Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k →Klasik teorisyenler: Kaynak ekleme/iyileştirme |
k →Sosyal Psikoloji: Kaynak ekleme/iyileştirme |
||
| 33. satır: | 33. satır: | ||
== Sosyal Psikoloji == |
== Sosyal Psikoloji == |
||
[[Dosya:Racistcampaignposter1.jpg|küçükresim| |
[[Dosya:Racistcampaignposter1.jpg|küçükresim|sağ|200px|1866 [[Pensilvanya]] valilik seçimlerinden [[ırkçılık|ırkçı]] bir siyasi kampanya afişi.]] |
||
Irk ilişkilerine ilişkin en önemli sosyal psikolojik bulgulardan biri, kalıplaşmış grupların üyelerinin bu kalıp yargıları içselleştirmeleri ve dolayısıyla çok çeşitli zararlı sonuçlara maruz kalmalarıdır. Örneğin, stereotip tehdidi adı verilen bir olguda, testlerde düşük puan almış olarak kalıp yargılanan ırksal ve etnik grup üyeleri, kendilerine bu kalıp yargı hatırlatılırsa, bu testlerde daha kötü performans göstereceklerdir.<ref> |
Irk ilişkilerine ilişkin en önemli sosyal psikolojik bulgulardan biri, kalıplaşmış grupların üyelerinin bu kalıp yargıları içselleştirmeleri ve dolayısıyla çok çeşitli zararlı sonuçlara maruz kalmalarıdır. Örneğin, stereotip tehdidi adı verilen bir olguda, testlerde düşük puan almış olarak kalıp yargılanan ırksal ve etnik grup üyeleri, kendilerine bu kalıp yargı hatırlatılırsa, bu testlerde daha kötü performans göstereceklerdir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = What is stereotype threat?| url = http://www.reducingstereotypethreat.org/definition.html | dil = İngilizce | ölüurl = evet }}</ref> Etki o kadar güçlüdür ki, sınava giren kişiden sınava girmeden önce ırkını belirtmesini istemek bile (çoktan seçmeli bir soruda "Afrikalı Amerikalı" kelimesini öne çıkartmak gibi) test performansını önemli ölçüde değiştirebilmektedir.<ref>{{Dergi kaynağı | başlık = Stereotype threat and the intellectual test performance of African Americans | yayıncı = Steele & Aronson | yıl = 1995 | dergi = Journal of Personality and Social Psychology | dil = İngilizce }}</ref> Bu araştırma dizisine özel olarak sosyolojik bir katkı, bu tür olumsuz stereotiplerin anında oluşturulabileceğini bulmuştur: Michael Lovaglia liderliğindeki bir akademisyen ekibi tarafından 1998 yılında yapılan bir deney, [[El tercihi|solak]] insanların, belirli bir test türü için dezavantajlı bir grup olduklarına inandırılarak yönlendirilirlerse stereotip tehdidine maruz kalabileceklerini göstermiştir.<ref name="Lovaglia">{{Dergi kaynağı | başlık = Status Processes and Mental Ability Test Scores | soyadı1 = Lovaglia | ad1 = Michael | soyadı2 = JW Lucas | ad2 = SR Thye | yıl = 1998 | dergi = American Journal of Sociology | dil = İngilizce }}</ref> |
||
== Denetim çalışmaları == |
== Denetim çalışmaları == |
||
Sayfanın 19.16, 19 Eylül 2021 tarihindeki hâli
| Makale serilerinden |
| Sosyoloji |
|---|
 |
|
Konular |
Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi, toplumun tüm seviyelerinde ırklar ve etnik gruplar arasındaki toplumsal, politik ve ekonomik ilişkilerin incelenmesini kapsar. Bu alan, konut ayrımı, farklı ırk ve etnik gruplar arasındaki diğer karmaşık sosyal süreçler gibi sistematik ırkçılık üzerine yapılan çalışmalarla da ilgilenir.
Irk ve etnisitenin sosyolojik analizi, sıklıkla postkolonyal teori, toplumsal tabakalaşma ve sosyal psikoloji gibi sosyolojinin diğer alanlarıyla etkileşim içine girmektedir. Siyasi politika düzeyinde, etnik ilişkiler ya asimilasyon ya da çok kültürlülük açısından tartışılmaktadır. Irkçılık karşıtlığı, özellikle 1960'larda ve 1970'lerde popüler olan başka bir siyaset tarzını oluşturur. Akademik araştırma düzeyinde, etnik ilişkiler ya bireysel ırksal-etnik grupların deneyimleriyle ya da kapsayıcı teorik konularla tartışılır.
