İsfahan

İsfahan
Şablon:Dil-fa
İsfahan; Şablon:Dil-fa
Ostan merkezi
	Takma ad: Nısf-e Cihan (Dünyanın yarısı)
	İsfahan Şehrin İran'daki konumu
Ülke	İran İslam Cumhuriyeti
Eyalet	İsfahan Eyaleti
Şehristan	İsfahan şehristanı
Bahş	Merkezî bahşı
İdare
• Genel vali	Sayed Morteza Bakhtiari
• Belediye başkanı	Morteza Saqaeian Nejad
Yüzölçümü
• Ostan merkezi	106.179 km²
Rakım	1590 m
Nüfus (2006)
• Ostan merkezi	1,583,609
• Metropol	3,430,353
Zaman dilimi	UTC+3:30 (İSS)
• Yaz (YSU)	UTC+4:30 (İSS)
	Resmî site; http://www.isfahan.ir/

Sayfanın 4 Eylül 2016 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

İsfahan (Farsça: اصفهان (yardım·bilgi); Şablon:UFA), İran'da İsfahan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir. Aynı zamanda ülkenin üçüncü büyük şehridir.

Bu şehir Safavi döneminde başkent idi, bu nedenle söz konusu şehirde çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır. Nüfus; 1,573,378 (2006 tahmini).

İsfahan, İran'ın kavşak noktalarından biridir ve dünyanın en büyük şehirlerinden biriydi. Şehir, 1050 ile 1722 yılları arasında, özellikle de Safeviler altında 16. yüzyılda Pers İmparatorluğu'nun tarihte ikinci kez başkenti olduğu zaman çok gelişti. Bugün bile, geçmişteki o ihtişamını korumaktadır. Şehir, birçok güzel bulvarıyla, köprüleriyle, saraylarıyla, camileriyle ve minareleriyle İslami mimariyi yansıtmasından dolayı meşhurdur.

Tarih

İsfahan, Yontma Taş Devri'ne kadar dayanır. İranlı Medler buraya yerleşince, Aspandana adı altında Medler'in en önemli şehirlerinden biri olmuştur. M.S. 642'de Müslümanlar'ın eline geçti. Selçuklu hanedanının kurucusu Tuğrul Bey de 11. yüzyılın ortalarında İsfahan'ı başkent yaptı. Onun torunu Melikşah yönetiminde kent büyüyüp zenginleşti. Ünlü İsfahan Mescid-i Cuma'sının yapımına bu dönemde başlandı. Selçuklu hanedanının yıkılışından sonra İsfahan gerilemeye başladı. 13. yüzyılda kent, önce Moğollar, ardından da 1387 yılında Timur tarafından yağmalandı ve birçok insan katledildi. Coğrafi konumunun sonucu olarak, İsfahan şehri özellikle Safeviler altında tekrar gelişmeye başladı. Şah I. Abbas İsfahan'ı başkent yaptı ve 17. yüzyılın en büyük ve en güzel kentlerinden biri olarak yeniden inşa etti (1598). O dönemde birçok park, kütüphane ve cami inşa edildi. 1722'de Gılzailer (Peştunlar) uzun bir kuşatmanın ardından şehri ele geçirdi. Uzun yıllar bir harabe görünümünde kalan İsfahan'ın nüfusu da iyice azaldı. Rıza Şah Pehlevi döneminde (1925-1941) yeniden imarına başlanan kentte bir sanayi bölgesi oluşturuldu ve tarihsel yapıların birçoğu onarıldı.

Kültür

İsfahan geleneksel İran mimarisine ait birçok esere ev sahipliği yapmaktadır. 17. yüzyıl'da yapılan ve dünyanın en büyük meydanlarından sayılan Nakş-ı Cihan Meydanı (İmam Humeyni Meydanı) Dünya Miras Listesi'ne alınmıştır. Zağros Dağları'ndan doğan ve İsfahan'ın içinden geçen Zayende Nehri'nin üzerindeki eski köprüler ve bu köprülerin içinde en ünlüsü olan ve adı 33 Gözlü Köprü anlamına gelen 300 metre uzunluğunda ve 14 metre genişliğindeki Siose Pol en ünlü mimari yapılardandır. Bunlar dışıda diğer tarihi mimari yapılar; 17. yüzyılda Şah Abbas tarından yaptırılan İmam Cami (Mescid-i İmam) ve Şeyh Lütfullah Camii ile Ali Kapu Sarayı (Ali kapu: Bâb-ı Âli) 6 katlı olup en ilgi çeken yeri 18 ince ve zarif sütun üzerinde yükselen terasıdır.

Kardeş şehirler

İsfahan'ın toplam 12 tane kardeş şehri var:^[1]

Resim galerisi

Vank Katedrali
Nakş-ı Cihan Meydanı.
Gece ışıklandırılmış Çehel Sütun Sarayı.
Haşt Beheşet Sarayı içinden bir görüntü.
Büyük İsfahan Pazarı'nın girişi.
Hacı (Khaju) Köprüsü'nün gece görüntüsü.
Siosepol Köprüsü.
Şeyh Lütfullah Camii.
Mescid-i Şah'ın gece görüntüsü.
Tarihî Abbasi Oteli'nin bahçesi
Yeni Culfa semtinde bulunan Vank Katedrali (Kelisa-e Vank / Vank Kilisesi)
Vank Katedrali
Vank Katedrali'nin içi

Kaynakça

^ "Sisterhoods". İsfahan İslam Konseyi. 17 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta İsfahan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

İsfahan'ın resmî sitesi (Farsça)

[1] "Sisterhoods". İsfahan İslam Konseyi. 17 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)

[1]