İran cumhurbaşkanı
| İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı رئیسجمهور ایران (Farsça) | |
|---|---|
 | |
| Unvan | Başkan |
| Tür | Hükûmet başkanı |
| Üyelik | Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi |
| Resmî ikamet | Sadabad Sarayı |
| Atayan | Tek dereceli seçim |
| Görev süresi | Dört yıl, art arda bir kez yenilenebilir |
| Oluşum | 4 Şubat 1980) |
| Açılışı yapan | Ebulhasan Benisadr |
| Vekil | İran cumhurbaşkanı yardımcısı |
| Maaş | 538.592.400 ﷼ yıllık[1] |
| Websitesi | Resmi web sitesi |
İran cumhurbaşkanı (Farsça: رییس جمهور ایران Reyis-i Cumhur-i İran), İran Anayasası'na göre dinî liderden sonraki en yüksek siyasi makamdır.
Cumhurbaşkanı dört yıllığına genel oy ile seçilir ve en fazla iki dönem üst üste seçilebilme hakkına sahiptir. Cumhurbaşkanı adayları, İran İslam Devrimi'nin ülkülerine bağlılıklarından emin olmak üzere mutlaka Anayasa Koruma Konseyi'nden onay almak zorundadır. Cumhurbaşkanı anayasanın uygulanmasından ve her konuda son sözü söyleme yetkisine sahip olan dinî lidere bağlı olan konular dışında yönetim yapılarının çalışmasından sorumludur. Bakanlar Kurulunu atar ve onlardan danışmanlık alır, hükûmet kararlarını yönlendirir ve yasamaya sunulacak hükûmet siyasetini belirler. Cumhurbaşkanına bağlı olarak sekiz kişilik yardımcılar kurulu ve yirmi iki kişiden oluşan ve meclis tarafından onaylanması gereken bir Bakanlar Kurulu vardır. Birçok devlette olan uygulamanın tersine İran'da hükûmet silahlı kuvvetleri kontrol edemez. İçişleri ve Savunma Bakanı'nı atasa da, mecliste bu iki bakanlık için güvenoyu almadan önce dinî liderin açık onayını alması bir teamüldür.
İran cumhurbaşkanlığına aday olan kişilerin şu niteliklere sahip olması zorunludur:
- İran asıllı ve İran vatandaşı olmak.
- Yönetim ve tedbire sahip olmak.
- İyi geçmişe, emanet ve takvaya sahip olmak.
- İran İslam Cumhuriyeti Esaslarına ve Resmî Mezhebe (Şii Mezhebine) inanan ve ona ait olan kişi olmak.[2]
Görev yapan Cumhurbaşkanları[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta İran cumhurbaşkanı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "حقوق رئیس جمهور و نمایندگان چقدر است؟". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2017.
- ^ [1] 18 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İran İslam Cumhuriyeti 115. Maddesi)
 | İran ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
|  | |