Beyazlar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
ttttdddssa Etiketler: Geri alındı Görsel Düzenleyici |
Ottovondodo (mesaj | katkılar) 85.110.40.121 tarafından yapılan 25198153 sayılı değişiklik geri alınıyor. Etiket: Geri al |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:European_Ancestry_Large.svg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:European_Ancestry_Large.svg|alt=|küçükresim|420x420pik|Avrupa asıllı kişilerin coğrafi dağılımı. {{Renk|teal|Teal mavisi}} ile gösterilen bölgelerin Avrupalılığı tartışmalıdır.]] |
[[Dosya:European_Ancestry_Large.svg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:European_Ancestry_Large.svg|alt=|küçükresim|420x420pik|Avrupa asıllı kişilerin coğrafi dağılımı. {{Renk|teal|Teal mavisi}} ile gösterilen bölgelerin Avrupalılığı tartışmalıdır.]] |
||
'''Beyaz''', genellikle [[Avrupa demografisi|Avrupa]] asıllı kişileri belirtmek için kullanılan, [[Cilt rengi|ten rengi]] veya [[ırk]] ile ilişkili bir |
'''Beyaz''', genellikle [[Avrupa demografisi|Avrupa]] asıllı kişileri belirtmek için kullanılan, [[Cilt rengi|ten rengi]] veya [[ırk]] ile ilişkili bir sınıflandırma. Bağlam ve bölgeye göre farklılık gösteren terim, [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin nüfus sayımında [[Orta Doğu demografisi|Orta Doğulu]] ve [[Kuzey Afrika demografisi|Kuzey Afrikalıları]] da beyaz sayması gibi, diğer bağlamlarda beyaz kabul edilmeyen grupları da kapsayabilir. |
||
bölgeye göre farklılık gösteren terim, [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin nüfus sayımında [[Orta Doğu demografisi|Orta Doğulu]] ve [[Kuzey Afrika demografisi|Kuzey Afrikalıları]] da beyaz sayması gibi, diğer bağlamlarda beyaz kabul edilmeyen grupları da kapsayabilir. |
|||
Açık ten renkleri ile karakterize edilen "Beyaz" teriminin kullanımı [[Antik Mısır]]'a ve [[Greko-Romen]] dönemine kadar gitmektedir ancak bu bağlamda bir [[Pan Avrupa Hareketi|Pan Avrupa]] kimliği yerine sadece ten rengine veya bu ten rengi ile ilişkili halklara atıfta bulunmuştur.<ref>"The first are RETH, the second are AAMU, the third are NEHESU, and the fourth are THEMEHU. The RETH are Egyptians, the AAMU are dwellers in the deserts to the east and north-east of Egypt, the NEHESU are the [[Kingdom of Kush|Cushites]], and the THEMEHU are the fair-skinned Libyans" ''Book of Gates'', [http://www.sacred-texts.com/egy/gate/gate20.htm chapter VI]( {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160310112202/http://www.sacred-texts.com/egy/gate/gate20.htm |tarih=10 Mart 2016 }}), translated by E. A. Wallis Budge, 1905.</ref><ref>Xenophanes of Colophon: [https://books.google.com/books?id=LxxJXTviacgC&pg=PA90&lpg=PA90&dq=Xenophanes+thracians&source=bl&ots=Mc3881TmnV&sig=zuPzZk6AG_yq3dn9neyrKRq44Og&hl=bg&ei=mZzPSbS6ENaOsAaMnfi4CA&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result ''Fragments''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200615093038/https://books.google.com/books?id=LxxJXTviacgC&pg=PA90&lpg=PA90&dq=Xenophanes+thracians&source=bl&ots=Mc3881TmnV&sig=zuPzZk6AG_yq3dn9neyrKRq44Og&hl=bg&ei=mZzPSbS6ENaOsAaMnfi4CA&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result |tarih=15 Haziran 2020 }}, J. H. Lesher, University of Toronto Press, 2001, {{ISBN|0-8020-8508-3}}, p. 90.</ref> Modern kullanımda Avrupa asıllı kişileri [[Siyahiler|Siyahi]] ve [[Kızılderililer]]den ayırmak için 17. yüzyılda kullanılmaya başlanan terim, 19. yüzyılda ırksal anlamlar da taşımaya başlamıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Black Odysseus, White Caesar: When Did 'White People' Become 'White'?|tarih=2004|sayı=2|sayfalar=157-167|dergi=The Classical Journal|cilt=99|soyadı=Dee|ad=James H.|jstor=3298065}}</ref> |
