Yardım:IPA

Bu sayfa Uluslararası Fonetik Alfabesi (IPA) bilmeyenlere rehberlik etmesi amacıyla oluşturulmuştur ve sadece en çok kullanılan işaretler yer almaktadır. Diğer az kullanılan işaretler asıl UFA sayfasında yer almaktadır.
Daha rahat anlaşılması için Türkçe'de olan sesler Türkçe kelimelerden örneklerle, Türkçe'de bulunmayanlar ise özellikle İngilizce, Almanca, Fransızca gibi Türkiye'de çok bilinen dillerden örneklerle gösterilmiştir. Çince, Hintçe, Arpaça ve Rusça gibi Latin alfabesiyle yazılmayan dillerden seçilen kelimelerin yanında Türkçe okunuşuna göre Latin alfabesiyle yazılmış hâlleri yer almaktadır.

Ana işaretler

Harf	Örnek	Tanım
^ üst A
[ a ]	Türkçe ara
[ ɐ ]	Almanca Ober (garson) Rusça голова, gıla'va (baş)	/a/ sesine benzer. Ancak ağız daha açılır.
[ ɑ ]	Felemenkçe bad (banyo) Fince kana (tavuk)	/a/ sesine benzer. Ancak dil daha geridedir.
[ ɒ ]	İngilizce Boston Farsça آب, ab (su)	/o/ ve /ɑ/ arası bir ses.
[ ʌ ]	İngilizce plus (artı)	/ɒ/ sesine banzer, ancak dudaklar düzdür.
[ æ ]	İngilizce cat (kedi) Azerice səs (ses) İsveççe päron (armut)	/ɑ/ ve /ɜ/ arası bir ses.
^ top B
[ b ]	Türkçe büyük
[ ɓ ]	Viyetnamca bư (salak) Zulu ubaba (babam)	Sert söylenen /b/ sesi.
[ ʙ ]		Sadece bazı Afrika dillerinde bulunur. Üşürkenki brrr sesine benzer.
[ β ]	İspanyolca lava (lav) Türkmence watan (vatan)	/b/ ve /v/ arası bir ses
[ p ]	Türkçe parti
^ üst C
[ c ]	Türkçe kebap	Türkçe'de ince ünlülerle kullanılan K sesi
[ ç ]	Almanca Ich (ben)	/j/ ve /x/ arası bir ses.
[ ɕ ]	Lehçe ściana, Çince 西安, Xi'an, Şian	/ʃ/ ve /j/ arası bir ses.
^ üst D
[ d ]	Türkçe dağ
[ dʒ ]	Türkçe cam
[ dz ]	İtalyanca zero (sıfır) Arnavutça xehe (mineral) Ermenice ձյուն, dzün (kar)	Hızlı okunan /d/ ve /z/ sesleri
[ dʑ ]	Lehçe niedźwiedź (ayı)	Hızlı okunan /d/ ve /ʑ/ sesleri.
[ dʐ ]	Lehçe dżem (reçel)	Hızlı okunan /d/ ve /ʐ/ sesleri.
[ ð ]	İngilizce the	/d/ sesine benzer. Ancak daha serttir.
^ üst E
[ e ]	Türkçe ev
[ ə ]	İngilizce above (aşağı)	/e/ ve /ɯ/ arası bir ses
[ ɚ ]	Amerikan İngilizcesi runner (koşucu)	/ə/ ve /r/ arası bir ses.
[ ɜ ]	İngilizce bird	/e/ sesine benzer. Ama dil daha geridedir.
^ üst F
[ f ]	Türkçe fil
^ üst G
[ g ]	Türkçe garaj	Türkçe'de kalın ünlülerle kullanılan G sesi
[ ɢ ]	Arapça القذافي‎, Al-Qaddâfî (bazı ağızlarda)	Şablon:UFA sesine benzer, ama daha geriden çıkar.
[ ɟ ]	Türkçe gör	Türkçe'de ince ünlülerle kullanılan G sesi
^ top H
[ h ]	Türkçe hemen
[ ɦ ]	Ukraynaca гора, hora (dağ)	/h/ sesine benzer. Ama ağız daha açıktır.
[ ħ ]	Arapça ممحمد, Muhammed	/h/ sesine benzer. Ama daha geriden çıkar.
^ top I
[ i ]	Türkçe isim
[ ɨ ]	Rusça ты, tɨ	/ɯ/ ve /i/ arası bir ses.
[ ɪ ]	İngilizce sit	Çabuk okunan İ sesi. Bir başka ünlüden sonra kullanıldığında o ünlüyü Y sesine yaklaştırır. Örneğin ay, /aɪ/ olarak gösterilir.
