2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde adayların belirlenmesi
Türkiye'de çok sayıda siyasi parti, 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce aday seçim süreçlerinden geçti. TBMM'de temsil edilen en az 20 milletvekili ile temsil edilen ya da bir önceki genel seçimlerde oyların %5'ten fazlasını alan partiler doğrudan aday çıkarabildiler. Her iki kriteri de karşılamayan adayların 4 ila 9 Mayıs arasında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından en az 100.000 imza almaları gerekti.
Görevdeki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) ile Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) arasındaki Cumhur İttifakı'na aday ilan edildi. Ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Yalova Milletvekili Muharrem İnce'yi aday gösterdi. Demokratik sosyalist Halkların Demokratik Partisi (HDP) hapiste tutuklu olan eski lideri Selahattin Demirtaş'ı aday gösterdi. Diğer üç aday olan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek 100.000'den fazla imza alarak seçime yarışmaya aday gösterildi.
Resmî adaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Cumhurbaşkanlığı adaylarının resmî listesi 13 Mayıs 2018'de Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından ilan edildi.
Adaylık süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Cumhur İttifakı (AK Parti & MHP)
[değiştir | kaynağı değiştir]İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) seçimlere Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ile ittifak halinde girdi. MHP genel başkanı Devlet Bahçeli, cumhurbaşkanı ve AK Parti genel başkanı Recep Tayyip Erdoğan'a destekte bulundu ve Recep Tayyip Erdoğan ittifak adayı oldu.
2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi'nin yer aldığı 14 parti Ekmeleddin İhsanoğlu'nu çatı aday olarak desteklemeyi seçti. İhsanoğlu, seçimi kaybetti ve Adalet ve Kalkınma Partisi'nin adayı Recep Tayyip Erdoğan kazandı.[1] 2015'teki iki genel seçimin (7 Haziran ve 1 Kasım) ve başarısız 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından MHP, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti'nin yanında olmaya başladı ve 2017 yılındaki referandum başarısının sonucuyla Türkiye parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçti. Referandumun ardından, MHP'nin Kasım 2019'da yapılması planlanan bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimleri için belirleyeceği aday konusunda spekülasyonlar vardı. Eski MHP milletvekili Sinan Oğan 2017'de cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklarken,[2] parti genel başkanı Devlet Bahçeli 8 Ocak 2018'de MHP'nin Erdoğan'ı potansiyel bir erken seçim olması hâlinde destekleyeceğini ve seçime katılacaklarını açıkladı. AK Parti ile hem cumhurbaşkanlığı hem de parlamento seçimlerinde iş birliği konulu resmî görüşmeler yapıldı.[3][4] 20 Şubat 2018'de MHP resmen AK Parti ile Cumhur İttifakı'nı kurdu.[5]
Recep Tayyip Erdoğan |
Cumhurbaşkanı |
Aday oldu |
- Recep Tayyip Erdoğan , görevdeki Türkiye Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi genel başkanı[6]
