2021 İran cumhurbaşkanlığı seçimi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
2021 İran Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
İran
← 2017 18 Haziran 2021 2025 →
Katılım48.78% (azalış 24.55 pp[1][2])
 
Parti Muharip Din Adamları Derneği İslam Devrimi Direniş Cephesi
Aldığı oy 18,021,945 3,440,835
Oran 72.38% 13.78%
 
Parti [[]] ILP
Aldığı oy 2,443,387 1,003,650
Oran 9.80% 4.04%
Seçilen İran Cumhurbaşkanı

Ebrahim Raisi[3][4][5]

İran'da 18 Haziran 2021'de gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimleri, İslam Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana İran'da dört yılda bir yapılan 13. cumhurbaşkanlığı seçimleridir.

1979 anayasasına göre, görevdeki cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, art arda iki dönem ve sekiz yıl görev yapması nedeniyle yeniden aday olamadı. İbrahim Reisi oyların yüzde 72'sini alarak Cumhurbaşkanlığı'nı kazandı. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), 42 gazetecinin adaylar hakkında yazdıkları yazılar nedeniyle haklarında soruşturma açıldığını veya tehdit edildiklerini bildirdi.[6] Seçim döneminde çok sayıda boykot çağrıları yapıldı.[7] Seçim, %49 ile İslam Cumhuriyeti tarihindeki en düşük cumhurbaşkanlığı seçim katılım oranıyla gerçekleştirildi[8] ve kullanılan tüm oyların %14'ü boş veya geçersizdi.

Seçim Sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

İran Cumhurbaşkanı, dört yıllık bir süre için seçilir. Bu dönem arka arkaya bir kez yenilenebilir. Cumhurbaşkanı, ülkenin doğrudan seçilmiş en yüksek yetkilisi, yürütme organının başı ve Dini Lider'den sonra ikinci en önemli siyasi kişisidir. "İran'ın siyasi sisteminde, tüm önemli devlet meselelerinde son çağrıyı yapan nihai olarak cumhurbaşkanı değil, Dini Liderdir."[9]

İran İslam Cumhuriyeti anayasasına göre, Şii İslam'a inanan, Anayasa'ya, İslam Hukukçularının Velayeti ideolojisine ve İslam Cumhuriyeti'ne bağlı herhangi bir İran vatandaşı cumhurbaşkanı adayı olarak seçimlere katılabilir. Guardian Council (Muhafızlar Konseyi) tarafından yönetilen Seçim İzleme Ajansı (EMA) adlı bir kurum, kayıtlı adayları inceler ve seçimde yarışmak için çok az sayıda aday belirler.[10]

Muhafızlar Konseyi, adaylığı reddedilen adayların reddedilme nedenini kamuya açıklamaz, bu nedenler her adaya özel olarak açıklanır. Kadınların adaylığı anayasal düzeyde kısıtlanmamıştır; ancak 2021 yılı itibarıyla aday olarak kayıt yaptıran tüm kadınların adaylığı Muhafızlar Konseyi tarafından reddedilmiştir[11][12] Muhafızlar Konseyi sözcüsü, "Hiçbir kadını kadın olduğu için reddetmedik" şeklinde bir açıklama yapmıştır ve kadınların seçimlerde aday olmaları için herhangi bir engel bulunmadığını belirtmiştir.[13]

Muhafızlar Konseyi tarafından adaylığı onaylananlar halk oylamasına sunulur. Çoğunluk oyunu (%50 artı bir) alan aday, seçimleri kazanır. Hiçbir aday yeterli oy alamazsa, izleyen Cuma günü en çok oyu alan iki aday arasında yeniden seçim yapılır.[14] Seçim sırasında oy kullanan İranlıların, doğum belgelerine oy kullandıklarını belirten bir damga basılmaktadır.[15]

