Üstüü-Hüree
Üstüü-Hüree (Tuv. Үстүү-Хүрээ - Yukarı Hüree (manastır)) Sarı din denilen Budizmin bir tapınağı. Tıvada en büyük ve en meşhur Buddist manastırlarından biridir.
Çadaana akarsuyunun sağ sahilindeki Çaylak-Alak doğal sınırında, Çadaana şehrinden 7 km güneydoğuda, Bajın-Alak köyüne giden yoldan 1,5 km güneydoğudadır.
Üstüü-Hüree Daa-kojun[1] arazisinde yerleşen iki en büyük mabet komplekslerinden biridir. Tuvanın maneviyat merkezidir. Tuva alfabesinin temeli Hüree arazisinde koyuldu. Tuva Halk Cumhuriyetinin ilk resmi parası burada vuruldu.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Üstüü-Hüree Budizm Manastırı 1905-1907 yıllarında noyan Haydıp (Buyan Badırgı'nın atası) tarafından kurulmuştur.[2] İnşaat, özel olarak davet edilmiş Tibet laması Kuntan Rimpoçenin rehberliği ve dizaynı ile Çin ustalarının iştirakı ile hayata geçirildi. Sanat üslubu olarak Tibet-Çin-Moğol etkisi görülür. 1920 yılı sonlarına doğru Tıva'da inkılap oldu. Dini her türlü grup, şaman, noyan çok sayıda kişiler halk düşmanı ilan edildi. Sovyet etkisinin arttığı dönemde bu mabet önce kapatıldı sonra da tahrip edildi. Mabetten sadece yüksek balçık duvaları kaldı. Üstüü-Hüree'de hizmet eden lamalar baskı gördü ve öldürüldü. 1956 yılına kadar bir dua evi mahiyetinde kaldı. 1992 yılı Eylül ayında Tıva'ya XIV. Dalay-Lama geldi, Üstüü Hüree'yi gördü ve şöyle dedi : «Bu mabedin mumu henüz sönmemiştir» diye, sözleri söylemiştir. 1999 yılında Üstüü-Hüree'nin tarihi ve mimari öneminin farkına varan siyasi idare restorasyona başladı. Aynı zamanda her yıl düzenlenecek Üstüü Hüree Uluslararası Canlı Müzik ve İnanç Festivalleri başladı.
"Üstüü-Hüree" Uluslararası Canlı Müzik ve İnanç Festivali[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ana madde: Üstüü-Hüree (festival)
"Üstüü-Hüree" uluslararı canlı müzik ve İnanç festivali 1999 yılından beri olmaktadır. Üstüü-Hüree uluslararası canlı müzik ve inanç festivali olur yeri: Tıva, Çadaana şehridir. Her yıl Temmuz ayı ortasında gerçekleşmektedir. 2013 yılında XV. kez Üstüü-Hüree festivali Temmuz 17'den 21'e kadar sürmüştü. Festival en başta 1999 yılı Mayısı'nın 24-27 günlerinde Tıva Cumhuriyeti'nde yerel olarak gerçekleşti. 2000 yılında tüm Rusya Federasyonu'ndan, 2001 yılından beri ise bütün dünyadan gelen konuklarla gerçekleşti. Festival 1999 yılından 2013 yılına kadar 15 yıl geçirmiştir. Yıldan yıla konukların ve sanatçıların sayısı hep artmıştır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Doğu Kemçik ili 1929 yılı". 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
- ^ "Buyan-Badırgı Monguş". 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021.
Dış Bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Üstüü-Hüree festivalinin web sayfası 26 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.