Cumhuriyet Halk Partisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 24 Nisan 2018'de parlamento grubunun cumhurbaşkanı adayını belirleyeceğini açıkladı. Partinin lideri Kemal Kılıçdaroğlu, seçim açıklanmadan önce en olası aday olarak görüldü.[7] Seçim çağrısından iki gün sonra CHP milletvekilleri Öztürk Yılmaz ve Didem Engin partilerinin adayı olarak aday gösterilmeye ilgi duyduklarını bildirdiler; Muharrem İnce ve Haluk Pekşen'in de potansiyel bir adaylık için destek toplamaya başladığı rivayet edildi. 23 Nisan'da, CHP'nin potansiyel adaylarını Muharrem İnce ve Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen olmak üzere ikiye düştüğü, ancak İstanbul Milletvekili İlhan Kesici'nin hâlen üçüncü bir seçenek olarak belirtildiği bildirildi.[8]
CHP bir yandan kendi adayını belirlemeye çalışırken, bir yandan da ortak aday (çatı adayı) olasılığını araştırmak için diğer partilerle toplantılar yaptı. 22 Nisan'da, CHP, partisinin 15 milletvekilinin İYİ Parti'nin seçime girebilmesini güvence altına almak için İYİ Parti'ye geçmesine izin verme kararı aldı ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener üzerine potansiyel bir ortak aday olarak spekülasyon yaptı.[9] 23 Nisan'da, Kılıçdaroğlu, Saadet Partisi (SAADET) Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ile bir araya geldi ve Karamollaoğlu, CHP, İYİ Parti ve kendi partisi arasında eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ü aday göstermek için üçlü ittifak çağrısında bulundu. AK Parti'nin eski bir üyesi olan Gül'ün potansiyel ortak adaylığı, CHP tarafından açıkça reddedilmedi ama CHP seçmeninin eleştiride bulunmasına neden oldu.[10] İYİ Parti'nin Akşener'i aday göstermekte ısrar etmesiyle üçlü ittifak olasılığı azaldı.[11]
Mayıs 2018 başında İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Parti'yle Millet İttifakı'nı kurduktan sonra, Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı cumhurbaşkanlığı seçimlerine kendi adayını çıkaracaklarını yineledi. 3 Mayıs 2018'de, CHP'nin önemli isimlerinden biri olan İlhan Kesici, partinin Yalova CHP milletvekili Muharrem İnce'yi cumhurbaşkanı adayı olarak göstereceğini duyurdu.[12] Partinin genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu 4 Mayıs 2018 tarihinde düzenlediği basın toplantısında İnce'nin adaylığını resmen ilan etti.[13]
Parti üyeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]CHP üyeleri | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Muharrem İnce | Kemal Kılıçdaroğlu | Öztürk Yılmaz | Didem Engin | Deniz Baykal | Yılmaz Büyükerşen | İlhan Kesici |
Yalova MV | İzmir (II) MV ve CHP lideri | Ardahan MV ve lider yardımcısı | İstanbul (II) MV | Antalya MV ve eski lider | Eskişehir BB Başkanı | İstanbul (I) MV |
Aday oldu | Reddedildi | Aday olmayacağı bildirildi | Aday olmayacağı bildirildi | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı |
Faik Öztrak | Özgür Özel | Haluk Pekşen | Aziz Kocaoğlu | Murat Karayalçın | Mehmet Haberal | Haluk Koç |
Tekirdağ MV | Manisa MV | Trabzon MV | İzmir BB Başkanı | Eski Başbakan Yardımcısı | Eski Zonguldak MV | Ankara (II) MV |
Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı |
- Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı ve İzmir 2. seçim bölgesi milletvekili (Temmuz 2017'de adaylığı reddedilmesine rağmen spekülasyonlar devam etti)[14][15]
- Öztürk Yılmaz, CHP Ardahan milletvekili ve dışişlerinden sorumlu genel başkan yardımcısı (20 Nisan'da aday olmayacağı bildirildi)[16]
