Saponin: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →top: düzeltme |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Solanine chemical structure.png| |
[[Dosya:Solanine chemical structure.png|küçükresim|''[[Solanum nigrum]]''{{'}}da bulunan [[solanin]] adlı saponinin kimyasal yapısı.]] |
||
'''Saponinler''' çeşitli [[bitki]] türlerinde bulunan bir kimyasal bileşik sınıfıdır. Fenomenolojik olarak sulu çözeltilerle karıştırıldığında sabun benzeri kalıcı köpük bırakan [[amfifil]] [[glikozit]]ler olarak gruplandırılırken yapısal olarak da [[Lipofili|lipofil]] [[triterpen]] türevleri birleşik bir ya da daha fazla [[hidrofili|hidrofil]] çekirdek glikozitler olarak sınıflandırılır.<ref name=hosettman>{{Kitap kaynağı |ad=K. |soyadı=Hostettmann | |
'''Saponinler''' çeşitli [[bitki]] türlerinde bulunan bir kimyasal bileşik sınıfıdır. Fenomenolojik olarak sulu çözeltilerle karıştırıldığında sabun benzeri kalıcı köpük bırakan [[amfifil]] [[glikozit]]ler olarak gruplandırılırken yapısal olarak da [[Lipofili|lipofil]] [[triterpen]] türevleri birleşik bir ya da daha fazla [[hidrofili|hidrofil]] çekirdek glikozitler olarak sınıflandırılır.<ref name=hosettman>{{Kitap kaynağı |ad=K. |soyadı=Hostettmann |eşyazarlar=A. Marston |başlık=Saponins |yayıncı=Cambridge University Press |yer=Cambridge |yıl=1995 |sayfa=3ff |isbn=0-521-32970-1 |oclc=29670810}}</ref><ref name=cornell>{{Web kaynağı | url = http://www.ansci.cornell.edu/plants/toxicagents/saponin.html | başlık = Saponins | tarih = 14 Ağustos 2008 | yayıncı = Cornell University | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150823132258/http://www.ansci.cornell.edu/plants/toxicagents/saponin.html | arşivtarihi = 23 Ağustos 2015 | erişimtarihi = 9 Haziran 2014 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{dergi kaynağı|soyadı=Kocaoğlu Güçlü|ad=Berrin|eşyazarlar=Fatma Uyanık|başlık=Saponinler ve Biyolojik Önemi|dergi=Erciyes Üniv Vet Fak Derg|yıl=2004|cilt=1|sayı=2|sayfalar=125-131|url=http://ercivet.erciyes.edu.tr/arsiv/2004-2/8-saponinler-ve-Biyolojik-onemi.pdf|erişimtarihi=9 Haziran 2014|biçim=pdf|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140309012625/http://ercivet.erciyes.edu.tr/arsiv/2004-2/8-saponinler-ve-Biyolojik-onemi.pdf|arşivtarihi=9 Mart 2014|ölüurl=evet}}</ref> Soğukkanlı hayvanlarda zehirli etki gösterirler ayrıca [[antifungal]] ve [[antibiyotik]] etkiye sahiptirler.<ref name=KVD>{{dergi kaynağı|soyadı=Küçükkurt|ad=İsmail|eşyazarlar=A. Fatih Fidan|başlık=Saponinler ve Bazı Biyolojik Etkileri|dergi=Kocatepe Veteriner Dergisi|yıl=2008|cilt=1|sayfalar=89-98|url=http://www.aku.edu.tr/AKU/DosyaYonetimi/VETDERGI/2008%201%201/20%20Saponinler%20ve%20Baz%C4%B1%20Biyolojik%20Etkileri-K%C3%BC%C3%A7%C3%BCkkurt%20ve%20Fidan.pdf|biçim=pdf|erişimtarihi=9 Haziran 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160304190006/http://www.aku.edu.tr/AKU/DosyaYonetimi/VETDERGI/2008%201%201/20%20Saponinler%20ve%20Baz%C4%B1%20Biyolojik%20Etkileri-K%C3%BC%C3%A7%C3%BCkkurt%20ve%20Fidan.pdf|arşivtarihi=4 Mart 2016|ölüurl=evet}}</ref> Yüksek oranda saponin içeren bitkiler acı bir tat verdiğinden hayvanlar ve insanlar tarafından tüketilmezler.<ref name=KVD/> |
