1900'ler: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
k düzenlemeler ve imla
7. satır: 7. satır:
'''1900'ler''' ("bin dokuzyüzlü yıllar" da denir), 1 Ocak 1900'de başlayan ve 31 Aralık 1909'da sona eren, [[Gregoryen takvimi]]nin içinde bulunan ve [[20. yüzyıl]] için ilk [[onyıl]]dır.
'''1900'ler''' ("bin dokuzyüzlü yıllar" da denir), 1 Ocak 1900'de başlayan ve 31 Aralık 1909'da sona eren, [[Gregoryen takvimi]]nin içinde bulunan ve [[20. yüzyıl]] için ilk [[onyıl]]dır.


Bu onyıl [[içten yanmalı motor]], [[:en:History of the internal combustion engine|otomobil seri üretimi]] ve daktilo kullanımı da dahil olmak üzere birçok yeniliğin uygulamasını gördü. [[Wright Flyer]] uçağı, 17 Aralık 1903'te «tüm zamanların ilk uçmayı başaran uçağı» olarak kaydedileceği hava uçuşunu gerçekleştirdi. [[:en:Reginald Fessenden|Reginald Fessenden]]'in sunuculuğunu yaptığı [[:en:East Bolton, Quebec|East Balton]], Kanada'daki tüm zamanların ilk [[radyo]]su, genel bir izleyici kitlesine eğlence ve müzik yayını sundu. [[Feminizm]] [[Japonya]], [[Bulgaristan]], [[Küba]], [[Rusya]], ve [[Peru]]'da yayılmaya başladı. Bu fikir sonucunda kadınlar da [[üniversite]]lere alındı ve 1906'da [[Finlandiya]], kadınlara seçme ve seçilme hakkını tanıdı;<ref>{{Web kaynağı | url = https://finlandabroad.fi/web/nld/frontpage | başlık = Frontpage | erişimtarihi = 1 Kasım 2020 | dil = İngilizce | çalışma = Netherlands | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190327090636/https://finlandabroad.fi/web/nld/frontpage | arşivtarihi = 27 Mart 2019}}</ref> böylece kadınlara ilk seçme ve seçilme hakkı tanıyan Avrupa ülkesi oldu.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.bbc.co.uk/radio4/womanshour/timeline/1900.shtml | başlık = BBC Radio 4 - Woman's Hour - Women's History Timeline: 1900 - 1909 | erişimtarihi = 1 Kasım 2020 | çalışma = www.bbc.co.uk | arşivurl = https://web.archive.org/web/20040427151541/https://www.bbc.co.uk/radio4/womanshour/timeline/1900.shtml | arşivtarihi = 27 Nisan 2004}}</ref>
Bu onyıl [[içten yanmalı motor]], [[:en:History of the internal combustion engine|otomobil seri üretimi]] ve daktilo kullanımı da dahil olmak üzere birçok yeniliğin uygulamasını gördü. [[Wright Flyer]] uçağı, 17 Aralık 1903'te «tüm zamanların ilk uçmayı başaran uçağı» olarak kaydedileceği hava uçuşunu gerçekleştirdi. [[:en:Reginald Fessenden|Reginald Fessenden]]'in sunuculuğunu yaptığı [[:en:East Bolton, Quebec|East Balton]], Kanada'daki tüm zamanların ilk [[radyo]]su, genel bir izleyici kitlesine eğlence ve müzik yayını sundu. [[Feminizm]] [[Japonya]], [[Bulgaristan]], [[Küba]], [[Rusya]], ve [[Peru]]'da yayılmaya başladı. Bu fikir sonucunda kadınlar da [[üniversite]]lere alındı ve 1906'da [[Finlandiya]], kadınlara seçme ve seçilme hakkını tanıdı;<ref>{{Web kaynağı | url = https://finlandabroad.fi/web/nld/frontpage | başlık = Frontpage | erişimtarihi = 1 Kasım 2020 | dil = İngilizce | çalışma = Netherlands | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190327090636/https://finlandabroad.fi/web/nld/frontpage | arşivtarihi = 27 Mart 2019}}</ref> böylece kadınlara ilk seçme ve seçilme hakkı tanıyan Avrupa ülkesi oldu.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.bbc.co.uk/radio4/womanshour/timeline/1900.shtml | başlık = BBC Radio 4 - Woman's Hour - Women's History Timeline: 1900 - 1909 | erişimtarihi = 1 Kasım 2020 | çalışma = www.bbc.co.uk | arşivurl = https://web.archive.org/web/20040427151541/https://www.bbc.co.uk/radio4/womanshour/timeline/1900.shtml | arşivtarihi = 27 Nisan 2004}}</ref>


