19 Mayıs, Samsun
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Ağustos 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| 19 Mayıs | |
|---|---|
 İlçenin Samsun ilindeki konumu | |
 İlçenin simgesi olan Saat Kulesi ve arka planda Hükümet Konağı | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Samsun |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | İbrahim Civelek |
| • Belediye başkanı | Osman Topaloğlu (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 363 km² (140 mil²) |
| Rakım | 10 m (30 ft) |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 26,337 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 55420 |
| İl alan kodu | (0) 362 |
| İl plaka kodu | 55 |
|
Resmî site www.19mayis.bel.tr | |
19 Mayıs, Samsun ilinin bir ilçesidir. 19 Mayıs, Samsun- Sinop karayolu güzergâhında olup Samsun il merkezinin 33 km batısındadır. 38 mahallesi ve bulunan 19 Mayıs ilçesinin nüfusu 26.044'tür.
Yüzölçümü 363 km² olan 19 Mayıs arazisi Bafra Ovası'nın doğu ucunu oluşturur. Karadeniz ile Canik Dağları'nın alçak tepesi arasında yer alır. Doğuda Samsun merkezi, batıda Bafra ilçesi, kuzeyde Karadeniz yer almaktadır. Tipik Karadeniz iklimi gözlemlenir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
15. yüzyılda I. Mehmed döneminde Osmanlı topraklarına katılmıştır. Ondokuzmayıs ilçesinin Osmanlı öncesi tarihinin Cenevizlilere dayandığı tespit edilmiştir. Beldeye ilk yerleşenler Orta Asya'dan göç eden Türkmenlerdir; daha sonra 1878 yılında Dağıstan ve Kuzey Kafkasya'dan gelen muhacirler gelmiştir.
1878 yılından sonra Dağıstan ve Kuzey Kafkasya'dan gelen göçmenler devlet tarafından iskân edilmiştir. Ayrıca Balkan savaşı 1912 sonrası Kosova'dan gelen Arnavut göçmenler de ilçede iskan edildi ve bugünkü mevcut nüfus yapısı oluştu. Engiz ismini alarak belediye tarihi başlamış ancak Engiz adının Türkçe olmadığı gerekçesiyle 1961 yılında değiştirilmiş ve yeni ismi "Ballıca" olmuştur. Ballıca da 1970 yılında belediye olmuştur. 1988 yılında ilçe olarak belediye meclisi kararıyla Ondokuzmayıs ismini almıştır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a adım atmasıyla Millî Mücadele hareketinin ilk eylemi burada başlamış olup bugün ilçe sınırlarının içinde bulunan Dağköy'de etkin mücadeleler verilmiş, "Fatma Çavuş" lakabıyla anılan bir kadın kahraman da ortaya çıkmıştır. Fatma Çavuş, 1963 yılında vefat etmiş olup, kabri Dağköy mahallesinde bulunmaktadır.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[1] | 28.947 | 6.212 | 22.735 |
| 2000[2] | 25.820 | 8.928 | 16.892 |
| 2007[3] | 24.740 | 11.417 | 13.323 |
| 2008[4] | 24.808 | 11.329 | 13.479 |
| 2009[5] | 24.959 | 11.539 | 13.420 |
| 2010[6] | 24.338 | 11.165 | 13.173 |
| 2011[7] | 24.249 | 11.141 | 13.108 |
| 2012[8] | 24.288 | 11.216 | 13.072 |
| 2013[9] | 24.454 | 24.454 | veri yok |
| 2014[10] | 24.391 | 24.391 | veri yok |
| 2015[11] | 24.627 | 24.627 | veri yok |
| 2016[11] | 24.826 | 24.826 | veri yok |
| 2017[11] | 24.982 | 24.982 | veri yok |
| 2018[11] | 26.337 | 26.337 | veri yok |
| 2019[11] | 25.893 | 25.893 | veri yok |
| 2020[11] | 26.044 | 26.044 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Belediye başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
| İsim | Başlangıç | Bitiş | Görev süresi | Durum | Siyasi parti | Seçimler | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Yılmaz Erel | 26 Mart 1989 | 29 Mart 2009 | 20 yıl, 3 gün | Seçim | DYP | 1989, 1994, 1999, 2004 | |
| Osman Topaloğlu | 29 Mart 2009 | görevde | 13 yıl, 96 gün | Seçim | AK Parti | 2009, 2014 |
Turistik değeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Ondokuzmayıs ilçesi önemli turistik potansiyele sahiptir. İlçe sınırları içinde bulunan Balıklı Göller'e ve Kızılırmak Deltası'nın bir bölümü turizm açısından önemli yer tutmaktadır. Burada 305 adet kuş türü yaşamını sürdürmektedir.