- Didem Engin, CHP İstanbul 2. seçim bölgesi milletvekili (20 Nisan'da aday olmayacağı bildirildi)[17]
- Muharrem İnce , CHP Yalova milletvekili[18]
- Deniz Baykal, eski Başbakan Yardımcısı, CHP eski genel başkanı ve görevdeki Antalya milletvekili
- Yılmaz Büyükerşen, dönemin Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı[19]
- İlhan Kesici, CHP İstanbul 1. seçim bölgesi milletvekili[20]
- Haluk Koç, CHP Ankara 2. seçim bölgesi milletvekili ve eski parti sözcüsü[21]
- Özgür Özel, CHP Manisa milletvekili ve meclis grup başkanvekili[22]
- Haluk Pekşen, CHP Trabzon milletvekili[23]
- Aziz Kocaoğlu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı[23]
- Faik Öztrak, CHP Tekirdağ milletvekili[23]
- Murat Karayalçın, eski Başbakan Yardımcısı[24]
Parti dışı olası adaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bağımsız ya da diğer partilerden olası adaylar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Abdullah Gül | Ali Babacan | Meral Akşener | İlker Başbuğ | Ali Koç | Metin Feyzioğlu | Abdüllatif Şener | Kemal Derviş |
Eski Cumhurbaşkanı | Eski Başbakan Yardımcısı ve AK Parti MV | İYİ Parti lideri | Eski Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı | İş insanı | TBB başkanı | Eski Başbakan Yardımcısı | Eski Ekonomi Bakanı |
Reddedildi | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı |
- Abdullah Gül, 11. Türkiye Cumhurbaşkanı[25]
- Ali Babacan, AK Parti milletvekili ve eski Başbakan Yardımcısı[26]
- Meral Akşener, İYİ Parti genel başkanı (CHP'nin destek vereceğine dair spekülasyonlar yapıldı.)[27]
- İlker Başbuğ, eski Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı[28]
- Cem Boyner, Boyner Şirketi'nin CEO'su[29]
- Ali Koç, Türk iş adamı, Rahmi Koç'un oğlu ve eski Fenerbahçe SK Başkanvekili[30]
- Metin Feyzioğlu, Türkiye Barolar Birliği başkanı[31]
- Abdüllatif Şener, eski Başbakan Yardımcısı[32]
- Kemal Derviş, eski Ekonomi Bakanı ve eski Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Yöneticisi[33]
- Özgür Demirtaş, Kemal Derviş tarafından önerilen Türk ekonomi profesörü[34]
Halkların Demokratik Partisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Halkların Demokratik Partisi Eş Genel Başkanı Pervin Buldan Mart 2018'de adaylarını açıklayacağını bildirdi.[35] O zamandan sonra, partinin eski eş genel başkanı ve 2014 cumhurbaşkanlığı seçimi adayı Selahattin Demirtaş, HDP'nin adayı olarak ön plana çıktı. Ancak Demirtaş, Kasım 2016'dan bu yana cumhurbaşkanına hakaretten terörizmi kışkırtmaya kadar birçok suçlamadan dolayı tutukluydu ve yargılanmayı bekliyordu.[36] Erken seçim kararı alınmasının ardından Demirtaş, partisinin seçimde kendisini aday göstermek yerine etkili ve kapsayıcı bir aday bulmak için çalışacağını duyurdu.[37]
24 Nisan'da, HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli 'güçlü ve tüm Türkiye'yi kapsayacak' bir aday belirleyeceklerini açıkladı.[38] Aynı gün, bu açıklamaya rağmen tam tersi bir açıklamayla Demirtaş'ın ikinci kez HDP'nin cumhurbaşkanı adayı olacağı bildirildi.[39] 25 Nisan'da, HDP eş genel başkanları Demirtaş'ın HDP'nin cumhurbaşkanı adayı olacağını doğruladı.[40]
Selahattin Demirtaş | Filiz Kerestecioğlu | Sırrı Süreyya Önder | Ertuğrul Kürkçü | Rıza Türmen | Figen Yüksekdağ | Ufuk Uras | Gençay Gürsoy | Şebnem Korur Fincancı |
