Yalı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Stambouliote (mesaj | katkılar)
+ yeni
Stambouliote (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
[[Dosya:Waterfront houses on the Bosphorus.jpg|thumb|250px|[[Boğaziçi]]'nin simgelerinden olan yalılar, [[Yeniköy, Sarıyer|Yeniköy]]]]
[[Dosya:Waterfront houses on the Bosphorus.jpg|thumb|250px|[[Boğaziçi]]'nin simgelerinden olan yalılar, [[Yeniköy, Sarıyer|Yeniköy]]]]


'''Boğaziçi yalıları''', [[İstanbul Boğazı]]'nın iki yakasına dağılmış, denize sıfır, genelde iki, bazen de üç katlı olabilen konutlara verilen genel addır. Osmanlı döneminde kıyılara inşa edilmeye başlanan [[Yalı (konut)|yalılar]], Boğaziçi mimarisinin en seçkin örneklerinden olmuş ve yıllar boyunca İstanbul Boğazı ile özdeşleştirilegelmiştir. Yüzyıllar boyunca İstanbul Boğazı'nın iki yakasında yapılan yalılardan günümüze ulaşanların sayısı yaklaşık 360'tır.<ref name="hürriyet-arşiv">{{cite web|başlık=İstanbul'un gerdanında parıldayan incilere yolculuk|url=http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?viewid=586796|erişimtarihi=[[24 Kasım]] [[2009]]}}</ref> Yalıların en büyük özelliği lebiderya, yani denize sıfır konutlar olmaları olsa da, zaman içinde kimi yalılar gerek konut sahiplerince mekân kazanmak için önleri toprak doldurularak, gerekse kıyı şeridine yol yapmak için belediye tarafından geri plana alınarak denizden kısmen uzaklaşmıştır.<ref name="beşiktaşgazetesi">{{cite web|başlık=Arnavutköy, Beşiktaş |url=http://www.besiktasgazetesi.com/category/besiktas-yasam/mahalleler/|erişimtarihi=[[24 Kasım]] [[2009]]}}</ref> Günümüzde büyük çoğunluğu hâlen eski hâllerini koruyan yalılar, hem İstanbul şehrinin, hem de Türkiye'nin en pahalı taşınmazları arasında yer alırlar.<ref name="tes">{{cite web|başlık=İstanbul Seyahatnamesi, Boğaziçi |url=http://tes.110mb.com/album/istanbul/ist_07_4_gun_01.html|erişimtarihi=[[24 Kasım]] [[2009]]}}</ref> Boğaziçi yalılarının değerleri en yüksek olanları arasında [[Hasanpaşa Yalısı]], [[Muhsinizade Yalısı]], [[Fethi Ahmet Paşa Yalısı]], [[Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı]], [[Kıbrıslı Yalısı]], [[Tahsin Bey Yalısı]], [[Kont Ostrorog Yalısı]], [[Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı]], [[Zarif Mustafa Paşa Yalısı]] ve [[Nuri Paşa Yalısı]] vardır.<ref name="habergunluk"/>
'''Boğaziçi yalıları''', [[İstanbul Boğazı]]'nın iki yakasına dağılmış, denize sıfır, genelde iki, bazen de üç katlı olabilen konutlara verilen genel addır. Osmanlı döneminde kıyılara inşa edilmeye başlanan [[Yalı (konut)|yalılar]], Boğaziçi mimarisinin en seçkin örneklerinden olmuş ve yıllar boyunca İstanbul Boğazı ile özdeşleştirilegelmiştir. Yüzyıllar boyunca İstanbul Boğazı'nın iki yakasında yapılan yalılardan günümüze ulaşanların sayısı yaklaşık 360'tır.<ref name="hürriyet-arşiv">{{cite web|başlık=İstanbul'un gerdanında parıldayan incilere yolculuk|url=http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?viewid=586796|erişimtarihi=[[24 Kasım]] [[2009]]}}</ref> Yalıların en büyük özelliği lebiderya, yani denize sıfır konutlar olmaları olsa da, zaman içinde kimi yalılar gerek konut sahiplerince mekân kazanmak için önleri toprak doldurularak, gerekse kıyı şeridine yol yapmak için belediye tarafından geri plana alınarak denizden kısmen uzaklaşmıştır.<ref name="beşiktaşgazetesi">{{cite web|başlık=Arnavutköy, Beşiktaş |url=http://www.besiktasgazetesi.com/category/besiktas-yasam/mahalleler/|erişimtarihi=[[24 Kasım]] [[2009]]}}</ref> Günümüzde büyük çoğunluğu hâlen eski hâllerini koruyan yalılar, hem İstanbul şehrinin, hem de Türkiye'nin en pahalı taşınmazları arasında yer alırlar.<ref name="habergunluk">{{cite web|başlık=İşte Boğaz en pahalı 10 yalısı|url=http://www.habergunluk.com/Emlak/1469-Iste-Bogaz-in-en-pahali-10-yalisi-_.html|erişimtarihi=[[24 Kasım]] [[2009]]}}</ref><ref name="tes">{{cite web|başlık=İstanbul Seyahatnamesi, Boğaziçi |url=http://tes.110mb.com/album/istanbul/ist_07_4_gun_01.html|erişimtarihi=[[24 Kasım]] [[2009]]}}</ref> Boğaziçi yalılarının değerleri en yüksek olanları arasında [[Hasanpaşa Yalısı]], [[Muhsinizade Yalısı]], [[Fethi Ahmet Paşa Yalısı]], [[Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı]], [[Kıbrıslı Yalısı]], [[Tahsin Bey Yalısı]], [[Kont Ostrorog Yalısı]], [[Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı]], [[Zarif Mustafa Paşa Yalısı]] ve [[Nuri Paşa Yalısı]] vardır.<ref name="habergunluk"/>


