İndinavir
İndinavir, HIV/AIDS tedavisinde oldukça aktif antiretroviral tedavinin bir bileşeni olarak kullanılan bir proteaz inhibitörüdür. Diğer antiviral ilaçlarla kombinasyon halinde oral yoldan verilen çözünür beyaz tozdur. İlaç, proteazın normal şekilde çalışmasını engeller.
Şu anda yan etkilerinden dolayı HIV/AIDS tedavisinde kullanılması önerilmemektedir. Ayrıca, gelişiminden kullanımına kadar birçok nedenden dolayı tartışmalıdır.
1991 yılında patenti alınmış ve 1996 yılında tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[1]
Yan etkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
İndinavirin en yaygın yan etkileri şunlardır:
- Gastrointestinal rahatsızlıklar (karın ağrısı, ishal, bulantı, kusma)[2]
- Genel halsizlik ve yorgunluk[2]
- Nefrolitiazis/ürolitiyazis (böbrek taşlarının oluşumu), bazen böbrek yetmezliği dahil daha ciddi durumlara yol açabilir.
- Hiperlipidemi (kolesterol veya trigliserit yükselmeleri) ve hiperglisemi dahil metabolik değişiklikler
- Lipodistrofi[3]
- Artan bilirübin seviyeleri,[4] cildin ve gözlerin beyaz kısımlarının sararmasına neden olur[5]
- Üriner nitrik oksit üretimini engelleyebilir.
- Böbrek anormallikleri, steril lökositüri ve azalmış kreatinin klirensi[6]
- Sağlıklı HIV negatif erkeklerde endotel fonksiyonunu bozar ve aterosklerotik hastalığı hızlandırabilir.[7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. 2006. s. 509. ISBN 9783527607495. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022.
- ^ a b "Crixivan (Indinavir Sulfate): Side Effects, Interactions, Warning, Dosage & Uses". RxList (İngilizce). 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2018.
- ^ "Protease inhibitors' metabolic side effects: cholesterol, triglycerides, blood sugar, and "Crix belly." Interview with Lisa Capaldini, M.D. Interview by John S. James". AIDS Treatment News (277): 1-4. August 1997. PMID 11364559.
- ^ "Indinavir". livertox.nih.gov. 17 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018.
- ^ MacGill (24 Temmuz 2018). "High bilirubin levels: Meaning, symptoms, and tests". Medical News Today. 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018.
- ^ "Urinary NO3 excretion and renal failure in indinavir-treated patients". Brazilian Journal of Medical and Biological Research. 39 (8): 1065-70. August 2006. doi:10.1590/s0100-879x2006000800009. PMID 16906281.
- ^ "Indinavir impairs endothelial function in healthy HIV-negative men". American Heart Journal. 150 (5): 933.e1-933.e7. November 2005. doi:10.1016/j.ahj.2005.06.005. PMID 16290967.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- "Indinavir". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.