İstanbul (I) MV | İstanbul (II) MV | Ankara (I) MV | Eski HDP eşbaşkanı ve İzmir (I) MV | Eski CHP MV | Eski HDP eşbaşkanı | Eski ÖDP lideri | Tıbbi cerrah | Tıbbi cerrah ve gazeteci |
Aday oldu | Reddedildi | Seçilemez | Seçilemez | Spekülasyon yapıldı | Seçilemez | Reddedildi | Reddedildi | Reddedildi |
- Selahattin Demirtaş , HDP eski eş genel başkanı, 2014 cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul 1. seçim bölgesi milletvekili (Kasım 2016'dan beri tutuklu; 25 Nisan 2018'de aday gösterildi)[40]
- Filiz Kerestecioğlu, HDP İstanbul 2. seçim bölgesi milletvekili (18 Nisan 2018'de reddedildi)[41]
- Sırrı Süreyya Önder, HDP Ankara 1. seçim bölgesi milletvekili (yükseköğrenim diploması olmadığı için aday olamaz ve seçilemezdi)[42]
- Ertuğrul Kürkçü, eski HDP eş genel başkanı ve İzmir 1. seçim bölgesi milletvekili (yükseköğrenim diploması olmadığı için aday olamaz ve seçilemezdi)[42]
- Rıza Türmen, eski CHP milletvekili[42]
- Figen Yüksekdağ, eski HDP eş genel başkanı (Mart 2017 itibarıyla yasal olarak parti üyeliğinden çıkarıldı, yükseköğrenim diploması olmadığı için aday olamaz ve seçilemezdi)[43]
- Ufuk Uras, eski ÖDP genel başkanı ve eski Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku milletvekili[42]
- Gençay Gürsoy, Türk tıbbi cerrah[42]
- Şebnem Korur Fincancı, Türk tıbbi cerrah ve gazeteci[42]
İYİ Parti
[değiştir | kaynağı değiştir]25 Ekim 2017'de kurulan İYİ Parti, seçimlerden sonra yürürlüğe girecek olan cumhurbaşkanlığı sisteminin aksine, Türkiye'yi parlamenter sisteme geri döndürme sözü verdi. Partinin genel başkanı Meral Akşener partisinin kuruluş gününde cumhurbaşkanlığı adaylığını ilan ederek, en erken ilan edilen adaylardan biri oldu. 18 Nisan 2018'de, erken seçimin ilan edilmesinden kısa bir süre sonra Akşener, adaylığını tekrar teyit etti ve partisinin kendisini aday göstermesi için 100.000 imza bulacağını belirtti. 4 Mayıs 2018 akşamının erken saatlerinde Akşener'in 127.850 imza aldığı ve 100.000 imzaya ulaşan ilk aday olduğu açıklandı.
Meral Akşener |
İYİ Parti lideri |
Aday oldu |
- Meral Akşener , Eski İçişleri Bakanı, TBMM Başkanvekili ve İYİ Parti genel başkanı (25 Ekim 2017'de partiyi kurdu, 24 Nisan 2018'de aday gösterildi)[44][45][46]
Saadet Partisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Önceki genel seçimdeki oy oranı %1'den az olmasına rağmen, Saadet Partisi'nin aday seçme süreci, Erdoğan karşıtı bir ittifaka katılma ve ortak bir aday oluşturma olasılığı nedeniyle çok fazla medya spekülasyonuna maruz kaldı. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu'nun partisi için medyaya dikkat çekmedeki son başarısı, hem Cumhuriyet Halk Partisi hem de İYİ Parti liderlerinin ortak bir ittifak üzerine Karamollaoğlu ile görüşmesi anlamına geliyordu. Karamollaoğlu, Abdullah Gül'ü ortak aday olarak önerdi, ancak CHP'den ağır ve olumsuz tepki ile Meral Akşener'in kendi partisinin adayı olma ısrarı bu teklifin reddedilmesine yol açtı.
Saadet Partisi dört adaylık bir iç anket yaptı ve Temel Karamollaoğlu 1 Mayıs'ta partinin adayı olarak ilan edildi.[47] 4 Mayıs 2018 akşamının erken saatlerinde Karamollaoğlu'nun 44.967 imza aldığı 55.033 imza daha alması gerektiği açıklandı. 6 Mayıs 2018 itibarıyla Karamollaoğlu 135.945 imza aldı ve 100.000 imzaya ulaşan ikinci aday oldu.