^ top J
[ j ]	Türkçe yer
^ top K
[ k ]	Türkçe kapı	Kalın ünlülerle birlikte kullanılan K sesi
[ q ]	Arapça القرآن (Kur'an) Azerice qardaş (kardeş)	Gırtlaktan okunan bir K sesi
^ top L
[ l ]	Türkçe lâle	Türkçe'de ince ünlülerle kullanılan L sesi
[ ɫ ]	Türkçe lala	Türkçe'de kalın ünlülerle kullanılan L sesi
[ ʎ ]	İspanyolca llama (ateş)	/l/ ve /j/ arası bir ses
^ top M
[ m ]	Türkçe merak
^ top N
[ n ]	Türkçe nar
[ ŋ ]	İngilizce king (kral)	Şablon:UFA ve Şablon:UFA arası bir ses
[ ɲ ]	İspanyolca enseñar (örğretmek) Fransızca champagne (şampanya)	Şablon:UFA ve Şablon:UFA arası bir ses
^ top O
[ o ]	Türkçe ordu
[ ø ]	Türkçe örnek
[ ɔ ]	İngilizce how	/o/ ve /a/ arası bir ses.
[ œ ]	Fransızca jeune (genç), Almanca Hölle (cehennem)	Peltek bir Ö sesi
^ top R
[ r ]	İspanyolca perro İskoçça borrow	Türkçe'dekinden daha sert bir R sesi
[ r ]	Türkçe geliyor İngilizce were	Yutulan R sesi.
[ ɾ ]	Türkçe Türkçe
[ ʁ ]	Fransızca Paris Almanca Rübe (turp), Kazakça саған, sağan (sen)	R ve Ğ arası bir ses.
^ top S
[ s ]	Türkçe sistem
[ ʃ ]	Türkçe şart
^ top T
[ t ]	Türkçe taş İngilizce stop (dur)
[ ts ]	Rusça царь, tsar (çar) Almanca zehn (on) Gürcüce კაცი, katsi	Hızlı okunan "ts"
[ tʃ ]	Türkçe çam
[ ʨ ]	Lehçe ciebie (sen, siz) Katalanca fletxa (ok)	Şablon:UFA ve Şablon:UFA arası bir ses
[ θ ]	İngilizce bath (hamam), Yunanca θάλασσα, talasssa (deniz)	/t/ ve /s/ arası bir ses.
^ top U
[ u ]	Türkçe uzun Fransızca vous (sen, siz)
[ ʊ ]	İngilizce foot Almanca Bundesrepublik
^ top V
[ v ]	Türkçe var Almanca Wächter (muhaffız) Yunanca βερνίκι, verniki (vernik)
^ top W
[ w ]	İngilizce wow (vay) Fransızca oui (evet) Lehçe łaska (zarafet)	Türkçe'deki V sesine benzese de farklıdır. Türkçe'de bazı ağızlarda savaş.
[ ʍ ]	İngilizce what (ne, bazı ağızlarda) Kernevekçe whath	/h/ ve /w/ seslerinin arası bir sestir.
[ ɯ ]	Türkçe ılık Azerice qırx (kırk)
^ top X
[ x ]	Almanca Kuchen İskoçça loch (göl) Azerice xoş (hoş)	K ve H arası bir ses
^ top Y
[ y ]	Türkçe üzüm Fransızca rue
[ ʏ ]	Almanca Fürstentum (prenslik)	/y/ ve /ʊ/ arası bir ses.
^ top Z
[ z ]	Türkçe zam İngilizce zoo (hayvanat bahçesi)
[ ʒ ]	Türkçe ajan Fransızca journal (kılavuz)
[ ʐ ]	Lehçe źrebię (tay)	/ʒ/ ve /j/ arası bir ses
[ ʑ ]	Lehçe żona (eş, karı)	/ʒ/ sesine benzer. Ama dil daha geridedir.
^ top Diğer
[ ɣ ]	Arapça غرفة, ğurfa (oda) Yunanca γάλα, ğala (süt)	Türkçe'deki Ğ harfine benzer, ama daha kabadır. Gargara yaparken çıkan sese benzetilebilir.
[ ɣ ]	Türkçe ağa Azerice ağaç
[ ʔ ]	İngilizce, bazı ağızlarda button /ˈbʌʔn/ (düğme)	Nefesin kısa bir süre kesilmesi şeklinde tanımlanabilir.
[ ʕ ]	Arapça عربي, ʿarabî (Arapça), İbranice עִבְרִית, ʿivrit (İbranice)	Gırtlaktan çıkan hafif bir ses

