İlerici Gençler Derneği
| İlerici Gençler Derneği | |
|---|---|
| Dosya:İgdlogo.png | |
| Kısaltma | İGD |
| Slogan | Yolumuz İşçi Sınıfının Yoludur |
| Öncül | Türkiye Komünist Gençlik Teşkilatı |
| Kuruluş | 5 Ocak 1976 (48 yıl, 104 gün önce.) |
| Kapanış | 6 Kasım 1979 (Faaliyetleri yasaklanmasına rağmen 12 Eylül 1980'e kadar illegal çalışmalar yürütmüştür) |
| Tür | Gençlik ve Öğrenci Örgütü |
| Üyeler | 50.000 ~ [1] |
| Lider | Ahmet Muhtar Sökücü |
| Alaattin Taş | |
| Önemli kişiler | Dr.Cüneyt Başbuğ, Bahattin Seven |
| Ana organ | İGD Yürütme Kurulu |
İlerici Gençler Derneği (ya da kısaca İGD) Türkiye Komünist Partisi tarafından 1973 yılında başlatılan Atılım kampanyasının bir sonucu olarak kurulan partinin Gençlik Bürosu'nun Türkiye genelinde merkezi bir gençlik hareketi oluşturmak amacıyla 5 Ocak 1976 tarihinde diğer birçok TKP görüşlerini benimseyen öğrenci dernekleriyle birleşmesiyle ortaya çıkan gençlik ve öğrenci örgütüdür.[1]
Kuruluşundan itibaren büyük çoğunluğunu TKP kadrolarının oluşturduğu İGD, 1977 yılına kadar TKP İstanbul İl Komitesi tarafından yönetilmiş, o tarihten itibaren ise TKP Merkez Komitesi'ne direkt bağlı olarak çalışan ve Ahmet Muhtar Sökücü, Alaattin Taş gibi isimlerden oluşan Merkezi Gençlik Komitesi tarafından yönetilmeye başlamıştır.[2] Bu dönemde kendisine Yolumuz İşçi Sınıfının Yoludur sloganını benimseyen İGD, faaliyetlerini özellikle işçi sınıfının demokratik kitle örgütlerinde ve üniversitelerde sürdürmüştür. Öncelikli olarak üniversitelerde akademik sorunları dile getirerek çalışmalar yürüten dernek, özellikle 1975-1978 yılları arasında büyük ölçüde TKPli kadrolar tarafından yönetilen DİSK ile de yakın ilişkiler geliştirmiş, sendikal alanda da çalışmalar yürütmüştür.[3]
İGD 1.Kongresi 15-17 Mayıs 1978 tarihlerinde gerçekleşmiş, yurtdışından da katılımın olduğu Kongre'de Genel Başkan Ahmet Muhtar Sökücü bir konuşma yapmıştır. Derneğin 1978 tarihinde 53 şubesi ve 20 bine yakın üyesinin bulunduğu belirtilmektedir.[1] Ayrıca dernek, liselerde İlerici Liselier Derneği (İLD) ismiyle örgütlenmiş, İLD kurucularından ve İGD üyesi Nevzat Bulut 1977 yılında öldürülmüştür.[4]
Bu dönemde, 1970li yıllarda yaşanan Çin-Sovyet ayrılığı Türkiye'ye etkisinin bir sonucu olarak, SBKP ile yakın ilişkiler geliştiren TKP ve İGD ile Maocu gruplar arasında sıkça çatışmalar yaşanmıştır. İGD İzmir Şubesi Başkanı Tarık Demirkan'ın Maocular tarafından öldürüldüğü öne sürülürken, aynı zamanda Halkın Kurtuluşu üyesi Sadık Canaslan'ın İGD üyelerince öldürüldüğü iddia edilmiştir.[5] Ayrıca, silahlı mücadeleyi ön planda tutan Devrimci Yol ve onun kontrolünde ki Devrimci Gençlik gibi grupları goşist ve maceracı küçük burjuva akım olarak değerlendiren İGD ile bu gruplar arasında ölümlerle sonuçlanan çeşitli olaylar meydana gelmiştir.[6]
İGD çalışmalarını sürdürdüğü yıllar içinde merkezi Prag'da bulunan Uluslararası Öğrenci Örgütü ve merkezi Budapeşte'de bulunan Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu (DDGF) üyesiydi, ve derneğin bu ilişkilerini Uluslararası İlişkileri Yürütme Sorumlusu aynı zamanda TKP üyesi olan Dr. Cüneyt Başbuğ yürütmekteydi.[2] DDGF tarafında 1978 yazında Küba’nın başkenti Havana’da düzenlenen “Dünya Gençler ve Öğrenciler Festivali”ne Türkiye'den de İGD delegasyonu katılmıştır.[1]
İlerici Yurtsever Gençlik ve Gençlik Dünyası dergi ve gazeteleri derneğin o dönemki yayın organlarıdır.
6 Kasım 1979’da İGD, İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından, “kamu yararına aykırı” çalışmalar yaptığı gerekçesiyle kapatılmış, 12 Eylül 1980 askeri darbesi ile birlikte ise üyelerinin bir kısmı yurtdışına kaçmak zorunda kalmış, birçoğu da tutuklanmıştır.[1]
Günümüzde İGD'nin tarihsel mirası Tüm İlerici Gençlik Derneği (TÜM-İGD),Türkiye Komünist Partisi 1920 ve Komünist Parti (Türkiye) tarafından sahiplenilmektedir.
Ayrıca bakınız
- Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu
- Dünya Gençler ve Öğrenciler Festivali
- Türkiye Komünist Partisi (1920)
- Komünist Parti (Türkiye)
Kaynakça
- ^ a b c d e "İGD 38 Yaşında!". 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. (Türkçe)
- ^ a b "TKP Davası İddianamesi" (PDF). İşçinin Sesi. 8 (207-208). 6 Eylül 1982. ss. 7-14. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015.
- ^ Yıldırım Koç (1 Nisan 2007). "TKP'SİZ DİSK TARİHİ YAZILABİLİR Mİ?" (PDF). Aydınlık Dergisi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. (Türkçe)
- ^ "Nevzat Bulut kavgamızda yaşıyor". 3 Aralık 2012. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. (Türkçe)
- ^ Nazlı Ilıcak (11 Mayıs 2012). "Sol içindeki fraksiyonlar". Sabah. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. (Türkçe)
- ^ "(DEV-GENÇ) DEVRİMCİ YOL – İGD ÇATIŞMASI". 30 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015. (Türkçe)