Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Meambokhe (mesaj | katkılar)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
Meambokhe (mesaj | katkılar)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
131. satır: 131. satır:


1970'lerde Sovyet yetkilileri bir "Sovyet halkı" oluşturmak için yeni bir politika benimsedi. Sovyet halkı'nın "ortak bir toprak, ekonomi ve sosyalist içeriğe sahip olan yeni bir tarihsel, sosyal ve uluslararası insan topluluğu; birden çok ulusun özelliklerini yansıtan bir kültür, bir federal devlet; ve ortak bir nihai amaç olduğu söyleniyordu: komünizmin inşası." Rus Dili'nin, Sovyetler Birliği'nin milletleri ve milliyetleri için oynadığı rol düşünüldüğünde, bu topluluğun ortak dili haline gelmesi gerekiyordu. Bununla birlikte, 1978'de Sovyet yetkilileri, Gürcistan'ın resmi devlet dili olarak Gürcü dilinin anayasal statüsünün kaldırılmasını kabul ettikten sonra, Tiflis şehir merkezinde toplu gösteriler düzenlemek için toplanan binlerce Gürcünün muhalefetiyle yüzleşmek zorunda kaldı. 14 Nisan 1978'deki toplu sokak gösterilerinin baskısına boyun eğen Moskova, aynı yıl Shevardnadze'nin anayasal güvenceyi iade etmesini onayladı. 14 Nisan, Gürcü Dili Günü olarak belirlendi. 1981'de cumhuriyetin 60. yıldönümü şerefine Tiflis Anayasa Meydanı'nda Başkan Brejnev'in önünde kitlesel bir etkinlikle büyük kutlamalar düzenlendi.
1970'lerde Sovyet yetkilileri bir "Sovyet halkı" oluşturmak için yeni bir politika benimsedi. Sovyet halkı'nın "ortak bir toprak, ekonomi ve sosyalist içeriğe sahip olan yeni bir tarihsel, sosyal ve uluslararası insan topluluğu; birden çok ulusun özelliklerini yansıtan bir kültür, bir federal devlet; ve ortak bir nihai amaç olduğu söyleniyordu: komünizmin inşası." Rus Dili'nin, Sovyetler Birliği'nin milletleri ve milliyetleri için oynadığı rol düşünüldüğünde, bu topluluğun ortak dili haline gelmesi gerekiyordu. Bununla birlikte, 1978'de Sovyet yetkilileri, Gürcistan'ın resmi devlet dili olarak Gürcü dilinin anayasal statüsünün kaldırılmasını kabul ettikten sonra, Tiflis şehir merkezinde toplu gösteriler düzenlemek için toplanan binlerce Gürcünün muhalefetiyle yüzleşmek zorunda kaldı. 14 Nisan 1978'deki toplu sokak gösterilerinin baskısına boyun eğen Moskova, aynı yıl Shevardnadze'nin anayasal güvenceyi iade etmesini onayladı. 14 Nisan, Gürcü Dili Günü olarak belirlendi. 1981'de cumhuriyetin 60. yıldönümü şerefine Tiflis Anayasa Meydanı'nda Başkan Brejnev'in önünde kitlesel bir etkinlikle büyük kutlamalar düzenlendi.

=== Sovyet döneminin sonu ===

Şevardnadze'nin 1985'te Sovyet Dışişleri Bakanı olarak atanması, Gürcistan'daki yerine perestroyka'nın zorlamasıyla zayıf bir şekilde başa çıkan muhafazakar ve genellikle etkisiz bir Komünist olan Cumber Patiaşvili'yi getirdi.