Anayasaya göre, sonuç belli olduktan sonra, Dini Lider seçilmiş cumhurbaşkanının kararnamesini imzalamalıdır ve imzalamayı reddederse, seçilmiş başkan cumhurbaşkanlığı görevini yerine getiremeyecektir. 2021 dahil olmak üzere, Dini Liderler tüm seçilmiş başkanların kararnamesini imzalamışlardır.[16][17] Bu imzadan sonra cumhurbaşkanı resmi dini (İslam'ı), Anayasa'yı ve İran İslam Cumhuriyeti'ni koruyacağına ve kendisini ulusun, halkının ve dininin hizmetine adayacağına dair yemin ederek göreve başlar.[14]

Çevrimdışı elektronik oylama sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Oy kullanmak için ulusal kimlik numarasına sahip olmak zorunludur.[18][19] Kimlik numarası sistemi, İran Telekomünikasyon Şirketi tarafından geliştirilmiş ve programlanmıştır.[20] 2021 seçimlerinde 33.000 sanal sandık kullanılmıştır.[21]

Eşzamanlı seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim, belediye ve köy meclisi seçimleriyle eş zamanlı olarak yapılmıştır.[22][23][24]

Seçim Maliyeti[değiştir | kaynağı değiştir]

2021 İran Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 160 milyarı gözetim ve denetim için Muhafızlar Konseyi'ne ve 1010 milyar seçimi idare eden İçişleri Bakanlığı'na olmak üzere[25] toplam 1170 milyar toman (yaklaşık 277,4 milyon ABD Doları)[26] ödenek ayrılmıştır.

Yurtdışındaki oy verme yerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yurtdışındaki İranlıların oy kullanabilmesi için 133 ülkede 234 sandık kuruldu. İran diasporasının 3.5 milyon üyesi seçimlerde oy kullanma hakkına sahipti.[27][28] Kanada hükûmeti, İran'ın Kanada'daki oy kullanma yerlerini yönetmesine izin vermedi.[29]

Adaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhafızlar Konseyi, seçimlerde yarışmak için kayıt yaptıran adayları onaylamaktan sorumludur. Bu Konsey, kayıt yaptıran tüm kadınlar da dahil olmak üzere 600'den fazla başvuranı diskalifiye etti ve sonuçta yedi adayı onayladı ve bunlardan üçü seçimden günler önce adaylıktan çekildi.[30]

Onaylanan Adaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

İçişleri Bakanlığı, 25 Mayıs 2021'de Muhafızlar Konseyi tarafından onaylanan adayların listesini yayınladı. Aşağıdaki yedi aday konsey tarafından onaylanmıştır.[31]

  • Emir Hüseyin Gazizade, İran İslami Danışma Meclisi üyesi (2008'den beri)[32]
  • Abdünnasır Himmeti, İran Merkez Bankası eski Başkanı (2018-2021)[33]
  • İbrahim Reisi, Baş Yargıç (2019'dan beri)[34]
  • Muhsin Rızayi, İslam Devrim Muhafızları Kolordusu'nun eski başkomutanı (1981–1997)
  • Said Celili, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi eski sekreteri (2007-2013) (çekildi[35]
  • Alireza Zakani, Meclis Araştırma Merkezi'nin şu anki başkanı (2020'den beri) (çekildi)
  • Muhsin Mihralizade, eski İsfahan Valisi (2017-2018) (çekildi)

Seçim sorunları[değiştir | kaynağı değiştir]

COVID-19'un Etkisi[değiştir | kaynağı değiştir]

İran Hükûmeti, ülke nüfusunun (82,91 milyon) yaklaşık %2,7'si olan 4 milyon kişiye COVID-19 aşısı uygulamıştı.[36] Görevdeki Cumhurbaşkanı Ruhani, virüs salgınının seçmen katılımını etkileyebileceğini öngördü.[37][38] Hükûmet, sandık merkezlerinde toplanmasına izin verilen azami insan sayısını sınırladı.[39]

Seçim personeline PCR testleri yapılmıştır[40]

Fetva[değiştir | kaynağı değiştir]

