Üç Kulhü Bir Elham
Üç İhlas bir Fatiha, İslam dininin kültürel bir kavramı olarak İhlas Suresi'nin üç defa ve Fatiha Suresi'nin bir defa okunması ile oluşturulan dörtlemedir. Halk arasında bu dörtleme adını İhlas Suresi'nin ilk sözcüğü Kulhü ve Fatiha Suresi'nin ilk sözcüğü Elham'dan alarak "Üç Kulhü Bir Elham" olarak ifade edilir.
İhlas Suresi[değiştir | kaynağı değiştir]
İhlas Suresi, Kur'an'ın 112. suresidir. Mekke'de vahyedildiğine inanılır. 4 ayetten oluşur. İhlas Suresi, Kur'an'ın en kısa surelerinden biridir ve İslam'ın tevhid akidesinin en kısa ve öz ifadesidir. İhlas sözcüğü, samimi olmak, dine içtenlikle bağlanmak, dinin esaslarını sırf Allah rızası için uygulamak anlamına gelir.
Fatiha suresi[değiştir | kaynağı değiştir]
Fatiha Suresi, (Arapça:سورة الفاتحة) Kur'an'daki ilk sure ve en önemli surelerden biridir. Bu sure, mushaftaki yeri nedeniyle Fatiha ismini almıştır. Fatiha, bir konuyu, bir kitabı veya başka bir şeyi "açan şey" demektir. Başka bir deyişle, Fatiha bir nevi önsözdür. Fatiha Suresi ayrıca ikinci ayetinin başlangıcına binaen Elham olarak anılır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Fatiha ve İhlas surelerinin beraber okunması suretiyle İslam'daki Allah kavramı ana hatlarıyla özetlenmiş olduğu bazı İslam alimlerince dile getirilmiştir.[1] Müslümanlarca İhlas suresini üç kez okumanın Kuran'ı tamamen okumaya denk olduğuna inanılır. Sahih-i Buhari'den aktarılan bir rivayete göre İslam peygamberi Muhammed "Allahu Esad, Allahu's-Samed (İhlas Suresi) Kuran'ın üçte biridir." demiştir.[2] Bazı hadislerde İhlâs suresini 3 defa okuyan kişinin Kur’an’ı hatmetmiş gibi sevap kazacağı ifade edilmiştir.
Bir rivayete göre Muhammed döneminde yaşamış Müslümanlardan biri geceleyin kalkar ve sürekli olarak sadece İhlas suresini okur. Bunu gören bir sahabi sabah olduğunda, Muhammed'e: "Ey Allah'ın Resulü, adamın biri bu gece sabaha karşı kalktı ve sürekli Kul Hüvellahu Ehad suresini tekrar edip durdu." der. Muhammed şu cevabı verir: "Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, o sûre Kur'an'ın üçte birine denktir." (Nesâî, Sünen, 16)
Bu nedenle Müslümanlar, bir hatim sevabı kazanacakları ümidiyle ihlas suresini 3 defa okurlar. Ancak bu hadislerin sahih olmadığı yönünde görüşler vardır.[3][4][5]
Uygulama yerleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu dörtlü dua Müslümanlar tarafından çoğunlukla cenazelerde veya mezarlıklarda ölü ziyaretlerinde tekrarlanır. Bunun dışında hacet namazı[6] ve teheccüd namazı[7] sırasında tekrarlandığı uygulamalar vardır.
Osmanlı Sarayında Enderun Mektebi'ndeki içoğlanlar tarafından padişahın selametliği için ve geçmiş padişahlar ruhu için üç ihlas ile bir Fatiha okuma geleneği vardı.[8][9][10]
Mevlevi ve Bektaşi geleneğindeki yeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Mevlevi ayini sırasında Mevlevi Mukâbele-i Şerîfi uygulanırken, sema yapacak mevleviler tersine katlanmış olan tennureler koltuklarından tutarak kıbleye karşı diz üstü oturulup, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ruhuna üç İhlâs bir Fatiha okur.[11]
Bektaşi geleneğinde evlerde pişirilen aşurenin içerisine eklenen tuzun ya da gül suyunun evin büyüğü tarafından üç İhlâs bir Fatiha okunarak eklenmesi bir aşure geleneğidir.[12]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015.
- ^ Buhari 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tefsir 4
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ [http://yasam.bugun.com.tr/3-ihlas-bir-hatim-eder-mi-haberi/111176]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015.