İvan Krılov
İvan Krılov | |
|---|---|
 Krılov’un 1839 tarihli yarım kalmış portresi | |
| Doğum | 13 Şubat 1769 Moskova, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 21 Kasım 1844 Sankt-Peterburg, Rus İmparatorluğu |
İvan Andreyeviç Krılov (Rusça: Ива́н Андре́евич Крыло́в; 13 Şubat 1769, Moskova - 21 Kasım 1844, Sankt-Peterburg), Rus gazeteci, şair, oyun yazarı, çevirmen.
İki yüzden fazla fabl yazmış, “Rus La Fontaine’i” olarak tanınmıştır. Rusçaya büyük bir atasözü ve deyiş hazinesi kazandırmış olan fablleri elliden fazla dile çevrilmiştir.[1]
Krılov’un masalları Türkiye’de "Keçi Bir Gün..." adıyla Tarık Dursun K. tarafından derlenip yeniden yazılmıştır.[2]
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1769’da Moskova’da dünyaya geldi. Çocukluğu Orenburg ve Tver’de geçti. Babasını erken yaşta kaybetti, yoksul bir çocukluk geçirdi. 1782’de annesi ile St. Petersburg’a taşındı. Edebiyat, Fransızca ve İtalyanca ile matematik alanında kendi kendini yetiştirdi.[1]
Edebi yaşamı 1783’te yazdığı Kofeynitsa adlı komik-operanın bir yayımcı tarafından basılması ile başladı ve oyunlar yazmaya devam etti.
1780’lerin sonunda daha çok gazete yazıları yazan Krılov, aylık bir dergi çıkarmak için 1789-1790 yıllarında çeşitli girişimlerde bulunda fakat yayınladığı dergiler fazla ilgi görmedi ve çok kısa süre içinde kapandı.
Taşlamaları kraliyet ailesini rahatsız ettiği için St. Petersburg’dan ayrılmak zorunda kalan ve ancak 1806’da geri dönen[1] Krılov’un hayatının bu dönemi hakkında fazla bilgi yoktur. 1797’de Livonya valisinin hizmetine girip sekreterliğini ve çocuklarının öğretmenliğini üstlendiği bilinir. 1803’te bu görevden ayrılan Krılov, 1806’da Moskova’da şair ve fabl yazarı İvan Dmitriyev ile görüştü ve ona La Fontaine’in fabllarından yaptığı iki çeviriyi gösterdi. Dmitriyev, kendisini fabl yazması konusunda teşvik etti.
Ardından St. Petersburg’a giden Krılov, yeniden oyun yazarlığına başladı. Özellikle soyluların Fransız kültürüne ilişkin her şeyi taklit etmesini hicveden oyunlar yazdı; oyunları sahnelenip büyük başarı kazandı.
Oyunlarının kazandığı başarıya rağmen oyun yazmayı bırakıp fabl yazmaya yönelen Krılov’un ilk fabl koleksiyonu 1809’da yayımlandı ve çok beğenildi. Ömrünün sonuna kadar fabl yazmayı sürdürdü.[3] Başlangıçta La Fontaine fabllerini çeviriyor veya yeniden yazıyordu ancak zamanla dönemin Rus toplumuna ilişkili fabller yazmaya başladı. O zamana kadar fazla tanınmayan ve maddi güçlükler içinde yaşayan biri iken fabl kitapları sayesinde çok tanındı ve saygınlık kazandı.
1812-1841 yıllarıdna St. Petersburg Kraliyet Halk Kütüphanesi’nde kütüphanecilik yaptı. Rus Akademisi’ne seçildi; pek çok ödül ve madalya ile onurlandırıldı.
1830’dan itibaren çok az yazdı, evden çıkmadan yaşamaya başladı. Ünü arttıkça tembelliği, oburluğu, hazırcevaplığı hakkında yarı-efsanevi öyküler yayıldı.[3]
1844’te St. Petersburg'da hayatını kaybetti. Ölüm nedeni kimi kaynaklara göre zatürre, kimine göre “fazla yemek”ti.[3] Cenazesi, Tihvin Mezarlığı’na defnedilmiştir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "Ivan Krylov, Russian-ic.com sitesi, Erişim tarihi:27.04.2015". 5 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2015.
- ^ "Yalvaç Ural, Krilov'un Masalları, Milliyet gazetesi, 10.06.2002". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2015.
- ^ a b c "Aleksandr Bondarenko, Prominent Russians: Ivan Krylov, Russiapedia.rt.com sitesi, Erişim tarihi:27.04.2015". 31 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2015.