Dini Lider[41][42][43] ve İsfahan'ın Cuma Namazı İmamı, boş oyların haram sayıldığını ve oy kullanmamanın büyük günah sayılacağını ilan etmiştir[44][45][46]

Sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim günü sona erdiğinde, 28.933.004 oy kullanıldığı bildirildi, 1989 seçimlerinden bu yana en düşük seviyesinde olan bu katılım, %48.78'lik bir katılımı temsil ediyor. İbrahim Reisi oyların 17.926.345 sini kazanrak, kullanılan geçerli oyların %72'sini ve toplam seçmenlerin %30'unun oyunu aldı. Reisi, akşam saatlerinde görevdeki Cumhurbaşkanı Ruhani'den bir tebrik mesajı aldı.[47]

Rezaei 3.412.712, Abdolnasser Hemmati 2.42201 ve Amir-Hossein Ghazizadeh Hashemi 999.718 oy aldı.[47] Kullanılan oyların yaklaşık yüzde 14'ü boş veya geçersizdi.

Şablon:Election results

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Belçika İranlı siyasi sürgünler tarafından Brüksel'de İran Hükûmeti'ne karşı gösteriler düzenlendi.[48]
  • Amerika Birleşik Devletleri Biden yönetimi, İran'ın yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri için adayları toplu olarak diskalifiye etmesine, İran halkının kendi liderlerini seçmekte özgür olması gerektiğini söyleyerek tepki gösterdi.[49]

