Ayran: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k düzeltme
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.678 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
1. satır: 1. satır:
[[Dosya:Fresh ayran.jpg|thumb|190px|[[Susurluk ayranı]]]]
[[Dosya:Fresh ayran.jpg|küçükresim|190px|[[Susurluk ayranı]]]]
'''Ayran''', [[Yoğurt|yoğurdun]] içine [[su]] katılarak elde edilen bir tür içecek. [[Türk mutfağı]]na ait olan en yaygın içeceklerdendir. [[Türkiye]], [[Ermenistan]], [[Azerbaycan]], [[İran]], [[Lübnan]], [[Bulgaristan]] ve diğer bazı Balkan ülkeleriyle [[Orta Doğu]] ve [[Orta Asya]] ([[Türki Cumhuriyetler]]) ülkelerinde yapılır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.globalgourmet.com/food/kgk/2002/0102/kgk011102.html |başlık=Heyhoe, Kate. The ABC's of Larousse Gastronomique |erişimtarihi=25 Ağustos 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160304092643/http://www.globalgourmet.com/food/kgk/2002/0102/kgk011102.html |arşivtarihi=4 Mart 2016 |ölüurl=evet }}</ref>
'''Ayran''', [[Yoğurt|yoğurdun]] içine [[su]] katılarak elde edilen bir tür içecek. [[Türk mutfağı]]na ait olan en yaygın içeceklerdendir. [[Türkiye]], [[Ermenistan]], [[Azerbaycan]], [[İran]], [[Lübnan]], [[Bulgaristan]] ve diğer bazı Balkan ülkeleriyle [[Orta Doğu]] ve [[Orta Asya]] ([[Türki Cumhuriyetler]]) ülkelerinde yapılır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.globalgourmet.com/food/kgk/2002/0102/kgk011102.html |başlık=Heyhoe, Kate. The ABC's of Larousse Gastronomique |erişimtarihi=25 Ağustos 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160304092643/http://www.globalgourmet.com/food/kgk/2002/0102/kgk011102.html |arşivtarihi=4 Mart 2016 |ölüurl=evet }}</ref>
Ayran yapımında doğal nitelikli yağlı koyun yoğurdu yeğlenir. Bir ölçü yoğurda en çok bir buçuk ölçü su karıştırılır. Daha lezzetli olması için su yerine [[süt]] de katılabilir. Az ölçüde [[tuz]] da eklenebilir. [[Türkler]]in geleneksel içeceği olan ayran, [[Balkan]] ve [[Asya]] ülkelerinde de içilir.
Ayran yapımında doğal nitelikli yağlı koyun yoğurdu yeğlenir. Bir ölçü yoğurda en çok bir buçuk ölçü su karıştırılır. Daha lezzetli olması için su yerine [[süt]] de katılabilir. Az ölçüde [[tuz]] da eklenebilir. [[Türkler]]in geleneksel içeceği olan ayran, [[Balkan]] ve [[Asya]] ülkelerinde de içilir.


== Tarihçe ==
== Tarihçe ==
MS 552-745 yılları arasında hüküm süren Göktürkler, ekşiyen yoğurdun ekşiliğini azaltmak için üzerine su eklediler.<ref>{{Web kaynağı | url = http://203.45.23.64/tnw/2009-03-18/full.pdf | başlık = Turkish News Weekly - Ayranı kim buldu? | erişimtarihi = 19 Kasım 2009 | son = Prof. Dr. Ziya Mocan | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120119162856/http://203.45.23.64/tnw/2009-03-18/full.pdf | arşivtarihi = 19 Ocak 2012 | ölüurl = yes }}</ref> Böylece tesadüfen ayran ortaya çıkmış oldu.
MS 552-745 yılları arasında hüküm süren Göktürkler, ekşiyen yoğurdun ekşiliğini azaltmak için üzerine su eklediler.<ref>{{Web kaynağı | url = http://203.45.23.64/tnw/2009-03-18/full.pdf | başlık = Turkish News Weekly - Ayranı kim buldu? | erişimtarihi = 19 Kasım 2009 | son = Prof. Dr. Ziya Mocan | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120119162856/http://203.45.23.64/tnw/2009-03-18/full.pdf | arşivtarihi = 19 Ocak 2012 | ölüurl =evet}}</ref> Böylece tesadüfen ayran ortaya çıkmış oldu.