Açık ten renkleri ile karakterize edilen "Beyaz" teriminin kullanımı [[Antik Mısır]]'a ve [[Greko-Romen]] dönemine kadar gitmektedir ancak bu bağlamda bir [[Pan Avrupa Hareketi|Pan Avrupa]] kimliği yerine sadece ten rengine veya bu ten rengi ile ilişkili halklara atıfta bulunmuştur.<ref>"The first are RETH, the second are AAMU, the third are NEHESU, and the fourth are THEMEHU. The RETH are Egyptians, the AAMU are dwellers in the deserts to the east and north-east of Egypt, the NEHESU are the [[Kingdom of Kush|Cushites]], and the THEMEHU are the fair-skinned Libyans" ''Book of Gates'', [http://www.sacred-texts.com/egy/gate/gate20.htm chapter VI]( {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160310112202/http://www.sacred-texts.com/egy/gate/gate20.htm |tarih=10 Mart 2016 }}), translated by E. A. Wallis Budge, 1905.</ref><ref>Xenophanes of Colophon: [https://books.google.com/books?id=LxxJXTviacgC&pg=PA90&lpg=PA90&dq=Xenophanes+thracians&source=bl&ots=Mc3881TmnV&sig=zuPzZk6AG_yq3dn9neyrKRq44Og&hl=bg&ei=mZzPSbS6ENaOsAaMnfi4CA&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result ''Fragments''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200615093038/https://books.google.com/books?id=LxxJXTviacgC&pg=PA90&lpg=PA90&dq=Xenophanes+thracians&source=bl&ots=Mc3881TmnV&sig=zuPzZk6AG_yq3dn9neyrKRq44Og&hl=bg&ei=mZzPSbS6ENaOsAaMnfi4CA&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result |tarih=15 Haziran 2020 }}, J. H. Lesher, University of Toronto Press, 2001, {{ISBN|0-8020-8508-3}}, p. 90.</ref> Modern kullanımda Avrupa asıllı kişileri [[Siyahiler|Siyahi]] ve [[Kızılderililer]]den ayırmak için 17. yüzyılda kullanılmaya başlanan terim, 19. yüzyılda ırksal anlamlar da taşımaya başlamıştır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Black Odysseus, White Caesar: When Did 'White People' Become 'White'?|tarih=2004|sayı=2|sayfalar=157-167|dergi=The Classical Journal|cilt=99|soyadı=Dee|ad=James H.|jstor=3298065}}</ref> |
||
Sayfanın 05.22, 28 Mart 2021 tarihindeki hâli
Beyaz, genellikle Avrupa asıllı kişileri belirtmek için kullanılan, ten rengi veya ırk ile ilişkili bir sınıflandırma. Bağlam ve bölgeye göre farklılık gösteren terim, Amerika Birleşik Devletleri'nin nüfus sayımında Orta Doğulu ve Kuzey Afrikalıları da beyaz sayması gibi, diğer bağlamlarda beyaz kabul edilmeyen grupları da kapsayabilir.
Açık ten renkleri ile karakterize edilen "Beyaz" teriminin kullanımı Antik Mısır'a ve Greko-Romen dönemine kadar gitmektedir ancak bu bağlamda bir Pan Avrupa kimliği yerine sadece ten rengine veya bu ten rengi ile ilişkili halklara atıfta bulunmuştur.[1][2] Modern kullanımda Avrupa asıllı kişileri Siyahi ve Kızılderililerden ayırmak için 17. yüzyılda kullanılmaya başlanan terim, 19. yüzyılda ırksal anlamlar da taşımaya başlamıştır.[3]
İlk ortaya çıktığı dönemler olan 17. yüzyıl ve takip eden zamanlarda "Beyazlar" ve "Beyaz ırk" kavramı Avrupa'da tamamen kabul görmemiştir. Modern kullanımı öncesinde halklar kendilerini "Beyaz" olarak sınıflandırmak yerine, ırk, ecdat ve etnik aidiyetlerini bağlı oldukları milliyete göre belirlemiştir. Nazi Almanyası'nda, günümüzde Beyaz olarak kabul edilen Slav halkları Almanlardan farklı bir ırk olarak tanımlanmıştır.
Beyazlık kavramı özellikle İngilizce konuşan Amerika Birleşik Devletleri (Beyaz Amerikalılar), Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık ve Güney Afrika Cumhuriyeti gibi ülkeleri kapsayan Anglosfer'de yaygınca kullanılmaktadır. Avrupa'da ise ırk ve milliyet arasındaki fark daha karışık olup kendini sınıflandırma genellikle milliyet üzerinden gerçekleşmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "The first are RETH, the second are AAMU, the third are NEHESU, and the fourth are THEMEHU. The RETH are Egyptians, the AAMU are dwellers in the deserts to the east and north-east of Egypt, the NEHESU are the Cushites, and the THEMEHU are the fair-skinned Libyans" Book of Gates, chapter VI( 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.), translated by E. A. Wallis Budge, 1905.
- ^ Xenophanes of Colophon: Fragments 15 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., J. H. Lesher, University of Toronto Press, 2001, 0-8020-8508-3, p. 90.
- ^ Dee, James H. (2004). "Black Odysseus, White Caesar: When Did 'White People' Become 'White'?". The Classical Journal. 99 (2): 157-167. JSTOR 3298065.
