İçeriğe atla

2025 papalık konklavı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Papa XIV. Leo, seçilmesinin ardından locada

21 Nisan 2025'te ölen Francis'in yerine geçecek yeni bir papa seçmek için 7 ve 8 Mayıs 2025'te bir papalık konklavı düzenlendi.[1][2] Uygun 135 kardinal seçmenden ikisi hariç hepsi katıldı. Dördüncü turda, toplantı Piskoposlar Dikasteryumu valisi ve Latin Amerika Papalık Komisyonu başkanı Kardinal Robert Francis Prevost'u seçti. Seçimini kabul ettikten sonra XIV. Leo adını aldı.[3]

Papalık seçim süreci

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Konklav
2025 papalık konklavında yükselen beyaz dumanlar Papa'nın seçildiğinin işaretidir.

2013 papalık konklavında olduğu gibi, Kardinaller Koleji dekanı ve dekan yardımcısı da 80 yaşın üzerindeydi ve katılmaya uygun değillerdi. 80 yaşın altındaki en kıdemli kardinal piskopos Pietro Parolin, konklavın başkanlığını yaptı.[4]

Zamanlama ve prosedürler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Papa II. Jean Paul'ün 1996 tarihli apostolik anayasası Universi Dominici gregis'e göre, Benedict XVI'nın 2013 tarihli motu proprio Normas nonnullas'ı tarafından değiştirildiği üzere, kardinallerin, makam boşaldıktan sonra toplantıyı toplamak için en az 15 günleri vardı. Kardinaller, konklavı daha erken veya papanın kürsüsü boşaldıktan sonra 20 güne kadar başlatma takdir yetkisine sahipti.[5] 28 Nisan 2025'te, kardinallerin beşinci genel cemaati konklavı 7 Mayıs 2025'te başlatmaya karar verdi.[6][7]

Kardinal seçmenler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2025 papalık toplantısında kardinal seçmenler

Papalık boşaldığı günden önce 80 yaş ve üzeri olan kardinaller katılmaya uygun değildir. 21 Nisan 2025 itibarıyla 252 kardinal vardı ve bunların 135'i 80 yaşın altındaydı; potansiyel seçmenlerin 108'i (%80) Francis tarafından kardinal olarak atandı.[8][9]

Bölgelere göre Kardinal Seçmenler
Graphic with the numbers of cardinal electors in attendance from each region (see table below)
Bölge Sayı
  İtalya
 17
  Avrupa
 35
  Kuzey Amerika              
 20
  Güney Amerika
 17
  Asya
 23
  Okyanusya
 4
  Afrika
 17
Toplam 133

1975'te Romano Pontifici eligendo ve Universi Dominici gregis'in yayımlanmasından bu yana, azami kardinal seçmen sayısı 120 olarak belirlenmişti. 2025 konklavı, papalık boşaldığı gün bu sayının aşıldığı ilk konklavdı.[10] Oy kullanma haklarından vazgeçmemiş veya kaybetmemiş 80 yaşın altındaki her kardinal, kanun hukukuna göre bir konklavda oy kullanma hakkına sahiptir.[10][11] Papa Francis'in yaptığı gibi, 120'den fazla uygun kardinal seçmen atayan bir papa, 1975 sınırını fiilen uygulanamaz hale getirir 30 Nisan 2025'te, kardinallerin genel cemaati, 7 Mayıs'ta başlayan konklavda hazır bulunan tüm kardinal seçmenlerin oy kullanabileceğini doğruladı.[12] Uygun olmayan kardinaller yine de genel toplantılara girebilir ve konklav öncesindeki tartışmalara katılabilirdi.[13]

Her ne kadar konsey kardinalleri vaftiz edilmiş herhangi bir Katolik erkeği seçme yetkisine sahip olsalar da, kardinal olmayan birinin seçildiği son zaman 1378 papalık konklavıydı.[14]

Katılmayanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mali skandal nedeniyle kardinallik haklarından vazgeçen Kardinal Giovanni Angelo Becciu, konklava katılmaya çalışacağını söyledikten sonra,[15][16] Papa Francis'in katılmaması yönündeki isteğine uyacağını söyledi.[17]

Sağlık sorunları nedeniyle, İspanya'dan Antonio Cañizares Llovera ve Kenya'dan John Njue konklava katılamadı,[18] katılımcı sayısı 133'e düştü; bu nedenle, gerekli üçte ikilik nitelikli çoğunluğu elde etmek için 89 oy gerekiyordu. Bu, bir toplantıya katılan en yüksek seçmen sayısıydı.[19]

Spekülasyon

[değiştir | kaynağı değiştir]

Francis'in Şubat ve Mart 2025'te hastaneye kaldırılması, yaklaşan bir toplantı hakkındaki spekülasyonları körükledi.[20]

Papa Francis yönetiminde Kardinaller Koleji'nin üye sayısının 252'ye çıkması ve papalık döneminde 140'tan fazla Avrupalı olmayan kardinalin atanması nedeniyle, hem BBC hem de Time Avrupalı olmayan bir papanın muhtemel olduğunu ileri sürmüştü.[21][22] 2025 konklavının başlangıçta 71 ülkeden 135 seçmeni olması planlanmıştı, 2013 konklavında 48 ülkeden 115 seçmen vardı ve 2005 konklavında 52 ülkeden 115 seçmen vardı. Katılan kardinallerin bazıları Roma Curia'nın çalışma dili olan İtalyanca'yı konuşmuyordu.[23]

İtalyan atasözü "şişman papa, zayıf papa"yı takiben, bazı yorumcular Francis'in halefinin daha muhafazakar olacağını öngördüler.[22][24][25] The Pillar'a göre, üçüncü ve dördüncü genel cemaatler itibariyle kardinaller arasında "on yıllık bir papa" arzusu vardı: Roma Curia'sında deneyimli, yetmişli yaşlarının sonlarında, iç işlerine daha fazla odaklanacak ve böylece Kilise'ye Francis'in papalık makamını sindirmesi için zaman tanıyacak biri.[26] The Wall Street Journal daha genç bir papanın daha olası olduğunu ileri sürdü.[27]

5 Mayıs itibarıyla, bu konklavın karmaşıklıkları ve çeşitliliği göz önünde bulundurulduğunda,[28] 2013'te Papa Francis'i iki günde seçen konklavla karşılaştırıldığında,[29] Kardinal Rainer Woelki 2025 konklavının daha uzun sürmesini bekliyordu;[29] Kardinaller Louis Sako[30] ve Gregorio Rosa Chávez iki veya üç günlük kısa bir konklav öngörüyordu,[31] ikincisi "maksimum üç gün" diyordu.[32][33]

Papabile

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Papabile

Papalık seçim gözlemcileri, çok çeşitli kriterlere göre bazı kardinallerin diğerlerinden daha fazla papa olma olasılığına sahip olduğunu düşündüler - bunlar papabili'dir, papabile kelimesinin çoğuludur, İtalyancada gevşekçe 'papa-olabilir' olarak tercüme edilen bir kelimedir. Ancak, konklavlar her zaman papabili'lerden birini seçmemiştir. Ekim 1978'de seçilmesinden önce, II. John Paul yarışta olduğu düşünülmüyordu.[34] Bu, "Konklav'a papa olarak giren, kardinal olarak ayrılır"[35] sözünde yansıtılmıştır, ancak gerçekte, favori genellikle seçilen papadır, tıpkı 1939'da (XII. Pius), 1963'te (VI. Paul) ve 2005'te (XVI. Benedict) olduğu gibi.[36] Vatikanolog Profesör Anna Rowlands, konklavın sonucunu tahmin etme girişimlerinin "tamamen spekülasyona" dayandığını öne sürdü.[37] Dünya çapındaki medya, Papa Francis'in ölüm günü papabili analizleri yayınladı.[34][38]

Medyada adı geçen Papabili'ler arasında Anders Arborelius, Jean-Marc Aveline, Fridolin Ambongo Besungu, Péter Erdő, Mario Grech, Pietro Parolin, Pierbattista Pizzaballa, Robert Sarah, Luis Antonio Tagle, Peter Turkson ve Matteo Zuppi yer alıyordu.[39] Sonunda kazanan Prevost da papabile olarak spekülasyona uğradı, özellikle New York Times[40] ve Crux[41] tarafından, ancak çoğu yayın organı onu Amerika Birleşik Devletleri'nden bir papa seçmenin tabu olması nedeniyle göz ardı etti.

