamak)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Pek çok Güney Koreli kadın, iş yerlerinde yeterli destek ve uyumun olmaması nedeniyle çocuk sahibi olmaya sıcak bakmamaktadır. Güney Koreli kadınların %40'ından fazlası, evlilik ve doğumdan sonra uzun süreli kariyer molası vermektedir; çalışmaya devam eden birçok kadın ise kariyerlerinde ilerlemekte zorlanmaktadır.[18] 4B hareketi, kadınların özellikle çocuk doğurmaktan vazgeçerek finansal bağımsızlığa odaklanmalarını savunmaktadır.[19]

Güney Kore, dünyadaki en düşük doğum oranlarına sahip ülkelerden biridir.[20] 2023 itibarıyla ülkenin doğurganlık oranı 0,72'dir,[21] bu da bir ülke nüfusunun sabit kalması için gereken 2,1 eşiğinin oldukça altındadır.[22] Ülkenin doğum oranı 1983'ten bu yana nüfus yenileme seviyesinin altındadır,[23] ancak 4B hareketi 2010'larda ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, düşük doğum oranlarının başlıca nedenleri arasında genç yetişkinlerin yaşadığı ekonomik güvencesizlik, çocuk yetiştirmenin yüksek maliyeti, yüksek konut fiyatları ve çalışan annelere yüklenen çifte yük gibi etkenler yer almaktadır.[24][25]

19 ila 34 yaş aralığındaki evli olmayan Güney Korelilere yönelik 2022 yılında yapılan bir anket, kadınların %55,3'ünün (erkeklerin %70,5'ine kıyasla) çocuk sahibi olmayı tercih ettiğini ortaya koymuştur.[14]

Biyeonae (erkeklerle flört etmemek) ve bisekseu (erkeklerle cinsel ilişkiye girmemek)

[değiştir | kaynağı değiştir]

4B hareketine mensup kadınlar, erkeklerle romantik ve cinsel ilişkilere girmemektedir; çünkü bunu ataerkil aile yapısının bir uzantısı olarak görmektedirler.[19]

Önemli savunucular

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hareketin savunucularından Jung Se-young ve Baeck Ha-na, evliliği Güney Kore'deki toplumsal cinsiyet rollerini pekiştiren bir yapı olarak eleştirmektedirler.[13] Hareket, Güney Kore'deki MeToo ve "Korseyi Bırak" hareketleri gibi, Kim Ji-young, Born 1982 adlı romandan da esinlenmiştir.[8]

4B terimi, 2017-2018 yılları civarında Koreli feminist çevrelerde Twitter üzerinden ortaya çıkmıştı,[26] bu dönemden önce 2016 yılında bir erkeğin bir kadını öldürmesi geniş yankı uyandırmıştı.[27] Katil, kadınların kendisini görmezden gelmesi nedeniyle bunu yaptığını söylemiş, ancak nefret suçu ile yargılanmamıştır.[28]

4B hareketi, birçok başka sosyal soruna da tepki olarak ortaya çıkmıştır. Örneğin, 2014 yılında kadın düşmanı sosyal medya platformu Ilbe Storehouse önem kazandı,[17] ardından 2015 yılında kültürel "toplumsal cinsiyet savaşları" yaşandı.[19]

4B hareketi, 2019 yılında Twitter ve çeşitli feminist sosyal medya hesapları aracılığıyla daha geniş bir tanınırlık kazandı. 4B hareketinin, diğer Koreli dijital feminist hareketlerde olduğu gibi, dikkat çekici bir özelliği, üyelerinin genellikle “anonim kadınlar” olarak kendilerini tanımlamalarıdır; çünkü çevrimiçi ortamda kişisel bilgilerin açıklanmaması geleneksel bir tutumdur.[19]

Korseyi Bırak Hareketi

[değiştir | kaynağı değiştir]

2016 yılında başlayan Korseyi Bırak Hareketi, 4B hareketine ilham kaynaklarından biri olmuştur. Bu hareket, kadınların cinsel, toplumsal, bedensel ve psikolojik baskılardan kurtulmalarını savunur.[29] "Korse" kelimesi, Koreli feministler tarafından, kadınları kısıtlayan ve bastıran toplumsal mekanizmaların (özellikle de zararlı güzellik standartlarının) bir metaforu olarak kullanılır.

