İZBAN

Vikipedi, özgür ansiklopedi
09.06, 8 Ocak 2017 tarihinde BSRF (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 18023017 numaralı sürüm (güncelleme)
İZBAN
İzmir Banliyö Sistemi
Dosya:Izban logo.png
Bir İZBAN treni Ulukent istasyonunda.
Genel
Sahibiİzmir Büyükşehir Belediyesi (%50)
TCDD (%50)
Hizmet alanıİzmir, Türkiye
Taşıma türüBanliyö treni
Hat sayısı1
İstasyon sayısı38
Günlük yolcu sayısı300.000+[1]
Yıllık yolcu sayısı88 milyon (2016)[2]
Baş yöneticiİsmet Duman[3]
Merkez8291 sk. No: 6 İstasyonaltı, Çiğli
Web sitesii̇zban.com.tr
Hizmet
İnşaata başlama30 Mart 2006
Hizmete giriş30 Ağustos 2010
İşletmeci(ler)İZBAN A.Ş.
Taşıt sayısı73 tren (2015)[4]
Tren uzunluğu3 vagon[5]
Teknik
Sistem uzunluğu111 km[6]
Hat açıklığı1.435 mm
Elektriklendirme25 kV 50 Hz AA katener
En yüksek hız140 km/h[7][8]

İZBAN, bazı kaynaklardaki adıyla Egeray,[9] Türkiye'nin üçüncü büyük şehri İzmir'de hizmet veren banliyö treni sistemi. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve TCDD ortaklığında hayata geçirildi. Aliağa ile Torbalı ilçeleri arasındaki 111 kilometrelik hat üzerinde otuz sekiz istasyon bulunmaktadır. Hat bu özelliği ile Türkiye'nin en uzun şehir içi banliyö hattı konumundadır. Hatta yolcu taşımacılığı 30 Ağustos 2010'da başladı. Son genişletme 6 Şubat 2016'da tamamlandı. 2016'da 88 milyon yolcu taşındı.

Tarihçe

İZBAN'ın geçmişi, 2005'te İzmir Büyükşehir Belediyesi ile TCDD arasında imzalanan protokole dayanmaktadır.[5] Temeli 3 Mart 2006'da atılan hattın işletmeciliğini yapacak olan İZBAN A.Ş. 2007'de kuruldu.[5] Deneme seferleri 1 Temmuz 2010'da başlayan Halkapınar-Cumaovası arasındaki kısım, 30 Ağustos 2010'da açıldı.[10][11] 29 Ekim 2010'da ise Halkapınar-Aliağa arasında yolcusuz seferler başladı.[10][11] 5 Aralık 2010'da Çiğli-Cumaovası, 30 Ocak 2011'de de Aliağa-Cumaovası arasında yolcu taşınmasına geçildi.[4] 6 Mart 2011'de otuz bir istasyonu bulunan 80 kilometrelik hattın resmî açılışı yapıldı.[5] Mayıs 2013'te Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği, İZBAN'a "En İyi İş Birliği" kategorisinde birincilik ödülü verdi.[12] 4 Ağustos 2013'te hattın güneyinden İzmir metrosuna aktarma yapılabilmesi için Hilal istasyonu açıldı ve istasyon sayısı otuz ikiye yükseldi.[13]

İZBAN'ın güneyde Cumaovası'ndan Tepeköy'e uzatılması için 14 Mart 2011'de taraflar arasında protokol imzalandı ve 7 Ekim 2011'de temel atıldı.[5] 30 kilometre uzunluğunda olan ve altı istasyonu bulunan bu hat, 6 Şubat 2016'da hizmete girdi. Böylece İZBAN'ın toplam uzunluğu 110 kilometre, istasyon sayısı ise otuz sekize yükseldi.[1][14] Bu özelliği ile İZBAN, Türkiye'nin en uzun şehir içi banliyö hattı konumundadır.[14] Hattın güneyde Tepeköy'den Selçuk'a kadar uzatılması amacıyla 26 kilometrelik ve üç istasyonlu genişletme çalışmalarına başlandı.[15][16] Hattın kuzeyde ise Aliağa'dan Bergama'ya kadar uzatılması planlanmaktadır.[5][6]

Güzergâh

İzmir raylı sistemler şematik haritası.