Sonunda kazanan Robert Prevost'un papabile olduğu spekülasyonları yapıldı[41] Papa Francis'in bir müttefiki ve olası bir uzlaşma adayı olarak görüldü;[42][43] ancak, kendisi karanlık bir at olarak görüldü[40] ve Amerikan vatandaşlığı, Donald Trump'ın 2024'te yeniden seçilmesinden sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin jeopolitik gücünü artırma konusundaki huzursuzluğu yansıtan adaylığı önünde potansiyel bir engel olarak görüldü.[40][44] Destekçiler, Prevost'un "saygın bir orta yol" temsil ettiğini savundu.[42] Avrupalı olmayan bir papanın, Parolin'in adaylığını çökerten Afrika ve Asyalı kardinallerin sayısının artması nedeniyle muhtemel olduğunu düşünen yorumcuların aksine,[41] bunun yerine Avrupalı bir papanın en olası sonuç olduğunu düşünen ve bir Amerikan papasının daha önce hiç seçilmemiş olmasının nedenlerinin (örneğin, Amerikanın süper güç statüsü) hala geçerli olduğuna ikna olmuş gözlemciler de vardı.[42] Ohio'daki John Carroll Üniversitesi'nde teoloji profesörü olan Rahip James Bretzke, USA Today'e en iyi olası adayın diplomat olabilecek biri olduğunu söyledi ve ekledi: "Amerika'nın dünyadaki imajı basitçe çok güçlü - ve açık konuşmak gerekirse, çirkin."[40]

Bahis

[değiştir | kaynağı değiştir]
  •      1
  •      2
  •      3
  •      4
  •      5
  •      7
  •      10
  •      17

2025 papalık konklavında kardinal seçmenlerin köken ülkeleri.

Papalık konklavlarına bahis oynamanın uzun bir geçmişi vardır ve birkaç İnternet kumar şirketi 2025 konklavı için bahisler sunmuştur. Konklavın duyurulmasından önce, tahmin piyasaları hem yarışta kimlerin olabileceğini hem de varsayımsal sıralamalarını hesaplamak için piyasa mekanizmaları kullanıyordu.[27] Bahis piyasası, papalık konusunda yaygın bir kültürel hayranlığı yansıtır.[45][46][47]

Fantapapa (İtalyanca'da 'Fantastik Papa' anlamına gelir), papalık konklavlarına nominal miktarlarda bahis oynamak için İtalya merkezli bir fantezi ligidir. Kumar karşıtı savunucular Pietro Pace ve Mauro Vanetti tarafından özellikle 2025 konklavı için kurulan[48] tek ödeme "ebedi şan"dır. 5 Mayıs 2025 itibarıyla, hiçbir lisanslı platformun konklavlarda kumar oynamayı teklif etmediği İtalya'da 75.000 oyuncusu vardı.[49] Fantapapa oyuncuları on bir kardinali seçer ve sıralar; papalık adı, dili, tur sayısı ve beyaz dumanın göründüğü gün gibi konklavın diğer yönleri de bahis oynamaya açıktır. Oyuncular, takım üyelerinin yerel ve uluslararası medya kapsamında "önemli bir şekilde anılmasına" göre puan kazanırlar. Kısmen eğitim amaçlı olarak, konseyin gizemini bir dereceye kadar ortadan kaldırma amacıyla, fantezi ligi uluslararası bahisçilere açılacak ve İtalyanca dilinde mini dersler sunacak.[50]

Konsil öncesi etkinlikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Lojistik hazırlıklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kardinaller toplantısına katılan kardinaller Domus Sanctae Marthae'de kalıyor.

Papa Francis'in ölümünün ardından, Domus Sanctae Marthae'de kardinal seçmenlerin barınması için hazırlıklar başladı. Bunlar arasında, dışarıyla teması önlemek için pencerelere bariyerler veya opak filmler kurulması ve Günah Çıkarma Sakramenti'nin kutlanması, özel dua ve yemekler için alanların inşa edilmesi yer alıyor.[51][52][53] Ayrıca, Bluetooth, Wi-Fi ve mobil ağları kullanan tehditleri ortadan kaldıran sinyal bozucular aracılığıyla dışarıyla temas da engelleniyor.[53][54][55] Binada toplamda yalnızca 129 yatak odası olduğundan, 133 seçmene konaklama sağlamak için diğer Vatikan tesislerinin kullanılması gerekiyordu.[56][57][58] Bu, bir konklav sırasında Domus'ta yaşamasına izin verilen diğer destek personelini de içermiyor.[52] Ana yatakhane binasının yanındaki Santa Marta Vecchia'daki odalar da ek alan olarak kullanılıyordu.[59][60][61]

Sistine Şapeli'nde hazırlıklar arasında koro sıraları tarzında masalar ve sandalyeler eklenmesi ve pencerelerin kapatılması, oylama sonrasında oy pusulalarını yakan sobanın ve her turun sonuçlarını gösteren bacanın kurulması yer alıyordu.[62][63][64] Mermer kakmayı korumak, daha düz bir yüzey sağlamak ve elektronik sinyal bozucuları gizlemek için şapele ahşap bir zemin döşendi.[64][65] Hem Domus Sanctae Marthae hem de Sistine Şapeli, yetkisiz cihazlara karşı toplantı öncesinde iyice denetlenir.[53] 2 Mayıs'ta Vatikan itfaiyecileri Sistine Şapeli için bacayı yerleştirdi.[66]

Gianluca Gauzzi Broccoletti liderliğindeki Vatikan Jandarması, konklavın bütünlüğünü korumada birçok karşı casusluk zorluğuyla karşı karşıyadır.[55] Wired dergisinde yazan Jorge Garay'a göre olası tehditler arasında yapay zeka sistemleri, insansız hava araçları, mikroskobik mikrofonlar, yanlış bilgilendirme kampanyaları, sosyal medyanın her yerde bulunması ve hatta uydular yer almaktadır. Yorumcular tarafından ayrıca, dezenformasyon kampanyalarının ve sahte haberlerin konklav üzerinde bir etkisi olabileceği ve sosyal medya aldatmacalarının belirli papalık adaylarını itibarsızlaştırmaya çalışabileceği konusunda endişeler dile getirilmiştir.[23][53] Jandarma Birlikleri, konklavı güvence altına almak için Vatikan'daki 650 güvenlik kamerasının yanı sıra uç nokta tespiti ve müdahalesiyle birlikte şifreli mesajlaşmayı kullanmaktadır.[55]

2025 konseyinin yemekleri, Vatikan'a en yakın İtalya bölgeleri olan Lazio ve Abruzzo'ya özgü basit yemekleri içeriyor.[67]

Genel cemaatler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Konklav haritası

Katolik kilise hukuku, seçmen statüsüne bakılmaksızın tüm kardinallerin günlük toplantıları olan genel cemaatlerin, tüm kardinal seçmenleri Roma'ya gelmeden önce başlayacağını öngörür. İlk toplantılar, Domus Sanctae Marthae'de (yatakhane olarak) ve Sistine Şapeli'nde (oy verme yeri olarak) yapılan fiziksel hazırlıklar da dahil olmak üzere papalık cenaze töreninin ve konklavın lojistiğine odaklanır.[68] Daha sonraki toplantılar, genellikle sekizinci ve sonrakiler, kilise ve dünyanın ihtiyaçları ve Roma Curia'nın karşı karşıya olduğu konular hakkındaki tartışmalara kayar.[69][70][71] Bu sonraki genel cemaatler, kardinaller tarafından seçilen iki "seçkin ve ahlaki açıdan yetkili" din adamının verdiği düşüncelerle yönlendirilir.[68] Kardinallere ayrıca kilisenin karşı karşıya olduğu konularla ilgili resmi açıklamalar yapma fırsatı verilir.[72] Tüm bu konuşmalar ve tartışmalar İtalyancada interventi (müdahaleler) olarak adlandırılır.[73] Genel Cemaatler, Kutsal Ofis Sarayı'nın arkasında, Domus Sanctae Marthae'nin doğusunda bulunan çok daha büyük Paul VI İzleyici Salonu'nun giriş holünün birinci katındaki Yeni Sinod Salonu'nda toplanır.[74][75][76]