Dikkat çekici bir şekilde, Güney Kore dünyada en büyük 10. kozmetik pazarı konumundadır ve kozmetik ürünleri ihracatında ise üçüncü sıradadır.[30] Güzelliğin büyük bir kültürel ve ekonomik önem taşıdığı bir toplumda, "Korseyi Bırak" hareketi üyeleri, estetik ameliyatları, cilt bakımı ya da makyaj ritüellerini ve modaya uygun kıyafetleri eleştirerek bunlara karşı durur. Tüm bu pratikler, tüketimciliği ve kadın düşmanı toplumsal normları sürdüren araçlar olarak görülür. Bu doğrultuda, hareketin üyeleri protesto amacıyla makyaj malzemeleri kullanmaz, estetik müdahalelerden kaçınır, saçlarını kazıtır ve modaya uygun giyinmeyi reddeder. Korseyi Bırak Hareketi'nin analizleri ve protesto yöntemleri, 4B hareketini derinden etkilemiştir.[29]

Güney Kore'de #MeToo hareketi

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Yoon, Katie (9 Haziran 2022). "Beneath the Surface: The Struggles of Dismantling Lookism in Looks-Obsessed South Korea". Embodied: The Stanford Undergraduate Journal of Feminist, Gender, and Sexuality Studies (İngilizce). 1 (1). Palo Alto: Stanford. 
  2. ^ 박, 지은 (7 Nisan 2020). ""4B 운동 막고 여가부 폐지"… 성인지 감수성 바닥 드러낸 후보들". Women News [ko]. 
  3. ^ "The New Perspective On Korean Women Just Produced". Universidad Privada Bolmana. 11 Şubat 2022. 9 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2024. 
  4. ^ "Kai Ford, '23, East Asian Studies, KI Undergraduate Research Assistantships, Summer 2023". korea.fas.harvard.edu (İngilizce). 30 Ağustos 2023. 9 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2024. 
  5. ^ Shamim, Sarah (9 Kasım 2024). "What is the 4B feminist movement from S Korea that's taking off in the US?". Al Jazeera. 9 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2024. 
  6. ^ Wilson, Brock (8 Kasım 2024). "What is the 4B movement?". CBC.ca. 9 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2024. 
  7. ^ a b "The feminist movement urging South Korean women to shun marriage". South China Morning Post. AFP. 7 Aralık 2019. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  8. ^ a b Smith, Nicola (29 Şubat 2020). "War of the sexes in South Korea as novel becomes feminist handbook". The Telegraph (İngilizce). 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 
  9. ^ Lee, Kathy; Yang, Sunyoung (7 Ağustos 2024). "Radical cyberfeminists as language planners: South Korea's Womad". Current Issues in Language Planning. 25 (4): 376-393. doi:10.1080/14664208.2024.2328390. Some might reduce Womad to misandrists or manhaters; however, others would argue that misandry cannot and should not be equated with the misogyny that women have endured due to their lower status compared to men and their lack of institutional power that continues to support misogyny. Considering Womad's transgressive language and misandrist tendencies as tactics to counterbalance gender power dynamics in a patriarchal society and to reconfigure femininity and masculinity, applying approaches from feminist language planning still remains useful. 
  10. ^ 박, 다해 (7 Ekim 2022). "워마드의 관심사는 '자기계발' [혐오의 민낯]". 한겨레21 (Korece). 12 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024. 
  11. ^ Sussman, Anna Louie (7 Kasım 2024). "A World Without Men". The Cut (İngilizce). Erişim tarihi: 27 Kasım 2024. 
  12. ^ Yagoda, Maria (4 Aralık 2024). "4B Is Not the Winning Strategy to Resist the Patriarchy People Think It Is" (İngilizce). 3 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024. 
