İşarî hava sürati

Tipik bir hava sürati saati değerleri IAS cinsinden gösterir.

İşarî hava sürati (IAS), hava taşıtlarındaki ana sürat göstergesinde görülen hız. IAS, İngilizce indicated airspeed kavramının kısaltmasıdır. İşarî hava sürati, pito-statik sistemden gelen dinamik ve statik basınç verileri ile hesaplanır. Uçağın performans ve aerodinamik hesaplamalarında kullanılan ana sürattir. Pek çok hava taşıtında sürat knot (deniz mili/saat) cinsinden kullanılır ve sürat saatlerindeki değerler KIAS (knots indicated airspeed) olarak verilir.

Uçak burnunda veya kanadında pitot tüpü denilen ve uçak hareket ettikçe oluşan toplam basıncı ölçen bir alet bulunur. Bu basınç uçağın ileri hareketi sonucu hava kütlelerine çarpmasıyla oluştuğu için darbe veya koçbaşı basıncı olarak da adlandırılır. Aynı zamanda genellikle uçak gövdesinde (yanlarda) bulunan deliklerden gelen verilerle statik (hareketsiz) basınç ölçülür. Toplam ve statik basınç arasındaki fark (dinamik basınç) işarî süratin hesaplanmasında kullanılır. İşarî sürat genellikle KIAS olarak sürat saatinden okunur.

İşarî hava sürati, uçak deniz seviyesinde ve standart atmosfer basıncında (1013,25 hPA) uçarken gerçek hava süratine (TAS) eşittir. Uçak yükseldikçe havanın yoğunluğu azalır ve pito tüpüne çarpan hava molekülü miktarı azaldığı için IAS TAS'tan daha düşük bir değer gösterir. Uçağın hareket karakteristikleri de hava yoğunluğu ile değişeceğinden IAS pilot için gerçek hava süratinden daha önemli hale gelir. Bu nedenle uçaklardaki ana sürat saati kontrol süratlerini (V1, V2 vs.) işarî hava sürati cinsinden gösterir.