Daha geniş anlamda, bu genel cemaatler kardinallerin kendi inisiyatifleriyle bir araya gelmelerine izin verir, böylece birbirlerini tanırlar ve manevi ayırt etme yeteneklerini kullanırlar; birçoğu daha önce hiç tanışmamıştı, çünkü Francis papalık konsilleri önünde kardinal toplantıları düzenlememişti.[77][78][79] Dahası, kardinaller küresel medyaya ve papabile'i belirlemek için çeşitli analiz ve ölçütlerine tam erişime sahiptirler.[80] 24 Nisan'da Roma'ya hareket etmeden önce, Kardinal Pablo Virgilio David bir konklavın siyasi bir kampanya değil, dini bir inziva olduğunu vurguladı. Ayrıca, Kardinaller Koleji'nin birbirlerini dua, kişisel mektuplar ve hatta bu amaçla oluşturulmuş biyografik ve diğer bilgilerin yer aldığı bir web sitesinde araştırma yoluyla ayırt etmesinin bir görev olduğunu vurguladı;[81] bu bir aday meselesi değildir.[82] Hem resmi hem de gayrı resmi tartışmaların, hızlı bir toplantı için hazırlık ve umut olarak oldukça önemli olması bekleniyor.[83][84] Kardinallerin kendi inisiyatifiyle yapılan tartışmalar - pratiche veya 'egzersizler' - en açık ve samimi olanlardır.[85] Kilise hukukuna göre, cemaatler konklav ile aynı gizliliğe bağlıdır.[86]

2025 konklavı için, genel cemaatler, Francis'in ölümünden sonra, 7 Mayıs'ta gerçek konklavın başlangıcına kadar, 26 ve 27 Nisan ile 1 ve 4 Mayıs hariç olmak üzere her gün toplandı.[62][87]

Günlük özet

[değiştir | kaynağı değiştir]

22 Nisan'da, Papa Francis'in ikinci kattaki süitinde ölmesinin ardından papalık personeli ve ev halkı üyelerinden Domus Sanctæ Marthae'deki odalarını boşaltmaları istendi ve bu binada konklav hazırlıklarının başlamasına olanak sağlandı.[52] Aynı gün, on iki genel toplantının ilki yapıldı. İlk toplantıda, hazır bulunan yaklaşık altmış kardinal, Kardinal Camerlengo Kevin Farrell'in Papa Francis'in vasiyetini okumasını dinledi. Başlangıçta 27 Nisan'da Roma'da gerçekleşmesi planlanan Carlo Acutis'in kanonlaştırılması askıya alındı ve kardinaller papalık cenaze töreninin tarihini teyit ettiler. Bu toplantı ayrıca cenazenin lojistiğini de ele aldı.[88][89] Toplantıya katılan kardinaller ayrıca toplantılarıyla ilgili gizlilik yemini ettiler.[90] Genel cemaatlerin kardinal olmayanlara kapalı olmasına rağmen, dini bir rahibe ve Vatikan'ın bir bölümüne başkanlık eden ilk kadın olan Rahibe Simona Brambilla'ya, kendisini katılmaya davet eden standart bir e-posta yanlışlıkla gönderildi.[91]

23 Nisan'da Vatikan Müzeleri, konklavın ihtiyaçları nedeniyle Sistine Şapeli'nin 28 Nisan'da kapatılacağını duyurdu.[92][93] İkinci cemaatte, ölen papa için dokuz günlük yas dönemi olan novemdiales programı onaylandı.[94] Norberto Rivera Carrera, dünyanın dört bir yanından birçok kardinalin hâlâ seyahatte olması nedeniyle tartışmaların çoğunlukla prosedürel nitelikte olduğunu belirtti.[95]

Kardinaller ve piskoposlar, konklav öncesi genel cemaatlerin buluşma yerlerinden biri olan Yeni Sinod Salonu'nda, 2014.

24 Nisan'daki üçüncü cemaatte, 113 kardinalin katılımıyla, iki konklav vaizi Donato Ogliari ve Kardinal Raniero Cantalamessa atandı.[96][97] 25 Nisan'daki dördüncü genel cemaatte, katılan 149 kardinal Papa Francis için cenaze töreni hakkında bir sunumu dinledi.[98] Bu zamana kadar yaklaşık 70 resmi konuşma veya "müdahale" yapılmıştı.[99]  Ayrıca, katılımcılar arasında Giovanni Angelo Becciu'nun kardinal seçmen statüsüyle ilgili tartışmalar da yaşandı ve bu tartışmalar, 29 Nisan'da seçmen olmayan statüsünü kabul etmesine kadar sonraki cemaatlerde devam etti.[79]

28 Nisan'daki beşinci genel cemaat, konklavın Papa Francis'in ölümünden 16 gün sonra, 7 Mayıs'ta başlamasına karar verdi.[6][100] Bu toplantıda ayrıca din adamlarının cinsel taciz krizi, evanjelizasyondaki zorluklar ve dinler arası ilişkiler ele alındı. Yirmi kardinal müdahalelerde bulundu.[62] Gerhard Ludwig Müller ve Francis Arinze (seçmen değil) gibi muhafazakar kardinaller bu oturumda özellikle sesliydi.[101][102]

Sistine Şapeli'nde beyaz duman yeni Papanın seçildiğine işaret eder.

Ertesi gün, 29 Nisan'daki altıncı cemaatte, konklavın başlangıç saati 16:30 olarak belirlendi ve Kardinal Re, konklavın açılış ayini için ayin görevlisi olarak seçildi.[103] Donato Ogliari, 124'ü seçmen olan 183 kardinale planlanmış yansımasını sundu ve Francis papalık döneminden kalma sinodal temayı vurguladı.[101][103][104]

30 Nisan'daki yedinci cemaatte, 124'ü seçmen olan 180 kardinalin katıldığı Vatikan'ın mali konuları tartışıldı.[105][106] Rainer Woelki, bugüne kadarki toplantıların "kardeşçe ve içten  [...] çok yoğun, sakin, gerçekçi bir çalışma ortamı" olduğunu belirtti.[29] Beniamino Stella, Francis'in daha önce din adamlarına ayrılmış olan kilise yönetimi yetkilerini laik kişilerin kullanmasına izin verme kararını çok sert bir dille eleştirdi. Bu, birçok kardinali şaşırttı çünkü Stella, Francis'in en güvendiği danışmanlarından biri ve Parolin'in önde gelen bir destekçisi olarak görülüyordu.[107][108][109]

Genel cemaat, Kutsal Makam için resmi tatil olan ve aynı gün kutlanan seküler 1 Mayıs İşçi Bayramı'nın kilise açısından karşılığı olan İşçi Aziz Joseph bayramı olan 1 Mayıs'ta toplanmadı.[62][87] 2 Mayıs'taki dokuzuncu cemaatte 177 kardinal hazır bulundu ve bunların 127'si seçmendi. Yirmi altı kardinal konuştu. Tartışılan konular arasında kilise içindeki birlik ve dünyayla kardeşlik, bir sonraki papanın peygamberlik edeceği umudu ve bu yılki Jübile vardı.[110] Onuncu ve on birinci cemaatler her ikisi de 5 Mayıs'ta yapıldı ve çok çeşitli kilise konuları tartışıldı.[111][112] 6 Mayıs'ta Kardinaller Koleji'nin on ikinci ve son cemaati gerçekleşti.[113] Bu cemaat, Papa Francis'in ölümünü balıkçı yüzüğünün ve kurşun mührünün imha edilmesiyle anmıştır. Bu, her iki ritüelin de dijital olarak kaydedilip halka açık hale getirildiği ilk seferdi.[113]

Konklav

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sistine Şapeli'ne açılan kapılar 7 Mayıs'ta saat 17:46'da kapatıldı.

1. Gün

[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Mayıs'ta, konklav başladı. Kardinaller Koleji dekanı Kardinal Giovanni Battista Re'nin, St. Peter Bazilikası'nda sabah 10'da (08:00 UTC) CEST'te (tam anlamıyla 'Papa'nın seçimi için') ayinini kutlaması öncesinde gerçekleşti.[114] Vatikan'ın sakristanları, sağlık personeli ve güvenlik hizmetleri müdürü gibi tüm destek personeli, konklavın memurları ve yetkilileriyle birlikte 5 Mayıs'ta gizlilik yemini ettiler.[60][115][116]

Saat 16:30'da, konklav resmen Pavlus Şapeli'nde bir dua ayini ile başladı ve bunun sonunda seçmenler alay halinde Sistine Şapeli'ne girdiler. Oraya vardıklarında, Veni Creator Spiritus ("Gel, Yaratıcı Ruh") ilahisi söylendi ve 133 oy kullanan kardinal daha sonra gizlilik yemini ettiler.[65][103][117][118] Her kardinal seçmen kıdem sırasına göre ellerini bir İncil kitabının üzerine koydu ve Latince olarak şu onayı yüksek sesle söyledi:

Et ego [önad] Cardinalis [soyadı] spondeo, voveo ac iuro. Sic me Deus adiuvet et haec Sancta Dei Evangelia, manu mea tango. Ve ben, [önad] Kardinal [soyadı], böyle söz veriyorum, yemin ediyorum ve and içiyorum. Tanrı ve elimle dokunduğum bu Kutsal İnciller bana yardım etsin.