  13. ^ a b Yi, Beh Lih (20 Ocak 2020). "No sex, no babies: South Korea's emerging feminists reject marriage". Reuters (İngilizce). 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2021. 
  14. ^ a b "미혼 청년 10명 중 7명 "결혼·출산 의향 있다"". KBS News. 16 Ekim 2023. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
  15. ^ Asay, Sylvia M.; DeFrain, John; Metzger, Marcee; Moyer, Bob (17 Haziran 2013). Family Violence From a Global Perspective: A Strengths-Based Approach (İngilizce). SAGE Publications. ISBN 9781483320649. 
  16. ^ Noh, Hyejin; Ko-syeong, Kim (24 Nisan 2015). "Revisiting the 'feminisation of poverty' in Korea: focused on time use and time poverty". Asia Pacific Journal of Social Work and Development. 25 (2): 96-110. doi:10.1080/02185385.2015.1028430. 
  17. ^ a b Sussman, Anna Louie (8 Mart 2023). "A World Without Men The women of South Korea's 4B movement aren't fighting the patriarchy — they're leaving it behind entirely". The Cut. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2023. 
  18. ^ Song, Jung-a (7 Mart 2024). "Career or family? The dilemma facing women in South Korea". Financial Times (İngilizce). 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024. 
  19. ^ a b c d Lee, Jieun; Jeong, Euisol (4 Temmuz 2021). "The 4B movement: envisioning a feminist future with/in a non-reproductive future in Korea". Journal of Gender Studies (İngilizce). 30 (5): 633-644. doi:10.1080/09589236.2021.1929097. 
  20. ^ Kim, Sam (14 Aralık 2023). "South Korea's World-Lowest Fertility Rate Set to Fall Further". Time (İngilizce)23 Şubat 2024. 
  21. ^ Seok-min, Oh (29 Kasım 2023). "(LEAD) Fertility rate in S. Korea hits record low in Q3". Yonhap News Agency (İngilizce). 16 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2024. 
  22. ^ Corxet Solé, Laia (30 Mayıs 2023). "South Korea's 4B Movement: How Patriarchy Undermines Demographic Security". 12 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2023. 
  23. ^ "South Korea Fertility Rate 1950-2024". 11 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2024. 
  24. ^ "South Korea birth rate falls to all-time low". France 24 (İngilizce). AFP. 28 Şubat 2024. 24 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2024. 
  25. ^ Cho, Kyung Ae (31 Mart 2021). "Korea's low birth rate issue and policy directions". Korean Journal of Women Health Nursing. 27 (1): 6-9. doi:10.4069/kjwhn.2021.02.16. PMC 9334168 $2. PMID 36311990. 
  26. ^ Breen, Kerry (7 Kasım 2024). "What is the 4B movement? Why some are calling for a South Korean-inspired trend after Trump's victory". CBS News (İngilizce). 28 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2024. 
  27. ^ Gibson, Jenna (6 Aralık 2018). "Rapper Symbolizes Backlash Against South Korea's Feminists". The Diplomat (İngilizce). 4 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2024. 
  28. ^ Choudhury, Bedatri (8 Kasım 2024). "What is the South Korean 4B movement and why are American women claiming to embrace it?". Inquirer (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Kasım 2024. 
  29. ^ a b Shin, Yeongyo; Lee, Selee (15 Eylül 2022). "'Escape the Corset': How a Movement in South Korea Became a Fashion Statement through Social Media". Sustainability. 14 (18): 11609. doi:10.3390/su141811609. 
  30. ^ "South Korea Organic Beauty Market". The International Trade Administration. 26 Eylül 2023. 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2023.