Temel Karamollaoğlu | Abdullah Gül | Haşim Kılıç | Abdüllatif Şener |
Saadet Partisi lideri | Eski Cumhurbaşkanı | Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı | Eski Başbakan Yardımcısı |
Aday oldu | Reddedildi | Spekülasyon yapıldı | Spekülasyon yapıldı |
- Temel Karamollaoğlu , eski Sivas Belediye Başkanı ve Saadet Partisi genel başkanı (Mayıs 2018'de adaylığı ilan edildi.)
- Abdullah Gül, 11. Cumhurbaşkanı (28 Nisan 2018'de adaylığını reddetti.)
- Haşim Kılıç, eski Anayasa Mahkemesi Başkanı
- Abdüllatif Şener, eski Başbakan Yardımcısı
Diğer
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı önemli isimler de cumhurbaşkanlığına aday olduklarını duyurdular. Bu kişiler daha küçük partilerin adayı ya da bağımsız aday olacaklarını bildirdiler. Akşener, Karamollaoğlu, Perinçek ve Öz 100.000 imza toplanması için gereken son başvuru tarihine başvuran adaylardı.[48]
Doğu Perinçek | Vecdet Öz | Sinan Oğan | Tuna Bekleviç | Levent Gültekin |
Vatan Partisi lideri | Adalet Partisi lideri | Eski MHP MV | Ekonomist | Gazeteci |
Aday oldu | Aday oldu | Aday olacağını bildirdi | Aday olacağını bildirdi | Aday olacağını bildirdi |
- Doğu Perinçek, Vatan Partisi genel başkanı (27 Ocak 2018'de aday olacağını açıkladı)[49]
- Vecdet Öz, Adalet Partisi genel başkanı, Adalet Partisi, Doğru Yol Partisi ve Anavatan Partisi (ANAP) ortak adayı olarak aday gösterildi.[50]
- Sinan Oğan, eski MHP Iğdır milletvekili (18 Nisan 2017'de aday olacağını bildirdi, 19 Temmuz 2017'de MHP'den ihraç edildi).[2][51]
- Tuna Bekleviç, eski Avrupa Birliği Bakanlığı danışmanı ve Hayır Partisi genel başkanı (26 Eylül 2017'de aday olacağını açıkladı)[52]
- Levent Gültekin, gazeteci (18 Nisan 2018'de aday olduğunu açıkladı)[53]
- Necdet Can, adaylığı Yüksek Seçim Kurulu tarafından reddedildi[54]
- Selami Karagöz, adaylığı Yüksek Seçim Kurulu tarafından reddedildi[54]
- Bülent Gürkut, adaylığı Yüksek Seçim Kurulu tarafından reddedildi[54]
İmza toplama süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Seçmenler, 4 - 9 Mayıs tarihleri arasında yerel seçim konseyi şubelerinde tercih ettikleri başkan adaylarına imza atabildi. Sadece bir adaya imza atmalarına izin verildi. Resmî olarak aday olmak için gereken imza sayısı 100.000'di.
