Soğdca

Soğdca Orta Asya'da Soğdların kullandıkları Hint-Avrupa dil ailesine bağlı, İran kökenli antik bir dil.

9'ncu yüzyıla kadar ipek yolu üzerinde konuşulan en önemli dil olmuş olan Soğdca, Soğdların gitgide daha çok Türklerin arasında kalmaları ve Türkçe konuşmaya başlamaları ile önemini kaybetmiş ve hatta sonunda tamamen kaybolmuştur. Türkçe konuşan Soğdlar Türklere karışıp bunların arasında eriyip gitmişlerdir.

Günümüzde bu dilin en son kalıntıları oldukları düşünülen, Afganistanın bazı dağ köylerinde, çok az insan tarafından konuşulan Soğdcaya benzer bir dil vardır. Afganistan ve Tacikistan'ın yüksek yaylalarında Soğd diline yakın bazı diller halen yaşamaktadır. Ancak 10.yy.'dan itibaren Anadolu'ya Türk ve Moğollar'ın önünden gelerek yerleşen Soğd kabilelerinden bazıları dillerini kısmen sürdürmektedirler. Kars, Ankara(Haymana), Adapazarı(Akyazı) Soğdca'nın yaşadığı bilinen son varislerinin yerleşim yerleridir.

Türkçe'ye Soğdca dilinden geçmiş ve bir çoğu öz türkçe zannedilen bir çok sözcük vardır. Bunlardan en bilinen bazıları şunlardır.

Şablon:Tablonun başlığı ! Türkçe ! Soğdca |----- | Akşam | χşām |-bgcolor="#f5f5f5" | acun | ajūn (oku: acūn) |----- | kadın | χwatēn |-bgcolor="#f5f5f5" | kâğıt | kāġədā/qāġədā |----- | kent | kant |-bgcolor="#f5f5f5" | oruç | rōç |----- | tamu | |}

Kaynak

• TDK