1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı
1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Osmanlı-Mısır Savaşı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlılar ve Müttefikleri: Britanya İmparatorluğu Avusturya İmparatorluğu Prusya Krallığı |
Mısırlılar ve Müttefikleri: Fransa Krallığı İspanya Krallığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
II. Mahmut Abdülmecid Hafız Osman Paşa Helmuth von Moltke Charles John Napier Robert Stopford |
Kavalalı Mehmet Ali Kavalalı İbrahim Paşa |
1839-1841 Osmanlı-Mısır Savaşı veya İkinci Osmanlı-Mısır Savaşı, 1839-1841 döneminde hukuken Osmanlı Mısır Eyaleti valisi olan Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın ordusu ile önce Osmanlı Devleti arasında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kara savaşı ve sonra Osmanlı Devleti ve başta Britanya olan müttefiklerinin Beyrut, (günümüzde Lübnan); Akka, Filistin ve İskenderiye kıyılarında yapılan denizden karaya bir seri hücum savaşlarıdır. Bu savaş, 1840 Londra Antlaşması ile sona ermiştir.[1]
Geri plan
[değiştir | kaynağı değiştir]1831-1833 Osmanlı-Mısır Savaşı Kavalalı İbrahim Paşa Mısır ordusuyla Filistin ve Suriye'yi işgal etmesi; Belen Geçidi Muharebesi ve Konya Muharebesi ile Osmanlı ordularını yenik düşürmesi sonucunda ve Osmanlıların Rusya ile Hünkar İskelesi Antlaşmasını yapmasından sonra Avrupa Büyük Güçlerinin müdahale etmesiyle Mayıs 1833'te imzalanan Kütahya Antlaşması ile sonuç bulmuştu. Kavalalı Mehmet Ali Paşa Mısır yanında Hicaz ve Kandiye (Girit) valiliklerine ve oğlu Kavalalı İbrahim Paşa Şam (Suriye) valiliğini kazanmıştır ve Filistin, Suriye, Lübnan Akdeniz kıyıları Mısırlılara verilmiş olmaktaydı. Fakat bu antlaşma iki tarafı da memnun etmemişti.
Kavalalıların Mısır'da uyguladıkları ve yeni ele geçirdikleri bölgelerde de aynı Mısır'daki gibi uyguladıkları asker alma ve halkın devlet ve devletin imtiyaz verdiklerine angarya çalışmaya zorlanmalarından ve Mısır idarecilerinin halka tavır ve tutumlarından büyük hoşnutsuzluk duymakta idiler. Suriye ve Filistin'de Mısırlı idarecilere karşı ayaklanmaları ortaya çıkmıştı. Bu bölgelerde bulunan Mısır güçleri sulh ve asayişi koruyamaz olmuşlardır. Böylece Mısır askerî güçleri savaş içinde kazandıkları askerî galibiyetlere rağmen bu baskılar ve zorlamalar yüzünden Mısır askerî gücünün morali ve disiplini gittikçe bozulduğu açıkça ortaya çıkmaya başlamıştı.
Osmanlı-Mısır orduları arasında Nizip Muharebesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı donanmasının Mısır'a teslimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Lübnan kıyılarına denizden hücum ve Beyrut'un alınması
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Filistin kıyılarına denizden hücum ve Akka kalesinin alınması
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
İskenderiye hücumu ve barış antlaşması
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Londra Antlaşması 1840
[değiştir | kaynağı değiştir]Kavalalı Mehmet Ali Paşa Akka'yı kaybettikten sonra, Londra Antlaşması'nın şartlarına uymayı kabul etmek zorunda kaldı. Ancak bu antlaşma şartları yanında Sultan Abdülmecit onun Mısır ve Sudan üzerindeki hükümranlık haklarını açıkça teyit eden fermanlar da ilan etti.
Londra Antlaşması (1840) ile Sultan'ın ilan ettiği fermanlar Mısır'ın özel imtiyazlı bir Osmanlı Eyaleti'nin hukuki temelini sağladı. Bundan sonra Kavalalı Mehmet Ali Paşa Suriye'den, Girit'ten, Hicaz ve Arabistan'dan askerlerini geri çekti ve Osmanlı Donanmasını İstanbul'a geri gönderdi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Goldschmidt, Arthur (2013). Historical dictionary of Egypt (4. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0810861893.
- Osmanlı döneminde Mısır
- Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşları
- Mısır savaşları
- Osmanlı İmparatorluğu askerî tarihi
- 19. yüzyılda Osmanlı döneminde Suriye
- 1840'larda Mısır
- 1839'da Mısır
- 1839'da Osmanlı İmparatorluğu
- 1840'ta Osmanlı İmparatorluğu
- 1841'de Osmanlı İmparatorluğu
- 1839'da çatışmalar
- 1840'ta çatışmalar
- 1841'de çatışmalar
- Osmanlı-Mısır savaşları