Yurt dışındaki seçmenler, YSK'nın yurt dışındaki Türk vatandaşlarının haklarını ihlal ettiğini ileri sürerek Perinçek'i Anayasa Mahkemesine itiraz etmeye teşvik ettiler çünkü imza vermeye uygun değillerdi. Ancak yurt dışı vatandaşlarının Türkiye'deki yerel seçim konseylerine posta yoluyla destekledikleri adaylar için imzalı bildiri göndermelerine izin verildi. Sadece 72 kişi bunu yaptı, Akşener için 17, Karamollaoğlu için 18 ve Perinçek için 35 imza atıldı. Yurt dışında Öz için imza atan olmadı.[55]
Parti | Aday | Günlük imza sayısı | Sonuçlar | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
4 Mayıs[56] | 5 Mayıs[57] | 6 Mayıs[58] | 7 Mayıs[59] | 8 Mayıs[60] | 9 Mayıs[61] | ||||
İYİ | Meral Akşener | 127.850 |
173.569 |
207.142 |
232.744 |
246.684
|
255.582 |
Aday oldu
| |
SP | Temel Karamollaoğlu | 44.959 |
95.168 |
135.945 |
150.134 |
160.680
|
167.967 |
Aday oldu
| |
VP | Doğu Perinçek | 14.555 |
26.845 |
45.026 |
65.433 |
93.919 |
118.575 |
Aday oldu
| |
AP | Vecdet Öz | 231 |
706 |
1.256 |
2.015 |
2.505 |
3.030 |
Aday olamadı
| |
Toplam | 187.595 |
296.288 |
389.369 |
450.426 |
503.788 |
545.154 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tattersall, Nick. "Erdogan's presidential win starts race for new Turkish government". Reuters. 9 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ a b "Sinan Oğan: Şartlar oluşursa 2019'da Cumhurbaşkanlığı'na aday". www.birgun.net. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ Demirtaş, Serkan. "MHP to support Erdoğan in 2019 presidential election, calls on AKP for alliance". Hürriyet Daily News. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "AKP welcomes MHP's support for Erdoğan's presidential run". Hürriyet Daily News. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan AKP-MHP ittifakının ismini açıkladı: Cumhur İttifakı". Sozcu.com. 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "Bahçeli açıkladı: MHP aday çıkarmayacak, Erdoğan'ı destekleyecek". 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "CHP leader signals nomination for 2019 presidency bid". Hürriyet Daily News. 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "Flaş İddia: Cumhurbaşkanlığı İçin CHP İki İsim Üzerinde Duruyor: İnce ve Büyükerşen". 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "CHP-İYİ Parti anlaşmasında dikkat çeken ayrıntı". 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ ""Muhalefetin ortak adayı Abdullah Gül" iddialarına CHP'den sert çıkış". 3 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "İYİ Parti adaylık tartışmasına son noktayı koydu! 'Meral Akşener her koşulda aday'". 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020.
- ^ "CHP'li İlhan Kesici: Adayımız Muharrem İnce". Sözcü. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Muharrem İnce likely presidential nominee of Turkey's main opposition CHP". Hürriyet Daily News. 3 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Kılıçdaroğlu 2019'da cumhurbaşkanlığı için aday olmayacağını açıkladı". 15 Temmuz 2017. 15 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "İşte CHP'nin 2019 adayı! AKP'li isim bombayı patlattı". 23 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "CHP'li Öztürk Yılmaz ve Didem Engin cumhurbaşkanlığı için adaylıklarını açıkladı". 20 Nisan 2018. 20 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2018.
- ^ "CHP'li Didem Engin Cumhurbaşkanı adaylığını açıklıyor". 20 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Muharrem İnce'den flaş açıklama! Cumhurbaşkanı adayı mı oluyor?". 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ (Blog), Yurt Gazetesi (Mizah) (Basın Bildirisi) (Kayıt). "Yılmaz Büyükerşen 2019 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'ne aday olacak mı?". 17 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Ahmet Hakan 2019 için CHP'ye 4 aday buldu: Bastırırsa onun önünde duran olmaz". 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ Mynet. "CHP'nin 2019 seçimlerindeki Cumhurbaşkanı adayı kim? Ahmet Hakan duyurdu". 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "CHP'de Cumhurbaşkanlığı adaylığı için bir sürpriz isim daha". 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ a b c "CHP'nin adayı cumaya kadar netleşecek... İşte konuşulan isimler". 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "KULİSLERDE YOK YOK! CHP'de Haberal sesleri, İnce "Sahi aday mıyım?"". 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.[daha iyi kaynak gerekli]