Aliağa ile Tepeköy arasındaki 110 kilometrelik hat üzerinde hizmet veren İZBAN,[6] 1856'da hizmete giren ve Anadolu'daki ilk demir yolu hattı olan İzmir-Aydın Demiryolu (ORC) ile 1863'te hizmete giren İzmir-Kasaba Demiryolu (SCP) hatlarının üzerinde inşa edildi.[17][18] Aliağa-Menemen arası kuzey, Menemen-Cumaovası arası merkez, Cumaovası-Tepeköy arası ise güney aksı olarak nitelendirilmektedir.[19][not 1] Ayrıca hat üzerinde 3.260 metre uzunluğundaki Karşıyaka Demiryolu Tüneli ve 2.000 metre uzunluğundaki Şirinyer Demiryolu Tüneli yer almaktadır.[19]

Hizmetler

Sistem haftanın her günü son istasyonlardan sabah 5.25'te kalkan ilk trenden gece 23.55'te kalkan son trene kadar 10 dakika arayla hizmet vermektedir.[1][5] Cumaovası ve Menemen istasyonları akslar arasındaki aktarma merkezleridir.[1] Cumaovası-Tepeköy arasında ise 27 dakikada bir tren gelmektedir ve günde 76 sefer düzenlenmektedir.[1] Aliağa-Tepeköy arasında günlük 300.000'den fazla yolcu taşınmaktadır.[1] 2016'da taşınan yolcu sayısı 88 milyon olarak gerçekleşti.[2]

İZBAN, şehirdeki diğer toplu taşıma sistemleriyle entegre durumdadır.[21] Yolcular bir kez ücret ödedikten sonra 90 dakika boyunca tüm toplu ulaşım araçlarına ücretsiz aktarma yapabilmektedir.[22] Ayrıca yolcular günün her saatinde bisikletleri ile trenlere binebilmektedir.[23]

İZBAN'ın Çiğli'de bulunan 77.000 m² büyüklüğündeki depo ve bakım atölyesi, Türkiye'nin bu alandaki en büyük tesisidir. Tesiste İZBAN trenlerine ek olarak ülkedeki diğer trenlerin de bakımı yapılmaktadır.[6]

İstasyonlar

Ana madde: İZBAN istasyonları listesi
İZBAN'ın Karşıyaka istasyonu.

110 kilometrelik İZBAN hattı üzerinde tamamı engelli erişimine sahip otuz sekiz istasyon bulunmaktadır. Kuzeyden güneye sırasıyla Aliağa, Biçerova, Hatundere, Menemen, Egekent 2, Ulukent, Egekent, Ata Sanayi, Çiğli, Mavişehir, Şemikler, Demirköprü, Nergiz, Karşıyaka, Alaybey, Naldöken, Turan, Bayraklı, Salhane, Halkapınar, Alsancak, Hilal, Kemer, Şirinyer, Koşu, İnkılap, Semt Garajı, Esbaş, Gaziemir, Sarnıç, Adnan Menderes Havalimanı, Cumaovası, Develi, Tekeli, Pancar, Kuşçuburun, Torbalı ve Tepeköy istasyonları hizmet vermektedir.[24] Alaybey, Karşıyaka, Nergiz ve Şirinyer istasyonları yer altında, diğer istasyonlar yer üstündedir.[19]

Halkapınar ve Hilal istasyonlarından İzmir metrosuna; Alsancak, Biçerova, Cumaovası, Çiğli, Egekent, Esbaş, Halkapınar, Hatundere, Kemer, Mavişehir, Menemen, Salhane, Sarnıç, Semt Garajı, Şirinyer, Turan ve Ulukent istasyonlarından otobüslere aktarma yapılabilmektedir. Adnan Menderes Havalimanı'na hattın güneyindeki aynı adlı istasyondan ulaşılabilmektedir. Alsancak, Halkapınar ve Mavişehir istasyonlarından ise inşaatı devam eden tramvay hatlarına aktarma yapılabilecektir.[24] Ayrıca Gaziemir'de bulunan Fuar İzmir'e ulaşımı sağlamak amacıyla inşa edilecek olan monoray hattı, Esbaş istasyonundan başlayacaktır.[25]

2014 verilerine göre İZBAN'ın en yoğun istasyonları sırasıyla Halkapınar (9,5 milyon), Şirinyer (8,1 milyon), Karşıyaka (5,6 milyon), Çiğli (4,3 milyon) ve Hilal (4,2 milyon) oldu.[26]

Trenler

Bir İZBAN treni.