• ^1^2 Bu işaretler resmî olarak birbirine bağlanır (/t͡ʃ/). Baze tek işaret olarak da yazılabilirler (/ʧ/), ama bu artık resmî değildir. Ancak çoğu sunucu tarafından desteklenmediği için bağ olmadan yazılmlıdırlar.

Diyakritik işaretler

Harf	Örnek	Tanım	^ üst
[ . ]		Hece ayıracı. (genelde gösterilmez)
[ n̩ ]	Türkçe yan	Sonra geldiği ünsüzün sonrasında ünlü gelmediğini gösterir. (genelde gösterilmez)
[ aː ]	Almanca Aachen Fransızca gare (gar)	Ünlü harfi uzatır.
[ aˑ ]	Almanca Fahre (sürmek)	Ünlü harfi alçaltarak uzatır.
[ ɑ̃ ]	Fransızca blanc (beyaz)	Burundan çıkan /ɑ/
[ ˈa ]	Türkçe telaffuz	Birincil vurgu. Kendinden sonraki sesi vurgular.
[ ˌe ]	Türkçe telaffuz	İkincil vurgu. Kendinden sonraki sesi vurgular.
[ lʲ ]	Rusça Ленин /lʲe'nʲɪn/	Sesi Türkçe'deki y sesine benzetir.
[ kʰ ]	İngilizce come	Ünsüz söylenirken daha çok hava çıkmasını sağlar.
[ k’ ]	Zulu ukuza (gelmek)	Harfi daha sertleştirir.
[ lˤ ]	Arapça الله, Allah	Harf söylenirken dil, dişlere normalden daha fazla yaklaştırılır.
[ á ]	妈妈 Pinyin:māma (anne)	Yüksek sesle.
[ ā ]	妈妈, māma (anne)	Orta sesle.
[ à ]	马, mă (at)	Düşük sesle
[ â ]	骂, mà (lânet)	Düşen sesle
[ ǎ ]	麻, má (keten)	Yükselen sesle

Uyarı;

• Çince'nin Latin Alfabesi ile yazımında kullanılan diyakritik işaretler IPA işaretleri ile aynıdır, ama farklı sesleri ifade eder.

Gösterimi

UFA yazılırken hep iki parantez arasında gösterilir. Bunun en çok kullanılan iki yolu ise;

• /Eğik çizgiler/ fonem denilen anlamlı sesleri gösterir. Eğik çizgiler arasındaki bir işaretin bile değiştirilmesi durumunda kelimenin anlamı değiştirebilir ya da kelime hiç bir anlam ifade etmeyebilir. Ancak, eğer okuyucu yazılan dili bilmiyorsa nasıl okuması gerektiini anlayamayabilir.
• [Köşeli parantezler] kelimenin sesbilimsel detaylarını gösterir, ki eğer okuyucunun anadili o dilse zaten nasıl okuması gerektiğini bilir. Ancak, okuyucu anadili olarak yabancı bir dili konuşuyorsa o dili nasıl okuması gerektiğini anlayamaz. Köşeli parantez, sadece ayrıntılı olarak okunması istendiğinde kullanılır.

Kullanımı

Harfler

Bu iki işaret benzer görünmeli:

Eğer sol kutuda gördüğünüz işaret aşağıda duran bir g harfinden çok, yukarıda duran bir Y harfine beziyorsa, yazı tipinizden kaynaklanan bir hata söz konusu demektir. Yazı tipinizi Lucida Sans Unicode ya da Arial Unicode olarak değiştirmek bunu düzeltecektir.

Şimdiki yazı tipiniz: .

Dış bağlantılar

• IPA pronunciation chart
• IPA Charts – pronunciation charts with an interactive chart of all IPA symbols with their sounds (Flash)
• IPA Character Picker 7 - An easy-to-use web site for creating the complete set of IPA characters with any diacritic.