- ^ "Abdullah Gül CHP'nin adayı olacak mı? Kılıçdaroğlu kapıyı aralık bıraktı". www.turkiyegazetesi.com.tr. 23 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ Mynet. "Muhalefetin yeni adayı Ali Babacan mı? Abdullah Gül'ün açıklamasından sonra ilginç iddia". 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Fuat Uğur - Kılıçdaroğlu'nun 2019 çatı adayı belli oldu - #TG". 15 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ Mynet. "İlker Başbuğ, cumhurbaşkanı adayı olacak mı?". 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "ENGİN ARDIÇ - Hah, bir Cem Boyner eksikti!". 20 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "CHP'nin Cumhurbaşkanı adayı Ali Koç mu?". Haber Som. 20 Haziran 2014. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Emre Kongar: Yüzde 49'un adayı Metin Feyzioğlu olmalı". www.birgun.net. 28 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Kılıçdaroğlu canlı yayında açıkladı! Abdüllatif Şener CHP'den aday mı?". 22 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/964984/Ahmet_Hakan__CHP_de_adaylik_icin_anilan_7_ismin_sansini_yazdi.html 24 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.? platform=hootsuite
- ^ "Kemal Derviş CHP'ye aday olarak bu ismi önerdi". 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "HDP cumhurbaşkanı adayı çıkaracak: Demokrasi ve barışı savunarak kazanacağız - Diken". 10 Mart 2018. 13 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ ""HDP'nin cumhurbaşkanı adayı, Selahattin Demirtaş olabilir"". 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Demirtaş'tan erken seçim ve adaylık açıklaması - Ahval". 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2018.
- ^ "HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli: Seçimlere Türkiye'nin adayı ile gireceğiz". 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "HDP'de aday stratejisi: 'Demirtaş olumlu bakıyor'". www.birgun.net. 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ a b "HDP'nin Cumhurbaşkanı adayı Demirtaş oldu". 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
- ^ "Filiz Kerestecioğlu'ndan 'HDP'nin cumhurbaşkanı adayı olduğu' iddiasına yanıt". 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f "Öcalan'ın Demirtaş yerine önerdiği Cumhurbaşkanı adayları: Ufuk". www.birgun.net. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Figen Yüksekdağ'ın parti üyeliği düştü". 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "İYİ Parti Genel Başkanı Akşener'den 24 Haziran erken seçiminde adaylık açıklaması: 100 bin imzayla Cumhurbaşkanı adayı olacağım". 18 Nisan 2018. 18 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ Haber7. "Akşener: Cumhurbaşkanı olacağım ya..." Haber7. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "İYİ Parti'nin Cumhurbaşkanı adayı belli oldu". 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Saadet Partililer 4 ismi oyladı". 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "100 bin imza ile adaylık için başvuru süresi tamamlandı". Hürriyet. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ Gazetesi, Aydınlık. "Vatan Partisi'nin Cumhurbaşkanı adayı Doğu Perinçek - Aydınlık". 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ "AP, DYP ve ANAP'tan ortak cumhurbaşkanı adayı". 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ "Sinan Oğan MHP'den ihraç edildi - Sinan Oğan kimdir?". 10 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ "2019'daki cumhurbaşkanlığı seçimi için ilk aday çıktı: Tuna Bekleviç". CNN Türk. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ "Gazeteci Levent Gültekin, Cumhurbaşkanlığı'na aday olduğunu açıkladı". 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ a b c "Cumhurbaşkanlığı adaylığına başvuran 3 adayın başvurusu kabul edilmedi". 3 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ "5. günün sonunda son durum! Perinçek..." www.gercekgundem.com. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ "100 Bin İmzada İlk Gün Atılan İmza Sayıları Belli Oldu - Bingöl Net - Bingöl Haberleri - Bingöl Son Dakika". 4 Mayıs 2018. 6 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "100 bin imzada hangi aday kaç imza topladı?". 6 Mayıs 2018. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Meral Akşener iki yüz bin imzaya ulaştı". 6 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Cumhurbaşlanlığı adayları için imza verme işleminde 4. gün sona erdi". 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.
- ^ "100 bin imza süreci sona erdi… İşte son durum". Cumhuriyet. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020.