İkran Tahlil Farah'ın ortadan kaybolması
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2022) |
İkran Tahlil Farah | |
|---|---|
 İkran Tahlil Farah | |
| Doğum | 24 Ağustos 1996 Kenya |
| Kaybolma | 26 Haziran 2021 |
| Durumu | El-Şebab tarafından öldürüldü (Somali Hükümeti iddiası) |
| Milliyet | Somali |
| Meslek | Kamu görevlisi |
İkran Tahlil Farah uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası ilişkiler üzerine çalışmalar yürüten ve Somali Milli İstihbarat ve Güvenlik Teşkilatı'nda çalışan bir Somali vatandaşıydı. Haziran 2021'de kaybolan İkran SMİGT'nin siber güvenlik departmanında çalışıyordu.[1]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Somali diplomatik pasaportunda bulunan bilgilere göre ikran 24 Ağustos 1996 Kenya doğumludur.[2] İlkokulu Mandera'da okuyan İkran, Nairobi'deki Agha Khan Lisesi'nden mezun olmuştur. Yine Nairobi'de bulunan Birleşik Devletler Uluslararası Üniversitesi uluslararası ilişkiler mezunudur.[3]
İkran 2017 yılında SMİGT'de işe başlamıştır. Ekim 2017'de İnsan Hakları Uygunluk Birimi'ne terfi ettirilmiştir. Bu birimdeki görevleri arasında Mogadişu'daki İngiliz Büyükelçiliği ve Afrika Birliği Somali Misyonu ile temaslar yürütmek yer alıyordu. Ekim 2018'den Temmuz 2019'a kadar Ağustos 2019'da suikaste uğrayan dönenim Mogadişu Belediye Başkanı Abdirahman Yarisow'un kurmayları arasında yer almıştır.[4] Daha sonra SMİGT İkran'ı Nottingham Üniversitesi'nde eğitim alması maksadı ile Birleşik Krallık'a göndermiştir. Ikran 2019 yılında Nottingham Üniversitesi'nden Uluslararası İnsan Hakları Hukuku sertifikası aldıktan sonra 2020 yılında King's College London'da lisans üstü eğitimi görmüştür. Daha sonrasında ülkesine dönen İkran SMİGT'nin siber güvenlik biriminin başına getirilmiş ve kayboluşuna kadar bu görevi yürütmüştür.
Kaçırılışı[değiştir | kaynağı değiştir]
O zaman 25 yaşında olan İkran 26 Haziran 2021 tarihinde Mogadişu'nun Abdulaziz semtinde kaçırılmıştır. Güvenlik kamerası kayıtlarına ulaşan Garowe online İkran'ın SMİGT plakalı bir arazi aracına zorla bindirildiğini iddia etmiştir anca SMİGT bölgedeki güvenlik kameralarının çalışmadığını, bu nedenle olaya ilişkin herhangi bir güvenlik kamerası kaydı olmadığını ileri sürmüştür.
Cinayet soruşturması[değiştir | kaynağı değiştir]
SMİGT 2 Eylül 2021'de İkran'ın El-Şebab tarafından kaçırıldığını ve öldürüldüğünü iddia eden bir bildiri yayımlamıştır fakat El-Şebab olayla ilgileri olmadığını açıklamıştır.
4 Eylül 2021 tarihinde Başbakan Mohammed Hüseyin Roble SMİGT Genel Sekreteri Fahad Yasin'den İkran'ın ölümü ile ilgili bir rapor hazırlamasını istemiştir. Roble, Fahad Yasin'i raporu hazırlamadığı için açığa alsa da Cumhurbaşkanı Mohamed Abdullahi Mohamed kararın anayasaya aykırı olduğu gerekçesi ile Fahad Yasin'i tekrar göreve getirmiştir.[5] Roble Cumhurbaşkanı Mohamed'i "Tahlil Farah davası soruşturmasına engel olmak" ile suçlamıştır.[6] 7 Eylül 2021'de AB, ABD ve BM gibi bazı cemiyet ve ülkeler kapsamlı bir soruşturma yapılmasını istemiştir.[7]
İkran'ı 2017 yılında göreve alan Eski SMİGT Genel Sekreteri Abdullahi Ali Sanbalolshe, İkran'ın Somali ordusunun Etiyopya'daki Tigray Savaşı'na müdahale etmek üzere Eritre'deki gizli konuşlanması ile ilgili bazı hassas bilgileri bildiği için hedef alınmış olabileceğini söylemiştir.[8][9]
İkran'ın annesi Qali Mohamud Guhaad kızının ortadan kaybolması hususundaki bağıntıları nedeni ile askeri mahkemede Fahad Yasin, Abdullahi Kulane, Abdikani Wadna-Qabad ve Yasin Faray hakkında dava açmıştır.[10] Qali'ye göre dava milletvekili Dahir Jesow'un da müdahil olması ile mahkeme dışı uzlaşma yöntemi ile çözülmek istenmiştir fakat İkran'ın Londra'da yaşayan babası Dr. Tahlil herhangi bir uzlaşmanın söz konusu bile olamayacağını belirtmiştir.[11] Mohamed, ikran'ın ortadan kaybolmasının araştırılması için bir kamu komisyonu tayin etse de Qali bu komisyonu dağıtmıştır.[12]
İkran'ın eski patronu Abdirahman Osman'ın da öldüğü intihar saldırısı[13] ve Somali askerlerinin Tigray Savaşı'na katılmadan önce eğitim görmek üzere Eritre'ye gönderildiği gizli bir program ile ilgili hassas bilgilere sahip olduğu düşünülmektedir.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Al-Shabab Denies Killing Somali Security Agency Employee". VOA (İngilizce). 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2022.
- ^ "Analysis, Breaking News, Videos from Somalia | KEYDMEDIA ENGLISH". KEYDMEDIA ONLINE. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2022.
- ^ "Somalia: Fresh details emerge on missing NISA agent Ikran Tahlil". Garowe Online (İngilizce). 4 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2022.
- ^ "Al-Shabaab denies NISA claim that they killed NISA CyberSecurity Head Ikran Tahlil and they claim Govt. did it". Somali Spot | Forum, News, Videos (İngilizce). 26 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2022.
- ^ "Bloomberg - Are you a robot?". www.bloomberg.com. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ "Somalia on edge as president, PM clash over intelligence chief". www.aljazeera.com (İngilizce). 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ "Wararkii ugu dambeeyay ee xil ka joojinta iyo ku soo celinta Fahad Yaasin". BBC News Somali (Somalice). 6 Eylül 2021. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ a b "Al-Shabab Denies Killing Somali Security Agency Employee". VOA (İngilizce). 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ news, Somaliguardian (16 Temmuz 2021). "Woman aware of Somali recruits sent to Eritrea disappears" (İngilizce). 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ "Somalia: Family files lawsuit against Ex-NISA boss, Fahad over murder". hornobserver.com (İngilizce). 9 Eylül 2021. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ "A Somali lawmaker working to conceal NISA involvement in Ikran Tahlil's disappearance". hornobserver.com (İngilizce). 12 Eylül 2021. 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ "Somalia political rift intensifies amid row over missing spy". BBC News (İngilizce). 16 Eylül 2021. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ "Analysis, Breaking News, Videos from Somalia | KEYDMEDIA ENGLISH". KEYDMEDIA ONLINE. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.