İoannis Mistikos

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İoannis Mistikos (Yunanca: Ἰωάννης ὁ Μυστικός; fl. yaklaşık 924–946) I. Romanos'un erken döneminde imparatorluğun baş bakanı (paradynasteuon) olarak görev yapan Bizanslı bir memurdur. Tahttaki komplosundan şüphelenildikten sonra makamından indirildi ve bir manastıra sürgüne gönderildi. Sonunda sarayda bir yer buldu ve 930'larda yurtdışında üç yıllık bir misyona liderlik etti ve 945'te VII. Konstantinos'un tek başına iktidara gelmesiyle eski yüksek pozisyonunu geri kazandı. En son 946'da Muhammed bin Toğaç'a büyükelçiliğe başkanlık ettiğinde kaydedilmiştir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kökeni veya erken yaşamı hakkında hiçbir şey bilinmemektedir. Görünüşe göre, imparator I. Romanos (h. 920-944) döneminde imparatorun önüne suçlamalar getirilip, görevi bırakmaya ve keşiş olmaya zorlanana selefi İoannis Rhaiktor'un ardından paradynasteuon olarak adlandırılmıştır.[1] Bu sıfatla ilk kez 924'te Bulgar Çarı Simeon ile müzakereler sırasında ortaya çıktı: Romanos ile şahsen görüşme talebinde bulunan Bulgar hükümdarı tarafından Konstantinopolis'e geri gönderdilen elçi heyetinde Konstantinopolis patriği I. Nikolaos ve patrikios Mihail Stipeiotis ile birlikte yer aldı.[2][3]

I. Romanos ile VII. Konstantinos'a ait altın solidus

İoannis, 19 Nisan 924 veya 925 tarihinde patrikios kai anthypatos'un yüksek saray rütbesine yükseltildi ve bu da çeşitli saray mensupları tarafından kıskançlığa neden oldu söylenir.[2][4] Steven Runciman'a göre, olay, muhtemelen İoannis'in, o zamana kadar sağlığı kötüye giden Patrik Nikolaos'ın hakimiyetinde olan devlet işlerinde daha fazla öne çıkmasıyla bağlantılıydı.[4] İmparator I. Romanos ona güvendiği ve değer vermesine rağmen, Ekim 925'te imparatora kayınpederi logothetis tu dromu Kosmas'ın yardımıyla taht için komplo yapmakla suçlandı. Romanos başlangıçta suçlamalara inanmayı reddetti, ancak rakiplerinin topladığı yeterli kanıtlar sonucu İoannis Monokastanon Manastırı'na kaçtı ve arkadaşı Konstantinos Boilas ile birlikte bir keşiş olurken, kayınpederi tutuklanıp kırbaçlandı. Saray nazırı Theofanis, paradynasteuon olarak onun yerini aldı.[2][4]

Bundan sonra İoannis'in kariyeri, kısmen, 927/8 ve 945 yılları arasında, aynı şekilde gözden düşmüş bir eski yüksek yetkili olan Nikitas Magistros ile karşılıklı on iki mektupla kaydedilmiştir. Nikitas, İoannis'a sürekli olarak "patrikios ve mistikos" başlığıyla hitap eder.[2] Bu mektuplardan, İoannis'in nihayetinde imparatorluk hizmetine yeniden girdiği, manastırı terk ettiği ve imparatorluk sarayına oikonomos olarak yeniden kaydolduğu ortaya çıkıyor. I. Romanos tarafından, belirsiz "barbarlar" nezdinde elçi olarak üç yıllık bir görevle gönderildi ve 938 ile 940 arasında bir zaman geri döndü. İoannis, geri verilen rütbesini Nikitas için başarılı bir şekilde lobi yapmak için kullandı ve ona yıllık maaş (roga) temin etti.[2]

I. Romanos'un tahttan inmesi ve VII. Konstantinos'un (h. 913-959) Ocak 945'te tek başına imparatorluk olmasının ardından, İoannis, Kırım'daki sürgünden geri çağrılmasını sağlamak için müdahalesini isteyen İznik Metropoliti Aleksandros tarafından kendisine gönderilen bir mektupta belirtildiği gibi, sarayda öne çıkan konumunu ve nüfuzunu geri kazandı.[2] El-Mesûdî'ye göre, 946'da Mısır ve Suriye'nin yarı bağımsız hükümdarı Muhammed bin Toğaç, ateşkes ve tutsak değişimi ayarlamak için Ebu Umayr Adi ibn Ahmed el-Adani'nin başkanlığında bir elçi heyeti gönderdi. İoannis yanıt olarak Muhammed bin Toğaç'a giden Bizans elçi heyetine başkanlık etti. Bu arada El-Mesûdî, İoannis'i anthypatos ve patrikios, mistikos ve bir keşiş olarak tanımlar.[2] Muhammed bin Toğaç'ın Temmuz 946'da ölümünden önce, onun ile Şam'da buluştu. Mısır'a dönen Ebu al-Misk Kafur görüşmelere devam etti. İoannis, el-Adani ile Filistin'e kadar eşlik etti ve mahkumlara fidye vermek amacıyla onlara 30.000 altın dinar verdi. İoannis ve Arap mevkidaşı daha sonra Tarsus'tan Konstantinopolis'e bir gemi ile gittiler ve burada kuzey Suriye'nin yeni hükümdarı Seyfü'd Devle (h. 945-967) tarafından gönderilen elçilerin müzakerelere devam etmesini bekledi. Değişim Eylül / Ekim 946'da Kilikya'daki Lamos Nehri'nde, İoannis ve magistros Kosmas'ın huzurunda gerçekleşti.[2] Bu vesileyle, El-Mesûdî, İoannis'in eski Yunan ve Romalı yazar ve filozoflar hakkındaki bilgeliğine ve bilgisine övgüde bulunur. Bu noktadan sonra onun hakkında başka bir bilgi yoktur.[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel
  1. ^ PmbZ, Ioannes (#22937); Ioannes (#22938).
  2. ^ a b c d e f g h i PmbZ, Ioannes (#22938).
  3. ^ Runciman 1988, ss. 68, 91.
  4. ^ a b c Runciman 1988, s. 68.
Genel
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İoannis_Mistikos&oldid=31624886" sayfasından alınmıştır