Şerafeddin Ali Yezdî

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Şerafeddin Ali Yezdî (Arapçaشرف الدىن على ىزدى; Sharaf ad-Din Ali Yazdi), 15. yüzyılda İran'da yaşamış tarihçi, şair ve alimdir. Timurlular döneminde yaşayan babası Şemseddin Ali, Muzafferîler sarayında görev yapan bir alim ve şairdi. Şerafeddin Ali Yezdi genç yaşta Yezd yerlisi bir öğretmendi ve daha sonra bir Timurlu yöneticisi olan Şahruh (شاه رخ ميرزا, Šāhrukh Mīrzā) ve onun oğlu Mirza İbrahim Sultan ile tanışmış ve arkadaşlık etmiştir. 1443 yılı içinde Irak yöneticisi Muhammed Mirza'nın danışmanı olarak Kum şehrinde yaşamıştır.

Timur İmparatorluğu tarihini ve Timur'un hayatını anlatan Zafername (ظفرنامه, Ẓafarnāma) adlı eserini 1425 yılında yazmıştır.

“Timur ve zamanının üç temel birinci el kaynağı vardır. Bunlardan biri Nizâmeddin Şâmî'nin "Zafernâme"si, ikincisi ve ondan daha önemli olanı Şerafeddin Ali Yezdî'nin "Zafernâmesi", üçüncüsü ise İbn Arabşah'ın "Acaibu'l Makdur" adlı eseridir. Bunların dışında Timur'dan bahseden başka birinci el kaynaklar da vardır, fakat bunların büyük bir kısmına yukarıda adları sayılan bu üç eser kaynaklık etmiştir. Eserinin yaklaşık 200 sayfalık bir kısmını Timur'a ayıran İbn Tağrıberdî, bir noktaya kadar bu konuda dördüncü kaynak sayılabilir. Elbette Uygur kroniklerini, Mirhand'ı, Hafız-ı Ebrû'yu da unutmamak gerekir.

Bu sözü edilen dört temel kaynağın tamamı bu eserle birlikte Türkçeye çevrilip yayınlanmış durumdadır. İbni Arabşah, Şerafeddin Ali Yezdî ve İbn Tağrıberdî, Durmuş Ahsen Batur tarafından orijinallerinden çevrilerek yayınlanmış; Nizameddin Şamı'nin "Zafernamesi" ise Necati Lugal tarafından tercüme edilmiş ve TTK tarafından neşredilmiştir.”

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]