Galaksi kümesi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
CRea80 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
[[Dosya:Abell1689 HST 2003-01-a-1280 wallpaper.jpg|thumb|100px|Sarımsı gökadalardan oluşan Abell 1689 gökada kümesi, Hubble Uzay Teleskobu]]
[[Image:galaxy.group.hickson.arp.500pix.jpg|thumb|200px|<small>[[HCG 87]]'de bulunan gökadalar yaklaşık 400 milyon ışık yılı uzaklıktadır. Kaynak: [[NASA]]/[[ESA]].</small>]]
[[Image:galaxy.group.hickson.arp.500pix.jpg|thumb|100px|<small>[[HCG 87]] adlı [[gökada grubu]]nda bulunan gökadalar. [[Oğlak Takımyıldızı]]'ndan yaklaşık 400 milyon ışık yılı uzaklıktadır. Kaynak: [[NASA]]/[[ESA]].</small>]]

'''Gökada kümesi''' ya da galaksi kümesi [[kütleçekim]]i sayesinde birbirlerine bağlı yüzden fazla [[gökada]]nın oluşturduğu kümedir. Gökada sayısı 100’ün altında olduğu zaman bu topluluklara, gruplar ve kümeler arasındaki sınırlar belirgin olmasa da, [[gökada grubu]] denir.
'''Gökada kümesi''' ya da galaksi kümesi [[kütleçekim]]i sayesinde birbirlerine bağlı yüzden fazla [[gökada]]nın oluşturduğu kümedir. Gökada sayısı 100’ün altında olduğu zaman bu topluluklara, gruplar ve kümeler arasındaki sınırlar belirgin olmasa da, [[gökada grubu]] denir.
Gökada kümeleri biçimleriyle (özel, küresel, simetrik vs.), dağılımlarıyla veya gökada sayılarıyla (sayı birkaç bine çıkabilir) nitelenirler. 10 milyar yıl önce oluştukları sanılmaktadır.
Gökada kümeleri biçimleriyle (özel, küresel, simetrik vs.), dağılımlarıyla veya gökada sayılarıyla (sayı birkaç bine çıkabilir) nitelenirler. 10 milyar yıl önce oluştukları sanılmaktadır.

Sayfanın 07.10, 24 Şubat 2009 tarihindeki hâli

Sarımsı gökadalardan oluşan Abell 1689 gökada kümesi, Hubble Uzay Teleskobu
Dosya:Galaxy.group.hickson.arp.500pix.jpg
HCG 87 adlı gökada grubunda bulunan gökadalar. Oğlak Takımyıldızı'ndan yaklaşık 400 milyon ışık yılı uzaklıktadır. Kaynak: NASA/ESA.

Gökada kümesi ya da galaksi kümesi kütleçekimi sayesinde birbirlerine bağlı yüzden fazla gökadanın oluşturduğu kümedir. Gökada sayısı 100’ün altında olduğu zaman bu topluluklara, gruplar ve kümeler arasındaki sınırlar belirgin olmasa da, gökada grubu denir. Gökada kümeleri biçimleriyle (özel, küresel, simetrik vs.), dağılımlarıyla veya gökada sayılarıyla (sayı birkaç bine çıkabilir) nitelenirler. 10 milyar yıl önce oluştukları sanılmaktadır.

Gökada kümelerinin bir araya gelmesiyle oluşan kümeler topluluğuna ise üstküme ya da süperküme (İng. supercluster) adı verilir. Gökada kümeleri istikrarlı yapılardır; yani gökadalar kümenin kütleçekimsel etkisinden kaçamazlar. Gökada kümelerinin evrendeki dağılımı homojen değildir; kimi bölgelerde sıklık gösterirlerken kimi bölgelerde seyrektirler. Gökadaların yaklaşık % 90’ı bir kümeye ya da bir üstkümeye dahildir. Gökadamız Samanyolu 30 kadar gökada içeren yerel gruba (İng.local group) dahildir, bu yerel grup da bir süperkümeye dahildir.

Gökada kümeleri sıcaklığı 107K ile 108K arasında değişen ve yoğunluğu çok az (parçacık sayısı cm³ başına 10-3 ile 10-2) olan ve X ışınları yayan bir gaz içerirler. Gökada kümelerinin toplam kütleleri 1014 ile 1015 Güneş kütlesi arasında, yarıçapları ise 2 ile 10 Mpc arasında değişir.