Yemin ederken, birkaç kardinal isimlerinin Latince biçimlerini kullandı.[119] Papalık tören yöneticisi Diego Ravelli, daha sonra kardinal seçmen olmayan herkesin odadan çıkması emri olan "Extra omnes" sözcüklerini söyledi.[119] Daha sonra saat 17:46'da Sistine Şapeli'nin girişini kapattı.[117][119] Kardinal Raniero Cantalamessa, kardinallerin toplantıya girişlerinin ardından onlara bir konuşma yaptı.[120] Toplantı öğleden sonra başladığı için, bu gün yalnızca tek bir oylama yapıldı.[6] Wall Street Journal, önde giden Parolin'in ilk turda 40'tan fazla oy aldığını, geri kalan adayların ise önemli ölçüde bölündüğünü bildirdi.[121]

Konklavın ilk günü, Sistine Şapeli'nin bacasından çıkan siyah dumanın oylamanın yeni bir papa seçimiyle sonuçlanmadığını göstermesiyle akşam 9:00'da sona erdi.[119] Vatican Media, Aziz Petrus Meydanı'nda 45.000'e kadar insanın toplandığını bildirdi.[122]

2. Gün

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konklavın ikinci günü iki oylamayla başladı ve sırasıyla yaklaşık olarak sabah 10:30 ve 11:45'te sona erdi.[123] Siyah duman sabah 11:51'de belirdi  ve bu da bir papanın seçilmediğini gösteriyordu. Her oylamadan sonra duman çıkması zorunlu değildir, çünkü sabah oturumunda veya öğleden sonra oturumunda başarısız olan iki oylamadan alınan oy pusulaları genellikle birlikte yakılır[124] ve yalnızca her oturumun sonunda duman çıkar.[124][125][126]

İtalyan gazetesi Il Giornale'e göre, Kardinal Pietro Parolin 40 ila 50 oy aldı ancak Afrika ve Asya kardinallerinden destek alamadı;[127] Papa Francis'in en güçlü destekçileri Kardinaller Jean-Marc Aveline ve Mario Grech arasında bölündü; ve Kardinal Timothy Dolan, Kardinal Prevost'a destek sağlamada önemli rol oynadı ve onun kültürler arası çekiciliğini vurguladı.[128] Wall Street Journal, Parolin'in 40'ların dışına çıkamadığını, oyların geri kalanının ise Prevost'un arkasında konsolide olduğunu ekliyor.[121] Kardinaller daha sonra öğle yemeği için Domus Sanctae Marthae'ye döndüler ve Wall Street Journal'a göre Prevost'a verilen desteğin genişliği burada daha da netleşti.[121][129]

Sabah oturumunun sonunda, St. Peter Meydanı'nda 15.000 kişi ve Santa Maria Maggiore Bazilikası'nda 5.000 kişi vardı. Öğleden sonraki oturumda daha fazlasının olması bekleniyordu, çünkü son iki konklavda yeni bir papa dördüncü veya beşinci oylamada seçilmişti.[130]

XIV. Leo'nun ilk kez göründüğü sırada Aziz Petrus Bazilikası'nın cephesi

Öğle tatilinden sonra kardinaller bir sonraki oylama turu için Sistine Şapeli'ne döndüler.[129] Dolan'a göre Prevost, 2013 konklavında geleceğin Papa Francis'inin oturduğu yerde oturuyordu. Wall Street Journal daha sonra Prevost'un dördüncü oylamada 89'un ⅔ çoğunluğundan daha fazla olan 100'den fazla oy aldığını ve böylece seçildiğini bildirdi.[121] Konklavdaki en kıdemli kardinal olan Parolin, Prevost'a kabul edip etmediğini ve saltanat isminin ne olacağını sordu.[121]

Dördüncü tur oylamadan sonra, saat 18:07'de beyaz duman belirdi ve ardından yeni papanın seçildiğini duyurmak için Aziz Petrus Bazilikası'nın çanları çalındı.[3][131][132] Kısa bir süre sonra, İsviçreli Muhafızlar ve İtalya Silahlı Kuvvetleri mensupları, Vatikan Şehir Devleti Jandarma Kolordusu ve Karabinyer bandolarıyla birlikte Aziz Petrus Meydanı'nda geçit töreni yaptı ve Aziz Petrus Bazilikası'nın merkezi locasının altında düzen aldı.[133] Oradan, Kardinal Protodeacon Dominique Mamberti, Robert Francis Prevost'un Papa olduğunu duyurdu[134] ve XIV. Leo ismini seçti.[133] Papa olarak seçilmesini kabul ettikten sonra, kardinaller alkışladı ve Sistine Şapeli'nden çıkar çıkmaz onları kucakladı,[135] bunun üzerine Vatijan web sitesi "Habemus papam" olarak değiştirildi.[136] Yeni seçilen papa, seçiminin resmi olarak duyurulmasından kısa bir süre sonra balkona çıktı ve Urbi et Orbi ve İtalyanca ve İspanyolca bir mesajla Aziz Petrus Meydanı'ndaki ve dünyadaki inananları selamladı.[134]

Beyaz dumanın ortaya çıkmasından hemen sonra, Aziz Petrus Meydanı'nda 40.000 kişi bulunuyordu;[137] İtalyan kolluk kuvvetlerine göre, "Habemus papam" duyurusu sırasında meydanda 150.000'e kadar kişi bulunuyordu.[138]

Konsil sonrası etkinlikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Leo, konklav sonrası ilk büyük kamu etkinliğinin 9 Mayıs'ta saat 11'de Sistine Şapeli'nde kardinallerle birlikte bir ayin kutlaması olacağını duyurdu. Ayrıca ilk Angelus duasının 11 Mayıs'ta Vatikan'ın Apostolik Sarayı'nın penceresinden okunacağını duyurdu.[139]

Tepkiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Politik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çeşitli ulusal liderler de yeni papanın seçilmesiyle ilgili tebriklerini ve yorumlarını dile getirdiler:

  •  Avustralya – Başbakan Anthony Albanese sosyal medyada "Papa Leo XIV'e seçilmesinden dolayı yürekten tebriklerimi iletiyorum" yazdı ve bunu "sevinç anı" olarak nitelendirdikten sonra Tanrı'nın kutsamasını istedi.[140]
  •  Çin – Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian, Papa XIV. Leo'nun seçilmesini tebrik etti. Ayrıca, "yeni papanın liderliğinde Vatikan, Çin ile yapıcı bir ruhla diyaloğu sürdürecek, karşılıklı ilgi duyulan uluslararası konularda derinlemesine iletişim kuracak, Çin-Vatikan ilişkilerinin sürekli iyileştirilmesini birlikte ilerletecek ve dünya barışına, istikrarına, kalkınmasına ve refahına katkıda bulunacak." dedi.[141][142]
  •  Kolombiya – Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, Papa XIV. Leo'nun, Kolombiya'nın Latin Amerikalı göçmen kardeşlerini cesaretlendirerek, mevcut hükümet altında Amerika Birleşik Devletleri'nde aşağılanmayla karşı karşıya kalan dünya çapındaki göçmen kökenli insanlar için büyük bir lider olmasını umduğunu belirtti.[143]
  •  Fransa– Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yeni Papa'yı şu mesajla tebrik etti: "Papa Leo XIV'e ve Fransa'daki ve dünyadaki tüm Katoliklere kardeşlik mesajı iletiyorum." [143]
  •  Almanya – Şansölye Friedrich Merz, yeni seçilen Papa'yı tebrik ederek, onun rolü aracılığıyla "bu zorlu zamanlarda dünyadaki milyonlarca inanana umut ve rehberlik sağlayacağını" söyledi.[143]
  •  Yunanistan – Başbakan Kyriakos Mitsotakis, yeni Papa'nın liderliğinin "dünyanın derin zorluklarla karşı karşıya olduğu bir zamanda" önemini vurgulayarak çevrimiçi olarak tebriklerini iletti.[144]
  •  Hindistan – Başbakan Narendra Modi, X.com'da yaptığı bir açıklamayla Katolik Kilisesi'nin yeni başkanına "samimi tebriklerini ve en iyi dileklerini" iletti.[145][146]
  •  Endonezya – Devlet Sekreterliği Bakanı Prasetyo Hadi aracılığıyla Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto yeni seçilen Papa'yı tebrik etti ve cumhurbaşkanının yakında resmi bir açıklama yapacağını sözlerine ekledi.[147]
  •  İrlanda – Cumhurbaşkanı Michael D. Higgins, "Papa Leo'ya papalık görevine başlarken en iyi dileklerimi iletiyorum ve şefkatle liderlik etmeye hazır olduğuna dair açıklamasını memnuniyetle karşılıyorum." dedi.[148]
  •  İsrail – Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, İsrail'in "İsrail ile Kutsal Makam arasındaki ilişkiyi geliştirmeyi ve Kutsal Topraklar'da ve dünya genelinde Yahudiler ile Hıristiyanlar arasındaki dostluğu güçlendirmeyi dört gözle beklediğini"  belirterek, önceki Papa'nın Filistin yanlısı tutumunun ardından bağları güçlendirme arzusuna işaret etti.[143]
  •  İtalya – Başbakan Giorgia Meloni, "çatışma ve huzursuzlukla dolu bir zamanda, Dua Locası'ndan söylediği sözler barışa, kardeşliğe ve sorumluluğa güçlü bir çağrıdır" dedi.[143]
  •  Lübnan – Cumhurbaşkanı Joseph Avn yeni seçilen papayı tebrik etti ve yeni papanın "dinler ve kültürler arasındaki diyaloğu güçlendireceğini" umduğunu belirtti.[149]
  •  Malezya – Başbakan Anwar İbrahim, Papa Leo XIV'ün seçilmesini "tarihi bir olay" olarak nitelendirdi ve bunun küresel Katolik topluluğuna yenilenmiş bir amaç ve ilham getireceğine dair güvenini dile getirdi. Ayrıca, Malezya'nın Kutsal Makam ile değerli ilişkisini vurgulayarak, karşılıklı saygı, diyalog ve barışa ve insan onuruna ortak bir bağlılığa dayanan sürekli bir etkileşim için umutları vurguladı.[150]
  •  Meksika – Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, Papa Leo'nun "dünya barışı ve refahı lehine" olan değerlerini övdü.[143]
  •  Fas – Kral VI. Muhammed, Papa Leo'yu tebrik ederek, Vatikan ile Fas arasındaki ilişkilerin "barışa ve birlikte yaşama ilkelerine sarsılmaz bir bağlılıkla birleştiğini" söyledi.[151]
  •  Peru – Devlet Başkanı Dina Boluarte sosyal medyada Papa XIV. Leo'nun seçilmesinin Peru ulusu için bir "gurur ve umut" günü olduğunu, 20 yıldan uzun süredir "yurdu, misyonu ve inancı" olduğunu yazdı.[152]
  •  Filipinler – Devlet Başkanı Bongbong Marcos yeni seçilen Papa'yı tebrik ederek, "Papa'nın Kilise'yi yoksullara ve dezavantajlılara daha da yakınlaştırmaya devam etmesi için dua ettiğini" söyledi.[153]
  •  Polonya – Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Papa'dan "Polonya Cumhuriyeti'nin, paylaşılan değerler, ortak iyilik sorumluluğu ve dünyada barışın güçlendirilmesi adına "benzersiz bağlarını daha da güçlendirmeye hazır olduğuna dair güvenceyi kabul etmesini" istedi.[143]
  •  Rusya – Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya ile Vatikan arasında kurulan yapıcı diyalog ve işbirliğinin, iki ülkeyi birleştiren Hristiyan değerleri temelinde "gelişmeye devam edeceğinden" emin olduğunu belirtti.[143] Rus Ortodoks Kilisesi Primatı, Moskova Patriği Kirill de yeni Papa'yı tebrik ederek kiliseler arasındaki ilişkilerin gelişmesi için umutlarını dile getirdi.[154]
  •  Singapur – Başbakan Lawrence Wong, Papa Leo'yu Facebook'ta tebrik ederek, onun değerlerini "Kutsal Makam ile uzun süreli ilişki" olarak nitelendirdi ve Katolik Kilisesi'nin ülkemizde barışı, şefkati ve dini uyumu teşvik etmedeki katkılarını takdir ettiğini belirtti.[155]
  •  İspanya – Başbakan Pedro Sánchez, Papa'nın papalık döneminin "umut ve birliğe ihtiyaç duyan bir dünyada diyaloğun güçlendirilmesine ve insan haklarının savunulmasına katkıda bulunmasını" diledi.[145]
  •  Güney Afrika – Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, "Papa Leo XIV'ün barışa erken dönemde yaptığı vurgu, insanlığın büyük çoğunluğunda yankı bulan ve merhum Papa Francis'in mirasına saygı gösteren bir çağrıdır" yorumunu yaptı.[145]
  •  Tayvan – Başkan Lai Ching-te, Papa XIV. Leo'yu seçilmesinden dolayı tebrik ederek, Tayvan'ın Kutsal Makam ile 83 yıllık diplomatik bağlarını geliştirerek barışı, adaleti, dayanışmayı ve iyiliği ilerletmeyi dört gözle beklediğini belirtti. Tayvan ile Vatikan arasında devam eden iş birliği ve daha derin bir etkileşim umudunu dile getirerek, Tayvan'ın bu değerlere olan güçlü bağlılığını vurguladı.[156]
  •  Ukrayna – Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, "Ukrayna için bu belirleyici anda" ulusun "Ukrayna'nın adaleti yeniden tesis etme ve kalıcı bir barışa ulaşma çabalarında Vatikan'ın manevi ve manevi desteğinin devam etmesini" umduğunu belirtti.[34]
  •  Birleşik Krallık – Başbakan Keir Starmer, "Papa Leo XIV'ün seçilmesinin Birleşik Krallık'taki ve küresel olarak Katolikler için derin bir sevinç anı olduğunu ve Kilise'nin ve dünyanın liderliği için yeni bir bölümün başlangıcı olduğunu" vurguladı.[34] Buckingham Sarayı, Kral Charles III'ün "papalık görevi için en içten iyi dileklerini" gönderdiğini söyledi .[157]
  •  ABD – Başkan Donald Trump, Truth Social'da bir mesaj yayınlayarak, Leo XIV'ü ilk Amerikalı papa olduğu için tebrik etti ve kendisiyle yakında görüşmek istediğini belirtti.[34] Ayrıca, bir Amerikalı papanın seçilmesini Amerika Birleşik Devletleri için "büyük bir onur" olarak nitelendirdi.[158][159] Eski Başkanlar Joe Biden ( ikinci Katolik ABD Başkanı), Barack Obama (Chicago'lu), George W. Bush ve Bill Clinton da yeni papayı tebrik ettiler.[160]
  •  Uruguay – Devlet Başkanı Yamandú Orsi, XIV. Leo'nun seçilmesini tebrik ederek Latin Amerika ile "seçilmiş" bağlantısını vurguladı.[161] Bu arada, Dışişleri Bakanlığı, papalık döneminin "dünya barışına katkıda bulunması ve örnek teşkil ederek iyi niyet, umut, dayanışma, cömertlik ve sosyal adaleti yayması" umudunu dile getiren bir bildiri yayınladı.[162]
  •  Türkiye – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; gönderdiği tebrik mektubunda "Papalık makamına seçilmeniz münasebetiyle sizi milletim ve şahsım adına en içten duygularla tebrik ediyorum" dedi.[163]

Medya

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Chicago Sun-Times'ın Leo XIV'ün tam sayfa fotoğrafının bulunduğu manşetinde, "DA POPE!" yazıyordu; bu, "Da Bears"a (National Football League'inin Chicago Bears'ı, telaffuzu Bill Swerski'nin Saturday Night Live'daki Superfans'ı tarafından da popüler hale getirilmişti) atıf yapıyordu[164]

