Amfitiyatro: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
[[Dosya:Roman_theater_in_Aspendos.jpg|right|thumb|250px|Aspendos Amfitiyatrosu]]
[[Dosya:Roman_theater_in_Aspendos.jpg|right|thumb|250px|Aspendos Amfitiyatrosu]]
'''Amfitiyatro''', eski [[Roma]]'da [[arena]] olarak adlandırılan büyük bir düzlük ile çevresinde daire ya da [[elips]] biçiminde yükselen tribünlerden oluşan yapıdır. Arena, kanlı gösterilerin sergilendiği alanlardır. Vahşi hayvanlar birbirlerini parçalar, insanlar birbirleriyle ya da vahşi hayvanlarla kıyasıya dövüşürlerdi. Genellikle ölümle sonuçlanan bu acımasız dövüşlerin, büyük bir izleyici kitlesi vardı. Arena ayrıca suyla doldurularak çeşitli gösteriler yapılırdı.
'''Amfitiyatro''', eski [[Roma]]'da [[arena]] olarak adlandırılan büyük bir düzlük ile çevresinde daire ya da [[elips]] biçiminde yükselen tribünlerden oluşan yapıdır. Arena, kanlı gösterilerin sergilendiği alanlardır. Vahşi hayvanlar birbirlerini parçalar, insanlar birbirleriyle ya da vahşi hayvanlarla kıyasıya dövüşürlerdi. Genellikle ölümle sonuçlanan bu acımasız dövüşlerin, büyük bir izleyici kitlesi vardı. Arena ayrıca suyla doldurularak çeşitli gösteriler yapılırdı.

Amfi "çift veya duble" demektir. Bu nedenle tiyatro ve amfi-tiyatro sürekli karıştırılır. Türkiye'de amfi-tiyatro yoktur. Efes, Aspendos vs. sadece tiyatrodur. Yarım dairedir. Amfi-tiyatro, yani çift tiyatro tamamen yuvarlak veya hafif elips olur. Mesela Roma Colosseum yada Tunus El Jem Colosseumdur. Ayrıca Amfitiyatro tamamen elips olmaz, bu nedenle "stadyum"lar ile de karıştırılmamalıdır.


[[Latince]] olan arena sözcüğü kumluk anlamına gelir. Çünkü bu alanlar, dövüş sırasında akan kanları kolaylıkla dibe sızdırması için kumlarla kaplı olurdu. Tribünlerin altında karanlık odalar, [[gladyatör|gladyatörler]] için barakalar, zindanlar, vahşi hayvanlar için kafesler bulunurdu. Arena, parmaklıklarla çevrili olurdu. Arenada dövüşen kişilere gladyatör denirdi. Gladyatörlerin çoğu suçlular ya da köleler arasından yetişirdi. Dövüşler gladyatörlerden birinin, bazen her ikisinin ölümüyle sonuçlanırdı.
[[Latince]] olan arena sözcüğü kumluk anlamına gelir. Çünkü bu alanlar, dövüş sırasında akan kanları kolaylıkla dibe sızdırması için kumlarla kaplı olurdu. Tribünlerin altında karanlık odalar, [[gladyatör|gladyatörler]] için barakalar, zindanlar, vahşi hayvanlar için kafesler bulunurdu. Arena, parmaklıklarla çevrili olurdu. Arenada dövüşen kişilere gladyatör denirdi. Gladyatörlerin çoğu suçlular ya da köleler arasından yetişirdi. Dövüşler gladyatörlerden birinin, bazen her ikisinin ölümüyle sonuçlanırdı.
6. satır: 8. satır:
İlk amfitiyatroların dayanıksız [[tahta]] yapılar olduğu bilinmektedir. [[M.Ö. 80'ler]]de Pompei'de taşlarla yapılan amfitiyatro, bilinen en eski amfitiyatrodur. Roma'daki [[kolezyum|Flavius Amfitiyatrosu]], amfitiyatroların en ünlüsüdür. Daha sonra [[Colosseum]] olarak adlandırılan bu amfitiyatronun eski kaynaklarda yaklaşık 80 bin izleyici aldığı belirtilir. Ama günümüz ölçümleri ancak 50 bin kişi olabileceğini göstermiştir. Günümüze ulaşan öbür en ünlü amfitiyatrolar [[İtalya]]'da Verona, Pompei ve Puteoli'deki (bugünkü Pozzuoli); Hırvatistan'da İstriya'nın merkezi Pula'daki; [[Fransa]]'da Nîmes ve Arles'daki amfitiyatrolardır.
İlk amfitiyatroların dayanıksız [[tahta]] yapılar olduğu bilinmektedir. [[M.Ö. 80'ler]]de Pompei'de taşlarla yapılan amfitiyatro, bilinen en eski amfitiyatrodur. Roma'daki [[kolezyum|Flavius Amfitiyatrosu]], amfitiyatroların en ünlüsüdür. Daha sonra [[Colosseum]] olarak adlandırılan bu amfitiyatronun eski kaynaklarda yaklaşık 80 bin izleyici aldığı belirtilir. Ama günümüz ölçümleri ancak 50 bin kişi olabileceğini göstermiştir. Günümüze ulaşan öbür en ünlü amfitiyatrolar [[İtalya]]'da Verona, Pompei ve Puteoli'deki (bugünkü Pozzuoli); Hırvatistan'da İstriya'nın merkezi Pula'daki; [[Fransa]]'da Nîmes ve Arles'daki amfitiyatrolardır.
Amfi çift/duble demektir. Bu nedenle antik tiyatro ve amfi-tiyatro sürekli karıştırılır. Türkiye'de amfi-tiyatro yoktur. Efes, Aspendos vs. sadece tiyatrodur. Yarım dairedir. Amfi-tiyatro, yani çift tiyatro tamamen yuvarlak veya hafif elips olur. Mesela Roma Colosseum yada Tunus El Jem Colosseumdur. Ayrıca Amfitiyatro tamamen elips olmaz, bu nedenle "stadyum"lar ile de karıştırılmamalıdır.

