Mutluluk

Başlığın diğer anlamları için Mutluluk (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Mutluluğu temsil eden bir resim

Mutluluk, TDK sözlüğünde “Bütün özlemlere eksiksiz ve sürekli olarak ulaşılmaktan duyulan kıvanç durumu, ongunluk, kut, saadet, bahtiyarlık, saadetlilik” olarak tanımlanmakta olup, şimdiye dek sayısız değişik tanımları yapılmış görece ve göreli bir kavramdır.

Mutluluk hakkında görüşler

Kimileri mutluluğu maddi alanda, kimileri manevi alanda, kimileri ise hem maddi hem manevi alanda edinilebilecek bir ruhsal hal olarak ele almışlardır. Örneğin, mutluluğun manevi alanda edinilebilecek bir hal olduğunu düşünen eski Grek düşünürleri mutluluğu erdemin ödülü olarak değerlendirmişlerdir.

Mutluluk hakkında mistisizmde, çeşitli dinlerde ve felsefi ekollerde ortaya konan görüşlerde farklılıklar genellikle şu soruların yanıtlarında toplanmaktadır:

• Mutluluk bir amaç mı, bir sonuç mu olmalıdır?
• Mutluluk, manevi değerlere mi bağlıdır, maddi değerlere mi bağlıdır?
• Maddi değerlerin edinilmesiyle edinilen geçici hal mutluluk kapsamında değerlendirilebilir mi?
• Mutluluk kişinin diğerleri hakkındaki hareketleriyle ne derecede ilişkilidir, diğer insanlarla birlikte yaşamayan, toplumdan yalıtılmış biri mutlu olabilir mi?
• Istırap ya da mutsuzluğu tatmamış biri mutlu olabilir mi?

Mutluluk Hormonları

Hormonlar temelde vücudunuzdaki çeşitli bezler tarafından salgılanan kimyasal habercilerdir. Her hormonun, vücudun genel işleyişinde oynayacağı kendine özgü bir rolü vardır. Ruh halimiz ve duygularımız büyük ölçüde bu hormonlara bağlıdır. Ruh halimizi düzenlemekten ve bizi mutlu etmekten sorumlu dört temel mutluluk hormonu vardır:

1. Dopamin, tüm zevkli hisler, hafıza, öğrenmeler ve diğer motor sistemlerle bağlantılıdır. ‘İyi hissetme’ hormonu olarak da bilinen kan dolaşımımızdaki dopamin salınımı, ruh halimizi anında yükseltir ve bizi daha mutlu hissettirir.
2. Diğer bir hormon olan Serotonin sadece ruh halimizi düzenlemeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda uyumamıza, sindirmemize, öğrenmemize ve iyi bir iştahı korumamıza yardımcı olur.
3. Oksitosin hormonu nedir? Oksitosin hormonunun diğer adı ‘aşk hormonu’dur. Doğumdan itibaren güçlü bir ebeveyn-çocuk bağı oluşturmada rol oynar. Bu hormon ayrıca sarılırken veya öpüşürken tetiklenir ve ayrıca bir ilişkide güven ve sevgiyi teşvik eder.
4. Endorfin, yemek yemek, içmek veya egzersiz yapmak gibi ödüllendirici faaliyetlerde bulunduğunuzda kanınızda salınır. Vücudumuzun doğal ağrı kesicidir ve ağrı veya rahatsızlıkla karşılaştığımızda tetiklenir.

Hormonlar, birincil işlevi iki bez arasında veya bir salgı bezi ile bir organ arasında iletişim kurmak olan insan vücudundaki çeşitli salgı bezleri tarafından üretilen kimyasallardır. Vücudunuzdaki hormonlar gün boyunca yükselir ve düşer. Örneğin, sabahları bir kortizol dalgası sizi uyandırırken, başka bir hormon olan melatonin, akşamları yatağa hazırlanmanıza yardımcı olur. Ve sonra size aç, tok, mutlu ve üzgün olduğunuzu söyleyen hormonlar var. Vücutta hormon üretimini ve kan dolaşımına salgılanmasını kontrol eden endokrin sistem adı verilen özel bir sistem vardır. Bu, beyindeki hipofiz bezi tarafından kontrol edilen, her bezden en az bir hormon üreten, vücutta dolaşan bir bezler ağıdır.

Vücutta melatonin, serotonin ve endorfin hormonlarının salgılamasının mutluluk üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu yüzden kış aylarında daha az salgılanan hormonlar nedeniyle mutluluk oranı sıcak aylara göre daha düşüktür. Kuzey kesimdeki ülkelerde intihar sayısının Ekvatoral kesimlerden fazla olmasının nedeni de budur. İklim değişiklikleri mutluluğu etkileyen faktörlerdendir.

Mutluluk Hakkında Anekdotlar

Ludovico Antonio Muratori, 1749

• “Kişinin yaşadıkça memnun ve mutlu olması için gereken şey, kendisi için değil, kendisinden sonra gelecekler için çalışmaktır. (…) Bir insan böyle hareket ederken ‘benden sonra gelecekler acaba böyle bir ruhla çalıştığımı bilecekler mi’ diye bile düşünmemelidir. Hatta en mutlu olanlar hizmetlerinin bütün nesillerce bilinmemesini tercih edecek karakterde bulunanlardır.” (M.K. Atatürk,1937,100 ve 1937,5-277)
• “(...) Hal böyleyken, insanlar gerçek mutluluk ve kurtuluşu, ancak maddelere tapan nefislerinin hava ve hevesine tutsak olmuş iradelerine göre değer biçtikleri birtakım uydurma kurallardan beklemektedirler. (…) Maddelere ve objelere bağlı mutluluklar, doğal olarak bu cansız şeyler gibi geçicidir (fanidir) ve günün birinde onlar gibi çökecek, yıkılıp gidecek, yok olacaklardır. Fani şeylere bağlı ve onlarla geçerli hiçbir mutluluk devamlı olamaz. Devam eden, ölmeyen bir mutluluk, ebedi (sonsuz) değerlere bağlı ve onlarla geçerli bir mutluluktur. Şu halde hakiki mutluluğun kaynaklarından birini de, ebedi olan canlı varlıklara, özellikle insan ruhlarına duyulan sevgi oluşturur. Çünkü o (sevgi) ebedidir. (...) İnsanın hakiki mutluluğunun ilk kapılarını açan sevgi, merhamet, şefkat ve yardım duygularıyla beslenir. Bu duygular mutluluk kapısının en sadık kapıcılarıdır. Bunlar izin vermeden ne gerçek sevgiye ulaşılır, ne de büyük mutluluğun kapıları açılır.” (Neo-spiritüalizm’in kurucusu Dr.Bedri Ruhselman)
• “Bütün mutsuz olanlar, yalnız kendi mutlulukları peşinde koşanlardır. Bütün mutlu olanlar ise başkalarının mutlu olması için çalışanlardır.” (Budizm)
• “Engelleri aşmak, varoluşun en büyük hazzıdır; bunlar ticaret ve iş yaşamındaki maddi şeylerde de olabilir, öğrenme ve bilimsel araştırmadaki düşünsel şeylerde de olabilir; bu engellerle savaşmak ve onları yenmek mutluluk verir." (Schopenhauer)
• ”İnsanın gerçek varlığını bilmesi mutluluk, unutması ise elemdir.” (Sri Nisargadatta Maharaj)

Kaynakça

• Atatürkçülük, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul,1984