Spor

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Pope Francis has died on Easter Monday aged 88 - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 21 Nisan 2025. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  2. ^ "Vatican announces death of Pope Francis aged 88". www.bbc.com (İngilizce). 21 Nisan 2025. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  3. ^ a b Livingstone, Helen; Chao-Fong, Léonie; Dunbar, Marina; Krupa, Jakub; Chao-Fong, Helen Livingstone (now); Léonie; Krupa (earlier), Jakub (9 Mayıs 2025). "New pope's brother says he is 'middle of the road' – as it happened". the Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  4. ^ "Electing a New Pope and Remembering Francis | Gonzaga University". web.archive.org. 23 Nisan 2025. 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  5. ^ "Universi Dominici Gregis (February 22, 1996) | John Paul II". web.archive.org. 22 Kasım 2019. 22 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  6. ^ a b c "Conclave to elect new Pope to begin on May 7th - Vatican News". web.archive.org. 28 Nisan 2025. 28 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  7. ^ Bacon, John. "Conclave to elect new pope begins May 7: When will we see white smoke? Updates". USA TODAY (İngilizce). 28 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  8. ^ Sherwood, Harriet (21 Nisan 2025). "Conclave: the Vatican's secret process for choosing a new pope". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  9. ^ White, Christopher. "Who will be the next pope? Inside the race to succeed Francis". National Catholic Reporter (İngilizce). 22 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  10. ^ a b Condon, Ed. "Is there really a limit on the number of cardinals in a conclave?". www.pillarcatholic.com (İngilizce). 10 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  11. ^ Allen, John (23 Temmuz 2002). Conclave: The Politics, Personalities, and Process of the Next Papal Election (İngilizce). PRH Christian Publishing. ISBN 978-0-385-50456-0. 
  12. ^ "Cardinals recognize right to vote of all Cardinal electors in conclave - Vatican News" (İngilizce). 30 Nisan 2025. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  13. ^ Villalvilla, Por Elena L. (22 Nisan 2025). "El Vaticano pierde a uno de sus cardenales españoles electores: Antonio Cañizares no participará en el cónclave". infobae (İspanyolca). 22 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  14. ^ "The Cardinals of the Holy Roman Church - Conclaves by century". web.archive.org. 3 Mart 2016. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  15. ^ "Cardinal Giovanni Angelo Becciu demands to be part of conclave to choose new pope | CNN". web.archive.org. 23 Nisan 2025. 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  16. ^ "Vatican Cardinal Angelo Becciu resigns from office and 'rights' of cardinals | CNA". web.archive.org. 21 Nisan 2021. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  17. ^ "Cardinal Becciu renounces participation in upcoming conclave - Vatican News". web.archive.org. 29 Nisan 2025. 29 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  18. ^ "2 cardinal electors bow out: Papal conclave to elect Pope Francis' successor moves forward with 133 voters | Catholic News Agency". web.archive.org. 30 Nisan 2025. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  19. ^ "Black smoke signals no pope elected in first conclave vote". 7 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "What is a Conclave? Process to select a Pope explained". The Independent (İngilizce). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  21. ^ "What happens after the death of Pope Francis and when is the funeral?". www.bbc.com (İngilizce). 25 Nisan 2025. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  22. ^ a b Jeyaretnam, Miranda (23 Nisan 2025). "Did Pope Francis 'Pack' the Conclave?". TIME (İngilizce). 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  23. ^ a b "The Vatican heads toward a conclave with 15 papal candidates already emerging | International | EL PAÍS English". web.archive.org. 23 Nisan 2025. 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  24. ^ "Who Will the Next Pope Be? - Inside The Vatican". web.archive.org. 10 Temmuz 2024. 10 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  25. ^ Baldwin, Melanie McDonagh, Sian (7 Mayıs 2025). "Who could be the next pope? All the cardinals in the running for the Papacy". The Standard (İngilizce). 22 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  26. ^ "Ep. 209: What Cardinals Want". web.archive.org. 26 Nisan 2025. 26 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  27. ^ a b "The 10 Cardinals Who Could Succeed Pope Francis After the Conclave - WSJ". web.archive.org. 26 Nisan 2025. 26 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  28. ^ "The short and the long of conclave timing - by Ed. Condon". web.archive.org. 30 Nisan 2025. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  29. ^ a b c CNA. "Cardinal Woelki predicts longer conclave than 2013 election of Pope Francis". Catholic News Agency (İngilizce). 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  30. ^ "The cardinal of Baghdad, Louis Raphael Sako,..." 
  31. ^ "Cardinals say they are expecting a short conclave | America Magazine". web.archive.org. 1 Mayıs 2025. 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  32. ^ "Cardinals lay groundwork for the conclave, hope for quick vote". web.archive.org. 1 Mayıs 2025. 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  33. ^ "Cardinals lay groundwork for conclave, hope for quick vote- UCA News". ucanews.com (İngilizce). 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  34. ^ a b c d e "Which cardinals are seen as contenders to be the next pope?". AP News (İngilizce). 21 Nisan 2025. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  35. ^ Jr, John L. Allen. "Papabile of the Day: The Men Who Could Be Pope". National Catholic Reporter (İngilizce). 3 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  36. ^ Winters, Michael Sean. "The conclave cliché that is wrong. What history tells us about conclaves". National Catholic Reporter (İngilizce). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  37. ^ "Conclave choice for the next pope 'totally unpredictable', says Vatican expert". The Independent (İngilizce). 25 Nisan 2025. 25 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  38. ^ Sherwood, Harriet; Jones, Sam (7 Mayıs 2025). "Who will be the next pope? Leading candidates for the conclave to consider". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  39. ^ "Who will be the next pope? We profile the conclave – from Arborelius to Zuppi - The Tablet". web.archive.org. 2 Mayıs 2025. 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  40. ^ a b c d Rich, Motoko (2 Mayıs 2025). "There's Never Been a Pope From the U.S. Could This Cardinal Change That?". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  41. ^ a b c "'Papabile' of the Day: Cardinal Robert Francis Prevost". Crux (İngilizce). 1 Mayıs 2025. 10 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  42. ^ a b c Rich, Motoko (2 Mayıs 2025). "There's Never Been a Pope From the U.S. Could This Cardinal Change That?". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  43. ^ "Meet Leo XIV: The first American pope no one expected". The Independent (İngilizce). 8 Mayıs 2025. 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  44. ^ "Cardinal Prevost elected next pope, first American pontiff". PBS News (İngilizce). 8 Mayıs 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  45. ^ Sherwood, Harriet (27 Nisan 2025). "Lobbying for next pope heats up, with outcome less predictable than ever". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  46. ^ Ramirez, Marc. "What are the odds? As two favorites emerge, longtime practice of conclave betting thrives". USA TODAY (İngilizce). 3 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  47. ^ Murru, Maria Grazia; Hui • •, Sylvia (4 Mayıs 2025). "Play your cardinals right: Betting on next pope gains popularity ahead of the conclave". NBC New York (İngilizce). 5 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  48. ^ "Video game rides conclave excitement with cardinal fantasy team". France 24 (İngilizce). 29 Nisan 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  49. ^ "Italians play 'Fantapapa' while others bet on identity of new pope". 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  50. ^ "Italy plays Fantapapa, fantasy football-like game to pick the new pope". www.euronews.com. 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  51. ^ "Preparing for the Conclave: The Transformation of Santa Marta". www.ilmattino.it (İngilizce). 23 Nisan 2025. 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  52. ^ a b c "EWTN Global Catholic Television Network: Catholic News, TV, Radio | EWTN". EWTN Global Catholic Television Network (İngilizce). 27 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  53. ^ a b c d Garay, Jorge. "The Tech That Safeguards the Conclave's Secrecy". Wired (İngilizce). ISSN 1059-1028. 25 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  54. ^ "Cardinal Vincent Nichols expects a 'mood of reflection' at his first conclave". NPR (İngilizce). 27 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  55. ^ a b c "The Cyber Vatican – how the world's smallest country became a cybersecurity powerhouse". Cybernews (İngilizce). 27 Nisan 2025. 29 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  56. ^ "Inside Casa Santa Marta, Pope Francis's new digs". Culture (İngilizce). 9 Mayıs 2025. 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  57. ^ Feed, CV News (24 Nisan 2025). "Record number of cardinal electors poses logistical challenge for conclave". CatholicVote org (İngilizce). 25 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  58. ^ Bubola, Emma (28 Nisan 2025). "Conclave to Choose New Pope Will Start May 7, Vatican Says". