İoane Şavteli

Vikipedi, özgür ansiklopedi

İoane Şavteli (Gürcüce: იოანე შავთელი) 12 ve 13. yüzyıllarda yaşamış, yazdığı kasidelerle tanınan Gürcü şairdir. Arapçada "Mesih'in kölesi" (Arapça: عبد المسيح / Abdul Mesih) anlamına gelen Abdulmesia (აბდულმესია) adıyla bilinmektedir. Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, Şavteli lakabının Şavşeti bölgesindeki Şavmta köyünden geldiğini ve İoane'nin bu köyden olduğunu yazmıştır.[1]

Şavteli'nin eserlerine yapılan bir gönderme, Şota Rustaveli'nin Kaplan Postlu Şövalye (ვეფხისტყაოსანი) adlı eserindeki dipnotta geçmektedir. Şavteli, Orta Çağ Gürcü hükümdarları, IV. David (r. 1089-1125) ve Kraliçe Tamar'a (r. 1184-1213) yazdığı kasidelerle bilinmektedir .Günümüzde yazarın biyografisi hakkında çok az şey bilinmektedir. "Şavteli" adının "Şavşatlı" anlamına gelen bölgesel bir sıfat olduğu düşünülmektedir. Şavteli'nin üslubu kilise ile alakalı söylemler içerir ve kullandığı dil önemli ölçüde yapay ve arkaiktir. Muhtemelen bir din adamı olan Şavteli'nin Orta Çağ kroniklerinde, ünlü bir şair ve filozof olduğu ve Kraliçe Tamar'a birçok seferinde eşlik ettiği yazmaktadır.[2]

Şavteli'nin kasideleri, David ve Tamar'ın Hristiyan oluşlarını övmeye odaklanır, ancak iki hükümdarın da isimlerini kullanmaz. Tamar'a yapılan göndermeler, güzelliğine olan övgüler ve Tamar'ın "gizlice iyilik yapma" sevgisine yapılan atıflardan anlaşılmaktadır. IV. David'e yapılan göndermeler, İncil'deki adaşına (Şavteli, peygamber Davut'un Gürcü Bagrationi hanedanının soyundan geldiğini iddia eder) yapılan imalarla ve kralın kendi dini şarkı sözlerindeki (გალობანი სინანულისანი) kelime ve cümlelerin kullanılmasından anlaşılabilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 259.[ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ Kveselava, M. (2002), Anthology of Georgian Poetry, pp. 16-17. The Minerva Group, Inc., 0-89875-672-3.