Osman Bölükbaşı

Osman Bölükbaşı (1913, Hacıbektaş - 2002, Ankara) uzun ömrü, renkli kişiliği ve sert ve sürekli muhalefet anlayışı ile Türkiye siyasetinde iz bırakmış bir siyasetçidir.

1913'te Hacıbektaş'ta doğdu. Orta öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi'nde tamamladı. Yüksek öğrenimini Fransa'daki Nancy Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü'nde yaptı. Buradan 1937'de mezun oldu. 1938'de Türkiye'ye dönerek Kandilli Rasathanesi'nde asistan olarak çalışmaya başladı. 1940'ta Haydarpaşa Lisesi'nde öğretmenlik yapmaya başlayan Bölükbaşı, 1946'da Demokrat Parti'ye (DP) girdi. Parti genel müfettişliğine atandı. Ancak, Cumhuriyet Halk Partisi iktidarına karşı sert bir politika izlenmesini isteyen bir grubun içinde 1947'de DP'den ayrıldı.

Temmuz 1948'de Millet Partisi'nin kurucuları arasında yer alan Bölükbaşı, 1949'da İsmet İnönü ve Celal Bayar'a komplo düzenlemek iddiasıyla tutuklandı, ancak kısa bir süre sonra serbest bırakıldı. 1950 Genel Seçimleri'nde Millet Partisi'nin tek millet vekili olarak Kırşehir'den T.B.M.M.'ne girdi. Millet Partisi laikliğe aykırı politika ürettiği gerekçesiyle 1953'te kapatıldı.

Bölükbaşı bunun üzerine Şubat 1954'te bir grup eski Millet Partisi üyesi ile birlikte Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu. Bu partinin genel başkanlığına getirilen Bölükbaşı, 1954 Genel Seçimleri'nde bu ilin neredeyse bütün oylarını alarak (tulum yaparak) yeniden Kırşehir milletvekili seçilince, Demokrat Parti hükümeti Kırşehir'i ilçe yaptı ve Nevşehir'e bağladı. Kırşehir 3 yıl boyunca ilçe olarak kaldı. Bu dönemde hükümete sert eleştiriler yönelten Bölükbaşı da Temmuz 1957'de T.B.M.M.'ne hakaretten tutuklandı. Kırşehir, Haziran 1957'de yeniden il durumuna getirildi, ancak eski kazalarından Avanos, Kozaklı ve Hacıbektaş Nevşehir’de kaldı. Osman Bölükbaşı’nın köyü Hasanlar köyü de yeniden il olan Kırşehir’e bağlanmayarak Nevşehir’e bırakıldı. Bu durumda, Ekim 1957 Genel Seçimleri'nde Bölükbaşı, seçilen Cumhuriyetçi Millet Partisi'nden seçilen 4 milletvekilinin arasında yer aldı. Seçim günü hapiste olduğu için milletvekili yeminini Ankara Merkez Cezaevi 10. Koğuşu’nda mahkûmların önünde yaptı.

1958'de DP'ye karşı güçbirliği oluşturmak amacıyla CMP'nin Türkiye Köylü Partisi ile birleşmesiyle kurulan Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nin (CKMP) Genel Başkanlığına getirilen Bölükbaşı, 1959'da 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.

27 Mayıs İhtilali'nden sonra Kurucu Meclis üyeliğine seçilen Bölükbaşı, 1961 Genel Seçimleri'nden sonra uzlaşmaz bir tutum takınarak koalisyon hükümetine katılmayı reddetti. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Haziran 1962'de, İsmet İnönü'nün kurduğu II. koalisyona katılınca, 28 milletvekiliyle birlikte partiden ayrılarak ikinci kez Millet Partisi'ni kurdu. Bölükbaşı bu partinin genel başkanlığına getirildi. Millet Partisi, Şubat 1965'te Suat Hayri Ürgüplü başkanlığındaki koalisyon hükümetine katıldı ancak Bölükbaşı, kabinede görev almadığı gibi hükümete açık eleştiriler de yöneltti.

Bölükbaşı, 1972'de Millet Partisi genel başkanlığından ayrılarak yerini eski Genelkurmay Başkanı Cemal Tural'a bıraktı. 9 Eylül 1973'te de, 1961'den itibaren Ankara'dan seçildiği milletvekilliğinden istifa ederek etkin politikadan çekildi.

Renkli kişiliği, dürüstlüğü ve açıksözlülüğü, hitabet gücü, nüktedanlığı, hazırcevaplığı, enerjik yapısı, heyecanlı mizacı ile halkın sevgisi kazandı Anadolu Fırtınası şeklinde anıldı. Konuşkan insanlar için Bölükbaşı çene deyimi ona atfen yerleşti. Konuştuğu meydanlar hep dolu oldu ama konuşmalarını dinlemeye gelenler oylarını herzaman ona vermediler. 6 Şubat 2002'de Ankara'da vefat etti.

Büyükelçi Deniz Bölükbaşı'nın babasıdır.

Osman Bölükbaşı'ndan veciz sözler

• Eğitim cehaleti alır, eşeklik baki kalır.
  
• Siyasi hayatımda beni en çok üzen, ne zaman konuşmaya başlasam İsmet Paşa'nın kulaklığını çıkarıp masaya koymasıydı.
  
• (Bir Meclis tartışmasında 'sen erkek misin?' diye soran bir milletvekiline) Ben erkekliğimin zekatını versem, sen bile erkek olurdun.
  
• (günümüz siyasetçileri için) 40 yillik kaşar bunların yaninda bakire kalır.
  
• (günümüz siyasetçileri için) Bunların en namuslusu genelevden emeklidir.
  
• (halka hitaben) Sizin harmanınız büyük de, taneniz çıkmıyor. Burada beni dinlerken aşka gelip Rahman'ı alkışlarsınız, sandık başına gidince şeytana sarılırsınız.
• (işadamlarına hitaben) Ah benim aslan görünüşlü, tavşan yürekli büyük sermayem!
• (yurtdışında 'atalarınızın Viyana'da ne işi vardı?' sorusuna cevaben) Haçlı Seferleri'ne iade-i ziyaret!
• (Türkiye’nin hiçbir vilayetinde yüzde 3’ten fazla oy almayan bir partiye mensup milletvekilini iki seçimde de seçen Kırşehir’in, bir içtimai ve siyasi bünye itibariyle anormallik göstermekte olduğunu inkár etmek mümkün değildir, evet biz açık konuşuruz’ şeklinde konuşan Adnan Menderes'e cevaben) Vilayeti kaldırdınız, bizi de kaldırın da zulmünüz tamam olsun.
• Koltuğunun altında ‘haç’ taşıyan, fakat ‘hacı’ görünmeye çalışan, ‘gavur’ diye öldürtüp, ‘şehit’ diye namaz kıldıran siyasetçilerden sakınılmalıdır.

Kaynaklar

• Osman Bölükbaşı: Türk siyasetinde Anadolu Fırtınası (Deniz Bölükbaşı; Doğan Kitap Yayınları, 2005)