== Eski Bayraklar ==
== Eski Bayraklar ==

Sayfanın 21.51, 18 Şubat 2021 tarihindeki hâli

Gürcistan SSC
Грузинская Советская Социалистическая Республика
საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა
Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
25 Şubat 1921-26 Aralık 1991
Gürcistan SSC bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan SSC (kırmızı)'nin haritadaki yeri.
Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan SSC (kırmızı)'nin haritadaki yeri.
TürBağımsız devlet (1921–1922)
Transkafkasya SFSC'nin parçası (1922–1936)
Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1936–1991)
BaşkentTiflis
Yaygın dil(ler)Gürcüce
Rusça
Abhazca
Osetçe
Megrelce
Svanca
HükûmetEski Sovyet ülkeleri
Tarihçe 
• Kuruluşu
25 Şubat 1921
• Dağılışı
26 Aralık 1991
Yüzölçümü
• Toplam
69700 km2
Nüfus
• Sayılan
5400841
Öncüller
Ardıllar
Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti
Gürcistan

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Gürcüce: საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა Sakartvelos Sabçota Sotsialisturi Respublika; Rusça: Грузинская Советская Социалистическая Республика Gruzinskaya Sovetskaya Sotsalistiçeskaya Respublika), kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921’de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu.[1] 12 Mart 1922’den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin bir parçası olarak kaldı.[2][3][4][5][6]

Gürcü SSC Kızıl Bayrak Nişanı, 1923

Bir Gürcü olan Stalin döneminde pek çok Gürcü Sovyet yönetiminin önemli mevkilerinde bulundu. Kruşçev döneminde merkezi yönetimin iktidarı cumhuriyetlere paylaşması sonucunda Gürcistan Komünist Partisi’nin gücü artarken, ülkede karaborsa ve yolsuzluk da arttı. Eduard Şevardnadze, 1960’lardan, Sovyet Dışişleri Bakanı olarak atandığı 1985 yılına kadar karaborsa ve yolsuzluklarla mücadele etmek zorunda kaldı.

Gürcistan SSC’de, 28 Ekim 1990’da demokratik parlamento seçimleri yapıldı ve Gürcistan SSC, 15 Kasım 1990’da Gürcistan adını aldı. Milliyetçi lider Zviad Gamzahurdiya devlet başkanı seçildi ve Gürcistan 9 Nisan 1991’de bağımsızlığını ilan etti. Ancak Sovyet yönetimince Eylül 1991 tarihine kadar ülkenin bağımsızlığı tanınmadı.

Tarih

Rusya'daki Ekim Devrimi'nden sonra 28 Kasım 1917'de Tiflis'te bir Transkafkasya Komiserliği kuruldu. 22 Nisan'da Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti ilan edildi, ancak federasyon yerini üç yeni devlete bırakana kadar sadece bir ay sürdü: Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti. 1919 parlamento seçimleri ile Gürcistan'da Sosyal Demokrat Parti iktidara geldi. Gürcistan, Ermenistan'a ve Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşlara sürüklenirken, devrimci sosyalizm fikirlerinin kırsal bölgelerde hızla yayılması, Raça, Samegrelo ve Duşeti'deki bazı Sovyet destekli köylülerin isyanlarına sebep oldu. 1921'de kriz doruk noktasına ulaştı. Kızıl Ordu güneyden Gürcistan'ı işgal ederek Tiflis'e yöneldi. Kızıl Ordu'nun bir haftalık saldırısının ardından 25 Şubat'ta Tiflis Bolşeviklerin eline geçti. Ülkeyi ele geçiren Gürcü Bolşevikler Gürcistan SSC'nin kuruluşunu ilan ettiler. Batı Gürcistan'da Bolşevik birlikler ile Gürcü Ordusu arasında bazı küçük çaplı savaşlar da gerçekleşti. Mart 1921'de Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti hükümeti sürgüne zorlandı. Ertesi yıl 2 Mart'ta Sovyet Gürcistan'ın ilk anayasası kabul edildi.

13 Ekim 1921'de Türkiye ile Sovyetler Birliği'nin üç Transkafkasya cumhuriyeti arasındaki ortak sınırları oluşturan Kars Antlaşması imzalandı. Gürcistan SSC, Sovyet yönetimi altında Gürcistan SSC içinde siyasi özerklik verilen Acara karşılığında Gürcülerin çoğunlukta olduğu Artvin Okrugu'nu Türkiye'ye bırakmak zorunda kaldı.