[[Kategori:Amfitiyatrolar| ]]
[[Kategori:Amfitiyatrolar| ]]



Sayfanın 20.24, 11 Ağustos 2010 tarihindeki hâli

Aspendos Amfitiyatrosu

Amfitiyatro, eski Roma'da arena olarak adlandırılan büyük bir düzlük ile çevresinde daire ya da elips biçiminde yükselen tribünlerden oluşan yapıdır. Arena, kanlı gösterilerin sergilendiği alanlardır. Vahşi hayvanlar birbirlerini parçalar, insanlar birbirleriyle ya da vahşi hayvanlarla kıyasıya dövüşürlerdi. Genellikle ölümle sonuçlanan bu acımasız dövüşlerin, büyük bir izleyici kitlesi vardı. Arena ayrıca suyla doldurularak çeşitli gösteriler yapılırdı.

Amfi "çift veya duble" demektir. Bu nedenle tiyatro ve amfi-tiyatro sürekli karıştırılır. Türkiye'de amfi-tiyatro yoktur. Efes, Aspendos vs. sadece tiyatrodur. Yarım dairedir. Amfi-tiyatro, yani çift tiyatro tamamen yuvarlak veya hafif elips olur. Mesela Roma Colosseum yada Tunus El Jem Colosseumdur. Ayrıca Amfitiyatro tamamen elips olmaz, bu nedenle "stadyum"lar ile de karıştırılmamalıdır.

Latince olan arena sözcüğü kumluk anlamına gelir. Çünkü bu alanlar, dövüş sırasında akan kanları kolaylıkla dibe sızdırması için kumlarla kaplı olurdu. Tribünlerin altında karanlık odalar, gladyatörler için barakalar, zindanlar, vahşi hayvanlar için kafesler bulunurdu. Arena, parmaklıklarla çevrili olurdu. Arenada dövüşen kişilere gladyatör denirdi. Gladyatörlerin çoğu suçlular ya da köleler arasından yetişirdi. Dövüşler gladyatörlerden birinin, bazen her ikisinin ölümüyle sonuçlanırdı.

İlk amfitiyatroların dayanıksız tahta yapılar olduğu bilinmektedir. M.Ö. 80'lerde Pompei'de taşlarla yapılan amfitiyatro, bilinen en eski amfitiyatrodur. Roma'daki Flavius Amfitiyatrosu, amfitiyatroların en ünlüsüdür. Daha sonra Colosseum olarak adlandırılan bu amfitiyatronun eski kaynaklarda yaklaşık 80 bin izleyici aldığı belirtilir. Ama günümüz ölçümleri ancak 50 bin kişi olabileceğini göstermiştir. Günümüze ulaşan öbür en ünlü amfitiyatrolar İtalya'da Verona, Pompei ve Puteoli'deki (bugünkü Pozzuoli); Hırvatistan'da İstriya'nın merkezi Pula'daki; Fransa'da Nîmes ve Arles'daki amfitiyatrolardır.