Ayran kelimesi, tarihte ilk defa [[Divânu Lügati't-Türk|Divan-i Lugat-it Türk]] eserinde "''sütten elde edilen bir içecek''" olarak tanımlanmıştır.<ref>[http://www.etimolojiturkce.com/kelime/ayran Ayran kelimesi etimolojisi]</ref>
Ayran kelimesi, tarihte ilk defa [[Divânu Lügati't-Türk|Divan-i Lugat-it Türk]] eserinde "''sütten elde edilen bir içecek''" olarak tanımlanmıştır.<ref>[http://www.etimolojiturkce.com/kelime/ayran Ayran kelimesi etimolojisi]</ref>


[[Dosya:Some ayran in copper cups.jpg|sağ|thumb|200px|Ayran, bakır maşrapa içerisinde servis edilirken.]]
[[Dosya:Some ayran in copper cups.jpg|sağ|küçükresim|200px|Ayran, bakır maşrapa içerisinde servis edilirken.]]
== Çeşitleri ==
== Çeşitleri ==
Ayranın yapılışı yöresel farklılıklar göstermemekle birlikte çeşitleri açısından farklılık göstermektedir. [[Susurluk]] (Balıkesir, Türkiye) yöresinde ufak bir elektrikli motorla ayran, kazandan çekilerek dar bir boru aracılığıyla yukarıdan hızlı bir şekilde tekrar kazana boşaltılır. Bu devirdaim sürecinde ayranın yağı ayran üzerinde köpük oluşturur. Bu ayran [[Susurluk ayranı]] olarak bilinir. Türkiye'nin bazı doğu kesimlerinde ise karıştırma yöntemi ile [[yayık ayranı]] elde edilir ki bu ayran lezzetli ve bol köpüklü olur.
Ayranın yapılışı yöresel farklılıklar göstermemekle birlikte çeşitleri açısından farklılık göstermektedir. [[Susurluk]] (Balıkesir, Türkiye) yöresinde ufak bir elektrikli motorla ayran, kazandan çekilerek dar bir boru aracılığıyla yukarıdan hızlı bir şekilde tekrar kazana boşaltılır. Bu devirdaim sürecinde ayranın yağı ayran üzerinde köpük oluşturur. Bu ayran [[Susurluk ayranı]] olarak bilinir. Türkiye'nin bazı doğu kesimlerinde ise karıştırma yöntemi ile [[yayık ayranı]] elde edilir ki bu ayran lezzetli ve bol köpüklü olur.

Sayfanın 08.03, 2 Aralık 2020 tarihindeki hâli

Susurluk ayranı

Ayran, yoğurdun içine su katılarak elde edilen bir tür içecek. Türk mutfağına ait olan en yaygın içeceklerdendir. Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, İran, Lübnan, Bulgaristan ve diğer bazı Balkan ülkeleriyle Orta Doğu ve Orta Asya (Türki Cumhuriyetler) ülkelerinde yapılır.[1] Ayran yapımında doğal nitelikli yağlı koyun yoğurdu yeğlenir. Bir ölçü yoğurda en çok bir buçuk ölçü su karıştırılır. Daha lezzetli olması için su yerine süt de katılabilir. Az ölçüde tuz da eklenebilir. Türklerin geleneksel içeceği olan ayran, Balkan ve Asya ülkelerinde de içilir.

Tarihçe

MS 552-745 yılları arasında hüküm süren Göktürkler, ekşiyen yoğurdun ekşiliğini azaltmak için üzerine su eklediler.[2] Böylece tesadüfen ayran ortaya çıkmış oldu.

Ayran kelimesi, tarihte ilk defa Divan-i Lugat-it Türk eserinde "sütten elde edilen bir içecek" olarak tanımlanmıştır.[3]

Ayran, bakır maşrapa içerisinde servis edilirken.

Çeşitleri

Ayranın yapılışı yöresel farklılıklar göstermemekle birlikte çeşitleri açısından farklılık göstermektedir. Susurluk (Balıkesir, Türkiye) yöresinde ufak bir elektrikli motorla ayran, kazandan çekilerek dar bir boru aracılığıyla yukarıdan hızlı bir şekilde tekrar kazana boşaltılır. Bu devirdaim sürecinde ayranın yağı ayran üzerinde köpük oluşturur. Bu ayran Susurluk ayranı olarak bilinir. Türkiye'nin bazı doğu kesimlerinde ise karıştırma yöntemi ile yayık ayranı elde edilir ki bu ayran lezzetli ve bol köpüklü olur.

Kaynakça

  1. ^ "Heyhoe, Kate. The ABC's of Larousse Gastronomique". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2009. 
  2. ^ Prof. Dr. Ziya Mocan. "Turkish News Weekly - Ayranı kim buldu?" (PDF). 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2009. 
  3. ^ Ayran kelimesi etimolojisi

Ayrıca bakınız

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ayran&oldid=24161317" sayfasından alınmıştır