Ondokuzmayis sahip olduğu 22 kilometrelik sahil şeridi, temiz kumsalı, denizi ve güneşi ile yaz turizmine önemli ölçüde cevap verebilecek nitelik taşımaktadır. İlçede yaz aylarında normal nüfusun 3-4 katına çıkmakta, çok sayıda yazlıkçı burada tatil yapmaktadır. Ayrıca çadır turizmi de gelişmektedir.
Kasabanın güneyinde yemyeşil Canik Dağları başlar. Ondokuzmayıs kasabasından bu dağlarda bulunan köylere giden minibüsler kalkar. Ondokuzmayıs ilçe merkezi ile Karadeniz'in arasında; yani Ondokuzmayıs'ın kuzeyinde çok geniş sazlıklar, bataklıklar ve göllerle kaplı olan Kızılırmak Deltası vardır. Bu sulak bölgeye ve bu bölgenin içinde bulunan Balıklı Göller'e en rahat Ondokuzmayıs kasabasından ulaşılır.
Ondokuzmayıs belediyesi tarafından yaz aylarında çeşitli şenlikler ve etkinlikler tertip edilmekte olup, yoğun ilgi görmektedir.
Yörükler beldesinde bulunan tarihî hamam bölgenin tarihini yansıtan önemli eserlerden biridir.
İlçe merkezine 5 km. uzaklıkta Ondokuzmayıs Barajı'nın inşaatı devam etmektedir. Ayrıca önemli bir yere sahip olan Dereköy balıkçı limanı da Ondokuzmayıs'ta bulunmaktadır.
Ondokuzmayıs ilçesinde Karadeniz Bölgesi'nin tek sivil havacılık okulu faaliyet göstermekte olup, 1998 yılından beri her yılın ağustos ayında havacılık panayırı yapılmaktadır. İlçede bulunan havaalanına küçük uçaklar inebilmektedir.
Ancak sahil şeridinde turistik tesislere olan ihtiyaç artmaktadır.
Belde ve Mahalleleri[değiştir | kaynağı değiştir]
2014 yılında Büyükşehir Yasası ile birlikte kapanan Dereköy ve Yörükler Beldeleri Mahalle statüsüne dönüşmüştür. İlçenin toplam 38 Mahallesi bulunmaktadır.
19 Mayıs sahil kumu ve bir kısmına sahip olduğu Kızılırmak Deltası ile meşhurdur.
Salep, çilek, mantar buğday, fındık, mısır, pirinç önemli tarım ürünleri arasındadır.
Türkiye'nin en büyük ve teknik donanımlı Ballıca Sigara Fabrikası'da ilçede bulunmaktadır.
Dereköy ve Yörükler Mahallelerinde vatandaşlar balıkçılıkla uğraşmaktadır.
Beldenin önemli sorunları[değiştir | kaynağı değiştir]
Kanalizasyon son sistem yapılmış olup, Ancak merkezden arıtmaya ulaşacak tesisat kurulmamıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "19 Mayıs Nüfusu - Samsun". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Samsun 19 Mayıs Nüfusu". nufusune.com.