İhtiyârüddin Hasan
| İhtiyârüddin Hasan bin Gavras | |
|---|---|
| Anadolu Selçuklu Devleti Veziri | |
| Hükümdar | II. Kılıç Arslan |
| Kişisel bilgiler | |
| Ölüm | 1192 |
| Dini | İslam |
İhtiyarüddin Hasan bin Gavras (ö. 1192), Anadolu Selçuklu Devleti sultanı II. Kılıç Arslan (h. 1156-1192) zamanı uzun dönem vezirlik yapmış saray görevlisi.
Bizanslı Gavras ailesinin bir üyesidir, I. Manuil'un (h. 1143-1180) hükümdarlığının sonlarına doğru Sultan'a sığınmış ailenin adı günümüze ulaşmamış çok büyük olasılık bir üyesi ya da muhtemelen oğlu, Selçuklu sarayının önemli bir üyesi olmuş, 1175–76 yılında Miryokefalon Seferi boyunca İmparatorluğun Selçuklu elçisi olarak görev yapmıştır.[1] Yaklaşık 1180 yılında İhtiyar, Selahaddin Eyyubi ile yapılan müzakerelere liderlik ederken çok açık şekilde kaydedilmiştir. 1192 yılında Kılıç Arslan'ın ölümüne kadar vezirlik makamını elinde tutmuştur. A. Bryer'e göre, O, "bilge bir devlet adamı olarak kabul ve kaftanı ve kişisel mücevherleri ile görkemli not edilmiştir".[1] Ancak, muhtemeldir ki "Ghawras" (O ya da muhtemelen bir oğlu) Sultan ve veliahttı I. Gıyaseddin Keyhüsrev'i zehirlemekle suçlanmıştır.[1] Kılıç Arslan'ın ölümünden sonra görevinden alınmış ve emekliliğini geçirmek niyetiyle yaptığı Erzincan yakınlarında bulunan mülklerine doğru yola çıktı. Yanında akrabaları, uşakları ve muhafızlarından müteşekkil 200 kişilik bir topluluk vardı.[2] Fakat Türkmenler tarafından pusuya düşürülmüş ve öldürülmüştür.[1] Zira Türkmenler, Sultan Kılıç Arslan'ın 4.000 Türkmenin öldürülmesi emrini onun telkiniyle verdiğine inanıyorlardı, Türkmenler'e bu işi Kılıç Arslan'ın oğlu Sivas Meliki Kutbüddin Melikşah da yaptırmış olabilir, Kılıç Arslan'ın damadı Mengüçlü emiri Behram Şah'ın bu meselede kayınbiraderinin tarafını tutmuş olabilir, çünkü Melikşah Sivas meliki olarak Mengüçlü emirinin komşusuydu.[2] Mülklerine, Behram Şah hak talep etmiştir.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e Bryer, Anthony M. (1970). "A Byzantine Family: The Gabrades, c. 979-c. 1653". University of Birmingham Historical Journal. Cilt XII. Birmingham. ss. 180-181.
- ^ a b Sümer, Faruk. "Mengücüklüler". TDV İslâm Ansiklopedisi. 29. Türkiye Diyanet Vakfı. s. 139. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2017.