||
==Kaynakları== |
==Kaynakları== |
||
Saponinler, tarih boyunca yalnızca bitki kaynaklı oldukları düşünülmüştür ancak denizde yaşayan [[denizyıldızı]] gibi organizmaların da saponin ürettiği görülmüştür.<ref name=hosettman/><ref name=riguera>{{Dergi kaynağı |ad=Ricardo |soyadı=Riguera |tarih=Ağustos 1997 |başlık=Isolating bioactive compounds from marine organisms |dergi=Journal of Marine Biotechnology |cilt=5 |sayı=4 |sayfalar= |
Saponinler, tarih boyunca yalnızca bitki kaynaklı oldukları düşünülmüştür ancak denizde yaşayan [[denizyıldızı]] gibi organizmaların da saponin ürettiği görülmüştür.<ref name=hosettman/><ref name=riguera>{{Dergi kaynağı |ad=Ricardo |soyadı=Riguera |tarih=Ağustos 1997 |başlık=Isolating bioactive compounds from marine organisms |dergi=Journal of Marine Biotechnology |cilt=5 |sayı=4 |sayfalar=187-193|url=http://www.springerlink.com/content/m9cclbrm1y0e5ge5/ }}{{Ölü bağlantı}}</ref> Saponinler birçok bitkide bulunur<ref name=hosettman/> ve adları, kökleri tarihte [[sabun]] olarak kullanılmış olan [[Karanfilgiller]]'den ''[[Saponaria]]'' cinsi bitkilerden gelmektedir.<ref name=cornell/> Saponinler ayrıca [[Sapindaceae]], [[Aceraceae]] ve [[Hippocastanaceae]] familyalarında da bulunur. |
||
==Notlar== |
==Notlar== |
||
Sayfanın 04.38, 6 Aralık 2020 tarihindeki hâli
Saponinler çeşitli bitki türlerinde bulunan bir kimyasal bileşik sınıfıdır. Fenomenolojik olarak sulu çözeltilerle karıştırıldığında sabun benzeri kalıcı köpük bırakan amfifil glikozitler olarak gruplandırılırken yapısal olarak da lipofil triterpen türevleri birleşik bir ya da daha fazla hidrofil çekirdek glikozitler olarak sınıflandırılır.[1][2][3] Soğukkanlı hayvanlarda zehirli etki gösterirler ayrıca antifungal ve antibiyotik etkiye sahiptirler.[4] Yüksek oranda saponin içeren bitkiler acı bir tat verdiğinden hayvanlar ve insanlar tarafından tüketilmezler.[4]
Kaynakları
Saponinler, tarih boyunca yalnızca bitki kaynaklı oldukları düşünülmüştür ancak denizde yaşayan denizyıldızı gibi organizmaların da saponin ürettiği görülmüştür.[1][5] Saponinler birçok bitkide bulunur[1] ve adları, kökleri tarihte sabun olarak kullanılmış olan Karanfilgiller'den Saponaria cinsi bitkilerden gelmektedir.[2] Saponinler ayrıca Sapindaceae, Aceraceae ve Hippocastanaceae familyalarında da bulunur.
Notlar
- ^ a b c Hostettmann, K. (1995). Saponins. Cambridge: Cambridge University Press. s. 3ff. ISBN 0-521-32970-1. OCLC 29670810.
- ^ a b "Saponins". Cornell University. 14 Ağustos 2008. 23 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ Kocaoğlu Güçlü, Berrin (2004). "Saponinler ve Biyolojik Önemi" (PDF). Erciyes Üniv Vet Fak Derg. 1 (2). ss. 125-131. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ a b Küçükkurt, İsmail (2008). "Saponinler ve Bazı Biyolojik Etkileri" (PDF). Kocatepe Veteriner Dergisi. Cilt 1. ss. 89-98. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2014.
- ^ Riguera, Ricardo (Ağustos 1997). "Isolating bioactive compounds from marine organisms". Journal of Marine Biotechnology. 5 (4). ss. 187-193.[ölü/kırık bağlantı]