Seçim sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Egemen devletler ve uluslararası kuruluşlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Türkiye Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki başarısından dolayı Reisi'yi tebrik etti. Türkiye İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Erdoğan, seçim sonuçlarının daha müreffeh bir İran'a yol açmasını dilediğini, Türkiye-İran ilişkilerinin Reisi'nin cumhurbaşkanlığı döneminde daha da güçleneceğini umduğunu ve işbirliğine hazır olduğunu söyledi.[50]
  • Avrupa Birliği Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikası Sorumlusu Josep Borrell, seçimlerin sonucunun zaten yapılacak olan nükleer anlaşmanın tamamlanmasına engel olmayacağı konusunda iyimserliğini dile getirmekle yetindi.[51]
  • Irak Irak başkanı Barham Salih Raisi'yi başarısından dolayı tebrik etti.[52]
  • İsrail İsrail dışişleri bakanlığı sözcüsü Lior Haiat, "şimdiye kadarki en aşırıcı başkan" olarak nitelendirdiği Ebrahim Raisi hakkında "ciddi kaygı" duyduğunu dile getirdi ve yeni liderin İran'ın nükleer faaliyetlerini artıracağı konusunda endişelerini dile getirdi.[53]
  • Rusya Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Reisi'yi tebrik etti ve İran ile ikili işbirliğini güçlendirme umutlarını dile getirdi.[54]
  • Kanada Kanada, 2012'de İran hükûmetiyle bağlarını kopardığından, İran Halk Mücahitlerini destekleyen İranlı-Kanadalı protestocular ve aktivistler, Toronto'nun Kuzey York kentindeki Mel Lastman Meydanı'nda seçimleri "sahte" olarak nitelendirerek toplandılar.[55]
  • Çin Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping, Reisi'yi seçim için tebrik etti.[56]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "نتایج نهایی انتخابات / رئیسی با ۱۷٫۹ میلیون رای رئیس‌جمهور شد". تجارت‌نیوز (Farsça). 19 Haziran 2021. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021. 
  2. ^ "Final Iran Vote Results Show Lowest Turnout In Four Decades". Iran International (İngilizce). 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021. 
  3. ^ "Ebrahim Raisi, ultra-conservative judiciary chief, set to be Iran's next president". CNN. 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  4. ^ "Iran elections: Hardline candidate takes an unassailable lead". Al Jazeera. 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  5. ^ "Hardline Judge Raisi Wins Iran's Presidential Election". Reuters. 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021 – Haaretz vasıtasıyla. 
  6. ^ "Iran is stepping up pressure on journalists, including foreign journalists, in run-up to election | Reporters without borders". RSF (İngilizce). 11 Haziran 2021. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  7. ^ "Disgruntled Iranians Say 'No Way,' Call For Boycott Of June Presidential Election". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  8. ^ "Khamenei protege wins landslide in Iran vote amid low turnout". Reuters. 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  9. ^ "Ebrahim Raisi, ultra-conservative judiciary chief, wins Iran's presidential vote amid historically low turnout". CNN. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  10. ^ "Constitution of the Islamic Republic of Iran". 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021 – Wikisource vasıtasıyla. 
  11. ^ "ثبت نام زنان در انتخابات ریاست جمهوری بلامانع است/ نظر فقها هیچ تغییری نکرده است". ایسنا (Farsça). 10 Ekim 2020. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. 
  12. ^ Karimov (8 Mayıs 2013). "First female candidate registered for Iranian presidential elections". Trend. 7 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2013. 
  13. ^ "Iran's ban on female presidential candidates contradicts Constitution". Amnesty International. 17 Mayıs 2013. 8 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2013. 
  14. ^ a b "Constitution of the Islamic Republic of Iran, 1979 (amended 1989)" (PDF). Constitute Project. 28 Temmuz 1989. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  15. ^ Gambrell (19 Haziran 2021). "Hard-line judiciary head wins Iran presidency as turnout low". Dubai, United Arab Emirates. AP. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  16. ^ "بازخوانی تنفیذ احکام روسای جمهور+عکس و متن احکام". ایسنا (Farsça). 3 Ağustos 2013. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. 
  17. ^ "مراسم تنفیذ حکم حسن روحانی برگزار شد". BBC News فارسی (Farsça). 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. 
  18. ^ "انتخابات تمام الکترونیک شورا‌ها در ۲۴ مرکز استان و ۳۳ شهر". fa (Farsça). 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  19. ^ "وزیر کشور : امکان تخلف در انتخابات وجود ندارد". همشهری آنلاین (Farsça). 16 Haziran 2021. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  20. ^ "سامانه الکترونیکی برگزاری انتخابات در اصفهان رونمایی شد". ایرنا (Farsça). 15 Kasım 2020. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  21. ^ "عرف: بیش از 33 هزار صندوق الکترونیک در انتخابات استفاده می‌شود- اخبار مجلس و دولت ایران - اخبار سیاسی تسنیم | Tasnim". خبرگزاری تسنیم | Tasnim (Farsça). 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2021. 