Klasik teorisyenler
W.E.B. Du Bois
William Edward Burghardt Du Bois, 20. yüzyılın en etkili siyah bilginlerinden ve aktivistlerinden biri olarak bilinir. Du Bois kendini halkı hakkında eğitti ve akademiyi, halkına karşı sosyal adaletsizlikler konusunda başkalarını aydınlatmanın bir yolu olarak aradı. Du Bois araştırması "zenci grubunu bir neden olarak değil bir semptom olarak ortaya çıkardı; çabalayan, çarpıntı yapan bir grup ve hareketsiz, hasta bir suç gövdesi değil; uzun bir tarihsel gelişme ve geçici bir olay olarak değil".[1] Du Bois, Siyah Amerikalıların yüksek öğrenimi benimsemeleri ve toplumda daha yüksek bir konum elde etmek için okula yeni erişimlerini kullanmaları gerektiğine inanıyordu. Bu fikre Yetenekli Onuncu Fikir adını verdi. Popülerlik kazandıkça, siyahların bazı yerlerde özgür olabilmeleri için her yerde özgür olmaları gerektiği inancını da vaaz etti. Afrika ve Rusya'ya seyahat ettikten sonra, orijinal entegrasyon felsefesinden vazgeçti ve bunu uzun vadeli bir vizyon olarak kabul etti.
Marx
Marx, toplumu, kapitalist sınıf ve işçi sınıfından başlayarak dokuz "büyük" sınıfa ayırarak tanımladı ve orta sınıflar uygun gördükleri şekilde birinin veya diğerinin arkasında oluyorlardı. Marx, işçi sınıfının sömürülmesini durdurmak için işçi sınıfının kapitalist sınıfa karşı ayaklanmasını umuyordu. Siyah ve beyaz işçileri ayırdıklarından, örgütlenmedeki başarısızlıklarının bir kısmı kapitalist sınıftan kaynaklanıyordu. Özellikle Amerika Kıtası'nda Siyahlar ve Beyazlar arasındaki bu ayrılık, ırkçılığa katkıda bulunuyordu. Marx, kapitalizmin ırkçılığa katkısını, bölünmüş emek piyasaları ve ırksal bir kazanç eşitsizliği ile ilişkilendirmiştir.[2]
Booker T. Washington
Weber
Modern teorisyenler
Eduardo Bonilla Silva
Patricia Hill Collins
Denise Ferreira da Silva
Ülkelere göre gelişen disiplinler
Amerika Birleşik Devletleri
Birleşik Krallık
Sosyal Psikoloji
Irk ilişkilerine ilişkin en önemli sosyal psikolojik bulgulardan biri, kalıplaşmış grupların üyelerinin bu kalıp yargıları içselleştirmeleri ve dolayısıyla çok çeşitli zararlı sonuçlara maruz kalmalarıdır. Örneğin, stereotip tehdidi adı verilen bir olguda, testlerde düşük puan almış olarak kalıp yargılanan ırksal ve etnik grup üyeleri, kendilerine bu kalıp yargı hatırlatılırsa, bu testlerde daha kötü performans göstereceklerdir.[3] Etki o kadar güçlüdür ki, sınava giren kişiden sınava girmeden önce ırkını belirtmesini istemek bile (çoktan seçmeli bir soruda "Afrikalı Amerikalı" kelimesini öne çıkartmak gibi) test performansını önemli ölçüde değiştirebilmektedir.[4] Bu araştırma dizisine özel olarak sosyolojik bir katkı, bu tür olumsuz stereotiplerin anında oluşturulabileceğini bulmuştur: Michael Lovaglia liderliğindeki bir akademisyen ekibi tarafından 1998 yılında yapılan bir deney, solak insanların, belirli bir test türü için dezavantajlı bir grup olduklarına inandırılarak yönlendirilirlerse stereotip tehdidine maruz kalabileceklerini göstermiştir.[5]
Denetim çalışmaları
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Du Bois, W.E.B. (1940). Dusk of dawn; an essay toward an autobiography of a race concept (İngilizce). Schocken Books.
- ^ Bohmer, Peter (1998). Marxist Theory of Racism and Racial Inequality. Readings in Black Political Economy (İngilizce).
- ^ "What is stereotype threat?" (İngilizce).
- ^ "Stereotype threat and the intellectual test performance of African Americans". Journal of Personality and Social Psychology (İngilizce). Steele & Aronson. 1995.
- ^ Lovaglia, Michael; JW Lucas, SR Thye (1998). "Status Processes and Mental Ability Test Scores". American Journal of Sociology (İngilizce).
Konu hakkındaki eserler
- Banton, M. 1987. Racial Theories. Cambridge: Cambridge Üniversitesi Yayınları.
- Ellis, J. 2011. Race Relations | Culture and Ethnicity. USARiseUp
- Feagin, J. 2003. Racial and Ethnic Relations. Prentice Hall (8th edition)
- Gibson, Robert. 1978. Booker T. Washington and W. E. B. DuBois: The Problem of Negro Leadership. Yale
- Jenkins, R. 2008. Rethinking Ethnicity. London: Sage (2nd edition).
- Malesevic, S. 2004. The Sociology of Ethnicity. London: Sage.
- Omi, M. & Winant, H. 1986. Racial Formation in the United States. New York: Routledge
- Vera, H; Feagin, J. 2007. Handbook of the Sociology of Racial and Ethnic Relations. Springer
- Wilson, H. 2006. The Sociology of Racial and Ethnic Relations. Bryant
- Zuckermann, Ghil'ad et al. (2015), ENGAGING - A Guide to Interacting Respectfully and Reciprocally with Aboriginal and Torres Strait Islander People, and their Arts Practices and Intellectual Property, Australian Government: Indigenous Culture Support.