==Mimari özellikleri==
==Mimari özellikleri==

Sayfanın 20.56, 3 Aralık 2009 tarihindeki hâli

Dosya:Waterfront houses on the Bosphorus.jpg
Boğaziçi'nin simgelerinden olan yalılar, Yeniköy

Boğaziçi yalıları, İstanbul Boğazı'nın iki yakasına dağılmış, denize sıfır, genelde iki, bazen de üç katlı olabilen konutlara verilen genel addır. Osmanlı döneminde kıyılara inşa edilmeye başlanan yalılar, Boğaziçi mimarisinin en seçkin örneklerinden olmuş ve yıllar boyunca İstanbul Boğazı ile özdeşleştirilegelmiştir. Yüzyıllar boyunca İstanbul Boğazı'nın iki yakasında yapılan yalılardan günümüze ulaşanların sayısı yaklaşık 360'tır.[1] Yalıların en büyük özelliği lebiderya, yani denize sıfır konutlar olmaları olsa da, zaman içinde kimi yalılar gerek konut sahiplerince mekân kazanmak için önleri toprak doldurularak, gerekse kıyı şeridine yol yapmak için belediye tarafından geri plana alınarak denizden kısmen uzaklaşmıştır.[2] Günümüzde büyük çoğunluğu hâlen eski hâllerini koruyan yalılar, hem İstanbul şehrinin, hem de Türkiye'nin en pahalı taşınmazları arasında yer alırlar.[3][4] Boğaziçi yalılarının değerleri en yüksek olanları arasında Hasanpaşa Yalısı, Muhsinizade Yalısı, Fethi Ahmet Paşa Yalısı, Tophane Müşiri Zeki Paşa Yalısı, Kıbrıslı Yalısı, Tahsin Bey Yalısı, Kont Ostrorog Yalısı, Şehzade Burhaneddin Efendi Yalısı, Zarif Mustafa Paşa Yalısı ve Nuri Paşa Yalısı vardır.[3]

Mimari özellikleri

Osmanlı yalılarının mimari özellikleri sahiplerinin sosyal sınıfına göre değişiklik gösterirdi.[4] Müslüman yalıları arasında boşluklar bulunurken, gayrimüslim yalıları ise genelde bitişik nizamda inşa edilirdi.[4][5] Yalılar genel olarak 2 ilâ 3 katlı olarak yapılır ve renkleri gül kurusuyla bordo arasında değişirdi. Gayrimüslim yalıları daha koyu renkler taşırdı.[4] Bu renk geleneği son yıllarda değişmiş Boğaziçi yalılarının rengârenk boyandığı görülmüştür. Genelde balkon ögesi bulunmayan yalılarda bunun yerine geniş cumbalar kullanılmış ve yalıların tümünde kayıkhane denen bir küçük iskele ile yalıların simgesi olan çiçek bahçeleri olmuştur.[4]

Kaynakça

  1. ^ "İstanbul'un gerdanında parıldayan incilere yolculuk". Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  2. ^ "Arnavutköy, Beşiktaş". Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  3. ^ a b "İşte Boğaz en pahalı 10 yalısı". Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  4. ^ a b c d e "İstanbul Seyahatnamesi, Boğaziçi". Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  5. ^ "Boğaziçi University Reunion Association". Erişim tarihi: 24 Kasım 2009.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)