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 28 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  59. ^ Beltrán, José (30 Nisan 2025). "Operación desalojo en la residencia de Santa Marta: ¿hay sitio para los 133 cardenales del cónclave?". Noticias religiosas de última hora | Vida Nueva (İspanyolca). 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  60. ^ a b "Vatican guesthouse offers cardinals privacy, relaxed comfort". Catholic Review (İngilizce). 1 Mayıs 2025. 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  61. ^ "Casa Santa Marta undergoes transformation ahead of papal election" (İngilizce). 2 Mayıs 2025. 4 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  62. ^ a b c d CNA. "Cardinals discuss Church's future as Sistine Chapel preparations begin". Catholic News Agency (İngilizce). 29 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  63. ^ "Conclave to elect next pope will begin May 7 | USCCB". www.usccb.org (İngilizce). 28 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  64. ^ a b "Inside the conclave: A visual guide on how the next pope will be elected". 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  65. ^ a b "Inside the Sistine Chapel, before the College of Cardinals takes over for the Conclave". NPR (İngilizce). 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  66. ^ "Vatican firefighters install a chimney on the roof of the Sistine Chapel for the papal election". AP News (İngilizce). 2 Mayıs 2025. 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  67. ^ "The great conclave secret: What do would-be popes eat?". www.bbc.com (İngilizce). 1 Mayıs 2025. 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  68. ^ a b "What happens after the Pope dies? - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 22 Nisan 2025. 22 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  69. ^ "Cardinals hold first meeting after pope's death". Florida Catholic Media (İngilizce). 23 Nisan 2025. 25 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  70. ^ Burga, Solcyré; Guzman, Chad de; Jeyaretnam, Miranda; Shah, Simmone (21 Nisan 2025). "How a New Pope Is Chosen—and Who It Could Be". TIME (İngilizce). 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  71. ^ "EXPLAINER: What happens during the Vatican's 9 days of mourning for the pope?". web.archive.org. 24 Nisan 2025. 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  72. ^ Pillar, The. "A 'sede vacante' lexicon: Know your congregations from your conclaves". www.pillarcatholic.com (İngilizce). 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  73. ^ "The 149 Cardinals present in Rome held their fourth General Congregation". 25 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  74. ^ Guerriero, Elio (2018). Benedict XVI : his life and thought. Internet Archive. San Francisco : Ignatius Press. ISBN 978-1-62164-183-4. 
  75. ^ "Cardinals lay groundwork for conclave, hope for quick vote". France 24 (İngilizce). 30 Nisan 2025. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  76. ^ "Cardinals face litmus test on abuse ahead of conclave". Crux (İngilizce). 30 Nisan 2025. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  77. ^ "Introduction". The College of Cardinals Report (İngilizce). 28 Haziran 2024. 14 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  78. ^ Barbuti, Angela (26 Nisan 2025). "The 'unofficial' conclave has started, with cardinals privately chatting about Pope Francis' successor" (İngilizce). 26 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  79. ^ a b Pinto, Susanna. "Cardinal Napier: 'We need someone to build on the Francis foundation'". www.pillarcatholic.com (İngilizce). 29 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  80. ^ "The new pope: How journalists (and cardinals) come up with their list of candidates". America Magazine (İngilizce). 1 Mayıs 2025. 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  81. ^ "'There are no candidates in a conclave,' says Filipino Cardinal David". Crux (İngilizce). 24 Nisan 2025. 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  82. ^ Mateo/Crux, Joseph San (24 Nisan 2025). "A conclave doesn't deal in 'candidates', cardinal explains - Catholic Herald" (İngilizce). 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  83. ^ "What goes on inside the conclave to elect the next pope?". ABC News (İngilizce). 21 Nisan 2025. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  84. ^ "People pay respects as 'popemobile' carries Francis' coffin into Rome". www.bbc.com (İngilizce). 26 Nisan 2025. 26 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  85. ^ Weigel, George (23 Nisan 2025). "Essay | The High Stakes in Choosing the Next Pope". WSJ (İngilizce). 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  86. ^ Condon, Ed. "Politics, secrecy and excommunication in a conclave — and before". www.pillarcatholic.com (İngilizce). 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  87. ^ a b "Days ahead at Vatican: New pope's 1st trip? Canonizations?". Aleteia — Catholic Spirituality, Lifestyle, World News, and Culture (İngilizce). 28 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  88. ^ "General Congregations of Cardinals begin in the Vatican - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 22 Nisan 2025. 22 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  89. ^ Staff, Exaudi (21 Nisan 2025). "Holy See: Canonization of Carlo Acutis Postponed". Exaudi (İngilizce). 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  90. ^ "General Congregation Begins: Cardinals Suspend Beatifications, Swear to Secrecy". NCR (İngilizce). 22 Nisan 2025. 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  91. ^ "Francis legacy lives as top Vatican woman gets accidental invite to cardinals meeting". Crux (İngilizce). 21 Nisan 2025. 21 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  92. ^ "Notice". 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  93. ^ "Vatican's Sistine Chapel to close from Monday ahead of papal conclave". Yahoo News (İngilizce). 24 Nisan 2025. 25 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  94. ^ "Second General Congregation of Cardinals held in the Vatican - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 23 Nisan 2025. 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  95. ^ Feed, CV News (23 Nisan 2025). "Cardinals in Rome hold short afternoon General Congregation". CatholicVote org (İngilizce). 23 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  96. ^ "Cardinals hold third General Congregation, begin conversation about Church - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 24 Nisan 2025. 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  97. ^ Wooden, Cindy (24 Nisan 2025). "Cardinals choose prelates to offer reflections on church, future pope - OSV News". www.osvnews.com (İngilizce). 24 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  98. ^ "Cardinals hold 4th General Congregation, prepare for 'funeral of shepherd' - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 25 Nisan 2025. 25 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  99. ^ White, Christopher. "The process to select a new pope has already begun. Cardinals are meeting almost daily". National Catholic Reporter (İngilizce). 3 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  100. ^ "Conclave to elect new pope to begin on 7 May, Vatican says". BBC News (İngilizce). 28 Nisan 2025. 28 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  101. ^ a b White, Christopher. "Conclave roundup: Cardinal selfies, name tags and talk of Pope Francis as a 'dictator'". National Catholic Reporter (İngilizce). 29 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  102. ^ Beltrán, José (28 Nisan 2025). "Los cardenales conservadores buscan imponer su ritmo y narrativa en el precónclave". Noticias religiosas de última hora | Vida Nueva (İspanyolca). 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  103. ^ a b c "Cardinals announce pre-conclave Mass at sixth General Congregation - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 29 Nisan 2025. 29 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  104. ^ "Meditazione Alla Congregazione Generale Dei Cardinali" (PDF). 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  105. ^ Beltrán, José (30 Nisan 2025). "Fin del monopolio en el precónclave: el ala del Concilio Vaticano II toma la palabra". Noticias religiosas de última hora | Vida Nueva (İspanyolca). 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  106. ^ "Cardinals discuss economic situation of the Holy See at General Congregation - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 30 Nisan 2025. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  107. ^ "Backer of Cardinal Parolin attacks Pope Francis' push for lay involvement in church governance". America Magazine (İngilizce). 30 Nisan 2025. 30 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  108. ^ Barone, Camillo. "Conclave roundup: Conservative cardinals attack Pope Francis' legacy in US and Italian media". National Catholic Reporter (İngilizce). 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  109. ^ Lamb, Christopher (2 Mayıs 2025). "Cardinals at a crossroads: Rival camps emerge in battle over new pope". CNN (İngilizce). 2 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  110. ^ "Cardinals discuss need for hope this Jubilee at ninth General Congregation - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 3 Mayıs 2025. 3 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  111. ^ "All 133 Cardinal electors arrive in Rome as Cardinals hold tenth General Congregation - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 5 Mayıs 2025. 5 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  112. ^ "11th General Congregation focuses on migration, synodality, unity - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 5 Mayıs 2025. 6 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  113. ^ a b CNA. "Cardinals witness destruction of Pope Francis' ring, seal". Catholic News Agency (İngilizce). 