Transkafkasya Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyetleri

Gürcistan SSC'nin ilk Yüksek Sovyeti üyeleri

1922'de Gürcistan SSC, Sovyetler Birliği'ne dahil edildi. Bundan önce 12 Mart 1922'den 5 Aralık 1936'ya kadar Ermenistan SSC ve Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya SFSC'nin bir parçasıydı. Bu dönemde eyalet, Gürcistan Komünist Partisi Gürcistan Merkez Komitesi'nin ilk sekreteri Lavrentiy Beria tarafından yönetildi. 1936'da TSFSC feshedildi ve Gürcistan, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti oldu.

Lavrentiy Beria, Ortak Devlet Siyasi Müdürlüğü'nün (OGPU) Gürcistan şubesinin başına geçti ve 1938'de Moskova'ya transfer edildi.

Tasfiyeler

Büyük Tasfiye sırasında idam edilen Gürcülerin kesin sayısı tahmin edilemiyor, ancak bazı tarihçiler bunun 30.000 ila 60.000 arasında değiştiğini öne sürüyor. Tasfiyeler sırasında Miheil Javahişvili, Evgeni Mikeladze, Vahtang Kotetişvili, Paolo Iaşvili, Titsian Tabidze ve Dimitri Şevardnadze gibi birçok ünlü Gürcü entelektüel idam edildi veya Gulag'a gönderildi. Tasfiyelerden parti yetkilileri de acı çekti. Miheil Kahiani, Mamia Orahelasşvili, Sergo Orconikidze, Budu Mdivani, Miheil Okucava ve Samson Mamulia gibi birçok önde gelen Gürcü Bolşevik görevden alındı ​​ve öldürüldü.

2. Dünya Savaşı

Adolf Hitler'in Haziran 1941'de SSCB'yi işgalinin ana hedeflerinden biri Kafkas petrol sahalarına ulaşmaktı, ancak Mihver güçlerinin orduları hiçbir zaman Gürcistan'a ulaşamadı. Ülke, Kızıl Ordu'ya yaklaşık 700.000 asker (350.000'i hayatını kaybetti) sağladı ve hayati bir tekstil ve cephane kaynağıydı. Bu dönemde Josef Stalin (etnik bir Gürcü), Çeçen, İnguş, Karaçay ve Balkar halklarının Kuzey Kafkasya'dan sürülmesini emretti; Nazilerle işbirliği yaptıkları iddiasıyla Sibirya ve Orta Asya'ya nakledildiler. Özerk cumhuriyetleri kaldırıldı. Topraklarının bir 1957'ye kadar kısa süreliğine Gürcistan SSC'ye verildi.

Stalin sonrası dönem

9 Mart 1956'da, Nikita Kruşçev'in Stalin karşıtı konuşmasının sonunda Gürcüler hakkında yaptığı düşüncesizce açıklamanın eşlik ettiği Stalinizasyon politikasına karşı patlak veren gösterilerde yaklaşık yüz Gürcü öğrenci hayatını kaybetti.

1950'lerin ortalarında Kruşçev tarafından uygulamaya konulan adem-i merkeziyetçilik programı, kısa süre sonra Gürcistan Komünist Partisi yetkilileri tarafından kendi bölgesel güç üslerini inşa etmek için kullanıldı. Devletin sahip olduğu resmi ekonominin yanı sıra gelişen bir sözde kapitalist gölge ekonomi ortaya çıktı. Gürcistan ekonomisinin resmi büyüme oranı SSCB'deki en düşükler arasında yer alırken, tasarruf seviyesi, araba ve ev sahipliği oranları gibi göstergeler Birlik'teki en yüksek seviyelerdeydi ve bu da Gürcistan'ı ekonomik açıdan en başarılı Sovyet cumhuriyetlerinden biri haline getirdi. Yolsuzluk üst düzeydeydi. Tüm birlik cumhuriyetleri arasında, Gürcistan yüksek veya özel orta öğrenim görmüş en yüksek sayıda insanın ikamet ettiği ülkeydi.

