İçeriğe atla

1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı
Osmanlı-Mısır Savaşı
Tarih1839-1841
Bölge
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar

Osmanlılar ve Müttefikleri:

Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı Devleti
Birleşik Krallık Britanya İmparatorluğu
Avusturya İmparatorluğu
Prusya Krallığı Prusya Krallığı

Mısırlılar ve Müttefikleri:

Mısır Hidivliği
Fransa Fransa Krallığı
İspanya İspanya Krallığı
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu II. Mahmut
Osmanlı İmparatorluğu Abdülmecid
Osmanlı İmparatorluğu Hafız Osman Paşa
Prusya Krallığı Helmuth von Moltke
Birleşik Krallık Charles John Napier
Birleşik Krallık Robert Stopford
Kavalalı Mehmet Ali
Kavalalı İbrahim Paşa

1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı veya İkinci Osmanlı-Mısır Savaşı, 1839-1841 döneminde hukuken Osmanlı Mısır Eyaleti valisi olan Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın ordusu ile önce Osmanlı Devleti arasında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kara savaşı ve sonra Osmanlı Devleti ve başta Britanya olan müttefiklerinin Beyrut, (günümüzde Lübnan); Akka, Filistin ve İskenderiye kıyılarında yapılan denizden karaya bir seri hücum savaşlarıdır. Bu savaş, 1840 Londra Antlaşması ile sona ermiştir.[1]

1831-1833 Osmanlı-Mısır Savaşı Kavalalı İbrahim Paşa Mısır ordusuyla Filistin ve Suriye'yi işgal etmesi; Belen Geçidi Muharebesi ve Konya Muharebesi ile Osmanlı ordularını yenik düşürmesi sonucunda ve Osmanlıların Rusya ile Hünkar İskelesi Antlaşmasını yapmasından sonra Avrupa Büyük Güçlerinin müdahale etmesiyle Mayıs 1833'te imzalanan Kütahya Antlaşması ile sonuç bulmuştu. Kavalalı Mehmet Ali Paşa Mısır yanında Hicaz ve Kandiye (Girit) valiliklerine ve oğlu Kavalalı İbrahim Paşa Şam (Suriye) valiliğini kazanmıştır ve Filistin, Suriye, Lübnan Akdeniz kıyıları Mısırlılara verilmiş olmaktaydı. Fakat bu antlaşma iki tarafı da memnun etmemişti.

Kavalalıların Mısır'da uyguladıkları ve yeni ele geçirdikleri bölgelerde de aynı Mısır'daki gibi uyguladıkları asker alma ve halkın devlet ve devletin imtiyaz verdiklerine angarya çalışmaya zorlanmalarından ve Mısır idarecilerinin halka tavır ve tutumlarından büyük hoşnutsuzluk duymakta idiler. Suriye ve Filistin'de Mısırlı idarecilere karşı ayaklanmaları ortaya çıkmıştı. Bu bölgelerde bulunan Mısır güçleri sulh ve asayişi koruyamaz olmuşlardır. Böylece Mısır askerî güçleri savaş içinde kazandıkları askerî galibiyetlere rağmen bu baskılar ve zorlamalar yüzünden Mısır askerî gücünün morali ve disiplini gittikçe bozulduğu açıkça ortaya çıkmaya başlamıştı.

Osmanlı-Mısır orduları arasında Nizip Muharebesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı donanmasının Mısır'a teslimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Lübnan kıyılarına denizden hücum ve Beyrut'un alınması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Filistin kıyılarına denizden hücum ve Akka kalesinin alınması

[değiştir | kaynağı değiştir]

İskenderiye hücumu ve barış antlaşması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Londra Antlaşması 1840

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kavalalı Mehmet Ali Paşa Akka'yı kaybettikten sonra, Londra Antlaşması'nın şartlarına uymayı kabul etmek zorunda kaldı. Ancak bu antlaşma şartları yanında Sultan Abdülmecit onun Mısır ve Sudan üzerindeki hükümranlık haklarını açıkça teyit eden fermanlar da ilan etti.

Londra Antlaşması (1840) ile Sultan'ın ilan ettiği fermanlar Mısır'ın özel imtiyazlı bir Osmanlı Eyaleti'nin hukuki temelini sağladı. Bundan sonra Kavalalı Mehmet Ali Paşa Suriye'den, Girit'ten, Hicaz ve Arabistan'dan askerlerini geri çekti ve Osmanlı Donanmasını İstanbul'a geri gönderdi.

  1. ^ Goldschmidt, Arthur (2013). Historical dictionary of Egypt (4. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810861893.