6 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  114. ^ "Holy Mass for the Election of the Roman Pontiff". Vatican.va (İngilizce). 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  115. ^ "Swearing in of the Officials and Attendants of the Conclave". Vatican.va (İngilizce). 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  116. ^ Esteves, Junno Arocho (29 Nisan 2025). "Vatican drivers, staff to swear oath of secrecy ahead of conclave - OSV News". www.osvnews.com (İngilizce). 15 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  117. ^ a b News, A. B. C. "Pope Leo XIV live updates: Pope Leo addresses cardinals, explains papal name". ABC News (İngilizce). 7 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  118. ^ "Entry into Conclave and Oath". Vatican.va (İngilizce). 1 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  119. ^ a b c d Krupa, Jakub (7 Mayıs 2025). "Black smoke emerges at Vatican as conclave fails to elect pope – as it happened". the Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  120. ^ "How the College of Cardinals chose the date for the next conclave". America Magazine (İngilizce). 28 Nisan 2025. 28 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  121. ^ a b c d e Walker, Stacy Meichtry, Margherita Stancati, Ian Lovett and Marcus. "How an American Cardinal Beat the Odds to Become Pope". WSJ (İngilizce). 10 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  122. ^ Powell, Christian Edwards, Lauren Kent, Olivia Kemp, Maureen Chowdhury, Tori B. (7 Mayıs 2025). "May 7, 2025 - Day 1 Papal Conclave news at the Vatican following Pope Francis' passing". CNN (İngilizce). 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  123. ^ "New Pope says Church must illuminate 'dark nights of this world' in first Mass". BBC News (İngilizce). 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  124. ^ a b Povoledo, Elisabetta (7 Mayıs 2025). "Black Smoke, White Smoke: How the Vatican Tells the World There's a New Pope". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  125. ^ "New Pope says Church must illuminate 'dark nights of this world' in first Mass". BBC News (İngilizce). 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  126. ^ "New Pope says Church must illuminate 'dark nights of this world' in first Mass". BBC News (İngilizce). 7 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  127. ^ "Prevost, quanti voti ha preso nel Conclave? La conta (insufficiente) di Parolin, il piano B italiano con Filoni e lo "sgambetto" americano: così è stato eletto Papa". www.ilmessaggero.it (İtalyanca). 10 Mayıs 2025. 10 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  128. ^ "La delusione italiana. Il favorito Parolin rimasto senza i voti da Africa e Asia. Decisivi pre-conclave e la "regia" di Dolan". ilGiornale.it (İtalyanca). 9 Mayıs 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  129. ^ a b "Seconda fumata nera: a che ora sarà la prossima e quante votazioni per il Papa ci sono oggi". Quotidiano Nazionale (İtalyanca). 8 Mayıs 2025. 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  130. ^ "Le notizie dell'8 maggio dal conclave". Corriere della Sera (İtalyanca). 8 Mayıs 2025. 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  131. ^ "2025 Papal Conclave Full Recap: Cardinal Robert Prevost Announced as Pope Leo XIV". People.com (İngilizce). 10 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  132. ^ Radford, Christian Edwards, Lauren Kent, Olivia Kemp, Billy Stockwell, Maureen Chowdhury, Elise Hammond, Antoinette (8 Mayıs 2025). "May 8, 2025 Leo XIV elected as first American pope". CNN (İngilizce). 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  133. ^ a b "Robert Prevost of the United States is named Pope Leo XIV". AP News (İngilizce). 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  134. ^ a b "Chicago native Cardinal Prevost elected pope, takes name Leo XIV". Detroit Catholic (İngilizce). 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  135. ^ Pelletier, Kaydi; Ng, Sarah; Ortiz-Lytle, Carly; Roarty, Nikki Mascali (8 Mayıs 2025). "Pope Robert Prevost chosen: Live updates, reactions, photos, more" (İngilizce). 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  136. ^ Vatican. "The Holy See". Vatican.va (İngilizce). 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  137. ^ "Oltre 40mila persone in piazza San Pietro - Ultima ora - Ansa.it". Agenzia ANSA (İtalyanca). 8 Mayıs 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  138. ^ Rainews, Redazione di (7 Mayıs 2025). "Habemus Papam, eletto l'americano Robert Francis Prevost: è Leone XIV. "La pace sia con voi"". RaiNews (İtalyanca). 7 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  139. ^ White, Christopher. "HABEMUS PAPAM: Leo XIV is 1st US pope chosen to lead Catholic Church". National Catholic Reporter (İngilizce). 10 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  140. ^ Olbrycht-Palmer, Joseph (9 Mayıs 2025). "PM congratulates incoming Pope Leo XIV, invites him to Australia". NT News. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  141. ^ "China congratulates Pope Leo XIV on election, hopes for 'dialogue'". Hong Kong Free Press. AFP. 9 Mayıs 2025. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  142. ^ "Taiwan president congratulates Pope Leo, more low key reaction from China". Reuters (İngilizce). 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  143. ^ a b c d e f g h Staff, A. F. P. (8 Mayıs 2025). "'Great honour': Trump, other world leaders welcome Leo, first U.S. pope". CTVNews (İngilizce). 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  144. ^ Herald, The Greek (8 Mayıs 2025). "World reacts as Robert Prevost becomes Pope Leo XIV in historic first for America". The Greek Herald (İngilizce). 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  145. ^ a b c Lee, Chantelle; Guzman, Chad de; Sutherland, Callum (8 Mayıs 2025). "How World Leaders Are Reacting to Pope Leo". TIME (İngilizce). 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  146. ^ x.com https://web.archive.org/web/20250509110537/https://x.com/narendramodi/status/1920755490285645831. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2025.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  147. ^ Santoso, Anton, (Ed.) (9 Mayıs 2025). "Indonesia congratulates Pope Leo XIV, applauds message of peace". Antara. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  148. ^ McCambridge, Jonathan (8 Mayıs 2025). "Higgins leads congratulations for new Pope Leo XIV in Ireland". The Independent. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2025. 
  149. ^ "Lebanon president hopes Pope Leo will boost interfaith ties". L'Orient Today (İngilizce). 9 Mayıs 2025. 14 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  150. ^ "PM Anwar welcomes election of first American pope, says Leo XIV brings renewed hope and shared values". Malay Mail. 9 Mayıs 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  151. ^ "MS Kral Muhammed VI, Müminlerin Komutanı, Papa Leo XIV'e Tebrik Mesajı Gönderdi". 14 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  152. ^ @ (8 Mayıs 2025). ""La presidenta Dina Boluarte, en nombre del Gobierno y del pueblo del Perú, saluda fraternalmente a su santidad León XIV, nuevo papa de la Iglesia católica."" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. ; Eksik ya da boş |kullanıcı= (yardım); Eksik ya da boş |numara= (yardım)
  153. ^ "PBBM congratulates Pope Leo XIV" (Basın açıklaması). Presidential Communications Office. 9 Mayıs 2025. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  154. ^ "Поздравление Святейшего Патриарха Кирилла Папе Льву XIV с избранием на престол Римско-Католической Церкви / Патриарх / Патриархия.ru". Патриархия.ru (Rusça). 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  155. ^ Wong, Lawrence (9 Mayıs 2025). "Congratulations to His Holiness Pope Leo XIV on his election as Pope. Singapore values our longstanding relationship with the Holy See and appreciates the Catholic Church's contributions to promoting peace, compassion, and religious harmony in our nation". Facebook. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  156. ^ Blanchard, Ben; Lee, Liz (9 Mayıs 2025). "Taiwan President Congratulates Pope Leo XIV, Looks Forward to Strengthening Ties". Reuters. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  157. ^ Ward, Victoria (9 Mayıs 2025). "King congratulates Pope Leo in private message". The Telegraph. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  158. ^ "Trump hails election of American pope, calls it 'great honor' for the US". Associated Press. 8 Mayıs 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  159. ^ Faguy, Ana (8 Mayıs 2025). "Trump calls election of first American pope a 'great honour'". BBC News. BBC. 8 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  160. ^ Shields, Malcolm (9 Mayıs 2025). "Former presidents other officials with Florida ties react to the election of Pope Leo XIV". WPBF (İngilizce). 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  161. ^ "León XIV en la mirada uruguaya: qué dijo Orsi, el festejo de Sturla y la chance de que el papa visite el país". EL PAIS (İspanyolca). 8 Mayıs 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  162. ^ "Felicitaciones al nuevo pontífice de la Iglesia Católica" [Congratulations to the new pontiff of the Catholic Church]. Ministerio de Relaciones Exteriores (İspanyolca). 10 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025. 
  163. ^ "Erdoğan, Papa 14. Leo'ya tebrik mektubu gönderdi". www.cumhuriyet.com.tr. 5 Eylül 2025. 9 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2025. 
  164. ^ Chicago Sun-Times (9 Mayıs 2005). "Today's front page" (İngilizce). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025 – Facebook vasıtasıyla. 
  165. ^ Barnes, Jenna (9 Mayıs 2025). "White Sox, fans react to Pope Leo XIV's fandom". WGN News. Rate Field, Chicago: WGN-TV. 14 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2025 – YouTube vasıtasıyla. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2025_papalık_konklavı&oldid=35664028" sayfasından alınmıştır