Sovyetler Birliği'ndeki yolsuzluk pek bilinmese de, yolsuzluk Gürcistan'da o kadar yaygın ve açık hale geldi ki, Moskova'daki yetkililer için bir utanç kaynağına dönüştü. 1964 ve 1972 yılları arasında ülkenin içişleri bakanı olan Eduard Şevardnadze, yolsuzlukla mücadelesiyle ün kazandı ve Gürcistan Komünist Partisi'nin yozlaşmış Birinci Sekreteri Vasil Mjavanadze'nin görevden alınmasını sağladı. Şevardnadze, Moskova'nın takdirleriyle Birinci Sekreterlik görevine yükseldi. 1972'den 1985'e kadar Gürcistan'ın etkili ve muktedir bir lideriydi, resmi ekonomiyi iyileştirdi ve yüzlerce yozlaşmış yetkiliyi görevden aldı.

1970'lerde Sovyet yetkilileri bir "Sovyet halkı" oluşturmak için yeni bir politika benimsedi. Sovyet halkı'nın "ortak bir toprak, ekonomi ve sosyalist içeriğe sahip olan yeni bir tarihsel, sosyal ve uluslararası insan topluluğu; birden çok ulusun özelliklerini yansıtan bir kültür, bir federal devlet; ve ortak bir nihai amaç olduğu söyleniyordu: komünizmin inşası." Rus Dili'nin, Sovyetler Birliği'nin milletleri ve milliyetleri için oynadığı rol düşünüldüğünde, bu topluluğun ortak dili haline gelmesi gerekiyordu. Bununla birlikte, 1978'de Sovyet yetkilileri, Gürcistan'ın resmi devlet dili olarak Gürcü dilinin anayasal statüsünün kaldırılmasını kabul ettikten sonra, Tiflis şehir merkezinde toplu gösteriler düzenlemek için toplanan binlerce Gürcünün muhalefetiyle yüzleşmek zorunda kaldı. 14 Nisan 1978'deki toplu sokak gösterilerinin baskısına boyun eğen Moskova, aynı yıl Shevardnadze'nin anayasal güvenceyi iade etmesini onayladı. 14 Nisan, Gürcü Dili Günü olarak belirlendi. 1981'de cumhuriyetin 60. yıldönümü şerefine Tiflis Anayasa Meydanı'nda Başkan Brejnev'in önünde kitlesel bir etkinlikle büyük kutlamalar düzenlendi.

Sovyet döneminin sonu

Şevardnadze'nin 1985'te Sovyet Dışişleri Bakanı olarak atanması, Gürcistan'daki yerine perestroyka'nın zorlamasıyla zayıf bir şekilde başa çıkan muhafazakar ve genellikle etkisiz bir Komünist olan Cumber Patiaşvili'yi getirdi.

Eski Bayraklar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ {{Kitap kaynağı | başlık = Kafkasya'nın Etnik Ve Kültürel Yapısının Oluşumunda Türklerin Rolü | url = https://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/407/703.pdf | soyadı = Tombuloğlu | ad = Tuba | sayfa = 226 | sayfalar = 43 | yayıncı= Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Bölümü | yıl = 2003 |}
  2. ^ The Europa World Year Book 2004, Volume I. Europa World Year Book (45. bas.). Londra: Europa Publications. 2004 [1928]. s. 1806. ISBN 1-85743-254-1. However, Georgia was invaded by Bolshevik troops in early 1921, and a Georgian Soviet Socialist Republic (SSR) was proclaimed on 25 February. (İngilizce)
  3. ^ Geronti Kikodze (1989) [1954]. Notes of a Contemporary. Mnatobi, Tiflis, Gürcistan. (İngilizce)
  4. ^ Parrish, Michael (1996). The Lesser Terror: Soviet State Security, 1939-1953. Greenwood Publishing Group. s. 102. ISBN 0-275-95113-8. (İngilizce)
  5. ^ Gregory Grossman; Svante E. Cornell (1977). Autonomy and Conflict: Ethnoterritoriality and Separatism in the South Caucasus - Case in Georgia (PDF). ‘The "Second Economy" of the USSR’, Problems of Communism, vol. 26 no. 5. University of Uppsala. s. 149. ISBN 91-506-1600-5. 30 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017. (İngilizce)
  6. ^ Suny, Ronald G.; James Nichol; Darrell L. Slider (1996). Armenia, Azerbaijan, and Georgia. DIANE Publishing. s. 186. ISBN 0-7881-2813-2. (İngilizce)