  22. ^ "انتخابات ۱۴۰۰ ایران: اعلام زمان ثبت نام از داوطلبان همزمان با ابهام درباره رقبای انتخاباتی". BBC News فارسی (Farsça). 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  23. ^ "جایگاه انتخابات شوراها و تاثیر آن در میزان مشارکت در انتخابات". رادیو فردا (Farsça). 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  24. ^ "انتخابات شوراها: وزارت کشور ایران خواسته میرسلیم را 'فراقانونی' خواند". BBC News فارسی (Farsça). 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  25. ^ "عددنما| برگزاری انتخابات 1400 چقدر هزینه دارد؟". اعتمادآنلاین (Farsça). 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  26. ^ "Iranian Rial (IRR) to United States Dollars (USD)". Exchange-Rates.org. 1 Haziran 2021. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  27. ^ "انتخابات ۱۴۰۰؛ تعداد اتباع ایرانی واجد شرایط رای دادن در خارج از کشور اعلام شد". BBC News فارسی (Farsça). 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  28. ^ "۶۷ هزار صندوق اخذ رای برای انتخابات ریاست جمهوری". irinn.ir (Farsça). 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  29. ^ "ایرانی‌های مقیم کانادا در نزدیکترین شهر مرزی با آمریکا رای می‌دهند". PANA.IR (Farsça). 17 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  30. ^ "4 Things To Know About Iran's Election On Friday". NPR.org (İngilizce). 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  31. ^ "Iran Elections 2021: Seven Candidates Qualified to Run for President", IFP News, 25 Mayıs 2021, 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Mayıs 2021 
  32. ^ "قاضی زاده هاشمی برای ریاست جمهوری اعلام کاندیداتوری کرد". پایگاه خبری جماران (Farsça). 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021. 
  33. ^ "Hard-Line Judiciary Head Wins Iran's Presidency Amid A Low Turnout". NPR. Associated Press. 19 Haziran 2021. 19 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  34. ^ "Iranian press review: Conservatives gear up for 2021 presidential elections". 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  35. ^ "Jalili, Zakani, Mehr Alizadeh withdraw from election race". 16 Haziran 2021. 18 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021. 
  36. ^ "Iran: the latest coronavirus counts, charts and maps". graphics.reuters.com. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  37. ^ "Iran's botched handling of the coronavirus may impact June election". Atlantic Council (İngilizce). 14 Nisan 2021. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  38. ^ "تحلیل روحانی از مشارکت پایین در انتخابات: مردم ممکن است از ترس کرونا رای ندهند". ایندیپندنت فارسی (Farsça). 22 Mayıs 2021. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  39. ^ "متن کامل دستورالعمل بهداشتی انتخابات 28 خرداد 1400/ زمان رای‌گیری از ساعت 7 صبح تا 2 بامداد اعلام شد- اخبار مجلس و دولت ایران - اخبار سیاسی تسنیم | Tasnim". خبرگزاری تسنیم | Tasnim (Farsça). 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021. 
  40. ^ "برنامه‌های وزارت کشور برای روز برگزاری انتخابات". همشهری آنلاین (Farsça). 9 Haziran 2021. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2021. 
  41. ^ "رای‌های سفید و باطله چه تفاوت‌هایی دارند؟ | حکم رهبر معظم انقلاب درباره آرای سفید". همشهری آنلاین. 17 Haziran 2021. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2021. 
  43. ^ "انتخابات ۱۴۰۰؛ از "حرام بودن رای سفید" تا "انتخابات فرمایشی" | Dw | 07.06.2021". 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  44. ^ "خامنه‌ای: عدم حضور در انتخابات از گناهان کبیره است". العربیه فارسی (Farsça). 4 Haziran 2021. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  45. ^ "خامنه‌ای رای سفید را حرام اعلام کرد". العربیه فارسی (Farsça). 6 Haziran 2021. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  46. ^ "امام‌جمعه موقت اصفهان: در شرایط کنونی رای ندادن در انتخابات "گناه کبیره" است- اخبار اصفهان - اخبار استانها تسنیم | Tasnim". خبرگزاری تسنیم | Tasnim (Farsça). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  47. ^ a b "Final Iran Vote Results Show Lowest Turnout In Four Decades". Iran International. 19 Haziran 2021. 19 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  48. ^ Associated Press (14 Haziran 2021). "Iranian Protesters In Belgium Demand Regime Change". Republic World. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021. 
  49. ^ Lipin (28 Mayıs 2021). "US Says Iranians Should be Free to Choose Own Leaders". 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2021. 
  50. ^ "Erdoğan congratulates Iran's Raisi for election win - Turkey News". 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ "Iran Nuclear Deal Still Possible After Hardliner's Election, EU Says". US News. 20 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  52. ^ "Iraq president congratulates Raisi on election as Iran's new president". IRNA English. 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  53. ^ "Iran election: Israel PM warns world of Ebrahim Raisi". BBC News. 20 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021 – www.bbc.com vasıtasıyla. 
  54. ^ "Russia's Putin congratulates Iran's Raisi on presidential election win - RIA". Reuters (İngilizce). 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021. 
  55. ^ "Protesters in Toronto rally against an Iranian election they call a 'sham'". CBC. 19 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021. 
  56. ^ "China's Xi congratulates Raisi on election as Iranian president". 21 Haziran 2021. 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2021_İran_cumhurbaşkanlığı_seçimi&oldid=30977667" sayfasından alınmıştır