1903'de [[Emmeline Pankhurst]] tarafından [[Birleşik Krallık]]'ta [[Kadınların Sosyal ve Politik Birliği]]'nin kurulmasıyla [[Birleşik Krallık]] ve [[İrlanda]]'da [[süfrajet]]ler yayıldı. [[Küba]] [[İspanya]]'dan, [[Bulgaristan]] [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]'dan, [[Norveç]] ise [[Danimarka]]'dan bağımsızlığını kazandı. [[Fas]] ve [[Bosna]]'da yaşanan krizler, [[I. Dünya Savaşı]]'na zemin hazırladı. Bu on yıl içinde [[II. Boer Savaşı]], [[Filipin-Amerikan Savaşı|Filipin–Amerikan Savaşı]], [[Rus-Japon Savaşı|Rus–Japon Savaşı]], [[Suudi-Raşhidi Savaşı|Suudi–Raşhidi Savaşı]] ve [[Kuveyt-Raşhidi Savaşı|Kuveyt–Raşhidi Savaşı]] yaşandı. [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda [[İttihat ve Terakki]]'nin baskısıyla 1878'de kaldırılan [[İkinci Meşrutiyet|meşrutiyet yeniden ilan edildi.]] Fakat [[31 Mart Vakası]] sonucunda [[II. Abdülhamid]] tahttan indirildi, yerine [[V. Mehmed]] geçti.
1903'de [[Emmeline Pankhurst]] tarafından [[Birleşik Krallık]]'ta [[Kadınların Sosyal ve Politik Birliği]]'nin kurulmasıyla [[Birleşik Krallık]] ve [[İrlanda]]'da [[süfrajet]]ler yayıldı. [[Küba]] [[İspanya]]'dan, [[Bulgaristan]] [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]'dan, [[Norveç]] ise [[Danimarka]]'dan bağımsızlığını kazandı. [[Fas]] ve [[Bosna]]'da yaşanan krizler, [[I. Dünya Savaşı]]'na zemin hazırladı. Bu on yıl içinde [[II. Boer Savaşı]], [[Filipin-Amerikan Savaşı|Filipin–Amerikan Savaşı]], [[Rus-Japon Savaşı|Rus–Japon Savaşı]], [[Suudi-Raşhidi Savaşı|Suudi–Raşhidi Savaşı]] ve [[Kuveyt-Raşhidi Savaşı|Kuveyt–Raşhidi Savaşı]] yaşandı. [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda [[İttihat ve Terakki]]'nin baskısıyla 1878'de kaldırılan [[İkinci Meşrutiyet|meşrutiyet yeniden ilan edildi.]] Fakat [[31 Mart Vakası]] sonucunda [[II. Abdülhamid]] tahttan indirildi, yerine [[V. Mehmed]] geçti.

Sayfanın 02.18, 3 Aralık 2020 tarihindeki hâli

Sol yukarıdan, saat yönünde: Wright kardeşler, 1903'te Kitty Hawk, Kuzey Karolina'ta tasarladıkları benzinli motora sahip uçakları ile, ilk iki insanlı uçuşu başardı; ABD Başkanı William McKinley, 1901'de Pan-Amerikan Fuarı'ndaki seyahati sırasında Leon Czolgosz tarafından süikaste uğradı ve öldü; 1906'da San Andreas Fay Hattı'nda meydana gelen bir deprem, San Francisco'nun çoğunu yok etti ve minimum 3.000 kişiyi öldürdü; Amerika Birleşik Devletleri, Filipin–Amerikan Savaşı'ndan sonra 1902'de Filipinler üzerinde resmî hakimiyet sağladı; Panama Kanalı'nın inşası için ilk kaya taşınımı; 1905'te Tsushima Muharebesi öncesinde Amiral Tōgō Heihachirō, Rus–Japon Savaşı'nın bir parçası olan Japon zaferine ve bunların süper güç olarak kurulmasını sağladı

1900'ler ("bin dokuzyüzlü yıllar" da denir), 1 Ocak 1900'de başlayan ve 31 Aralık 1909'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan ve 20. yüzyıl için ilk onyıldır.

Bu onyıl içten yanmalı motor, otomobil seri üretimi ve daktilo kullanımı da dahil olmak üzere birçok yeniliğin uygulamasını gördü. Wright Flyer uçağı, 17 Aralık 1903'te «tüm zamanların ilk uçmayı başaran uçağı» olarak kaydedileceği hava uçuşunu gerçekleştirdi. Reginald Fessenden'in sunuculuğunu yaptığı East Balton, Kanada'daki tüm zamanların ilk radyosu, genel bir izleyici kitlesine eğlence ve müzik yayını sundu. Feminizm Japonya, Bulgaristan, Küba, Rusya, ve Peru'da yayılmaya başladı. Bu fikir sonucunda kadınlar da üniversitelere alındı ve 1906'da Finlandiya, kadınlara seçme ve seçilme hakkını tanıdı;[1] böylece kadınlara ilk seçme ve seçilme hakkı tanıyan Avrupa ülkesi oldu.[2]

1903'de Emmeline Pankhurst tarafından Birleşik Krallık'ta Kadınların Sosyal ve Politik Birliği'nin kurulmasıyla Birleşik Krallık ve İrlanda'da süfrajetler yayıldı. Küba İspanya'dan, Bulgaristan Osmanlı'dan, Norveç ise Danimarka'dan bağımsızlığını kazandı. Fas ve Bosna'da yaşanan krizler, I. Dünya Savaşı'na zemin hazırladı. Bu on yıl içinde II. Boer Savaşı, Filipin–Amerikan Savaşı, Rus–Japon Savaşı, Suudi–Raşhidi Savaşı ve Kuveyt–Raşhidi Savaşı yaşandı. Osmanlı İmparatorluğu'nda İttihat ve Terakki'nin baskısıyla 1878'de kaldırılan meşrutiyet yeniden ilan edildi. Fakat 31 Mart Vakası sonucunda II. Abdülhamid tahttan indirildi, yerine V. Mehmed geçti.

Kaynakça

  1. ^ "Frontpage". Netherlands (İngilizce). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  2. ^ "BBC Radio 4 - Woman's Hour - Women's History Timeline: 1900 - 1909". www.bbc.co.uk. 27 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020.