Pan

Sözcük olarak Yunanca bütün anlamına gelir. Arkadia çobanlarının çok eski bir tanrısıdır. Keçi boynuzlu ve keçi ayaklı olduğundan ötürü Keçiler Pan'ı anlamında (Aigis Yunanca Keçi demektir) da denir. Sonraları tanrı Hermes'le ağaç perisi Penolope'nin oğlu sayılmıştır. Yunan yorumcalarına göre tanrı Hermes, oğlunu bir tavşan postuna sarıp Olympos'a çıkarmış, çocuğun keçiliğine "bütün" tanrılar gülüp alay etmişler. Doğatanrılığın kurucusu olan Stoa düşünürleri, onun "bütün"lüğünü daha akıllıca yorumlayarak, onu evrensel bütünlüğün simgesi saymışlardır. Platon'un yazdığına göre Sokrates de ona yakarırmış, "sevgili Pan, bana ruh güzelliği ver" dermiş. Öyküleri şiirlerle doludur. Pandea(Pan'ın kavalı) adıyla anılan yedi düdüklü flütü o yapmış. Daha sonra Roma'lıların tanrı Faunos'la bir tuttukları Pan bir gün ormanda dolaşırken Syrinks adlı periye gönül vermiş, peri ondan kurtulmak için hemen bir sazlık oluvermiş, ünlü kavalını işte bu sazlıktan koparılan yedi sazdan yapmış, umutsuz aşkını da içli içli seslendirdiği bu sazla dile getirmiş. Pitys adlı bir peri kızı da Pan'ı sevmiş, kendisine zorla sahip olmak isteyen rüzgar-tanrı Boreas (Poyraz)'ın elinden kurtulmak için çam ağacına dönüşmüş. Pan bu yüzden hep çam ağaçlarının altında dinlenirmiş, çam ağaçları da bu yüzden poyraz estiği zamanlar hazin hazin inler ve uyuyan Pan'ı gölgeleriyle güneşin kavuruculuğundan korurlarmış. Kaynayan öğle saatlerinin derin ve sıcak sessizliği onunmuş, bu saatlerde hiçbir çoban onun öğle uykusunu bozamazmış, en küçük bir gürültüden uyanıveren yüce doğa-tanrı öylesine korkunç bir haykırışla bağırırmış ki, panik (Pan korkusu)'e kapılan kurtlar ve kuşlar saklanacak delik ararlarmış.