Mart 2008'de yapılan 33 adet EMU tren ihalesini İspanyol CAF firması kazandı.[27] Nisan 2010'da trenler Türkiye'ye gelmeye başladı.[7] Ağustos 2011'de TCDD'den geçici bir süre için 10 tren kiralandı.[28][29] Mart 2012'de Güney Koreli Hyundai Rotem firmasından 40 adet EMU tren satın alındı.[30] Üç yıl içinde teslim edileceği açıklanan bu trenlerin tasarımını İzmirliler belirledi.[31] Şu andaki set sayısı 73, vagon sayısı ise 219'dur.[4][5] İZBAN tren setleri üç vagondan oluşmaktadır, 2.250 kişi kapasitelidir ve saatte 140 kilometre maksimum hıza çıkabilmektedir.[7][8] Tren setlerinin uzunluğu 70 metre, genişliği 2,95 metre, yüksekliği ise 3,85 metredir.[3][32] Seferler çift setle yapıldığı için trenlerin uzunluğu 140 metreyi bulmaktadır.[32]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Şubat 2016'dan önce Aliağa-Salhane arası kuzey, Halkapınar-Cumaovası arası ise güney aksı olarak adlandırılmaktaydı.[20]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "İZBAN Torbalı seferleri yarın başlıyor". izmir.bel.tr. 5 Şubat 2016. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  2. ^ a b "2016'da rekor geldi". izmirmetro.com.tr. 1 Ocak 2017. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017. 
  3. ^ a b "İşte ilk Körfez Yunusu". izban.com.tr. 28 Kasım 2013. Erişim tarihi: 20 Haziran 2016. 
  4. ^ a b c "İZBAN, 5 yaşında". izban.com.tr. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  5. ^ a b c d e f g h Demirci, Elif (3 Şubat 2016). "İZBAN açılışına yurt dışı rötarı". Hürriyet. İzmir. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  6. ^ a b c d "Hakkımızda". izban.com.tr. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  7. ^ a b c "Trenler İzmir'e geldi". Hürriyet. 30 Mayıs 2010. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  8. ^ a b Oğuz, Mustafa (10 Temmuz 2010). "İzmir'e lüks banliyö treni". Hürriyet. İzmir. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  9. ^ "Vatandaşımız Egeray'la seyahat ediyor". akparti.org.tr. 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2016. 
  10. ^ a b Sipahi, Deniz (31 Ağustos 2010). "İktidar ve muhalefet bir araya gelebilirmiş". Hürriyet. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  11. ^ a b Bolulu, Utku (30 Ağustos 2010). "İzmir banliyö hattında ilk yolculuk". Hürriyet. İzmir. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  12. ^ "İzmir'deki iş birliğine Cenevre'de uluslararası ödül". Hürriyet. 29 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  13. ^ "İZBAN'da aktarma çilesi bitiyor". Hürriyet. 4 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  14. ^ a b "İZBAN Torbalı'ya ulaştı". Hürriyet. İzmir. 6 Şubat 2016. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  15. ^ "Selçuk'ta İZBAN heyecanı". Hürriyet. 9 Ağustos 2015. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  16. ^ "İZBAN'da Belevi sürprizi!". Egepostası. 29 Temmuz 2016. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2016. 
  17. ^ "Turkey's oldest train line operating again". Hürriyet (İngilizce). 19 Mart 2009. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  18. ^ "Torbalı hattının temeli atıldı". izban.com.tr. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  19. ^ a b c "İstasyonlar". izban.com.tr. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  20. ^ "İstasyonlar". izban.com.tr. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  21. ^ "İhale Karbil'in". Hürriyet. İzmir. 12 Aralık 2015. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  22. ^ "Yeni akıllı kartlar testte". Hürriyet. 4 Ekim 2015. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  23. ^ "Bisikletlere Metro ve İZBAN ücretsiz". Yeni Asır. 13 Kasım 2015. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017. 
  24. ^ a b "Ağ Haritası". izban.com.tr. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  25. ^ "Fuar İzmir'e 'havalı' ulaşım geliyor". izmir.bel.tr. 20 Ocak 2016. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2016. 
  26. ^ "Dünya'nın çevresini 500 kez dolaştılar". Hürriyet. 29 Ocak 2015. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  27. ^ Bolulu, Utku (17 Mart 2008). "Vagon ihalesi İspanyolların". Hürriyet. İzmir. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  28. ^ "İZBAN'a 10 vagon". Hürriyet. İzmir. 18 Ağustos 2011. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  29. ^ "İZBAN, 63 sete ulaştı". Hürriyet. 11 Ocak 2015. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  30. ^ Taner, Burcu (17 Mart 2012). "İZBAN'ın 40 yeni treni satın alındı". Hürriyet. İzmir. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  31. ^ "İzmir trenini seçti". Hürriyet. 14 Kasım 2012. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  32. ^ a b "İlk Yunuslar İzmir'de". Hürriyet. 19 Nisan 2014. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 

Dış bağlantılar

Şablon:Türkiye'deki metro hatları Şablon:TCDD hatları

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İZBAN&oldid=18023017" sayfasından alınmıştır