1848 Prag Slav Kongresi
1848 Prag Slav Kongresi (Çekçe: Slovanský sjezd, Slovak: Slovanský zjazd/kongres); 2 - 12 Haziran 1848 tarihleri arasında meydana gelmiş, neredeyse Avrupa'daki her Slav topluluklarından katılımcının olduğu ilk kongredir.[1]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Kongrenin fikir babaları Pavel Jozef Šafárik ve Josip Jelačić olsa da organizasyon, Çek asıllı František Palacký, Karl Zapp, Karel Havlíček Borovský ve František Ladislav Rieger isimli aktivistler tarafından gerçekleştirilmiştir.
Kongrenin asıl amacı başından beri belli değildi. Bir amaç eksikliğinin yanı sıra, kongreyi planlayanlar arasında toplantının gündemi ve formatı üzerine de tartışmalar yaşanmıştır.[2]
Konferans üç bölümden oluşmaktadır: Lehler ve Ukraynalılar (Rutenler), Güney Slavları ve Çek-Slovaklar. Kongrede toplam 340 delege arasında en büyük sayı Çek-Slovak bölümünden geldi. 237 Çek-Slovak ile birlikte 42 Güney Slav ve 61 Polonyalı-Ukraynalı katıldı.[3] Müzakerelerde kullanılan anadil Almanca olmuştur.
Kongrede Slavların hayatlarında Avusturya'nın rolü hakkında tartışmalar vardı. Dr. Josef Frič, "birincil hedefin Avusturya'nın korunması" olduğunu savundu ve Kongre'nin "yalnızca yöntemlerde farklılık gösterdiğini" söyledi.[4] Bu düşünceye Ľudovít Štúr itiraz etti ve amaçlarının kendi kendilerini korumak[4] olduğunu belirtti. Konferansta bu tip ayrılıklara sıklıkla rastlandı.
10 Haziran civarlarında konferansta önemli bir açıklama yapıldı. Açıklama, Slav halklarının zulmüne bir son verilmesini talep eden güçlü bir şekilde ifade edilmiş bir bildiriydi.[5] Slavların amacı intikam değildi.[6] Siyasi güçleri veya büyüklükleri ne olursa olsun, tüm ulusların tam eşitliğini tanımaya ve bu konuda kendilerini bilfiil desteklemeye hazır olan tüm komşu ülkelere dostluk eli uzatma niyetindeydiler.[6] Avrupa'nın tüm Slav halkları arasında bir tür birlik olduğunu gösterdiği için bu olay önemli bir gelişme olarak görülmektedir.[7]
Kongre, Prag'daki Avusturya garnizonunun barışçıl bir gösteriye ateş açması nedeniyle patlak veren 1848 Prag Ayaklanması nedeniyle 12 Haziran'da yarıda kesildi.[8][9] Bu durum Hamsin Bayramı'na denk gelmesi nedeniyle ilerleyen zamanlarda Beyaz Pazar Olayları olarak anılmaya başlandı. Delegeler durumdan bezip kongreyi terk etti. Hatta bazıları, Kongre'nin devrimci doğası nedeniyle tutuklandı.[9] Tutuklananlar arasında, 1848 Prag olaylarına karıştığı için 1849'da Dresden'de yakalanan ve Rusya İmparatorluğu'na sürülen Mikhail Bakunin de vardı.
Heyetler[değiştir | kaynağı değiştir]
Çek-Slovak Heyeti[değiştir | kaynağı değiştir]
- František Palacký, Çek tarihçi, konferans başkanı.
- Pavel Jozef Šafárik, Slovak dil uzmanı, şair, edebiyat tarihçisi ve etnograf, Çek-Slovak yönetim kurulu başkanı.
- Ľudovít Štúr, Slovak şair, gazeteci, yayıncı, öğretmen, filozof, dilbilimci ve Macaristan Parlamentosu üyesi.
- František Zach, Çek asıllı asker ve teorisyen.
Leh-Ukrayna Heyeti[değiştir | kaynağı değiştir]
Komisyon, František Palacký ve Mikhail Bakunin'in önerliğinde oluşturuldu. Leon Sapieha tarafından yönetildi ve Leh-Ruten ilişkileri konularını tartıştı. Galiçya Rutenleri (modern Ukraynalılar), Yüksek Ruten Konseyi ve Ruten Kurultayı adlı siyasi organizasyonlar tarafından temsil ediliyordu.
- Karol Libelt, Polonyalı filozof, yazar, politik ve sosyal aktivist, sosyal hizmet uzmanı, Leh-Ukrayna yönetim kurulu başkanı.
- Yüksek Ruten Konseyi (Iwan Borysykewycz, Hryhorij Hynyłewycz, Ołeksa Zakłynśkyj)
- Ruten Kurultayı (Leon Sapieha, Jan Tadeusz Lubomirski, Kasper Cięglewicz, Ludwik Stecki)
Güney Slavları Heyeti[değiştir | kaynağı değiştir]
- Stanko Vraz, Sloven-Hırvat şair, kongre başkan yardımcısı.
- Pavo Stamatović, Sırp yazar, tarihçi ve başrahip Güney Slavları yönetim kurulu başkanı.
- Jovan Subotić, Sırp avukat, yazar, politikacı ve akademisyen.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Magocsi, Paul R.; Pop, Ivan Ivanovich (2002). Encyclopedia of Rusyn History and Culture. University of Toronto Press. p. 373. ISBN 9780802035660. Retrieved 4 June 2012.
- ^ (Orton 57)
- ^ (Orton 63)
- ^ a b (Orton 69)
- ^ (Orton 87)
- ^ a b (Orton 88)
- ^ (Polišenský 147)
- ^ Gogina, K. 1848 Prague Uprising. The Great Soviet Encyclopedia. 1979
- ^ a b (Orton 86)
